Słowacki - Genezis z Ducha PDF

Preview

Summary

Literatura współczesna...

Description

Juliusz Słowacki – „Genezis z Ducha” Poemat prozą Juliusza Słowackiego. powstały w 1844, a powtórnie zredagowany w 1846 roku, wydany pośmiertnie w Lwowie w 1871 roku. Utwór jest wg J. Kleinera "autobiografią kosmiczną" w formie modlitewnego monologu, skierowanego do Boga jako świadka. Utwór pełni także funkcję analogiczną do "Księgi Rodzaju". Zgodnie z podstawową dla genezyjskiej myśli poety, spirytualityczną koncepcję wszechświata, Słowacki pojmuje jako proces wyłaniania się z absolutu duchów odwiecznie w nim przedistniejących: od biblijnej wersji różni „Genezis z Ducha" pogląd, że stworzenie materii dokonało się ni z woli Boga, lecz z woli samych duchów: zażądały one kształtów, gdyż pragnęły miłować Boga przez aktywność i własną zasługę - tworzyć własną swoją boskość, nie tylko statycznie być w niej. Wyłonione tak duchy dążą do doskonałości poprzez niszczenie kolejnych form i tworzenie, nowych i doskonalszych - siłą twórczą jest wyobraźnia kreacyjna i wola. W progresywnym procesie indywidualne duchy zachowują osobową tożsamość, przechodząc od form niższych do wyższych poprzez metempsychozę, a widzialnym świadectwem reinkarnacji jest ewolucja przyrody - drabina gatunków i rodzajów biologicznych. „Genezis z Ducha" jest poetyckim wykładem pierwszego etapu "rewolucji ducha", do powstania gatunku ludzkiego. Słowacki wykorzystuje w poemacie wiedzę paleologiczną i transformizm J. B. Lamarcka. Utwór różnie przyjmowany w różnych epokach - odrzucany jako "absurd" przez pozytywistów, wysoko ceniony przez przedstawicieli Młodej Polski. Utwór stanowi esencję i ostateczną postać tworzonej i przez lata kształtowanej przez poetę filozofii genezyjskiej. Jest manifestacją "wiary widzącej" – połączenia rozumu i intuicji. Stanowi modlitewny monolog. Narrator poematu jest jednocześnie duchem opowiadającym o swojej przeszłości i duchem przedstawiającym historię świata. Słowacki przedstawia swoją spirytualistyczną koncepcję wszechświata. Po wystąpieniu z Koła Towiańczyków w r. 1843 Słowacki stworzył własny system filozoficzny, który porządkował poglądy poety na temat istoty wszechświata i sensu istnienia. Wyłożył swoją teorię w dziele Genezis z Ducha, stąd też jest to filozofia zwana genezyjską. Zakładała ona, że wszystko co istnieje posiada duchową istotę, podczas gdy materia to tylko owoc aktywności ducha, przemijalna forma, którą duch wciąż zmienia w procesie stałego doskonalenia się. Świat jest zespołem duchowych łańcuchów - duchową istotę posiadają narody i jednostki ludzkie. Duch aby osiągnąć wyższy stopień doskonałości musi rozbić starą formę, złożyć z niej ofiarę - stąd odwieczny konflikt między duchem a jego zewnętrzną materialną formą. Ofiara jest bolesna, lecz konieczna - im bardziej bolesna tym większy postęp ducha. W myśl filozofii genezyjskiej: - śmierć jest zmianą formy, odrzuceniem ciała przez ducha, - rewolucja jest zmianą formy (systemu) i osiągnięciem wyższego stopnia rozwoju, - historia jest areną przemian ducha i tak są interpretowane dzieje narodów, państw i ludzi. W duchu filozofii genezyjskiej stworzył Słowacki szereg liryków, m. in. Uspokojenie. Jest to wiersz o rewolucji, prezentujący właśnie genezyjską definicję. Słowacki nie przywołuje żadnej konkretnej rewolucji, wydarzenia. Uspokojenie - utwór jest właśnie uspokojeniem dla tych, którzy się rewolucji boją, przestrzegają przed nią i nazywają zdradą. Dzieło rewolucji rozegra się w Warszawie. Nie będzie to dzieło ludzkie. Zapowiedź rewolucji brzmi apokaliptycznie, przyniosą ją zorze i niebiosa, wyjący wicher aniołów. Miasto staje się sceną bitwy ciemnych mocy rozprzestrzenianie się nowej idei. Dlaczego straszna wizja rewolucji, przewrotu sprowadza na teren walki ciemne moce, ma być uspokojeniem? Uspokojenie to genezyjska definicja rewolucji, rewolucji przyszłej, nieokreślonej....