Problemy niedostosowania społecznego Egzamin PDF

Preview

Summary

Zagadnienia na egzamin...

Description

Problemy niedostosowania społecznego 1. Grupy definicji NS: a) objawowe (symptomatologiczne)- objawowe - charakteryzują one niedostosowanie społeczne jako specyficzne objawy lub jako podstawowe wskaźniki mówiące o zachowaniu (charakter behawioralny); b) teoretyczne- oprócz przedst. objawów zawierają pojęcia teoretyczne, wynikające z ogólnej teorii dostosowania lub normalnego funkcjonowania społ. jednostki c) operacyjne- zawierają gł. sposoby pomiaru niedostosowania społecznego, stosując w tym celu konkretne narzędzia pomiarowe, np. skale, kwestionariusze; d) utylitarne- ogólnie wskazują przyczyny jak i drogi rozwiązania istniejącego stanu; do wykorzystania w projektowaniu działań profilaktycznych i korekcyjnych 2.

definicje NS NS – J. Doroszewska stan osoby, która na skutek niekorzystnych warunków środowiska, albo wskutek zaburzeń chorobowych ma trwałe trudności w dostosowaniu się do powszechnie uznawanych norm NS - wg. Pytki zachowania nieadekwatne, uporczywe i powtarzające się, pozostające w sprzeczności z powszechnie uznawanymi normami społ. (prawnymi, moralnymi, obyczajowymi), wartościami i oczekiwaniami; objawy – negatywne, nieadekwatne reakcje na wymagania i nakazy zawarte w przypisanych rolach społecznych NS – K. Pospiszyl, E. Żabczyńska zespół zachowań świadczących o nieprzestrzeganiu przez jednostkę pewnych podst. zasad postępowania obowiązujących dz. i młodzieży w danym wieku, przy założeniu, że zachowania te powtarzają się (wzgl. trwałe);

3.

typologie NS a) Typologia wg. R. Jenkinsa -typ socjalizowany (podkulturowo) -typ niezsocjalizowany (antyspołeczny) b) Typologia K. Horney - „ku ludziom” -„przeciw ludziom” -„odsuwania się od ludzi” c) Typologia K. Pospiszyla -zachowania neurotyczne (lękowe) -zachowania przestępcze (agresja antyspołeczna) 4. objawy NS. Niedostosowanie społeczne (objawy) -zachowania antagonistyczno-destruktywne, -niewłaściwe reagowanie na wymagania i nakazy ról społecznych, -agresja psychiczna, fizyczna, -autoagresja -nikotynizm, alkoholizowanie się, -narkotyzowanie się, lekomania, „dopalacze” -przestępczość, para-przestępczość -pracoholizm, -wczesne podejmowanie aktywności seksualnej -ucieczki z domu, -wagary, -uczestniczenie w podkulturach i subkulturach o charakterze przestępczo-destruktywnym,

5. przyczyny NS. a) biologiczne (wewnętrzne) organiczne, czynniki wrodzone, zaburzenia w czasie ciąży lub porodu b) psychiczne (wewnętrzne) obejmujące sferę emocjonalną i wolicjonalną w zakresie popędów, co powoduje zmiany psychopatyczne; c) przyczyny środowiskowe (zewnętrzne) –czynniki tkwiące w mikro-, mezo-, makro-systemie wychowawczym 6. Charakterystyka etapów NS (wg. Cz. Czapowa). I STADIUM -uczucie odtrącenia , frustracji , -reakcje negatywne -agresja -reakcje impulsywne II STADIUM -reakcje wrogie -bunt wobec autorytetów -częsta autoagresja -kradzieże -pierwsze inicjacje seksualne III STADIUM -przyswajania kultury przestępczej -pogłębianie objawów (z stadium II) -częstsze kradzieże, włamania rozboje -negacja norm moralnych, prawnych 7. ekologiczne ujęcie NS wg U. Bronfenbrennera. Ujęcie ekologiczne NS -traktowane jako symptom zaburzenia całego systemu -może wynikać z nieprawidłowych wewnętrznych warunków środowiska rodzinnego, szkolnego, rówieśniczego -niemożność osiągnięcia równowagi pomiędzy właściwościami dziecka a wymaganiami środ. (zaburzenia tkwią w interakcji między jednostką a otoczeniem) 8. Charakterystyka uwarunkowań NS wynikających z mikro systemu społecznego. Mikrosystem społeczny - psychospołeczne aspekty nie/przystosowania niski status socjoekonomiczny rodziny; toksyczne; zespół niewłaściwego wychowania; zaniedbywanie opiekuńcze (pedagogiczne); maltretowanie i przemoc fizyczna; wykorzystanie seksualne; deprywacja emocjonalna - krzywdzenie psychiczne; itp.. 9. Charakterystyka uwarunkowań NS wynikających z mezo systemu społecznego. Mezosystem społeczny - psychospołeczne aspekty nie/przystosowania system szkolny: zw. z osobowością nauczyciela; zw. z rolą społeczną ucznia; trudności w uczeniu się – dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia, zaburzenia mowy; zaburzenia zach.; zaburzenia emocj.; zaburzenia afektywne; ADHD 10. Charakterystyka uwarunkowań NS wynikających z egzo systemu społecznego. Egzosystem społeczny - psychospołeczne aspekty nie/przystosowania transmisja systemu wartości i postaw w skali makro rodzaj i częstotliwość preferowanych form kontaktu z massmediami

2

11. Regulatory procesu adaptacji i rozwoju człowieka: a) Rola społeczna- zbiór oczekiwań wobec jednostki związany z posiadaniem określonego statusu społecznego; zespół praw i obowiązków wynikających z zajmowania pozycji społecznej; posiada swoje nakazy, zakazy i wyznacza margines swobody b) Więź społeczna ogół stosunków społecznych, instytucji i środków kontroli społecznej wiążących jednostki w grupy i kręgi społeczne i zapewniających ich trwanie c) Kontrola społeczna system nakazów, zakazów i sankcji, które służą grupie lub społeczności do utrzymania konformizmu ich członków wobec przyjętych norm i wartości d) System wartości jednostek i społeczeństw przekonania i przedmioty determinujące względnie podobne przeżycia psychiczne i działania jednostek czy społeczeństw 12. kryteria przystosowania w koncepcjach humanistycznych a) Wg. Gordon W. Allport -otwartość na doświadczenia -skłonność doświadczania „pełni życia” w każdym jego momencie -zaufanie do siebie i własnego organizmu -zdolność i skłonność do tworzenia, kreatywności w kontaktach ze światem b) wg. Erik H. Erikson -zaufanie do siebie i świata -autonomia -pozytywna orientacja na cele i inicjatywa -poczucie kompensacji i własnej wartości -poczucie tożsamości -intymność -generatywność -integralność 13. Sposoby i kierunki zapobiegania zjawiskom negatywnym wynikającym z NS. -trafne diagnozy -działania interwencyjne uzgodnionych z zainteresowanymi -profilowanie placówek pod kątem zaburzeń -rozwijanie sieci poradni i instytucji -„normalne” środki pedagogiczne w środowisku naturalnym -stosowanie metod specjalnych -weryfikowanie programów oddziaływania indywidualnego -mierzenie efektywności 14. zaburzenie zachowania wg klasyfikacji DSM–IV. Zaburzenie zachowania (DSM–IV) -uporczywy i powtarzający się wzorzec - charakteryzujący się zachowaniem aspołecznym, agresywnym lub buntowniczym; -są czymś więcej niż dziecięcą złością czy buntem - są względnie trwałym i społecznie nieaprobowanym nawykiem; -powoduje poważne przekroczenie oczekiwań i norm społecznych dla danego wieku 15. zaburzenie zachowania wg klasyfikacji ICD-10. Klasyfikacja ICD–10 dzieli zaburzenia zachowania na następujące kategorie: a)zaburzenia zachowania ograniczone do środowiska rodzinnego

3

b)zaburzenia zachowania z nieprawidłowym procesem socjalizacji- występują w sytuacjach poza domem lub środowiskiem rodzinnym c) zaburzenia zachowania z prawidłowym procesem socjalizacji- nasilone zachowanie buntownicze, nieposłuszne 16. Skala Nieprzystosowania Społecznego – L. Pytka - Nieprzystosowanie rodzinne - Nieprzystosowanie rówieśnicze - Nieprzystosowanie szkolne - Zachowania antyspołeczne - Kumulacja niekorzystnych czynników biopsychicznych - Kumulacja niekorzystnych czynników socjokulturowych

4...