Poczucie sensu życia : praca PDF

Preview

Summary

Download Poczucie sensu życia : praca PDF

Description

Poczucie sensu życia-własne refleksje w kontekście wybranej teorii psychologicznej. Temat sensu życia nigdy nie był tematem obcym człowiekowi. Ludzie od najdawniejszych czasów zadawali sobie pytanie o sens swego istnienia oraz poszukiwali czynników, które mogłyby go nadać ich egzystencji. W dzisiejszym świecie coraz częściej słyszy się pytanie o sens życia. Pomimo wielkich odkryć i osiągnięć technicznych, pytanie to jest wciąż i bez zmiennie aktualne. Na przestrzeni historii sens życia rozumiany był w różny sposób. Również współcześnie istnieje wiele koncepcji odmiennie ujmujących to zagadnienie. Niezależnie jednak od różnorodności tych koncepcji, o sensie życia można mówić w sposób ogólny, wspólny wszystkim próbom ustosunkowania się do tego problemu. Samo sowo ,,sens’’ pochodzi od łacińskiego słowa ,,seansus’’, co oznacza przede wszystkim zmysł, poznanie zmysłowe lub uczucie. Innym znaczeniem tego terminu jest sposób myślenia, pogląd, pewien sąd, znaczenie czy też smak lub gust. Samo słowo łacińskie z biegiem wieków zmieniło zasadniczo swoje znaczenie. W językach nowożytnych znaczenie słowa ,,sens” uległo dalszej ewolucji znaczeniowej i z czasem zaczęło oznaczać cel życia człowieka. Obecnie teraz oba te terminy jak sens i cel, bardzo często występują zamiennie w odniesieniu do życia ludzkiego. Zagadnienie sensu jest bardzo złożone i z tego powodu analizowane jest ono z wielu aspektów. A dziś, czy pytamy o sens naszego jestestwa? Myślę, że pytanie o sens i celowość własnego istnienia trapi lub przynajmniej trapiło w pewnym momencie chyba każdego z nas. Większość z nas specjalnie nie roztrząsa go przechodząc nad nim do porządku dziennego, ale byli i pewnie do dziś są ludzie, którym tak kwestia spędziła sen z powiek. Poszukiwania sensu życia stały się z czasem wdzięcznym tematem twórców wszelakiej proweniencji. Zwłaszcza pisarze związani z filozofią egzystencjalną, tacy jak Camus czy Sartre, rozpatrywali ten problem chyba z każdej możliwej strony. I niestety ich konkluzje nie były zbyt pocieszające, a najczęstsza ich odpowiedź brzmiała, że życie po prostu nie ma sensu, jest przypadkowe i bezcelowe, z czym w stu procentach zgodzić się nie mogę. Wiek dwudziesty wyeksploatował tą kwestię w takim stopniu, że stała się ona nawet przedmiotem żartów, lekceważenia i sprowadzenia go do tematu żartobliwego, wspomnieć tu by można choćby książkę Douglasa Adamsa ,,Autostopem przez galaktykę” czy film Monty Pythona ,,Sens życia wg Monty Pythona”. Niewątpliwie istnieją cele podstawowe takie jak, potrzeba wyżywienia, ciepła, sprawiedliwości, itd. Człowiek zawsze dąży do tego by najeść się do syta, znaleźć drugą połówkę, by nie być samotnym… ale czy tylko…. Niezależnie jednak od tych przyziemnych celów, czy istnieje głębszy sens, który wykracza poza ludzkie potrzeby? Właśnie, czy istnieje jakiś cel nadrzędny? Czy życie to tylko podstawowe zaspakajanie własnych pragnień, by tylko jeść, pić, kochać się i nienawidzić? Niewątpliwie jest to chyba najbardziej frapujące i fundamentalne pytanie, które towarzyszy człowiekowi od zawsze. Twórca psychologii indywidualnej, uczeń a później przeciwnik Freuda, Alfred Adler w książce ,,Sens życia’’ pisze: …,,Celem ludzkiej duszy jest przezwyciężenie, doskonałość, pewność, wyższość. Przezwyciężanie własnych słabości i przeciwności losu, samodoskonalenie, pewność swoich myśli i działań, wyższość nad innymi – ku temu powinniśmy dążyć’’.

Sens życia – pisze dalej Adler — (…) to nie indywidualna koncepcja nadająca jednostce ludzkiej poczucie sensowności własnego wysiłku. Jest to prawo życia, obowiązek działania na rzecz innych.

Kim więc był Alfred Adler? To austriacki psycholog, psychiatra oraz twórca psychologii indywidualnej. W kwestii jego zainteresowań znalazła się także medycyna, ponieważ w dzieciństwie często chorował. Studiował medycynę a dokładniej specjalizacja okulistyka na Uniwersytecie Wiedeńskim. Lubił obserwować ludzi, ich sposoby radzenia sobie w sytuacji choroby, niepełnosprawności. Współpracował w Zygmuntem Freudem, ale nie podzielał wszystkich jego poglądów szczególnie tych związanych z popędami. Założył Towarzystwo Wolnych Badań Analitycznych, które wkrótce przekształciło się w Towarzystwo Psychologii Indywidualnej. Dzięki niemu powstała w Wiedniu pierwsza poradnia dla dzieci i młodzieży. Prowadził także wykłady w Instytucie Pedagogicznym. Co było dla niego ważne… Mianowicie, Alfred Adler patrzył na człowieka jako niepodzielną, całościową jednostkę. Człowiek to całość, jego części uzupełniają się i współpracują w realizacji różnych funkcji. Dzięki temu funkcjonuje, rozwija się prawidłowo. Człowiek o psychologiczno-społecznofizyczna całość. Głównym pojęciem w jego koncepcji było poczucie niższości. Pojawia się ono już u małych dzieci, które dostrzegają swoją słabość w stosunku do otaczających, przebywających z nimi dorosłych. Dziecko odczuwa poczucie niższości, które staje się motywacją, siłą napędową w dążeniu do osiągnięć. By sobie poradzić z tym poczuciem, chce być jak najbardziej idealne, doskonałe, kompetentne. Zdarzają się – według Adlera –osoby, którym całe życie towarzyszy poczucie niższości oraz przekonanie, że inne osoby są od nich lepsze, ciekawsze, mądrzejsze itd. W ten sposób u człowieka pojawiają się zaburzenia psychiczne i neurozy. Są też takie osoby, które pokonują poczucie niższości poprzez umniejszanie innych, w pewien sposób pogardzanie innymi, uważanie się za kogoś wyjątkowego, lepszego. Według Adlera człowiek to jednostka społeczna funkcjonująca w grupie, wspólnocie. Wchodzi ona w relacje z innymi by jednocześnie w ten sposób kształtować swoją tożsamość i czerpać informacje o sobie, innych i świecie. To bycie z innymi pokazuje i uczy nas, wiele o samych sobie, o naszym nastawieniu do życia do ludzi do współpracy i do bycia człowiekiem. Sam Adler uważał, że aby człowiek prawidłowo funkcjonował i rozwijał się, ważne są demokratyczne stosunki w rodzinie i brak stosowania kar cielesnych. Prowadząc spotkania dla rodziców zwracał uwagę, że ważne w wychowaniu dziecka jest stawianie granic, wprowadzanie zasad, czyli brak nadmiernego pobłażania, jak również rozmowa, dialog, obserwacja dziecka, wsłuchiwanie się w jego słowa i potrzeby, które sygnalizuje. To wszystko oznacza szacunek i brak lekceważenia. Każda osoba jest jedyną w swoim rodzaju konfiguracją motywów, cech, zainteresowań i wartości, posiada również swój styl życia. Centrum osobowości stanowi świadomość. Człowiek ma świadomość swoich mocnych i słabych stron, celów, dążeń i własnego ja. Ma zdolność zaplanowania swoich działań, świadomie nimi kieruje, dzięki czemu może się rozwijać, dążyć do samorealizacji.

Adler zwrócił także uwagę na postrzeganie kobiet i kobiecości w kulturze. Dostrzegł, że chłopcy mają większe prawa do wyrażania swojego zdania i niezgody, aniżeli dziewczyny. Powoduje to, że kobiety tracą zdolność przeciwstawiania się i stają się słabsze. Podsumowując, dla tego psychiatry "żyć znaczy rozwijać się", życie jest ciągłym doskonaleniem się. Adler uznał dążenie do doskonałości za wrodzony instynkt człowieka, który to instynkt wskutek błędnych zabiegów wychowawczych lub propagandowych może ulec zaburzeniu. Sensem życia jest samo dążenie do doskonałości, o ile jest sprzężone z poczuciem wspólnoty. Zdaniem Adlera poczucie wspólnoty jest zbiorowym celem, a właściwie zbiorową doskonałością ludzkości. Jednostka tylko wtedy postępuje we właściwym kierunku, gdy i żyje i dąży do sukcesu jako cząstka całości. Doskonalenie siebie powinno brać pod uwagę interesy innych ludzi i przebiegać w poczuciu wspólnoty. W ujęciu Adlera człowiek może określić siebie oraz swój sens życia wyłącznie w odniesieniu do innych ludzi. Zgadzam się z Adlerem, bo niewątpliwie jako stworzenie jesteśmy wykreowani do życia w społeczności. Stworzeni zostaliśmy do życia w rodzinie, grupie, społeczeństwie. Jako osoby stworzone przez Stwórcę-Boga, naturalną naszą potrzeba jest życie w relacji, z Nim i z osobami wokół nas. Żaden człowiek nie został stworzony do życia w odosobnieniu czy samotności. Bo nie zostaliśmy stworzeni do tego, żeby tylko istnieć, ale żeby żyć i się rozwijać ubogacając siebie nawzajem. Każdy z nas posiada niesamowite zdolności, cechy charakteru, dary i cały wachlarz tego wszystkiego co stanowi o nas jako o człowieku, że nie sposób jest byśmy jako ludzie nie wpływali na siebie. Dzieląc się i obdarowując druga osobę bądź grupę osób. Samo nasuwa się. iż jako oryginalne z unikatowym kodem dna, jednostki mamy zasadniczy wpływ na siebie nawzajem. Dla mnie jako osoby wierzącej i naturalnie żyjącej w relacji z Bogiem, świadomie mogę powiedzieć, że moim celem życia jest uwielbianie Tego, który wykreował mnie właśnie taką. To on dał mi dla mnie tylko charakterystyczne cechy i pragnienia. Włożył w moje serce chęć i głód tworzenia, budowania, kochania i rozumienia. Do tego jeszcze dodam, radość z bycia w grupie, w relacji z pozostałym Jego stworzeniem. Celem i sensem życia jest spełnienie tego co włożył w nasze serca sam Bóg. Uwielbienie Jego i kochanie bliźniego.

Bibliografia: 1. Alfred Adler Sens Życia, Kraków Gebethner i Wolff, 2. ARONSON E., WILSON T., AKERT R., 1997: Psychologia społeczna. Serce i umysł. [Przeł. A. BEZWIJSKA ET AL.]. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo. 3. ARGYLE M., 2004a: Przyczyny i korelaty szczęścia. W: Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Red. J. CZAPIJSKI. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN...