Wesele-upiory pojawiające się w utworze (sceny) PDF

Preview

Summary

Notatka upiory z lektury Wesele. podział na sceny oraz opisy i ich znaczenie...

Description

WESELE Scena 27 Dziad, Żyd Żyd mówi do Dziada, że musi przygotować w karczmie izbę, bo weselnicy po zabawie przyjdą do niego. Dziad zarzuca mu, że zjawił się po to, aby zachęcić gości do picia w karczmie. Chwali Pana Młodego i jego gości, którzy przywitali się z chłopami jak należy. Żyd nazywa to szopką, która nic nie kosztuje. Scena 30 Pan Młody, Gospodarz Pan Młody żali się Gospodarzowi, że weselnicy kłócą się. Gospodarz przypomina mu, że polski chłop ma temperament, a na wsiach długo wspominano rok czterdziesty szósty. Pan Młody mówi, że zna to wyłącznie z opowiadań, a jego pokolenie już zapomniało o tych wydarzeniach. Gospodarz zgadza się z nim, dodając, że jego ojciec również walczył i został zabity. Pan Młody stwierdza, że ludzie zmieniają się i zapominają o przeszłości, nędzy, mękach, a teraz stroją się w pawie pióra. Gospodarz wyjaśnia, iż w ludziach nadal tli się jakaś wiara. Scena 34 Jasiek Jasiek śpiewa piosenkę o pawich piórach, które zdobył i o dworze, który postawi.

RACHELA Scena 36 Poeta, Rachel Poeta przepowiada Rachel, że kiedyś dziewczyna pokocha chłopa. Rachel odpowiada, że chłopi podobają się jej, lecz musi to być ładny chłopiec. Wyznaje, że ojciec jest dla niej dobry. Przeczytała już dużo wierszy, ale nigdy nie starała się ich pisać, choć dostrzega wiele rzeczy, które uważa za godne poezji. Poeta stwierdza, że obcowanie z poetami wynika z wygody. Rachel odpowiada, że mężczyzna ciągle ją krytykuje. Zjawiła się na weselu zwabiona muzyką, niedługo odejdzie do domu i będzie myślała o Poecie, a kiedy uzna, że się w nim zakochała, prześle mu list i klucz. Poeta żartuje z niej, że może odda swe serce drużbie i zapomni o nim. Pragnie patrzeć na dziewczynę, idącą przez sad i pochylającą się nad chochołem. Rachel wskazuje mu róże, osłonięte chochołami. Mówi, że zaczaruje chochoła, aby zjawił się na weselu. Zachęca Poetę, aby zaprosił na przyjęcie wszystkie dziwy, kwiaty, krzewy. Żegna się z mężczyzną, wyjaśniając, że nie pasuje do tego towarzystwa, a bawiła się na weselu wyłącznie dla zabicia czasu. Podstawowe informacje o bohaterce Rachela, zarówno w Weselu Wyspiańskiego, jak i w rzeczywistości, była córką Żyda-karczmarza, Hirsza Singera. Rachela to Pepa Singer, która w 1900 roku uczestniczyła w słynnym bronowickim weselu, ponieważ była przyjaciółką sióstr Mikołajczykównien z lat szkolnych. Jej postać przez wiele lat osnuta byłą legendą. Po premierze Wesela ciągle mówiono na temat jej zamiłowania do poezji, artystów, o życiu wśród cyganerii, oczytaniu. Tymczasem prawda okazała się dość banalna: Pepa była dość bezbarwną osobą, raczej stroniącą od towarzystwa cyganerii artystycznej. Dopiero sztuka dała jej do myślenia i rzeczywiście starała siebie pokazywać jako Rachelę z Wesela. Życie okazało się jednak dla niej trudne. Najpierw ojciec odszedł od rodziny z powodu długów, które właśnie Pepa zrobiła, a w czasie wojny straciła prawie wszystkich bliskich. Sama dostała się do obozu w Pruszkowie, który przeżyła i po wojnie wróciła do Krakowa.

Rachela to córka żydowskiego karczmarza. Na weselu pojawia się, gdyż jest ciekawa gości z miasta. Szybko okazuje się, że kobieta jest w stanie znaleźć wspólny język z niektórymi z nich. To postać o przekonaniach wybitnie młodopolskich. Jej światopogląd nacechowany jest dekadentyzmem, a miłość do poezji i piękna uwidacznia się w rozmowach z Poetą: „ale za to, kędy spojrzę, to widzę poezję żywą, zaklętą, tę świętą, i tym jestem szczęśliwa”. Tak właśnie Rachela opisuje swój sposób patrzenia na świat. Doskonale rozumie się z Poetą, razem wpadają na pomysł, by „upoetycznić” nieco wesele i zaprosić Chochoła. Nawiązując rozmowę z Poetą nie jest nieśmiała, przestraszona. Prowadzi z nim równą wymianę zdań. To kobieta oczytana i wyedukowana, która mieszkając wraz z ojcem w karczmie, zdobywała wiedzę i poznawała literaturę tak, że teraz może dorównać inteligencji. Taka konsekwencja w dążeniu do celu na pewno jest godna podziwu. Przywiązanie Racheli do modernistycznego światopoglądu (chłopomania, demokracja) jest tak silne, że wbrew woli ojca udziela kredytów chłopom. Przejawem ludomanii są słowa skierowane do Poety, gdy ten wróży jej, że zakocha się w chłopie: „Mam do chłopców pociąg duży, lecz być musi ładny chłopiec. Powrót, powrót do natury.” Charakterystyczny jest flirt Racheli z Poetą. Nie tylko kobieta nie daje po sobie poznać, by była pod wrażeniem jego osoby, ale mówi, że robi to tylko „pour passer le temps” – dla zabicia czasu. Podchodzi do brata Gospodarza z dystansem, charakterystycznym dla wykształconych modernistów. Zostawia Poetę w najmniej spodziewanym momencie, po to, by później wrócić i znowu prowadzić z nim rozmowę. Jest to typowy młodopolski flirt. Rachela to postać bardzo kontrastująca z innymi kobietami mieszkającymi na wsi. Znamienne są jej wiedza, oczytanie i umiejętność prowadzenia wykwintnych rozmów, obrazujących jej kontakty z bratem Gospodarza. Nie jest nieśmiała i wstydliwa jak inne chłopki. Te cechy sprawiają, że wyraźnie aspiruje ona do grona inteligencji. Jej zamiłowanie do poezji i piękna staje się impulsem dla Poety, co w końcu doprowadza do pojawienia się w bronowickiej chacie zjaw. Rachelę można podsumować jako młodopolską kobietę, rozmiłowaną w przepychu, sztuce i pięknie, które sama wydobywa z otaczającego ją świata.

ELEMENTY BAŚNIOWE

Scena 37 Poeta, Panna Młoda

Poeta zachęca Pannę Młodą, aby zaprosiła na wesele tych, którym dokuczają złe moce. Może to uczynić dzięki szczęściu, jakie odczuwa w tym wyjątkowym dniu. Dziewczyna odpowiada, że tylu ludzi nie zmieści się w izbie. Scena 38 Poeta, Panna Młoda, Pan Młody

Do Poety i Panny Młodej podchodzi Pan Młody. Mówi, że jest tak szczęśliwy, iż chciałby, aby w gospodzie bawili się wszyscy ludzie. Poeta zachęca go, aby zaprosił chochoła, który stoi za oknem. Młodzieniec śmieje się i spełnia prośbę. Panna Młoda również powtarza zaproszenie, choć nie wierzy, że chochoł ich posłucha. Akt drugi Scena 1 Gospodyni, Isia Dochodzi północ. Gospodyni każe kłaść dzieci do łóżek, lecz jej córka, Isia, protestuje. Chce bawić się dopóki gra muzyka i uczestniczyć w oczepinach. Gospodyni obiecuje, że jeśli uśpi dziecko, to będzie mogła zostać. Scena 2 Gospodyni, Isia, Klimina W drugiej izbie Gospodyni, Klimina i Isia przygotowują oczepiny. Kobiety zapalają łojówki i idą ku weselnikom. Na zegarze wybija północ. Scena 3 Isia, Chochoł

Pojawia się Chochoł. Zaskoczona Isia nazywa go śmieciem. Chochoł zapowiada nadejście wielu gości. Dziewczyna przepędza go na pole....