Płaszczyzny i wymiary miednicy 2 PDF

Preview

Summary

Plaszczyzny wymiary otwory miednicy notatki pop...

Description

Płaszczyzny i wymiary miednicy wg „Położnictwo i ginekologia” G. H. Bręborowicz

I. Wymiary zewnętrzne miednicy – oceniane w trakcie zewnętrznego badania miednicy kostnej miednicomierzem: 1. Wymiar międzykolcowy (distantia spinarum) – odległość między kolcami biodrowymi przednimi górnymi. Końce miednicomierza przykłada się do zewnętrznych powierzchni kolców. W prawidłowej miednicy wynosi 25 – 26 cm. 2. Wymiar międzygrzebieniowy (distantia cristarum) – odległość miedzy najbardziej bocznie oddalonymi od siebie punktami grzebieni biodrowych. Jest to największy wymiar poprzeczny miednicy. Prawidłowo wynosi 28 – 29 cm. 3. Wymiar międzykrętarzowy (distantia trochanterica) – odległość między najbardziej bocznie położonymi punktami krętarzy większych kości udowych. Prawidłowo wynosi 31 – 32 cm. 4. Sprzężna zewnętrzna (coniugata externa) – wymiar leżący w płaszczyźnie strzałkowej, pomiędzy wyrostkami kolczystymi III i IV kręgu lędźwiowego a górnym brzegiem spojenia łonowego. Prawidłowo ≥ 20 cm. (19 cm – nieco skrócona, < 19 cm – skrócona). Wszystkie zewnętrzne wymiary miednicy są wymiarami miednicy większej. Ze względów położniczych ważniejsze są jednak wymiary miednicy mniejszej, dlatego ważne są związki anatomiczne pomiędzy miednica większą a mniejszą. Istotna jest różnica między wymiarem międzykolcowym a wymiarem międzygrzebieniowym: - jeśli wynosi ok. 3 cm – miednica większa i (z dużym prawdopodobieństwem) miednica mniejsza mają prawidłowa budowę, - jeśli wynosi 1 – 1,5 cm, oba wymiary są równe lub wymiar między grzebieniowy jest mniejszy od wymiaru międzykolcowego – należy podejrzewać miednicę zwężona w wymiarze prostym (miednica płaska) Jeśli wszystkie wymiary zewnętrzne miednicy są mniejsze od prawidłowych jest to miednica ogólnie ścieśniona.

Ponadto do wymiarów zewnętrznych miednicy zaliczamy: 

Wymiar skośny zewnętrzny (diameter obliqua externa): - prawy – od kolca biodrowego tylnego górnego prawego do kolca biodrowego przedniego górnego lewego. Wynosi prawidłowo 22 cm. - lewy – od kolca biodrowego tylnego górnego lewego do kolca biodrowego przedniego górnego prawego. Wynosi prawidłowo 21,5 cm.



Odległość od wierzchołka wyrostka kolczystego kręgu L5 do kolców biodrowych przednich górnych. Prawy i lewy wymiar powinny być równe. Jeśli wymiary różnią się, to miednica – przynajmniej w płaszczyźnie wchodu – jest niesymetryczna.



Obwód miednicy – mierzy się go w połowie odległości między górnymi brzegami grzebieni biodrowych a krętarzami większymi kości udowych. Prawidłowo wynosi ok. 90 cm.



Czworobok Michaelisa – utworzony jest przez 4 charakterystyczne punkty: 1) wyrostek kolczysty L5 2) szczyt szpary pośladkowej 3) kolce biodrowe tylne górne. W miednicach o prawidłowej budowie jest rombem – jest symetryczny i ma wszystkie boki jednakowej długości. Każdy przypadek asymetrii nasuwa podejrzenie miednicy zwężonej.

II. Płaszczyzny i wymiary wewnętrzne miednicy: 1. Przestrzeń wchodu miednicy (wchód miednicy) – przebiega przez kresę graniczną, która oddziela miednicę większą od miednicy mniejszej. Ponieważ punkty kostne i linie służące do wyznaczania wymiarów wchodu miednicy nie leżą w jednej płaszczyźnie, w położnictwie lepiej jest używać określenia przestrzeń wchodu a nie płaszczyzna wchodu miednicy (planum aditus pelvis). Przestrzeń wchodu utworzona jest przez dwie równoległe płaszczyzny wchodu miednicy. Górna płaszczyzna wchodu przebiega przez guzki łonowe i wzgórek kości krzyżowej (promontorium). Dolna płaszczyzna wchodu przebiega przez kresę graniczną. Kształt wchodu jest poprzecznie owalny.

W przestrzeni wchodu wyznaczamy następujące wymiary: - sprzężna anatomiczna (coniugata anatomica) – odległość od wzgórka kości krzyżowej do górnego brzegu spojenia łonowego w płaszczyźnie strzałkowej. Wymiar ten leży więc w górnej płaszczyźnie wchodu i jest jednocześnie wymiarem prostym tej płaszczyzny. Prawidłowo wynosi 11 cm. - wymiar poprzeczny (diameter transversa) – łączy dwa najbardziej oddalone punkty kresy granicznej. Wymiar ten leży więc w dolnej płaszczyźnie wchodu. Linia wyznaczająca ten wymiar nie zawsze leży dokładnie w płaszczyźnie czołowej. Prawidłowo wynosi 13 cm. - wymiar skośny wchodu miednicy (diameter obliqua aditus pelvis) – jest to odległość od stawu krzyżowo – biodrowego do wyniosłości biodrowo – łonowej strony przeciwnej.

Wymiar skośny prawy (pierwszy – I ) – od prawego stawu krzyżowo – biodrowego do lewej wyniosłości biodrowo – łonowej . Wymiar skośny lewy (drugi – II ) – od lewego stawu krzyżowo – biodrowego do prawej wyniosłości biodrowo – łonowej. Prawidłowo wynoszą 12 cm. 2. Przestrzeń próżni – jej dolne ograniczenie stanowi płaszczyzna próżni miednicy (planum amplitudinis pelvis). Płaszczyzna próżni przebiega przez połowę wysokości spojenia łonowego, środki panewek stawów biodrowych i środek przedniej powierzchni trzonu S3. Jest to najobszerniejsza część kanału miednicy (kanału rodnego) o kształcie prawie okrągłym. Wymiar prosty i wymiar poprzeczny w tej płaszczyźnie wynoszą po 12 cm. 3. Przestrzeń cieśni – znajduje się poniżej przestrzeni próżni, ograniczona jest od dołu płaszczyzną cieśni miednicy (planum angustiae pelvis). Płaszczyzna cieśni wyznaczona jest przez najniższy punkt dolnego brzegu spojenia łonowego, końce kolców kulszowych i wierzchołek kości krzyżowej (połączenie kości krzyżowej z kością guziczną). Ma kształt podłużnego owalu. Wymiar prosty prawidłowo wynosi 11 cm. Wymiar poprzeczny to inaczej odległość międzykolcowa (linia międzykolcowa). Prawidłowo wynosi 10,5 cm. Ma ona znaczenie w położnictwie, ponieważ względem tej linii określa się umownie stopień postępu części przodującej w kanale rodnym. Wymiar skośny tylny cieśni – zawarty między kolcem kulszowym a boczną powierzchnią kości krzyżowej, wynosi 5 – 6 cm. – prof. Witek Płaszczyznę wchodu, próżni i cieśni określamy jako płaszczyzny zbieżne, ponieważ zbliżają się do siebie na spojeniu łonowym. Linia krzywa poprowadzona przez środki wymiarów prostych tych płaszczyzn, wyznacza tzw. oś miednicy (axis pelvis). Przechodzi ona przez środek miednicy, mniej więcej równolegle do powierzchni miednicznej kości krzyżowej. Centralnie w osi miednicy leży macica. 4. Przestrzeń wychodu, wyjścia (wychód miednicy) – ograniczona jest płaszczyzną wychodu miednicy (planum exitus pelvis), która właściwie składa się z dwóch płaszczyzn w kształcie trójkątów, leżących prawie prostopadle do siebie. Wierzchołek przedniego trójkąta dochodzi do dolnego brzegu spojenia łonowego (wierzchołka łuku łonowego), wierzchołek tylnego trójkąta do wierzchołka kości guzicznej. Mają one wspólna podstawę, która dochodzi poprzecznie do guzów kulszowych. Płaszczyzna wychodu, czyli otwór dolny miednicy, idąc od przodu jest ograniczony kolejno przez: dolny brzeg spojenia łonowego oraz więzadło łonowo – łukowate, gałęzie dolne kości łonowych, gałęzie kości kulszowych, guzy kulszowe, więzadła krzyżowo – guzowe, wierzchołek kości guzicznej. Wymiar prosty – odległość od dolnego brzegu spojenia łonowego do wierzchołka kości guzicznej. Wynosi 11 – 12 cm. Połączenie krzyżowo – guziczne ma zwykle charakter chrząstkozrostu o niewielkiej choć zmiennej ruchomości. U osób młodych, zwłaszcza u kobiet może występować w postaci połączenia stawowego z jamą stawową. U osób starszych połączenie to ulega skostnieniu. Wymiar poprzeczny – odległość między guzami kulszowymi wynosi 11 cm.

Oprócz wymiarów płaszczyzn, z położniczego punktu widzenia, istotne znaczenie mają: 

Sprzężna prawdziwa (coniugata vera), czyli sprzężna położnicza (coniugata obstetrica), sprzężna wejścia – najkrótsza odległość między wewnętrzna powierzchnią spojenia łonowego a środkiem promontorium. Biegnie nieco skośnie przez przestrzeń wchodu, w płaszczyźnie strzałkowej. Prawidłowo wynosi 10 – 11 cm. Ze względu na fakt, że pomiar na osobie żywej jest praktycznie niemożliwy do wykonania, posługujemy się tzw. sprzężną przekątną (coniugata diagonalis). Jest to odległość od dolnego brzegu spojenia łonowego do promontorium. Pomiaru dokonuje się podczas badania ginekologicznego przez pochwę. Przedni odcinek linii wyznaczającej ten wymiar leży już w płaszczyźnie próżni. Wynosi 12 – 13 cm. Wymiar sprzężnej prawdziwej uzyskuje się po odjęciu 1,5 – 2 cm od wymiaru sprzężnej przekątnej.

Budowa miednicy kobiety rodzącej jest bardzo istotna dla właściwego wyboru drogi postępowania położniczego. Istnieje klasyczny podział na 4 typy miednic wg Caldwella i Moloya. Typy miednic:  Typ ginekoidalny – okrągły kształt wchodu, wymiar poprzeczny wchodu nieco większy od prostego, wygięta ku tyłowi kość krzyżowa, obszerne zagłębienie krzyżowo – biodrowe, szeroki łuk podłonowy, miednica w całości obszerna.  Typ antropoidalny – eliptyczny kształt wchodu z wydłużonym wymiarem prostym, wąska, długa, nachylona ku tyłowi kość krzyżowa, obszerne zagłębienie krzyżowo – biodrowe, najczęściej szeroki łuk podłonowy.  Typ platypeloidalny – eliptyczny wchód z wydłużonym wymiarem poprzecznym, wymiary proste wchodu i pozostałych przestrzeni skrócone, nachylona ku przodowi kość krzyżowa, wąskie zagłębienie krzyżowo – biodrowe, ostry łuk podłonowy.  Typ androidalny – trójkątny wchód o podstawie zwróconej do kości krzyżowej, nachylona ku przodowi, płaska kość krzyżowa, wąskie zagłębienie krzyżowo – biodrowe, ostry łuk podłonowy, wystające kolce kulszowe....