6. Procesy motywacyjne PDF

Preview

Summary

Notatki z konwersatorium "Procesy Motywacyjne"...

Description

PROCESY MOTYWACYJNE 1. Charakterystyka procesów motywacyjnych Proces motywacyjny – w zależności od przyjętych założeń teoretycznych – rozpatrywany jest jako dynamizujący bądź ukierunkowujący zachowanie się jednostki. 

Proces ten dotyczy mechanizmów zachowań prostych oraz złożonych, mechanizmów wewnętrznych oraz zewnętrznych, afektywnych i poznawczych



Teorie motywacji są składnikiem systemów psychologicznych (psychologicznych koncepcji człowieka) o w każdym ujęciu motywacje pojmuje się jako zespół mechanizmów powodujących uruchomienie, ukierunkowanie, podtrzymanie i zakończenie zachowania (przy czym mechanizmy te są odmiennie opisywane w poszczególnych koncepcjach)



Według Janusza Reykowskiego procesy motywacyjne to takie zjawiska, jak: - życzenie, chęć, pragnienie - zainteresowanie się czymś - obawa przed czymś Ich wspólną cechą jest dążenie do osiągnięcia określonego celu



Dla powstania procesu motywacyjnego dwa warunki winny być spełnione: 1) człowiek musi oceniać wynik czynności jako użyteczny 2) człowiek musi być przekonany, że możliwość pożądanego wyniku jest wyższa niż zero Wymienione czynniki określają natężenie motywacji.



Procesy motywacyjne cechują dwie właściwości: a) kierunek motywacji – zmierzanie do określonych celów (+) i unikanie tych, które jednostka ocenia ujemnie (-); jednostka w zależności od swojego stanu cele może oceniać jako + lub – b) natężenie motywacji : • siła – silny motyw eliminuje inne • intensywność – im intensywniejszy motyw, tym większa energia umożliwiająca zdolność do wysiłku, szybkość działania i odporność na zmęczenie • wielkość – bezpośrednio nie można zmierzyć; informacje o wielkości motywu można otrzymać poprzez ustalenie ostatecznego poziomu aspiracji, czyli poziomu, który człowiek w danej dziedzinie osiąga albo pragnie osiągnąć



Trwałość i intensywność procesów motywacyjnych zależą także od ogólnej dojrzałości osobowości, tzn. im człowiek jest bardziej dojrzały, tym adekwatniej ocenia własne możliwości.

2. Co leży u podstaw procesów motywacyjnych? a) Mechanizmy afektywne • poziom pobudzenia emocjonalnego ma duży wpływ na podejmowanie przez podmiot różnych działań i efektywność jego funkcjonowania b) Procesy poznawcze – podstawowe (percepcja, uwaga, pamięć) i złożone (związane z porównywaniem i przetwarzaniem informacji)

•

ciekawość, rozbieżność poznawcza

3. Potrzeby i zadania źródłem aktywności człowieka



Aktywność to nieodłączna cecha każdego człowieka – ukierunkowana przez procesy emocjonalne i motywacyjne. Procesy te nie dynamizują jednak zachowania tak na poziomie zwierzęcym, jak i ludzkim. Funkcje te pełnią potrzeby.



Potrzeba jest wywoływana przez brak określonej substancji, przedmiotu lub osoby. o człowiek, który odczuwa jakiś niedobór dąży do znalezienia tego, czego mu brakuje, np. spragniony szuka czegoś do picia, a głodny pokarmu.



Dążność do zaspokojenia potrzeby wywołuje napięcie motywacyjne.

4. Według Abrahama Maslowa człowiek jest motywowany do działania przez system podstawowych potrzeb, zdeterminowanych konstytucjonalnie i dziedzicznie; w takim ujęciu potrzeba ma dynamizujący i motywujący wpływ na zachowanie.

5. Łamanie postanowień noworocznych  łamiemy najczęściej te, które wymagają dużej samokontroli i wytrwałości, np. w 2021 roku zacznę regularnie: - ćwiczyć, - uczyć się angielskiego 

łatwiej przychodzi dotrzymanie zobowiązania wymagającego jednorazowej aktywności, np.: - odwiedzę ciocię mieszkającą w Krakowie



łamiemy takie obietnice (np. rzucenie lub ograniczenie palenia, rozpoczęcie biegania, mniej czasu spędzonego przy komputerze/ z telefonem w ręku), które składamy bez przemyślenia (są tak ambitne, że aż niewykonalne) oraz analizy sposobów realizacji: - ludzie obiecują sobie coś nierealnego, nie uwzględniając jak wielkiego wymaga to wysiłku



łamanie obietnic noworocznych (najczęściej) dotyczy tych spraw, w których zmianę nie wierzymy

6. Dlaczego z postanowień noworocznych tak często nic nie wychodzi?



zapominamy o emocjach i zmęczeniu o wiele planów jest tworzonych dla „nowego ja idealnego” – zawsze zadowolonego, uśmiechniętego wypoczętego, żyjącego w doskonale sprzyjającym środowisku o a tymczasem życie…- nauka/ praca/ stanie w korkach/ rodzina/ dzieci/ załatwianie dziesiątek spraw



niejasne ustalanie, co właściwie chcemy osiągnąć i jak to zrobimy („zmieniam pracę”) o np. chcę zmienić pracę – „w każdy poniedziałek o godz. 18 przeglądam oferty pracy na stronie x w poszukiwaniu propozycji spełniających moje kryteria y/z oraz od razu odpowiadam na wybrane ogłoszenia”

MOTYWACJA SPRAWCY 1. Jak wyjaśnić czyny przestępcze? Psychologia motywacji  punkt wyjścia to indywidualna, kliniczna diagnoza sprawcy, jego osobowości oraz sytuacji psychologicznej, w której doszło do przestępstwa  przedmiot diagnozy motywacji – procesy wywierające pobudzający wpływ na działanie  funkcje motywów – wewnętrzne czynniki inspirujące, ukierunkowujące, integrujące zachowanie (taką rolę pełnią np. uczucia, potrzeby, poziom aspiracji)

Motyw ➠ proces motywacyjny (zjawisko regulacyjne, sterujące czynnościami tak, aby doprowadziły do określonego wyniku)

Motywacja • (szeroko) jako względnie trwała tendencja człowieka do realizowania określonych celów, zadań życiowych, wartości (związek z psychologią osobowości) • (wąsko) proces motywacyjny leżący u podstaw określonego, konkretnego zachowania się człowieka W celu zrozumienia przyczyn zachowania/działania pytamy: „dlaczego dana osoba postąpiła w ten sposób?” (pytanie o motywację) •

•

Motywacja jako względnie trwała tendencja człowieka do realizowania określonych celów, zadań życiowych, wartości (związek z psychologią osobowości) (wąsko) Proces motywacyjny leżący u podstaw określonego, konkretnego zachowania się człowieka

(szeroko)

•

Rozróżnienie ważne w analizie zachowań przestępczych

•

Konkretne przestępstwo może być motywowane w sposób sprzeczny z manifestowanymi przez jednostkę wartościami przekonaniami, celami ➠ zachowanie sprzeczne ze stałymi właściwościami osobowościowymi sprawcy – Wynika z działania zmiennych psychopatologicznych; z silnej presji czynników sytuacyjnych (które zaburzają lub wykluczają możliwość pełnienia przez osobowość jej adaptacyjnych bądź regulacyjnych funkcji)

2. Jak wyjaśnić czyny przestępcze? - sytuacje trudne  człowiek wszystkich swoich potrzeb nie jest w stanie zaspokoić – pojawiają się przeszkody (zewnętrzne/wewnętrzne) w działaniu. natężenie procesów motywacyjnych decyduje o tym, czy jednostka będzie te przeszkody próbowała pokonać, czy też nie.  sytuacja trudna: naruszona równowaga między potrzebami, działaniem i warunkami działania  sytuacje obiektywnie i subiektywnie trudne Typy sytuacji trudnych: a) deprywacje (potrzeb biologicznych i psychologicznych) b) przeciążenia – konieczność wykonywania zadań przekraczających możliwości fizyczne lub psychiczne jednostki c) bolesne – konieczność znoszenia bólu fizycznego lub „moralnego” d) utrudnienia – np. w wykonaniu czynności (brak, przeszkoda) ➠ frustracja e) zagrożenia – sygnalizowanie pojawienia się trudności f) nowe – nieznane, zaskakujące, w których zawodzą wypróbowane do tej pory sposoby działania g) konflikt motywacyjny: + lub +; - lub -; + lub –

3. Konflikt motywacyjny  dążenie – dążenie (+ lub +) – podmiot jest zmuszony wybierać między dwiema pozytywnymi możliwościami, mającymi zbliżony stopień atrakcyjności o urlop w górach czy nad morzem  konflikt unikanie – unikanie (- lub -) – podmiot zmuszony jest do wyboru między dwiema negatywnymi możliwościami, mającymi zbliżony stopień awersyjności o drobny przestępca: zapłacić wysoką grzywnę czy spędzić miesiąc w areszcie  konflikt dążenie – unikanie dotyczy sytuacji, w których określona możliwość decyzyjna wywołuje w podmiocie zarówno uczucia pozytywne, jak i negatywne o decyzja o emigracji jest zarazem atrakcyjna (znalezienie lepiej płatnej pracy, stabilność finansowa), jak i awersyjna (konieczność życia w innej kulturze, niepewność co do relacji społecznych)...