Wyklad 3 PDF

Preview

Summary

Download Wyklad 3 PDF

Description

WYKŁAD 3 BUDOWA BŁON Błona plazmatyczna - To inaczej błona komórkowa której zadaniem jest oddzielenie wnętrza komórki od świata zewnętrznego. Funkcje: 1. zapewniają ochronę komórki przed urazami mechanicznymi 2. odpowiadają za transport substancji do wnętrz komórki a z jej wnętrz do innych komórek 3. regulują ciśnienie między wewętrz i na zewnątrz komórki 4. umożliwia odbiór bodźców, jonów ze środowiska zewnętrznego Jest niewidoczna w mikroskopie świetlnym; oglądana w mikroskopie elektronowym ma wygląd 2 ciemnych linii (warstw) oddzielonych od siebie jasną przestrzenią; grubość błony komórkowej wynosi ok. 7,5 nm. Głównym składnikiem błony komórkowej są lipidy, białka oraz cukrowce. W skład lipidów wchodzą fosfolipidy (m.in. fosfatydylcholina i sfingomielina), glikolipidy (m.in. gangliozydy) i sterole (u zwierząt głównie cholesterol, u roślin m.in. sitosterol i kampesterol); lipidy tworzą dwuwarstwę lipidową. Białka błonowe stanowią drugi pod względem ilości po lipidach składnik błony komórkowej; w zależności od sposobu rozmieszczenia i związania w obrębie błony komórkowej dzielimy je na powierzchniowe i integralne; są wśród nich białka pełniące funkcje strukturalne, transportowe (kanały jonowe, pompy jonowe), enzymatyczne i receptorowe; białka błonowe, podobnie jak lipidy, mogą zmieniać swoje położenia i wykonywać ruchy rotacyjne. Ważnym składnikiem błony komórkowej są cukrowce, łączące się z białkami (glikoproteiny) lub lipidami (glikolipidy), tworzące na powierzchni komórki warstwę glikokaliksu. Błona komórkowa charakteryzuje się asymetrią wynikającą m.in. z odmiennego rozmieszczenia różnych rodzajów lipidów i białek w obu warstwach lipidowych; odmienny skład chemiczny obu stron błony komórkowej oraz obecność pomp sodowo-potasowych wpływają na nierównomierne rozmieszczenie ładunków elektrycznych, co prowadzi do występowania pomiędzy obu stronami błony komórkowej potencjału elektrycznego. W błonie komórkowej istnieje wiele wyspecjalizowanych regionów, za pomocą których komórki łączą się i komunikują ze sobą, np. plazmodesmy w komórkach roślinnych; niektóre obszary błony komórkowej są miejscem kontaktu komórki z substancją międzykomórkową. Błona komórkowa zawiera wiele receptorów selektywnie wiążących się z cząsteczkami niosącymi określoną informację, zwanych ligandami (antygenami, jonami, hormonami, przekaźnikami nerwowymi). Jedną z wielu funkcji błony komórkowej jest udział w transporcie (błonowy transport, endocytoza) pomiędzy komórką a środowiskiem zewnętrznym.

Funkcje błon • Ochrona komórki • Utrzymywanie kształtu komórki • Oddziaływanie między komórką i podłożem oraz między komórkami (m. in. udział w tworzeniu połączeń międzykomórkowych) • Transdukcja sygnałów • Reakcja na sygnały pochodzące ze środowiska • Przenoszenie sygnałów do innych okolic komórki lub do innych komórek • Zapewnianie przedziałowości (kompartmentacji), ale także i ciągłości szlaków metabolicznych często przebiegających przez różne przedziały subkomórkowe • Umożliwianie gromadzenia substancji niezbędnych dla komórki oraz usuwania szkodliwych • Udział w selektywnym transporcie jonów i substancji niejonowych • Udział w procesach endo- i egzocytozy

Lipidy budujące błony 1.Fosfolipidy – glicerolowe, sfingozynowe; 2.Glikolipidy – glicerolowe, sfingozynowe; 3.Sterole np. cholesterol Struktura fosfolipidów glicerolowych i sfingozynowych

Struktury tworzone przez fosfolipidy w środowisku wodnym

STEROLE

Opisz jakie funkcje pełnią sterole w błonach plazmatycznych? - podpowiedź na następnej stronie... Znajdź i zapisz sterole występujące w błonach komórek roślinnych.

TRATWY LIPIDOWE Mikrodomeny w błonie komórkowej bogate w cholesterol, reszty wyższych kwasów tłuszczowych fosfolipidów są w tych miejscach bardziej upakowane. •Funkcje:

transport cholesterolu,

•endocytoza, •transdukcja

sygnału.

WPŁYW CHOLESTEROLU NA PŁYNNOŚC BŁONY Na poniższym schemacie przeanalizuj stosunek występowania cholesterolu do fosfolipidów w

BIAŁKA BŁONOWE Zapisz definicje białek transbłonowych, integralnych oraz powierzchniowych błony.

FUNKCJE BIAŁEK BŁONOWYCH

PLYNNOŚĆ BŁONY 1. Definicja płynności błon. Rodzaje ruchów wykonywanych przez lipidy błonowe i białka błonowe oraz ich częstotliwość. 2. Znaczenie płynności błon. 3. Opisz w jaki sposób płynność błony zależy od: a) temperatury b) ilość steroli: PC - fosfatytylocholina, SM - sfingomielina c) rodzaju budujących błonę fosfolipidów (stopień nasycenia, długość ogonów lipidowych fosfolipidów). Jak komórki regulują płynność błony? •Zmieniają kwasy tłuszczowe nasycone w nienasycone •Produkują więcej nienasyconych kwasów tłuszczowych •Zmieniają długość ogonów wyższych kwasów tłuszczowych (im dłuższe ogony tym mniej płynna błona) ASYMETRIA BŁONY Proszę na podstawie poniższego schematu oraz informacji podręcznikowych proszę zapisać definicję asymetrii błony komórkowej.

Proszę zwrócić uwagę jakie fosfolipidy znajdują się w warstwie zewnątrzkomórkowej (egzoplazmatycznej, zewnętrzna) a jakie w warstwie wewnątrzkomórkowej (endoplazmatycznej,

Przykłady asymetrii błony: glikokaliks, antygeny grup krwi. Zdjęcia po lewej obrazy TEM glikokalisu występującego na powierzchni komórek (czarna

Metodą wykorzystywaną w badaniach błony komórkowej jest metoda freeze-fracture....