Transport wody,soli mineralnych i asymilatów PDF

Preview

Summary

Fizjologia roślin - transport wody i asymilatów ,notatki do sprawdzianu/matury...

Description

Transport wody,soli mineralnych i asymilatów 1) Rola wody u roślin -

uniwersalny rozpuszczalnik środowisko reakcji biochemicznych substrat w fotosyntezie utrzymanie turgoru regulowanie temperatury tkanek

2) Zawartość wody w tkankach Zróżnicowana zależna od czynników zewnętrznych (pora roku,etap rozwojowy) lub wewnętrznych ( rodzaj tkanki ) Najmniejsza zawartość - nasiona (10-15%) Największa - soczyste owoce,płatki kwiatów (90%)

3) Pobieranie składników mineralnych -

w postaci jonów transport : aktywny (włośniki , gospodarka azotowa NO3-, NH3+ organ:korzeń (włośniki) źródło - roztwór glebowy

4) Pobieranie wody -

ruch wody (różnica potencjału wody) transport:bierny (zjawiska osmotyczne) różnica potencjałów wody organ - korzeń - włośniki źródło - roztwór glebowy gleba → roślina → atmosfera

5) Potencjał wody Miara zdolności komórki do pobierania lub oddawania wody na drodze osmozy. zależy od: ● ciśnienia turgorowego (hydrostatyczne) nacisk protoplastu na ścianę komórkową - gdy spada roślina traci wodę → więdnięcie ● ciśnienia osmotycznego siła z jaką substancja rozpuszczona przyciąga rozpuszczalnik przez błonę półprzepuszczalną Wysokie stężenie w komórce → rośnie ciśnienie osmotyczne → roślina pobiera wodę większą siłą

Woda przepływa z roztworu o wyższym potencjale wody do roztworu o niższym potencjale wody, co odpowiada osmotycznemu przepuszczanie się wody z roztworu o stężeniu mniejszym do roztworu o stężeniu większym.

6) Etapy transportu wody i soli mineralnych: I. -

Transport bliski - osmotyczne pobieranie wody z gleby,poziomy transport wody w poprzek korzenia (endoderma→kora pierwotna → walec osiowy → drewno) kanał apoplastyczny - wzdłuż ścian komórkowych (włókna celulozy) - martwe el.komórki kanał symplastyczny - przez protoplasty połączone plazmodesmami - żywe elementy komórki

II.

Transport pionowy - z korzeni do liści elementami przewodzącymi drewna,warunkowany przez: ● budowa tkanki przewodzącej (cewki/naczynia ● kohezja i adhezja (utrzymanie nieprzerwanego strumienia wody) ● transpiracja - wytwarza ciśnienie hydrostatyczne w naczyniach (jak pompa ssąca) III. Transport poziomy przez tkanki liścia - apoplast/symplast wiązki przewodzące w drewnie → miękisz → transpiracja (parowanie z nadziemnej części rośliny)

7) Transpiracja - regulacja ilości wody w komórce ●

● ●

pobieranie i transport wody i soli mineralnych wymiana gazowa ochrona przed przegrzaniem kutykularna - wyparowanie wody przez zewnętrzne powierzchnie liścia,intensywność zależna od grubości kutykuli,nie przepuszcza wody ale pochłania,pęcznieje i wyparowywuje przetchlinkowa - przez stale otwarte przetchlinki,nie zmieniają szerokości szparkowa - przez aparaty szparkowe

Transpiracja - mechanizm bierny: wytwarza siłę ssącą liścia - podstawowy mechanizm - mechanizm aktywny: wytwarza parcie korzeniowe - wspomagający mechanizm “Objawy” parcia korzeniowego: Gutacja - wydzielanie się kropli wody na brzegach rośliny przez hydatody Wiosenny płacz rośliny - wypływanie wodnistego płynu Czynniki transpiracji: ● budowa (wielkość systemu,ilość i budowa liści,ilość + rozmieszczenie aparatów szparkowych) ● światło,wiatr,wilgotność powietrza ● dostęp do wody glebowej

8) Działanie aparatu szparkowego zmiany ciśnienia turgorowego komórek szparkowych warunkują pracę aparatów ➢ Otwieranie - komórka szparkowa niższy potencjał wody od komórek epidermy do środka napływają jony potasu + jabłczanowe ,woda ➢ Zamykanie - zwiększony potencjał wodny komórek szparkowych - powstaje skrobia,spadek jonów potasu,jabłczanowych i wody

9) Transport asymilatów elementy przewodzące łyka - rurki/komórki sitowe forma transportowa cukru: sacharoza załadunek w górę rozładunek w dół rośliny miękisz asymilacyjny → ASYMILATY (pierwotny skrobia → sacharoza [brak właściwości redukujących] → nadmiar asymilatów - miękisz spichrzowy

Etapy transportu 1. załadunek łyka (na zasadzie transportu bliskiego) 2. przewodzenie asymilatów (transport daleki) 3. rozładunek łyka (transport bliski) załadunek łyka: - w organach asymilacyjnych - donor sacharozy - miękisz spichrzowy + asymilacyjny - sacharoza z donorów do elementów przewodzących

rozładunek łyka: - w organach z brakiem wytworzonych asymilatów - akceptor - komórki tkanek które nie mają zdolności do fotosyntezy - sacharoza z elementów przewodzących łyka do komórek będących akceptorami

10) Bilans wodny rośliny dodatni - uzupełnianie wody zrównoważony - optymalne warunki ujemny - susza fizjologiczna,brak wody więdnięcie - efekt deficytu wody - przejściowe - trwałe - nieodwracalne - śmierć rośliny Skutki deficytu wody: zahamowanie fotosyntezy,kiełkowanie nasion i wzrost organów Okresy krytyczne: - roślina dwuliścienna w procesie kwitnienia i owocowania - roślina jednoliścienna okres kłoszenia,strzelanie w źdźbło,wytwarzanie kwiatostanu...