Notatka z drugiego wykładu z historii prawa PDF

Preview

Summary

Kontynuacja lekcji o źródłach w starożytności. Notatka zawiera m.in. źródła prawa w starożytnym Izraelu. Bardzo ważne aby przyswoić te informacje, ponieważ często pojawiają się na egzaminie....

Description

-Starożytny Izrael-Źródłem prawa biblia, zwłaszcza 5 pierwszych ksiąg (pięcioksiąg mojżeszowy). Najważniejsze zasady zapisane w dekalogu. W starożytnym Rzymie istniało prawo odwetu oraz odpowiedzialności indywidualnej- „Każdy umrze za swój własny grzech”. Ważny był też obowiązek lewiratu (poślubienie wdowy po zmarłym bracie). -Grecja-Polis rywalizowały ze sobą, każde miało inne prawo. O prawie dowiadujemy się z literatury np. Iliada i Odyseja. Drakon i Solon byli prawodawcami. Źródłami poznania prawa są też dzieła historyczne lub filozoficzne np. działalność Arystotelesa. Drakon-drakońskie prawo, czyli surowe- przewidywało karę śmierci za kradzież warzyw z ogrodu. Likurg-reformator prawa Sparty

-Rzym- Ustawa XII Tablic, komisja kodyfikacyjna do Aten skąd zapożyczono niektóre formy np. spisywanie kontraktów. Fides Romana- zaufanie, Rzymianie wszelkie sprawy załatwiali ustnie, ponieważ ufali sobie nawzajem. Inna rzeczą zapożyczoną od Greków jest ustawa o zrzucie morskimLex rhodia de iactu (wyrównanie szkód) lub hipoteka- zastaw. Grekom zawdzięczamy również filozofię dotyczącą prawa np. czym jest prawo?- Wg Sofistów prawo jest wyrazem woli rządzących a sprawiedliwość polega na wykonywaniu tego prawa. Prawo stanowione jest zmienne i różne w zależności do okoliczności, a naturalne niezmienne, bo wynika z natury człowieka. Stanowione powinno być jak najbardziej zbliżone do naturalnego. Sprawiedliwość wg Arystotelesa: - każdy realizuje swoją rolę w społeczeństwie- relacja państwo jednostka -człowiek sprawiedliwy wykonuje umowy, do których się zobowiązał- relacje między ludźmi Pojęcie słuszności- prawo należy stosować z uwzględnieniem okoliczności Proces grecki: Konieczność osobistego wstawiennictwa stron, które musiały przygotować mowy (Mowy najczęściej pisali pisarze z uwzględnieniem np. słownictwa jakim to osoba może się posługiwać ze względu na swój poziom wykształcenia.

Prawo feudalne (od upadku cesarstwa zachodnio rzymskiego do wiosny ludów) Zróżnicowanie społeczne, brak równości wobec prawa, podział na stany (a nie na wolnych i niewolników jak w starożytności). Stan-grupa społeczna wyróżniająca się sytuacją prawną. Podział na Sądownictwo i prawo stanowe w Polsce: 1.szlachta-bazuje na zwyczaju 2.mieszcznie-prawo niemieckie 3.chłopi-niemieckie i wiejskie (patrymonialne) 4.duchowieństwo-prawo kanoniczne Partykularyzm- istnienie różnych praw w jednym państwie Cechy prawa feudalnego: -Partykularyzm -Stanowość -Prawa szczególne (kościoła, lokalne, lenne, morskie itp.) -Przewaga prawa zwyczajowego

-Zasada osobowości i terytorialności prawa (jednostka podlega prawu rodzinnemu niezależnie gdzie się znajduje, właściwe jest prawo pozwanego) -Prawo prywatne i publiczne -Sądowe i polityczne (sądowe to te którego można dochodzić przed sądem np. karne, cywilne) W Rzymie zabójstwo było prawem publicznym; w Polsce istniał podział na przestępstwa publiczne i prywatne. XII-XV późne średniowiecze XVI-koniec feudalizmu, początek nowożytności Prawo zwyczajowe jest silne tam gdzie władza zwierzchnia jest słaba. Czasem prawa zwyczajowe i stanowe się przenikają np. Statuty Kazimierza Wielkiego sankcjonują niektóre prawa zwyczajowe. Prawo stanowione było powszechniejsze w krajach gdzie panował absolutyzm. Lex Barbarorum Lex Visigothrum Lex Salica Francorum Lex Longobardorum Prawo Salickie-kobieta nie dziedziczy Capitularia- kapitularze władców francuskich (capitula-rozdział) -capitularia legibus addenda-nowelizacje do praw szczepowych -capitularia per se scribenda-kapitularze dot. spraw administracyjnych, zarządu państwem...