Krew wyklad 3 10 aaaaaaaaaaaaaaa PDF

Preview

Summary

KREW:1. FUNKCJE:a) funkcja TRANSPORTOWA : przenoszenie gazów oddechowych (O i CO) 2 2 przenoszenie witamin i hormonów transport produktów przemiany materii transport substancji odżywczych i budulcowych wchłoniętych z przewodu pokarmowego b) funkcja OBRONNA : udział w reakcjach odpornościowych organi...

Description

KREW: 1. FUNKCJE: a) funkcja TRANSPORTOWA: - przenoszenie gazów oddechowych (O i CO) 2

2

- przenoszenie witamin i hormonów - transport produktów przemiany materii - transport substancji odżywczych i budulcowych wchłoniętych z przewodu pokarmowego

b) funkcja OBRONNA: - udział w reakcjach odpornościowych organizmu

c) funkcja HOMEOSTATYCZNA: - stałe ciśnienie osmotyczne – IZOTONIA - utrzymanie stosunkowo stałych stężeń poszczególnych jonów –IZOJONIA - zachowanie elektroobojętności płynów ustrojowych - stałość stężenia jonów H - IZOHYDRIA - zachowanie fizjologicznej objętości przestrzeni wolnych – IZOWOLEMIA

! Krew spełnia swoje zadanie tylko wtedy kiedy jest w ruchu,a więc krąży w naczyniach krwionośnych.

2. SKŁAD KRWI: a) elementy MORFOTYCZNE: - erytrocyty - leukocyty * limfocyty * monocyty * granulocyty - trombocyty

2.1 Erytrocyty: - krwinki czerwone - transport tlenu - brak jądra komórkowego (żeby nie marnowały tlenu) - ilość zależna od płci (mężczyźni więcej – bo więcej testosteronu)

2.2 Leukocyty: - krwinki białe

ml/kg GATUNEK: m.c.

% krew względem masy ciała

bydło

77

7-7,7

konie

97

8,4-10

koty

67

5,7-6,7

kozy

66

6,2-8

ludzie

70-80

5-9

owce

69

6,2-8

psy

82

5,6-8

84

8-10

63

4-8

świnie 10-40 kg świnie 50-100 ptaki

5,9-9,9

3. OBJĘTOŚĆ KRWI: - prawidłowa objętość krwi → NORMOWOLEMIA - zmniejszona objętość krwi → HIPOWOLEMIA(np. przez odwodnienie) - zwiększona objętość krwi → HIPERWOLEMIA (np. przez wypicie dużo płynów)

3.1 Zmiany objętości krwi: - fizjologiczna hiperwolemia: a) z ↓ liczby krwinek występuje pod koniec ciąży b) ze ↑ po wysiłku fizycznym - fizjologicznahipowolemia: a) po nadmiernym poceniu się - patologicznahipowolemia: a) z prawidłowym hematokrytem po obfitym krwotoku b) ze ↓ objętości osocza po odwodnieniu 4. BARWA KRWI: - czerwona → związana z zawartością hemoglobiny - zmienia się zależnie od stopnia wysycenia tlenem oraz stosunkiem krwinek czerwonych do osocza: a) w niedokrwistości – jaśniejsza b) przy odwodnieniu – ciemniejsza

- smak mdły, słodko-słony - zapach swoisty dla danego gatunku, zależy od LKT (lotnych kwasów tłuszczowych) - POTENCJAŁ POWIERZCHNIOWYzwiększa się proporcjonalnie do ↑ poziomu HO i białek, 2

↓ się przy ↑ fosfolipidów (u ludzi – 250-350 mV) lOMoA RcP S D| 9715549

5. GĘSTOŚĆ WZGLĘDNA KRWI: - jest to stosunek danej objętości krwi do masy tej samej obj ętości HO

człowiek

1,059

koza

1,062

krowa

1,052-1,043

koń

1,046-1,059

pies

1,052-1,059

kura

1,064

- gęstość względna krwinek jest większa niż osocza 1,095-1,101 vs. 1,022-1,026 u człowieka 6. LEPKOŚĆ KRWI: - 3-5krotnie ↑ od HO destylowanej i jest uzależniona od: 2

* temperatury * stopnia uwodnienia * liczby krwinek * średnicy naczyń krwionośnych * szybkości przepływu krwi w naczyniach krwionośnych

pies

4,7

kot

4,2

świnia 5,9 królik

3,3

- lepkość krwiw odniesieniu do wody:

- lepkość osoczaw odniesieniu do wody: koń

2,04

krowa 1,87 koza

1,75

pies

1,74

świni 5,9 a królik 1,49

- krew: a) u mężczyzn → 3-4,7 b) u kobiet → 3-4,4 - osocze: 1,9-2,3 - surowica: 1,7-2,1

lOMoA RcP S D| 9715549

Lepkość osocza uzależniona jest od białek osocza, które wpływają również na ogólną lepkość krwi całkowitej. a)

↑ Lepkości: dieta obfita w białka, palenie tytoniu, erytrocytoza, mniejsza elastyczność erytrocytów, ↓ temperatury ciała, wzrost stężenia COw 2

krwi żylnej, nadczynność tarczycy b)

↓ Lepkość: dieta bogato węglowodanowa i przyjęcie dużej ilości płynów, niedokrwistość, krwotoki

7. ODCZYN KRWI: - odczyn krwi lekko zasadowy pH = 7,45 do 7,35→ odpowiednio do stężenia jonów H+- 35 nmol/l – 45 nmol/l

a) pH krwi tętniczej – 7,4 b) włośniczkowej – 7,41 c) osocza krwi tętniczej – 7,39 d) osocza krwi żylnej – 7,34 e) erytrocytów 7,2 f) leukocytów – 7,07 g) trombocytów – 7,08

Graniczne stężenie jonów H+, którego przekroczenie wyklucza procesy życiowe wynosi 126 µmol/l, odpowiada to pH = 6,9.Górna granica pH = 7,8 W utrzymaniu stałości stężenia jonów H+ biorą udział układy buforowe krwi: ● wodorowęglanowy ● fosforanowy ● białczanowy ● hemoglobina

8. OSOCZE:

FUNKCJE: ● Stałość odczynu ● Stałość ciśnienia osmotycznego i onkotycznego ● Przenoszenie CO, składników energetycznych, produktów przemiany materii, soli 2

mineralnych, witamin, hormonów, enzymów, ciał biologicznie aktywnych ● Udział w procesie krzepnięcia ● Udział w reakcjach obronnych ● Udział w termoregulacji

- osocze tworzy środowisko, w którym znajdują się elementy morfotyczne

lOMoA RcP S D| 9715549

Zawiera około 91-92% wody. Pozostałe 8-9% stanowią ciała stałe, a mianowicie: ● Związki mineralne (1-2%) ● Związki organiczne (7%)

a) ALBUMINY: - 55% białek osocza - wytwarzane w wątrobie, najdrobniejsze cząsteczki MCZ (masa cząsteczkowa) – 69000 - średnie stężenie w osoczu 600 µmol/l (4200 mol%) - okres półtrwania – 12 dni - całkowita pula w ustroju ok. 300 g. (1/2 w przestrzeni poza naczyniowej) - 5% dziennie ulega degradacji FUNKCJA: - utrzymują ciśnienie onkotyczne (zatrzymują wodę w łożysku naczyniowym) - przenoszą kwasy tłuszczowe, barwniki żółciowe oraz wiążą i przenoszą pewną ilość CO2

b) GLOBULINY: - 40-50% - frakcje: α, β, γ - α→ funkcja transportowa – Cu – ceruloplazmina - β→ funkcja transportowa – Fe – transferyna,hormony steroidowe, cholesterol, tłuszcze, karoteny, mikroelementy, barwniki, ponadto są to IZOAGLUTYNINY- osoczowe czynniki krzepnięcia krwi, enzymy – fosfataza, esteraza cholinowa -

γ

→ przeciwciała IG G

160000

do 15 g/l

IG A

160000

0,6-5 g/l

IG M

950000

0,7-2,1 g/l

IG D

160000

do 0,03 g/l

IG E

200000

0,00025 g/l

c) FIBRYNOGEN: - wytwarzany w komórkach wątroby

lOMoA RcP S D| 9715549

FUNKCJA: - odgrywa podstawową rolę w procesie krzepnięcia krwi (3-4%)

d) UKŁAD DOPE ŁNIACZA: - około 30 białek surowicy i płynu tkankowego - aktywowane przez przeciwciała - uzupełniają ich działanie (działają głównie na błonie komórkowej) ● Opsonizacja mikroorganizmów ● Bakterioliza i cytoliza ● Chemotaksja i aktywacja neutrofilów ● Degranulacja bazofilów ●

↑ aktywności limfocytów B

e) CYTOKINY: 1. INTERLEUKINY(IL – 1 – IL -18) – substancje przenoszące informacje miedzy komórkami układu odpornościowego 2. INTERFERONY(IFN) – działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwnowotworowe, regulacyjne 3. Czynniki martwicy nowotwory (TNF) 4. Krwiotwórcze czynniku wzrostu (CSF, Epo) – stymulacja proliferacji i różnicowania różnych linii komórek w krwi 5. Czynniki wzrostu – stymulacja proliferacji różnych komórek 6. Czynniki chemotaktyczne

9. KRWIOTWORZENIE: a. HOMOPOEZA– wytwarzanie elementów morfotycznych b. PLAZMOPOEZA– synteza składników osocza

a. Homopoeza: ● ERYTROPOEZA – proces powstawania i dojrzewania krwinek czerwonych ● LEUKOPOEZA - proces powstawania i dojrzewania krwinek białych ● TROMBOPOEZA - proces powstawania i dojrzewania płytek krwi

lOMoA RcP S D| 9715549

W okresie wczesnozarodkowym tkanką krwiotwórczą stanowią komórki mezenchymy woreczka żółtkowegoi komórki śródbłonka naczyniowego,potem odpowiednie komórki wątroby i śledziony. W miarę rozwoju dołączają się komórki szpiku kostnego (erytrocytym granulocyty, trombocyty są tam wytwarzane) w końcowych stadiach rozwoju płodowego, w życiu pozapłodowym głównym narzędziem krwiotwórczym jest szpik. Błona SUROWICZA (śródbłonek naczyniowy) – nie ma kontaktu z otoczeniem Błona ŚLUZOWA – ma kontakt z otoczeniem

Regulacja fizjologiczna narządów krwiotwórczych może być rozpatrywana w 2 aspektach: ● Regulacja przez pobudzenie lub zahamowanie niezróżnicowanych komórek CFU-S poprzekształcania się w komórki CFU-E, CFU-G itd., a następnie pobudzanie tych ukierunkowanych komórek swoistymi czynnikami humoralnymi ● Regulacja przez liczne hormony i enzymy zapewniające prawidłowe procesy anaboliczne rozwijające się komórek (hormony wpływające na metabolizm, odpowiednie krążenie krwi, oddychanie, wydalanie)

b. Erytropoeza:

Komórkapnia ↓

← erytropoetyna

PROERYTROBLAST(0,2-0,5% komórek szpiku) ↓ ERYTROBLASTzasadochłonny (BAZOFILNY) ↓

← stopniowy zanik kwasów nukleinowych i pojawia się synteza hemoglobiny

ERYTROBLASTwielobarwliwy (POLICHROMATYCZNY) ↓ ERYTROBLASTkwasochłonny (ORTOCHROMATYCZNY) ← krwinkę wypełnia hemoglobina ↓

← pozbywa się jądra

RETIKULOCYT ↓

← po kilku godzinach

ERYTROCYT(nie ma kwasów rybonukleinowych, nie syntetyzuje białek i hemoglobiny, oddychanie na zasadzie glikolizy beztlenowej)

lOMoA RcP S D| 9715549

Stadia erytropoezy: PROERYTROBLAST → ERYTROBLAST zasadochłonny → ERYTROBLAST polichromatyczny → ERYTROBLAST kwasochłonny → RETIKULOCYT → ERYTROCYT

HIPOKSJA– niedobór tlenu w tkankach Czynniki wpł ywające na ERYTROPOEZĘ: a. Pobudzajace: - Epo - IL – 3 (interleukina) - IL–9 - SCF (stem cell factor – czynnik wzrostu komórek pnia szpiku) - G-CSF

b. Hamujące: - TGF–β - TNF - interferon

ERYTROPOETYNA: a) Wytwarzanie: - w życiu płodowym ok. w wątrobie 90% i w nerkach (erytropoeza pęcherzykowa jest od niej niezależna) - w życiu postnatalnym w nerkach 80%, w wątrobie 20% Główny czynnik pobudzający wytwarzanie – HIPOKSJA. W jego wytworzeniu uczestniczy androgeny, głównie testosteron.

b) Efekt działania na komórki układy erytrocytarnego: - uruchamia różnicowanie komórek ukierunkowanych do erytropoezy po pojawieniu się na nich receptora - inicjuj syntezę globiny - przyspiesza proliferację komórek szeregu erytrocytarnego - zapobiega zjawisku apoptozy komórek znajdujących się w końcowych etapach różnicowania i dojrzewania (CFU-E i proerytroblastów) - przyspiesza dojrzewanie erytroblastów i przyłaczenie hemu do zsyntetyzowanych łańcuchów globiny

lOMoA RcP S D| 9715549

c) Zastosowanie erytropoetyny: - niedokrwistość ● W niewydolności nerek ● Wcześniaków ● Chorych na AIDS ● Po krwotokach ● Po leczeniu cytostatykami ● RZS – reumatoidalne zapalenie stawów ● W chorobach nowotworowych - autotransfuzje - szpiczak mnogi - uszkodzenia polekowe erytropoezy

RETIKULOCYT:

Retikulocyt

● ↑ liczby retykulocytów – ostre niedokrwienie, krwotoki, niedokrwistość, zespoły hemolityczne, po leczeniu niedokrwistości niedoborowych ● ↓ liczby retykulocytów lub brak retykulocytów – hipoplazja lub aplazja szpiku kostnego, nieprawidłowości w leczeniu anemii

ERYTROCYTY: O normalnej wielkości → NORMOCYTY Jeżeli dla człowieka są mniejsze niż 6,7 Jeżeli większe niż 7,7

µm

µm

→ MIKROCYTY

→ MAKROCYTY

Ogólna powierzchnia erytrocytów wynosi około 2,5-3,5 tyś m2. Czynną lub oddechową powierzchnię ocenia się na około 109 m2.

lOMoA RcP S D| 9715549

ERYTROPENIA - ↓ liczby krwinek ERYTROCYTOZA - ↑ liczby krwinek POLICYTEMIA - ↑ liczby erytrocytów i ogólnej ilości krwi NORMOCYTOZA – erytrocyty jednakowej wielkości ANIZOCYTOZA – różna wielkość – mikrocyty, mikrocyty POIKILOCYTOZA – różnokształtność

gatunek

Liczby

Zawarto ść

erytrocytów

hemoglobiny

mln/ µl

T/l*

g/100 ml

g/l*

krowa

6 (5-7)

6

9,5 (9-14)

95

koń

7,5 (6-9)

7,5

10 (8-14)

100

świnia

6 (5-8)

6

12 (10-16)

120

owca

10

10

12 (7-14)

120

pies

6

6

14

140

kot

8

8

12

120

HEMOGLOBINA: 96% globina (białko) 4% hem (barwnik)

Globina zbudowana jest zawsze z 4 łańcuchów peptydowych, które pod względem budowy chemicznej stanowią 2 jednakowe pary. Każdy z tych łańcuchów zawiera po 150 aminokwasów, ułożonych w odpowiedniej sekwencji. W hemoglobinie człowieka stwierdzono następujące typy łańcuchów: α, β,

δ,γ Zaś w okresie rozwoju patologii również: epsiloni zeta.

- hemoglobina płodowa ma większe powinowactwo do tlenu niż hemoglobina dorosłego człowieka - zdrowy człowiek nie powinien mieć hemoglobiny płodowej

lOMoA RcP S D| 9715549

a) Fizjologiczna zawartość hemoglobiny w g/100 ml: krowa 9,5 koń 10,0 świni 12,0 a owca

14,0

pies

14,0

kot

12,0

b) rodzaje hemoglobiny: - OKSYHEMOGLOBINA– hemoglobina utlenowana – Hb + 02 - METHEMOGLOBINA– hemoglobina utleniona - KARBOKSYHEMOGLOBINA– Hb + CO – trwałe połączenie - KARBOHEMOGLOBINA– Hb + CO2 -

SULFHEMOGLOBINA– Hb + HS 2

HEM: Z każdym łańcuchem peptydowym połączona jest jedna cząsteczka hemu. Hem zbudowany jest z położonego centralnie atomu Fe2+, połączonego z 4 wzajemnie powiązanymi pierścieniami pyrolowymi. Hem umieszczony jest w pętlach łańcucha pomiędzy 2 resztami histydyny. Hem ma zdolność do nietrwałego luźnego przyłączania tlenu. Tlen wchodzi w połączenie nietrwałe między Fe z grupy hemowej a jedną z reszt histydyny zawartej w pętli peptydowej.

lOMoA RcP S D| 9715549...