Teoria wyboru konsumenta wyklad PDF

Preview

Summary

Maciej Lenart...

Description

EKONOMIA TEMAT 4 – PODSTAWY TEORII WYBORU KONSUMENTA TEORIA WYBORU KONSUMENTA - sformułowana na polu mikroekonomii teoria, która przy pomocy narzędzi matematycznych opisuje zachowania indywidualnych konsumentów na rynku oraz wyjaśniania działanie mechanizmu rynkowego w zakresie dystrybucji dóbr i kształtowania cen; opracowana na gruncie nurtu ekonomii neoklasycznej w pierwszej połowie XX w.; duży wkład w jej opracowanie mieli m.in. Vilfredo Pareto oraz Francis Edgeworth. 1. MODEL RACJONALNEGO KONSUMENTA konsument dokonuje wyboru takich kombinacji dóbr, które maksymalizują jego użyteczność, czyli subiektywną satysfakcję, jaką czerpie on z konsumpcji; działa we własnym interesie i na swój rachunek 1. Konsument wybierając między alternatywami konsumpcji czyni to w sposób świadomy zgodnie z własnym interesem, mówiąc potocznie własnymi korzyściami. Jest to założenie o ekonomicznej racjonalności konsumenta. 2. Posiadając pełną i prawdziwą informacje o produktach, konsument sam potrafi najlepiej ocenić, na czym polegają jego korzyści. Błędy w podejmowanych przez konsumenta decyzjach wynikają z braku odpowiedniej informacji. (podać przykład z własnego doświadczenia np. zakup proszku lub rybek do akwarium) 3. Konsument decyduje o wyborze struktury własnej konsumpcji zgodnie ze swoimi preferencjami, dochodami oraz cenami dóbr obowiązującymi na rynku. Podstawą teorii wyboru racjonalnej struktury zakupów przez konsumenta stała się początkowo teoria użyteczności. 2. OGRANICZENIA BUDŻETOWE KONSUMENTA Ograniczenie budżetowe określa które koszyki dóbr są dostępne dla konsumenta, a które nie. Ograniczenie budżetowe zależy od dwóch czynników: dochodu konsumenta ceny Przy danej cenie pA dobra A oraz dochodzie I, ograniczeniem budżetowym konsumenta będzie

jednostek dobra A. Analogicznie dla dobra B, o cenie pB i przy stałym dochodzie I, ograniczenie budżetowe będzie wynosić:

Konsument może jednak wybierać także koszyki dóbr, a więc różne ich kombinacje. Przy danych cenach dóbr A i B - pa i pb, oraz danym dochodzie I konsument może zakupić dobra A oraz dobra B. Jednocześnie zakładamy, że wydaje cały dostępny dochód na kombinację tych dóbr. Jego wydatki obrazuje równanie:

Przekształcamy równanie, tak by uzależnić ilość dobra B od ilości dobra A. Przy danej ilości qa nabytego dobra A konsument może zakupić ilość qb dobra B, zgodnie z równaniem:

Otrzymaliśmy funkcję liniową zmiennej

o współczynniku kierunkowym

oraz

pionowym przesunięciu 3. UŻYTECZNOŚĆ CAŁKOWITA (TU) - Użyteczność całkowita jest sumą użyteczności krańcowych wszystkich konsumowanych jednostek danego dobra lub - w szerszym ujęciu - wszystkich jednostek wszystkich konsumowanych dóbr i usług. Użyteczność całkowita jest sumą satysfakcji (zadowolenia) osiągniętej dzięki zakupowi n jednostek dobra yi. Kupując pierwszą jednostkę dobra (lub usługi) yi otrzymujemy określoną ilość użyteczności, podobnie jak przy zakupie drugiej trzeciej czy n-tej jednostki dobra yi. Sumując ilości użyteczności otrzymane przy zakupie n jednostek dobra yi, otrzymamy użyteczność całkowitą wynikającą z zakupu dobra yi. 4. UŻYTECZNOŚĆ KRAŃCOWA Użyteczność krańcowa dobra jest to przyrost całkowitej użyteczności uzyskiwany dzięki zwiększeniu konsumpcji tego dobra o jednostkę, przy danym poziomie konsumpcji pozostałych dóbr, czyli inaczej – wzrost satysfakcji konsumenta wynikający ze zwiększenia konsumpcji danego dobra o kolejną, dodatkową jednostkę. Użyteczność krańcową można wyrazić następująco: gdzie: UK - użyteczność krańcowa, dU - zmiana użyteczności całkowitej (pochodna) spowodowana zmianą ilości konsumowanego dobra, dyi - zmiana ilości konsumowanego dobra yi. Użyteczność całkowita zwiększa się wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra, ale rośnie ona w tempie malejącym. Wynika to z faktu, że użyteczność krańcowa, jako efekt konsumpcji dodatkowej jednostki tego samego dobra, maleje. Prawo malejącej użyteczności krańcowej mówi, że w miarę nabywania kolejnych jednostek danego towaru użyteczność każdej dodatkowej jednostki jest coraz mniejsza. Wynika to z faktu, że każda potrzeba w miarę jej zaspokajania ulega nasyceniu. W miarę jak krańcowa użyteczność maleje, użyteczność całkowita rośnie.

Użyteczność określonego dobra dla danego konsumenta będzie zależna od stanu zaspokojenia jego potrzeb i od stopnia rzadkości (dostępnych zapasów) danego dobra. Im większy jest zapas danego dobra, tym mniejsza jest jego użyteczność krańcowa. 5. OGÓLNE ZAŁOŻENIA PREFERENCJI KONSUMENTA Pełna informacja - konsument dysponuje pełną informacją dotyczącą dostępnych na rynku dóbr, a także dokładnie wie, które są dla niego bardziej, a które mniej użyteczne (innymi słowy konsument nie myli się w ocenie swoich preferencji) Jednoznaczność preferencji - dla każdej pary koszyków dóbr: A i B, konsument jest w stanie ustalić jednoznaczną relację preferencji między nimi: 1. konsument preferuje koszyk A nad koszykiem B 2. konsument preferuje koszyk B nad koszykiem A 3. oba koszyki posiadają taką samą użyteczność dla konsumenta, są więc dla niego wzajemnie obojętne Przechodniość - jeżeli konsument preferuje koszyk A nad koszykiem B i jednocześnie preferuje koszyk B nad koszykiem C, wówczas zawsze preferuje koszyk A nad koszykiem C 6. KRZYWA OBOJĘTNOŚCI Jest to zbiór takich kombinacji dóbr i usług, które sprawiają konsumentowi jednakowe zadowolenie, czyli dostarczają mu takiej samej użyteczności całkowitej. Zazwyczaj zakłada się, że krzywe obojętności posiadają następujące właściwości: są ujemnie nachylone, co ma miejsce jeżeli żadne z dóbr nie jest niepożądane, spłaszczają się w miarę przesuwania się po nich w prawo, co ma miejsce jeżeli zachodzi prawo malejącej krańcowej stopy substytucji, Ponieważ krzywa po prawej stronie jest bardziej pożądana od krzywej po stronie lewej (gdyż posiada wyższą użyteczność całkowitą), krzywe nie mogą się przecinać na mapie preferencji. Nachylenie krzywej Nachylenie krzywej dostarcza informacji na temat krańcowej stopy substytucji, czyli mówi jaką ilość dobra znajdującego się na osi Y konsument jest gotowy wymienić na dobro znajdujące się na osi X. Jeżeli krzywa jest stroma, to krańcowa stopa substytucji jest wysoka. Oznacza to, że konsument jest gotowy zamienić dużą ilość dobra Y na małą ilość dobra X Jeżeli krzywa jest płaska, to krańcowa stopa substytucji jest niska. Oznacza to, że konsument jest gotowy zamienić małą ilość dobra Y na dużą ilość dobra X

7. PUNKT RÓWNOWAGI KONSUMENTA Równowaga konsumenta reprezentowana jest przez punkt styczności krzywej obojętności z linią budżetową. Punkt ten przedstawia optymalną kombinację dóbr osiągalną dla konsumenta. Oznacza to, że przy istniejącym ograniczeniu budżetowym, które tworzą ceny dóbr i dochody konsumenta, osiągnięta została krzywa obojętności. W celu wyznaczenia równowagi konsumenta uwzględnia się krzywe obojętności oraz możliwości finansowe przedstawiające ograniczenia budżetowe, w formie linii budżetowej. Tak więc oprócz preferencji i gustów na równowagę konsumenta mają wpływ jego dochody i ceny dóbr. Punkt optimum konsumenta charakteryzuje się tym, że krańcowa stopa substytucji (KSSXY) równa się stosunkowi cen doba Qx do dobra Qy.

KONSUMPCYJNA

8. KRZYWA DOCHODOWO –

Krzywa dochód – konsumpcja Jest to linia łącząca punkty optimum konsumenta przy założeniu zmian dochodów i niezmienności innych warunków ( jest to wypadkowa sytuacji konsumenta).

9. KRZYWA CENOWO – KONSUMPCYJNA

10.

POPYT NIEFUNKCJONALNY

W zależności od motywacji można wyróżnić popyt funkcjonalny i niefunkcjonalny. Pierwszy zależy od cech jakościowych produktu i jest funkcją jego wartości użytkowej. Przykładam może być mikroklimat Nałęczowa, o właściwościach leczniczych dla osób chorujących na serce. Natomiast popyt niefunkcjonalny wynika z oddziaływania efektów zewnętrznych na ocenę użyteczności produktu, przy czym ocena ta może ulegać zmianie w zależności od zachowania się innych konsumentów....