Krew - notatki do egzaminu PDF

Preview

Summary

notatki do egzaminu...

Description

Krew Hematokryt Białka osocza: ● Albumina - syntetyzowane przez hepatocyty ● Globulina - syntetyzowane przez limfocyty B i komórki plazmatyczne ● Białka krzepnięcia krwi (fibrynogen, protrombina) ● Lipoproteiny (chylomikrony, VLDL, LDL, IDL, HDL) ● Białka dopełniacza Komórki krwi: ● Erytrocyty (retikulocyty - postać niedojrzała) ● Leukocyty ○ Leukocyty ziarniste (granulocyty) ■ Granulocyty obojętnochłonne ■ Granulocyty kwasochłonne ■ Granulocyty zasadochłonne ○ Leukocyty nieziarniste (agranulocyty) ■ Limfocyty ■ Monocyty Erytrocyt: ● Spektryna alfa i beta ● Białkowe kompleksy łączące (zbudowane z glikoforyny C, białka 4.1 i p55) ● Ankiryna - wiąże się z spektryną ● Dimery prążków 3 (transportery anionowe) ● Mikrocyty, normocyty (75%), makrocyty (wielkość) ● Hemoglobina: ○ rodzaje: ■ HBA1 (występuje you 97% ludzi) ■ HBA2 ■ HBF (hemoglobina płodowa) ○ Zbudowana jest z: ■ 2 łańcuchy globuliny alfa ■ 2 łańcuchy globuliny beta (zawiera cysteine, która wiąże NO) ■ 4 podjednostki hemu (zawierających Fe2+) ○ Glutanion - zapobiega szybkiemu utlenianiu hemoglobiny ● Substancje grupowe krwi ○ Podział: ■ Antygen A ■ Antygen B ○ Występują na powierzchni erytrocytów, np. Grupa AB ma oba antygeny na pow. Erytrocytu ○ W surowicy natomiast występują przeciwciała anty-A (np. W grupie krwi B) ○ Antygen A i B powstają z substancji H (mają ją na swojej powierzchni erytrocyty grupy krwi 0) ● Żyją 120 dni

● ● ● ●

Z Żelazem hemu wiąze się NO NO uwalnia się wraz z uwalnianiem się tlenu NO syntetyzowany jest z argininy Zawierają anhydrazę węglanową

Leukocyt: ● Leukopenia za mało ● Leukocytoza za dużo ● Diapedeza - przechodzenie leukocytów przez ścianę naczyń krwionośnych ○ L-selektyna i integryna (w błonie komórkowej leukocytów) (cząsteczki adhezyjne) ○ Krwinki przeciskają się przez istniejące rozstępy (częściej) lub w miejscu związania krwinki ze śródbłonkiem wytwarza się przejściowo por ● Ruch pełzakowaty ● MHC klasy I Granulocyty obojętnochłonne: ● Młody ma jądro pałeczkowate, a dojrzały ma jądro segmentowane ● Zawiera ziarenka: ○ Swoiste (otoczone błoną, zawierające substancje bakteriobójcze) Nieswoiste (lizosomy, zawierające defensyny alfa oraz liczne enzymy) ○ Ich macierz zbudowana jest z kwaśnych proteoglikanów, które wiążą peptydazy ○ W obecności sfagocytowanych drobnoustrojów, podnosi się pH i peptydazy aktywują się ● Populacja marginalna granulocytów - przylega, bądź jest w pobliżu śródbłonka ● Funkcja obronna, przeciwbakteryjna: ○ Zdolność ruchu ○ Fagocytoza ○ Wydzielanie i uwalnianie substancji bakteriobójczych i interleukin ● Aktywowane są przez chemokiny (rodzaj cytokin uwalnianych przez tkanki wstanie zapalnym), wzbudzają one aktywność ruchową i kierują neutrofile w kierunku zapalenia ● Mechanizm i ukierunkowanie ruchu: ○ Białka przekaźnikowe RAS (rodzaje białek G) (wiążą chemokiny) ■ RAC ■ RHO ■ CDC42 ● Aktywuje WASP ○ Wytwarza kompleks białkowy ARP ■ Początkuje polimeryzację filamentów aktynowych (robi to również białko RAC) ○ Białko RHO wytwarza pęczki filamentów aktynowych, łączy je z miozyną II i integryną ○ Powstające pęczki filamentów aktynowych są arginilowane (dzięki czemu powstają tylko w okolicy błony wiążącej chemokiny) ○ Kierują się stężeniem np. Chemokin ○ Dobłonowe końce filamentów aktynowych wiążą miozyny I, które wraz z

●

●

filamentami popychają błonę i cytoplazmę w stronę źródła chemokin, wytwarzając w ten sposób brzeg wiodący ○ Pseudopodia ○ Uwalniane ATP, które jest defosforylowane działa autokrynowo, receptory purynergiczne (wiążą puryny, czyli ATP, ADP, AMP i adenozyny), aktywują białko RHO ■ Działa też na inne komóki mające receptory purynergiczne Pod wpływem czynnika martwicy nowotworów TNFalfa ulegają preaktywacji (stają się wrażliwe na antygeny) ○ Po aktywacji następuje wybuch oddechowy, powstają wolne rodniki, aż w końcu H2O2 i HOCL, które wiążąc się z białkami drobnoustrojów zabija je. Wolne rodniki powodują napływ K+ do zarienek, podnosząc pH, uwalniają proteazy (które trawią białka drobnoustrojów) ○ Aktywowane granulocyty często uwalniają ziarenka, uwalniając: ■ Defensyny ■ Lizozymy ■ Laktoferryny ○ Giną spełniając swoje zadanie, powstaje z nich ropa Wydzielają leukotrieny i lipoksyny (mediatory zapalenia) i interleukiny (aktywują inne komórki)

Granulocyty kwasochłonne: ● Zawiera ziarna zawierające: ○ enzymy hydrolityczne (bez lizozymu) ○ Krystaloidy (zawierające białka zasadowe (główne białko zasadowe, MBP (uszkadza błony pasożytów, zmienia stężenie wapnia w bazofilach, przez co uwalniają one histaminę) ● Funkcje: ○ Zdolność do ruchu pełzakowatego, fagocytozy i wydzielania substancji przeciwbakteryjnych ○ Ich ruch jest wywoływany i ukierunkowany przez chemokiny nazywane eotaksynami, które wywołują w tych komórkach wybuch oddechowy ○ Szczególnie intensywnie fagocytują kompleksy antygen-przeciwciało ○ Wydziela histaminazę i arylosulfatazę (enzym rozkładający siarczanowe glikozaminoglikany) ○ wydzielają MBP, zwiększając przepuszczalność nabłonków i uśmiercając pasożyty ○ Stanowią pierwszą linię obrony przeciwko pasożytom ○ Wydzielają leukotrieny, lipoksyny i interleukiny Granulocyty zasadochłonne: ● W ich ziarenkach znajdują się: ○ Histamina ○ Proteoglikany (uwolnione aktywują lipazę lipoproteinową, która oczyszcza krew z tłuszczy) ○ Białka kwaśne ○ Cytokiny (głównie interleukina 4) ○ Enzymy proteolityczne

● ● ● ● ●

Interleukina 4 pobudza produkcję IgE, odgrywa ważną rolę w patogenezie alergii Uwalniają prostaglandyny i leukotrieny Posiadają receptory dla immunoglobin klasy IgE Mogą przeciwdziałać krzepnięciu krwi Procesy alergiczne, zapalne, zwiększają przepuszczalnośc naczyń krwionośnych, rozszerzają je (dzięki wydzieleniu IL-4, histaminę, leukotrieny i prostaglandyny)

Limfocyty: ● Podział: ○ I ■ ■ ■ ○

● ●

Małe (moga wejść w cykl komórkowy) Średnie (są w cyklu komórkowym lub limfocytami NK) Duże (są w cyklu komórkowym lub limfocytami NK)

II

■ Limfocyty B ■ Limfocyty T ■ Limfocyty NK Bardzo duże jądro (wypełnia prawie całą komórkę) Aktywowany jest przez antygen

Limfocyty B: ● Powstają i dojrzewają w szpiku kostnym ● Komórki szpiku przy udziale IL-7 syntetyzują IgM i IgD, czyli receptory limfocytów B (BCR) ● Są testowane w szpiku czy nie reagują z antygenami organizmu ● Limfocyty B naiwne ○ Są to dojrzałe limfocyty, które mogą reagować z obcymi antygenami, ale się jeszcze z nimi się spotkały ● Przekształcają się w: ○ Komórki plazmatyczne ○ Limfocyty B pamięci ● Reakcja na antygen ○ Związanie BCR z antygenem ■ Białka transbłonowe Ig alfa/Ig beta przekazują sygnał do: ● Aktywacji ● proliferacji ● Produkcji przeciwciał przeciwko związanemu antygenowi ○ Efekt: ■ Wytworzenie nabytej odporności typu humoralnego Limfocyty T: ● Receptory na powierzchni TCR ○ Współpracują z ■ Koreceptorami CD4 ■ Koreceptorami CD8 ● Glikoproteina CD3 przekazuje do cytoplazmy sygnał o związaniu antygenu z TCR ● Dojrzewanie w grasicy ● Limfocyty T CD4+ (pomocnicze), limfocyty T CD8+ (cytotoksyczne) ● Aktywują się wyłącznie przez związanie antygenu połączonego z własnym MHC

Th z MHC II ■ Po związaniu proliferują i wydzielają cytokiny, regulując przebieg reakcji immunilogicznej ○ Tc z MHC I ■ Po związaniu proliferują i uśmiercają komórki docelowe Prezentacja antygenu z udziałem ○ MHC I (dla limfocytów Tc) ○ MHC II (dla limfocytów Th) ■ Dokonują jej tylko komórki prezentujące antygeny ■ Kompleks MHC II/CLIP (powstaje w endosomach) ● Kompleks MHC II/peptyd-epitop (powstaje w aparacie Golgiego) ○ Efekt: ■ Aktywacja limfocytów T i innych komórek ● Co wytwarza nabytą odporność typu komórkowego Komórki prezentujące antygeny ○ Większość jest makrofagami powstającymi z monocytów, ale również: ■ Komórki dendrytyczne ■ Limfocyty B ■ Komórki niektórych nabłonków ○ Endocytują antygeny ■ Tną je w proteasomach na peptydy ■ Syntetyzują białka MHC II ● Wytwarzają kompleks peptyd antygenowy/MHC II ○ Wbudowanie go w błonę, eksponując peptyd ○ Wydzielają cytokiny Limfocyty Th: ○ Th1 ■ Reakcja na patogeny wewnątrzkomórkowe ■ Produkują cytokinę - interferon gamma ○ Th2 ■ Reakcja na pasożyty ■ Produkują cytokiny ● IL - 4 ● IL - I3 ■ Wpływają na produkcję Ig ■ Pobudzają limfocyty Tc do proliferacji i uśmiercania innych komórek Limfocyty Tc Specjalizują się w uśmiercaniu komórek zainfekowanych produkujących antygeny robią to w następujący sposób: ○ Łączą się z nią ■ Wydzielają perforyny (powodują przerwanie błony komórkowej) ■ Chronią się protektyną przed perforyną ○ Receptor limfocytu Tc wiąże się z antygenem tej komórki ■ Co wzbudza syntezę liganda Fas ● Ligang Fas wiąże się z receptorem Fas komórki zakażonej ○ Co wzbudza reakcję prowadzące do śmierci samobójczej ○

●

●

●

● ●

●

●

●

●

●

Limfocyty T regulacyjne ○ Mają koreceptor CD4 ○ Hamują reakcje immunologiczną ○ Podział: ■ Naturalne ● Powstają w grasicy ● Po związaniu z komórką prezentującą antygen hamują reakcję odpornościową ■ Wywołane ● Wytwarzają cytokiny, np. IL-10, które hamują wytwarzanie limfocytów Th1 Limfocyty T naiwne ○ Po aktywacji stają się ■ Limfocytami T efektorowymi ■ Limfocytami T Pamięci ○ Na swojej powierzchni mają receptory CD45RA Limfocyty T pamięci ○ Podział: ■ Efektorowe ● Mają receptory, dzięki którym przedostają się do miejsc zapalenia, gdzie pełnią funkcje limfocytów Th lub cytoksycznych ■ Centralnej ● Znajdują się w okolicach grasiczozależnych śledziony i węzłów chłonnych ● Wiążą się z APC, które wtedy wydzielają IL-I2, dzięki którym różnicują się w limfocyty T pamięci efektorowe Limfocyty naturalne zabójcze (NK) ○ Nie mają TCR ○ Nie są aktywowane przez antygeny ○ Uśmiercają komórki zakażone wirusami i nowotworowe ○ Aktywowane przez antygeny nowotworowe lub wirusowe wydzielają: ■ Cytokiny: ● TNF beta ● Interferon gamma ■ Czynnik aktywujący makrofagi MAF ■ Perforyny (przyczyniają się do śmierci zakażonych/nowotworowych komórek) Podział ze względu na budowę receptora limfocytu T: ○ limfocyty Tαβ – 90% limfocytów w organizmie człowieka ○ limfocyty Tγδ – uczestniczą w odpowiedzi przeciwzakaźnej (przeciw wirusom, bakteriom i pierwotniakom) oraz w odpowiedzi przeciwnowotworowej

Monocyty: ● Największe komórki krwi obwodowej ● Prekursory komórek układu makrofagów ● Powstają w szpiku kostnym, skąd przechodzą do krwi

●

Ma zdolność do fagocytozy, uwalniania leukotrienów i interleukin

Płytki krwi: ● Inaczej trombocyty ● Bezjądrowe ● Mało ich ○ Małopłytkowość ● Dużo ich ○ Nadpłytkowość ● Środkową część tworzą ziarenka, tworząc granulomer ● Obwodową część nazywamy hialumerem, jest homogenna ● Otwarty układ kanalików (OCS) ○ Transportuje substancje z i do ziarenek ● Znajdują się w nim swoiste: ○ Ziarenka gęste ■ ADP ● ADP aktywuje białka G za pomocą receptoru PY2, prowadząc do dalszej agragacji ■ Serotonina ● Obkurcza uszkodzone naczynia ■ Ca2+ ○ Ziarenka alfa ■ Peptydy i białka (biorące udział w krzepnięciu krwi) ● Płytkopochodny czynnik wzrostu PDGF ● Transformujący czynnik wzrostu TGF ● Czynnik (białko von willebranda ● Tromboplastynę (występuje też w osoczu) ● Fibrynogen (występuje też w osoczu) ● W cytozolu występują kompleksy aktyny i miozyny zwane trombosteniną ● W błonie selektyna P i integryna, za pomocą których wiążą się z: ○ Fibrynogenem ○ Czynnikiem von Willebranda ○ Cząsteczkami istoty międzykomórkowej ○ Co prowadzi do krzepnięcia krwi ● W błonie znajdują się: ○ Receptory dla ■ ADP ■ Lamininy ■ Trombiny ● Mikrotubule utrzymują kształt Cytofizjologia płytek krwi: ● Hamują krwawienie, tworząc agregaty ● Nieaktywne mają kształt okrągły, stan ten jest utrzymywany przez komórki śródbłonka poprzez hamowanie pobudzania płytek krwi ● Aktywują się po związaniu kolagenu, ADP, trombiną i innymi ○ Sygnał przechodzi do białka G ■ Zwiększa się stężenie Ca2+

● ● ●

● ●

Zmiana kształtu, wytworzenie wielu wypustek Uwolnienie zawartości ziarenek Powstaje kwas arachidonowy ○ Tromboksan A2 (TXA2) ■ Wzmaga uwalnianie ziarenek, dalszą agregację oraz kurczy naczynia Tromboplastyna w obecności Ca2+ i inne powodują przemianę protrombiny w trombinę, która przyspiesza uwalnianie ziarenek i zmienia fibrynogen w fibrynę Agregaty płytek = skrzepliny białe

Krzepnięcie krwi: ● Skrzeplina czerwona ● Szlaki ○ Wewnętrzny: ■ Od uszkodzenia śródbłonka lub składników krwi, najczęściej przez czynniki chorobowe ○ Zewnętrzny ■ Od uszkodzenia śródbłonka przez czynniki zewnętrzne ● Efektem obu szlaków jest wytworzenie czynnika Xa, czyli proteazy, który ○ Zmienia protrombinę w trombinę (enzym podobny do trypsyny) ■ Trombina z fibrynogenu robi fibrynę ● Fibryna tworzy nierozpuszczalną skrzeplinę czerwoną ● Fibryna jest rozkładana przez plazminę, który jest aktywowany przez aktywator plazminogenu (tPA) ● Inhibitor aktywatora plazminogenu ● Angiogeneza ● Receptory PAR dla trombiny znajdujące się na powierzchni płytek krwi i komórek śródbłonka po związaniu ligandu, aktywują czynnik transkrypcji HIF-1alfa, aktywujący geny cytokin angiogenezy: ○ VEGF ○ PDGF Pobudzając ją...