Samenvatting Boekhouden 1 PDF

Preview

Summary

Download Samenvatting Boekhouden 1 PDF

Description

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden 1. Inleidende begrippen 1.1 Begrip boekhouden  In een onderneming gebeuren dagelijks talrijke uiteenlopende verrichtingen. Bv. aankopen, verkopen, investeren, betalen … Om deze veelheid en verscheidenheid van transacties overzichtelijk te kunnen registreren en rapporteren is de boekhouding een uitgesproken instrument. 

De boekhouding is: - Een nuttig administratief hulpmiddel; - Een belangrijk beleidsinstrument.



Om een objectieve registratie te waarborgen: - Dienen we in de boekhouding zoveel mogelijk te steunen op verantwoordingsstukken (bewijzen). Bv. facturen, personeelscontracten, bankuittreksels …



De registratie moet: - Dag na dag gebeuren; - In chronologische volgorde gebeuren.



De boekhouding moet: - Volledig zijn en alle gebeurtenissen moeten in de boekhouding worden opgenomen. - Deze boeken en verantwoordingsstukken moeten tot 7 jaar na het boekjaar worden bewaard.





Definitie ‘ Boekhouden’ : Boekhouden is het ordenen en systematisch weergeven van de financiële en commerciële transacties van de onderneming op basis van interne en externe documenten. Dit gebeurt met het oog op de vermogensverantwoording, de resultaatbepaling, het beheer en het beleid van de onderneming.



Waarom boekhouden? 1) Het voeren van een boekhouden (aangepast aan de aard en de omvang van de onderneming) is bij wet verplicht. 2) De goed gevoerde boekhouding is een bron van informatie voor de onderneming en voor derden.



Waarom is boekhouden een bron van informatie? Voor de ondernemer zelf: - Uit de boekhouding kan de ondernemer zijn winst/verlies aflezen, hoe groot zijn verschillende kosten/opbrengsten zijn, wat er is gebeurd met zijn schulden of bezittingen. - Bij vergelijking van de boeken over verschillende periodes kan hij ook informatie verkrijgen over de evolutie

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden van al deze elementen en kan hij beleidsbeslissingen nemen op basis van wat hij vaststelt. Voor andere partijen/derden: - Er zijn ook een tal van andere partijen die interesse hebben voor de werking van de onderneming. Bv. overheid (belastingen), kredietverstrekkers, (potentiële) aandeelhouders, rechtbank, het publiek in het algemeen. - Dit vereist een sterke standaardisatie om de leesbaarheid en de vergelijkbaarheid van de boekhouding te verhogen. De wetgever heeft hier voor een wettelijk kader gezorgd.





In België bestaan er 2 verschillende boekhoudsystemen voor de ondernemingen met winstoogmerk: 1) Het enkelvoudig of vereenvoudigd boekhouden; 2) Het dubbelboekhouden.



Wij hanteren dubbelboekhouden omdat dit systeem een aantal duidelijke voordelen heeft ten opzichte van het enkelvoudig boekhouden:  Het biedt meer controlemogelijkheden en meer mogelijkheden tot tussentijdse controle;  Inzichtelijk is het sterker onderbouwd;  Het laat niet alleen toe dat verrichtingen genoteerd worden, maar het biedt ook inzicht in de middelen die nodig zijn voor de verrichtingen en de manier waarop die middelen verworden werden.

 Het gebruik van deze methode is verplicht voor het merendeel van de ondernemingen. 

De onderneming is: - Een zelfstandige entiteit; - Een zelfstandig persoon die zelf gebouwen/wagens/bankrekeningen kan bezitten; - Een persoon met eigen vorderingen/schulden; - De boekhouding van een onderneming is een weergave van de toestand van de onderneming zelf; - De onderneming als rechtspersoon; - De eigenaar =/ de onderneming.

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden 

Deze wetgeving leggen de basisprincipes vast inzake het ‘ boekhouden’: - Het KB van 12 september 1983 tot bepaling van de minimumindeling van een algemeen rekeningenstelsel; - Het KB van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van Vennootschappen; - Het Wetboek van Economisch Recht.



De ondernemingskenmerken die bepalend zijn voor de boekhoudverplichtingen waaraan men is onderworpen zijn de: 1) Rechtsvorm van de onderneming; 2) De omvang van de onderneming.

 Op basis van die 2 elementen worden 4 ondernemingscategorieën onderscheiden. (Zie bijlage 1!) 2. De vermogensverantwoording 2.1 Inleiding  Een onderneming kan slechts werken als zij beschikt over vermogen. Deze vaststelling leidt tot 2 vragen. Vragen die moeten opgelost worden en waarvan de oplossing dient als basis voor de boekhouding. Deze vragen zijn: 1) Van waar is het vermogen van de onderneming afkomstig? (= Bronnen van vermogen/financieringsmiddelen, passief); 2) Waarvoor gebruikt de onderneming dit aangetrokken vermogen? (= Aanwending van vermogen/financieringsmiddelen, actief).



 Vraag 1 + Vraag 2 = Eenzelfde vermogen!





1) Bronnen van vermogen, van waar afkomstig? (PASSIEF): - Het vermogen kan afkomstig zijn van verschillende partijen. We onderscheiden hierin 2 grote groepen namelijk:  Het eigen vermogen Definitie: ‘Eigen vermogen (EV)’ is bij de oprichting het vermogen dat op blijvende wijze wordt ingebracht door de eigenaar(s) van de onderneming. = Kapitaal. Definitie: ‘Kapitaal’ is dus een blijvende schuld van de onderneming tegenover de ondernemer. ~ In de levensloop van de onderneming groeit dit eigen vermogen verder aan door winsten of daalt dit eigen vermogen door verlies.  Het vreemd vermogen

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden Definitie: ‘Vreemd vermogen (VV)’ is het vermogen dat door derden wordt ingebracht in de onderneming. Dit kan op lang termijn (Bv. onder de vorm van leningen) of op kort termijn (Bv. leverancierskrediet).



 FORMULE 1: Eigen vermogen + Vreemd vermogen = Totaal vermogen EV + VV = TV

2) Aanwending van het vermogen, waarvoor wordt het gebruikt? (ACTIEF): - Het vermogen (eigen of vreemd vermogen) kan op verschillende manieren gebruikt worden in de onderneming.



 Vaste activa Definitie ‘Vaste activa’: we kunnen middelen aankopen die lange tijd in de onderneming zullen gebruikt worden. Het is niet de bedoeling deze middelen om te zetten in geld. Bv. meubilair, wagens, machines …

 Vlottende activa Definitie ‘Vlottende activa’: we kunnen ook middelen verwerven die als het ware voortdurend de onderneming in- en uitstromen. Bv. voorraden, vordering op klanten, geld in kas, geld op de bank …



 FORMULE 1’: Vaste activa + Vlottende activa = Totaal vermogen VA + VLA = TV

 De onderneming kan niet méér middelen aanschaffen dan het vermogen waarover ze beschikt.

2.2

De balans 

Definitie ‘Balans’: Een balans is een document dat bestaat in de boekhouding dat voor een onderneming schematisch weergeeft

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden wat de bronnen en wat de aanwendingen zijn van haar vermogen op een bepaald tijdstip. 

We kunnen aan de hand van een balans steeds achterhalen: A) Hoeveel vermogen er op een bepaald ogenblik wordt gebruikt; B) Hoe dit vermogen wordt samengebracht; C) Hoe dit vermogen wordt gebruikt.



Definitie ‘Groepen’: We noemen de indeling in vaste activa, eigen vermogen … de groepen. Definitie ‘Rubrieken’: We noemen de onderverdeling van de groepen de rubrieken. Bv. materiële vaste activa. Definitie ‘Balansposten’: Deze rubrieken kunnen op hun beurt nog verder verdeeld worden in balansposten. Bv. terreinen, gebouwen, meubilair, rollend materieel …







Vereenvoudigde voorstelling van de balans: Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen Liquide middelen TOTAAL DER ACTIVA



Passiva Eigen vermogen Kapitaal Reserves Overgedragen resultaat Schulden Schulden op meer dan één jaar Schulden op ten hoogste één jaar TOTAAL DER PASSIVA

Voornaamste principes: - De balans wordt voorgesteld in scontrovorm; - De balans is een momentopname, elke balans krijgt een datum; - Links : actiefzijde (A) die de vermogensaanwending weergeeft, met 3 hoofdgroepen:  (Oprichtingskosten)  Vaste activa  Vlottende activa -

-

Rechts: passiefzijde (P) die de vermogensbronnen weergeeft, met 3 hoofdgroepen:  Eigen vermogen  (Voorzieningen en uitgestelde belastingen)  Schulden De balansrubrieken op de actiefzijde zijn geordend (vaste volgorde) volgens stijgende graad van liquiditeit

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden

-

-

-

(= omzetbaarheid in geld) (beneden kan je sneller over je geld beschikken, vanboven kan je niet aan je geld). De balansrubrieken op de passiefzijde zijn geordend volgens stijgende graad van opvraagbaarheid (= hoe sneller je het geld kan opvragen, hoe lager in het schema). Het totaal van de actiefzijde moet gelijk zijn aan het totaal van de passiefzijde. De bedragen worden genoteerd op drie niveaus: 1) Niveau 1: bedragen van de balansposten Bv. Meubilair 2) Niveau 2: de optelsom van alle balansposten die tot een bepaalde rubriek behoren. Dit noemt men de rubriektotalen. Bv. Materiële vaste activa 3) Niveau 3: de optelsom van alle rubrieken. Dit noemt men het groeptotaal. Bv. Vaste activa, vlottende activa, eigen vermogen … Vaste activa Materiele vaste activa Terreinen Gebouwen Meubilair

NIV3: 375 000 NIV2: 375 000 NIV1: 50 000 200 000 125 000



Deze vaststellingen leiden ons tot een eerste grondregel van het dubbelboekhouden: - ACTIEF = PASSIEF - AANWENDING VAN VERMOGEN = BRON VAN VERMOGEN



Boek P21: Voorbeeld Hotel nv Plaza  Stap 1: Alle bovenstaande elementen klasseren met hun waarden in het balansschema. Aanwendinge n Terreinen Gebouwen

Bronnen 50 000 200 000

Meubelen

125 000

Grondstoffen Wijn Klanten Bank Kas

25 50 62 43 15

000 000 000 000 000

Lening Leverancier s Leverancier s (lang) Kapitaal

372 000 100 000 25 000 73 000

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden

 Stap 2: Eenmaal de activa en passiva bepaald zijn en hetzelfde eindtotaal bekomen, kunnen we ze ordenen en inpassen in het balansschema: ACTIEF

Balans nv Plaza 01/01/2017

Vaste activa 375 000 Materiele vaste activa 375 000 Terreinen 50 000 Gebouwen 200 000 Meubilair 125 000 Vlottende activa 195 000 Voorraden 75 000 Grondstoffen 25 000 Handelsgoederen 50 000 Vorderingen < 1 jaar 62 000 Klanten 62 000 Liquide middelen 58 000 Bank 43 000 Kas 15 000 570 000



PASSIEF

Eigen vermogen 73 000 Kapitaal 73 000

Schulden 497 000 Schulden > 1 jaar 397 000 Lening 372 000 Handelsschulden 25 000 Schulden < 1 jaar 100 000 Leveranciers 100 000

570 000

Deze balans voldoet aan alle voorwaarden: 1) Totaal actief = totaal passief; 2) De balans is een momentopname. De datum vermelden we erbij; 3) De rangschikking gebeurt naar stijgende graad van liquiditeit en opvraagbaarheid; 4) De bedragen worden genoteerd op 3 niveaus.

3. Van balans naar balansrekeningen 3.1 Inleiding  Definitie ‘Grootboekrekening’: Voor elke balanspost wordt een afzonderlijke ‘balans’ opgesteld. Deze afzonderlijke balansen noemen we grootboekrekeningen. 



Stappenplan: 1) Beginbalans opstellen. 2) De beginsaldo’s op de grootrekeningen plaatsen. 3) De verrichtingen op de grootrekeningen plaatsen.

Definitie ‘Grootboek’: Aangezien deze rekeningen worden afgeleid van een balans, noemen we ze dan ook balansrekeningen. Het geheel van al deze rekeningen vormt het grootboek. 

Op deze rekening noteren we: 1) De begintoestand;

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden 2) Elke wijziging. Definitie ‘Balansrekeningen: actief- en passiefrekeningen’: Actiefrekeningen geven de verschillende actiefcomponenten weer en drukken steeds een bezit of een vordering uit. Passiefrekeningen geven de onderscheiden passiefcomponenten weer en geven steeds een schuld weer.



3.2



Een rekening heeft, net zoals de balans: - De vorm van een T; - De linkerzijde noemen we de debetzijde (D); - De rechterzijde noemen we de creditzijde (C); - Boven de horizontale lijn noteren we de naam van de balansrekening.



Wanneer we een bedrag inschrijven in de debetkolom spreken we van: - Debiteren.



Wanneer we een bedrag inschrijven in de creditkolom spreken we van: - Crediteren.

o

Zie voorbeeld P27

Het bijhouden van actief- en passiefrekeningen 

Definitie ‘Boekingsregels’: Voor het bijhouden van actief- en passiefrekeningen gelden speciale regels. Kennis van deze regels is onmisbaar! We noemen ze de boekingsregels. 1) Een actiefrekening wordt:  Gedebiteerd bij haar ontstaan en bij elke toename;  Gecrediteerd bij elke vermindering. 2) Een passiefrekening wordt:  Gecrediteerd bij haar ontstaan en bij elke toename;  Gedebiteerd bij elke vermindering. 3) Bij elke verrichting dient het totaal van de debiteringen gelijk te zijn aan het totaal van de crediteringen!

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden

3.3



Bij het boeken van een verrichting moeten we altijd vooraf dezelfde vragen stellen: 1) Welk document boeken we in? 2) Welke rekeningen betreft het? 3) Van welke aard zijn die rekeningen: actief/passief? 4) Wat is het teken van de verandering: + of -? 5) Wat zegt dan de regel: debiteren of crediteren? 6) Controle: is debet = credit?

o

Zie voorbeeld P29

Van rekeningen terug naar balans 

Definitie ‘Salderen’: Op de balans moeten we de waarde van de rekening plaatsen, na het uitvoeren van alle verrichtingen = het overblijvende saldo.



Actiefrekening: - Debettotaal > credittotaal (bijna altijd) - Actiefrekening heeft een debetsaldo (DS) - Wordt afgesloten door het debetsaldo te schrijven op de creditzijde van de rekening. Hierdoor worden het debettotaal en het credittotaal aan elkaar gelijk.



Passiefrekening: - Credittotaal > debettotaal (bijna altijd) - Passiefrekening heeft een creditsaldo (CS) - Wordt afgesloten door het creditsaldo te schrijven op de debetzijde van de rekening. Hierdoor worden het debettotaal en het credittotaal aan elkaar gelijk.

 Het overblijvende saldo van elke rekening wordt vermeld op de balans als huidige waarde van de rekening.

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden

4. De bepaling van het resultaat 4.1 Inleiding  Na een jaar ondernemen, willen we graag weten hoeveel winst/verlies we hebben gemaakt. Dit ondernemingsresultaat kunnen we bepalen a.d.h.v. volgende formule:

 FORMULE 3: Opbrengsten – Kosten = Ondernemingsresultaat

 Onze interesse gaat niet alleen uit naar het ondernemingsresultaat, maar we willen ook een beeld kunnen vormen van de samenstelling van dit resultaat. 

2 soorten activiteiten in een onderneming: 1) Bedrijfsactiviteiten

Recurrente activiteiten en bedrijfskosten Zijn verrichtingen die te maken hebben met de normale activiteit van de onderneming. Recurrente bedrijfsopbrengsten De opbrengsten die voortvloeien uit de verkoop van handelsgoederen of uit de levering van diensten. Bv. omzet frisdranken, ontbijt hotel, kamerverhuur, omzet parkeergarage …

Recurrente bedrijfskoste n Bv. energiekosten, personeelskosten, aankoop ontbijt hotel …

Niet-recurrente activiteiten en bedrijfskosten Zijn verrichtingen die slechts uitzonderlijk voorkomen in een onderneming. Niet-recurrente Nietbedrijfsopbrengsten recurrente bedrijfskosten Bv. Een onderneming die Bv. Door een een stuk grond verkoopt brand verliest met winst. (grond is vast men de actief en wordt normaal voorraad niet verkocht). handelsgoedere n (totale verlies).

 Het resultaat dat voortvloeit uit deze activiteiten wordt aangeduid als het bedrijfsresultaat. Naargelang het geval hebben we een bedrijfswinst of bedrijfsverlies.

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden

 FORMULE 4: Opbrengsten – Kosten = Bedrijfsresultaat

2) Financiële activiteiten = Zijn verrichtingen die samenhangen met de financiële transacties van de onderneming. Recurrente financiële activiteiten en bedrijfskosten Zijn verrichtingen die te maken hebben met de normale activiteit van de onderneming. Recurrente financiële Recurrente bedrijfsopbrengsten financiële bedrijfskoste n Bv. Bv. Ontvangen intresten, Bankkosten, de gunstige betaalde wisselresultaten. intresten op geleend geld.

Niet-recurrente financiële activiteiten en bedrijfskosten Zijn verrichtingen die slechts uitzonderlijk voorkomen in een onderneming. Niet-recurrente financiële bedrijfsopbrengsten

Niet-recurrente financiële bedrijfskosten

Bv. De ontvangst van een geldsom door winst bij een lottospel.

Bv. De verkoop van een pakket aandelen van een dochterondernemin g door de moederondernemin g met verlies.

 FORMULE 5: Opbrengsten – Kosten = Financieel resultaat

 Al die kosten en opbrengsten hebben betrekking op een welbepaalde periode, meestal één boekjaar (= 12 maanden). Op het einde van de periode wordt het verschil gemaakt tussen al die opbrengsten en kosten. Dit verschil kan zowel negatief (verlies) als positief (winst) zijn. Alleen in het geval van winst moet de onderneming hierop belastingen betalen. 4.2

De elementen van het resultaat: kosten en opbrengsten  Een goede boekhouding dient naast een vermogensverantwoording ook een antwoord te geven op 3 fundamentele vragen i.v.m. het resultaat van alle ondernemingsactiviteiten. 

3 fundamentele vragen i.v.m. het resultaat:

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden 1) Hoe groot is het resultaat? 2) Hoe is het resultaat samengesteld? 3) Hoe verdelen we dit resultaat; wat doen we ermee? 





Definitie ‘Resultatenrekening’ : De rekeningen met als uniek doel: resultaatbepaling. Hierin onderscheiden we kostenrekeningen en opbrengstrekeningen. Voor elke kost -en opbrengstsoort zullen we een afzonderlijke rekening openen. Opbrengstenrekening: - Ontstaat en vermeerdert op de creditzijde; - Opbrengsten doen het eigen vermogen toenemen; - Opbrengsten bevinden zich op de ‘passief-zijde’ (rechts); - Bij een vermindering van de opbrengsten, zullen de opbrengsten gedebiteerd worden = creditsaldo. Kostenrekening: - Ontstaat en vermeerdert op de debetzijde; - Kosten doen het eigen vermogen afnemen; - Kosten bevinden zich op de ‘actiefzijde’ (links); - Bij een vermindering van de opbrengsten, zullen de opbrengsten gecrediteerd worden = debetsaldo.

 Zoals de saldi van de balansrekeningen op het einde van het boekjaar samengebracht worden op de eindbalans, worden al die kosten- en opbrengstenrekeningen op het einde van het boekjaar samengebracht in de globale resultatenrekening. !!! Resultatenrekeningen komen nooit voor in de balans !!! 4.3

De resultatenrekening 4.3.1 Begrip

Hotelboekhouden: Deel 1: Principes van het dubbel boekhouden



Definitie ‘Resultatenrekening’ : Als we een schematisch overzicht willen verkrijgen van al onze verschillende soorten kosten en opbrengsten, dan moeten we deze samenbrengen op één document: de resultatenrekening.



Deze resultatenrekening is een document (geen rekening) dat voor een bepaalde onderneming aangeeft: 1) Hoe groot het resultaat is; 2) H...