Transport i towaroznawstwo produktów spożywczych - GMO - referat PDF

Preview

Summary

Referat na seminaria, WOiO....

Description

Politechnika Gdańska Transport i towaroznawstwo produktów spożywczych-GMO

Spis treści 1.

Uprawa roślin genetycznie modyfikowanych na świecie....................................................3

2.

Uprawa roślin genetycznie modyfikowanych w Europie....................................................3

3.

Uprawa roślin genetycznie modyfikowanych w Polsce......................................................3

4.

Rodzaje modyfikacji genetycznych.....................................................................................3

5.

Rośliny transgeniczne..........................................................................................................4

6.

Zwierzęta transgeniczne......................................................................................................4

7.

Przyczyny modyfikacji genetycznych.................................................................................4

8.

Najczęściej uprawiane gatunki roślin genetycznie modyfikowanych.................................5

9.

Statystyki dotyczące GMO..................................................................................................5

10.

Zasady znakowania żywności genetycznie zmodyfikowanej..........................................6

11.

Certyfikat wolne od GMO...............................................................................................6

12.

Korzyści płynące z upraw roślin genetycznie modyfikowanych.....................................6

13.

Efekty uboczne płynące z upraw roślin genetycznie modyfikowanych..........................7

14.

Uprawa bakłażanów w Bangladeszu...............................................................................7

15. Bibliografia...........................................................................................................................8

2

1. Uprawa roślin genetycznie modyfikowanych na świecie Ponad 30 krajów zasadziło uprawy biotechnologiczne od 1996 roku, co stanowi 2,3 miliarda hektarów upraw. Największym producentem roślin biotechnologicznych na świecie jest USA, które zasiewa 39,4% globalnego hektara. Natomiast najlepiej rozwijającym się krajem na świecie uprawiającym rośliny biotechnologiczne jest Brazylia. Z danych opublikowanych przez Organizację ISAAA (International Service for the Acquisition of Agribiotech Applications) w 2017 roku wynika, że rośliny modyfikowane genetycznie uprawia się w 24 państwach. W 2017 roku areał upraw roślin genetycznie modyfikowanych wyniósł 189,8 mln ha. Powyższe liczby świadczą o dużej popularności GMO wśród rolników. W każdym z państw, w którym nie tworzy się dyskryminujących technologię barier, areał upraw roślin genetycznie modyfikowanych bardzo szybko wzrasta. Wynika to z faktu, iż przynoszą rolnikom znaczące korzyści ekonomiczne.

2. Uprawa roślin genetycznie modyfikowanych w Europie W Unii Europejskiej tylko dwa państwa - Hiszpania i Portugalia uprawiają GMO, dokładniej kukurydzę odporną na szkodniki (tylko taka odmiana jest dopuszczona do uprawy na terenie UE) – na łącznej powierzchni 131 535 ha (spadek o 4 proc. w stosunku do 2016 r.). W 2016 roku w Hiszpanii uprawianych było 95 % wszystkich genetycznie modyfikowanych kukurydz w Europie.

3. Uprawa roślin genetycznie modyfikowanych w Polsce Dnia 22 marca 2018 r. sejm przyjął nowelizację ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych. Ustawa ta wprowadza szczegółowe rozwiązania prawne, które mają na celu wykluczenie wszystkich upraw genetycznie modyfikowanych z polskiego rolnictwa. w Unii Europejskiej dopuszczona jest do uprawy tylko jedna roślina GM – kukurydza MON810, a Polska jeszcze w 2013 roku odrębnymi przepisami wprowadziła na terenie kraju zakaz jej uprawy.

4. Rodzaje modyfikacji genetycznych Modyfikacje, jakim podlegają organizmy, można podzielić na trzy grupy: 1. zmieniając aktywność genów naturalnie występujących w organizmie, 2. kopiując geny naturalnie występujące w organizmie i wprowadzając kopie do organizmu,

3

3. mieszając

geny

dwóch

różnych

gatunków

w

jednym

organizmie

(organizmy transgeniczne).

5. Rośliny transgeniczne Rośliny transgeniczne są to rośliny, które w swoich komórkach zawierają obce DNA. Głównym celem tego typu modyfikacji jest wykorzystanie potencjału produkcyjnego oraz poprawienie wartości użytkowej hodowanych organizmów. Modyfikowane genetycznie są głównie rośliny mające duże znaczenie gospodarcze. Zmiana genomu ma na celu nadanie im pożądanych przez człowieka cech np.: 

większa trwałość,



odporność na szkodniki, wirusy i grzyby, herbicydy (środki ochrony roślin),



podniesienie ich cech jakościowych, np. lepszego smaku.

Modyfikuje się także rośliny mają intensywniejszy kolor.

ozdobne,

które

dzięki

temu

są trwalsze,

6. Zwierzęta transgeniczne Modyfikacje zwierząt mają na celu głównie uzyskanie zwierząt o pożądanych cechach w hodowli – szybciej rosnące świnie, ryby, zastosowaniu ich w produkcji białek, enzymów, innych substancji

wykorzystywanych w przemyśle

farmaceutycznym (jako

bioreaktory), uodpornieniu na choroby. Modyfikacje zwierząt nie są tak popularne jak roślin, głównie

ze

względu

bardzo skomplikowany

na trudności i

trwa

w samym długo,

procesie jak również

modyfikacji, koszty

proces jest są

bardzo

duże. Zwierzęta modyfikowane genetycznie często chorują lub są bezpłodne.

7. Przyczyny modyfikacji genetycznych 

zwiększenie odporności roślin na środki chwastobójcze,



zwiększenie odporności roślin na szkodniki, infekcje, wirusy, grzyby, bakterie,



zwiększenie tolerancji roślin na zmiany klimatyczne – odporność na mróz, suszę zasolenie gleby,



przedłużenie świeżości owoców i warzyw,



zwiększenie rozmiarów warzyw i owoców,



regulowanie

zawartości fitoestrogenów –

mogą zmniejszać

ryzyko

miażdżycy,

osteoporozy, raka piersi i łagodzić objawy menopauzy, 

usunięcie z roślin niektórych substancji, 4



polepszenie smaku, zapachu, wyglądu rośliny.

8. Najczęściej uprawiane gatunki roślin genetycznie modyfikowanych Najczęściej uprawianym gatunkiem roślin genetycznie modyfikowanych jest soja, która stanowi 50% areału upraw GMO na świecie. Na dużą skalę uprawia się również kukurydzę(31% areału), bawełnę(13%), rzepak(5%). Uprawia się również takie gatunki jak burak cukrowy, lucerna, papaja, bakłażan, ziemniaki, kabaczek czy jabłka, które stanowią 1 % całkowitego areału upraw GMO na świecie. Uprawiane GMO w 2017 r. to głównie rośliny z odpornością na herbicydy totalne (HT) – 47% oraz odmiany typu „stack” z więcej niż jednym rodzajem modyfikacji/cechy, np. z odpornością na szkodniki i herbicyd – 41%. Dzięki odporności na herbicyd totalny rolnik ma ułatwioną walkę z chwastami. Dzięki uprawie roślin tego typu zmniejszono zużycie środków ochrony roślin , zmniejszyło się zużycie paliw i emisja gazów cieplarnianych, zastąpiono bardziej toksyczne związki substancjami mniej szkodliwymi, rolnicy zmienili praktykę upraw i zaczęli częściej stosować tzw. bezorkowe systemy upraw które znacznie ograniczają zjawisko wyjaławiania gleby.

9. Statystyki dotyczące GMO Stowarzyszenie EuropaBio przygotowało zbiór faktów statystycznych dotyczących GMO: 

9.6 miliardów Euro wynosi suma niepotrzebnych strat dla gospodarki Unii Europejskiej,



300 milionów Euro kosztowało Unię Europejską przeprowadzenie badań, które potwierdziły bezpieczeństwo GMO,



0 przypadków szkodliwego wpływu GMO na zdrowie człowieka zostało potwierdzonych,



170 milionów hektarów wynosi łączny obszar upraw GM na całym świecie zgodnie z raportem ISAAA z 2012 roku,



108.7 milionów hektarów ziemi - o tyle zmniejszył się areał uprawny w latach 1996-2011, dzięki stosowaniu biotechnologii oraz upraw GM,



10 milionów samochodów mniej - jest to wartość zmniejszenia globalnej emisji gazów cieplarnianych dzięki uprawie rośliny GM.

5

10. Zasady znakowania żywności genetycznie zmodyfikowanej Żywność znajdująca się w Unijnym Rejestrze Genetycznie Zmodyfikowanej Żywności i Paszy może znajdować się na rynku Unii Europejskiej, w tym Polski, pod warunkiem, że jest oznakowana zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 1829/2003. Zgodnie z art. 13 ww. rozporządzenia, na etykiecie produktu spożywczego, który zawiera lub składa się z GMO, jest wyprodukowany lub zawiera składniki wyprodukowane z GMO powinna być zamieszczona jedna z następujących informacji: 

„genetycznie zmodyfikowany”,



„wyprodukowany z genetycznie zmodyfikowanego (nazwa składnika)”,



„zawiera genetycznie zmodyfikowany (nazwa organizmu)”,



„zawiera (nazwa składnika) wyprodukowany z genetycznie zmodyfikowanego

(nazwa organizmu)”. [21]

11. Certyfikat wolne od GMO Certyfikat

jakości

potwierdza

brak

GMO

w wytwarzanych

produktach

na

podstawie przeprowadzonej weryfikacji przez Europejskie Centrum Jakości i Promocji. Po zakończeniu

procedur

wydawany jest

odpowiedni

certyfikat

pozwalający

na

oznaczanie produktów jako wolnych od GMO. Obecnie przepisy prawne zezwalają na zamieszczanie

deklaracji

na wszystkich

opakowaniach

zatwierdzonych

produktów,

w działaniach marketingowych i na stronach internetowych, że dany produkt jest wolny od GMO.

12. Korzyści płynące z upraw roślin genetycznie modyfikowanych Uprawa roślin genetycznie modyfikowanych niesie za sobą szereg korzyści: 

większa produktywność upraw rolnych,



zmniejszenie zużycia pestycydów,



uzyskanie żywności o lepszych walorach smakowych czy zapachowych,



przedłużenie trwałości żywności oraz ułatwienie składowania warzyw i owoców,



korzyści dla człowieka poprzez tworzenie tzw. jadalnych szczepionek,



możliwość upraw GMO na terenach, gdzie występują nieprzyjazne warunki klimatyczne.

6

13. Efekty uboczne płynące z upraw roślin genetycznie modyfikowanych Występuje kilka efektów ubocznych wynikających z uprawy GMO: 

występowanie u ludzi reakcji alergicznych,



zwiększenie toksyczności,



rozprzestrzenianie się „superchwastów”,



oddziaływanie na inne organizmy,



uodpornienie się szkodników na pestycydy.

14. Uprawa bakłażanów w Bangladeszu W Bangladeszu w 2014 roku oficjalnie rozpoczęto uprawę pierwszej rośliny genetycznie modyfikowanej – bakłażana Bt. W ten sposób kraj ten dołączył do grupy państw uprawiających rośliny GM. W kolejnych latach sukcesywnie zwiększała się liczba gospodarstw, które wysiewały odmiany GM i tak w 2018 r. liczba ta wynosi 27 012 (ok. 17 proc. ze wszystkich uprawiających bakłażany). Genetycznie modyfikowany bakłażan ma przynieść wiele korzyści rolnikom i konsumentom. Roślina ta jest odporna na szkodniki, które potrafią spowodować straty w plonie sięgające 50-70%. Uprawa bakłażana bt pozwala na zmniejszenie ilości oprysków, zmniejszenie kosztów produkcji jak i ceny produktu końcowego oraz na zmniejszenie zagrożenia dla konsumenta.

7

15. Bibliografia 1.https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/gmogenetycznie-modyfikowany-organizm 2. https://dziecisawazne.pl/co-to-jest-gmo/ 3. https://sites.google.com/site/gmowitrynarobocza/d 4.http://ekologicznyswiat.eu/ekologiczna-zywnosc/wady-zywnosci-modyfikowanejgenetycznie-gmo.html 5. http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/Rosliny-transgeniczne/ 6. https://epodreczniki.pl/a/D6Hvx1o6v 7. https://www.agrofakt.pl/omacnica-prosowianka/ 8.https://www.bryk.pl/wypracowania/biologia/genetyka/1009617-rodzaje-korzysci-izagrozenia-wynikajace-z-modyfikacji-genetycznych-organizmow.html 9.http://organizmy-modyfikacje.blogspot.com/2012/01/przykady-roslin-transgenicznychczyli.html 10. https://www.fakt.pl/kobieta/kuchnia/zywnosc-genetycznie-modyfikowana-ktora-jemy-naco-dzien/vn1zrg1#slajd-6 11. http://www.biotechnolog.pl/rosliny-transgeniczne-gmo-przyklady-modyfikacji 12. https://gmo.blog.polityka.pl/2017/05/04/statystyki-upraw-roslin-gm-na-swiecie-w-roku2016/ 13. https://wpolityce.pl/polityka/380529-to-koniec-upraw-gmo-w-polsce-sejm-przeglosowalustawe-ktora-wprowadza-bardzo-twarde-regulacje 14. http://www.polskawolnaodgmo.org/ 15. https://www.odkrywamyzakryte.com/genetycznie-modyfikowana-bawelna/ 16. http://news.cornell.edu/stories/2018/07/bt-eggplant-improving-lives-bangladesh, 17. http://www.exmetrix.com/pl/posty/gmo-na-swiecie-nie-taki-diabel-straszny/? fbclid=IwAR0usREvkqvcUkA7pFB_PIbqA_o78iYROl__bpkWliTW_3AZvvsU5BdAy18 18. https://www.europabio.org/agricultural-biotech/publications/top-10-statistics-gmos 19. http://www.isaaa.org/resources/infographics/default.asp 20.https://www.centrumjakosci.pl/certyfikat-wolne-od-gmo.html 21.https://gis.gov.pl/zywnosc-i-woda/zasady-znakowania-zywnosci-genetyczniezmodyfikowanej/

8...