Admin pytania i odpowiedzi PDF

Preview

Summary

1. Wyjaśnij pojęcie administracji publicznej?(Lipowicz) Administracja publiczna - system złożony z ludzi zorganizowany w celu stałej, systematycznej i skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego jako misji publicznej polegającej głównie, lecz nie wyłącznie na bieżącym wykonywaniu ustaw, wy...

Description

1. Wyjaśnij pojęcie administracji publicznej? (Lipowicz) Administracja publiczna - system złożony z ludzi zorganizowany w celu stałej, systematycznej i skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego jako misji publicznej polegającej głównie, lecz nie wyłącznie na bieżącym wykonywaniu ustaw, wyposażonych w tym celu we władztwo administracyjne oraz środki materialno-techniczne. (Wykład) - M.Kulesza i H.Izdebski Przez administrację publiczną rozumie się zespół działań, czynność i przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych podejmowanych na podstawie i w określonych prawem formach przez różnie organy, podmioty i instytucje na rzecz realizacji interesu publicznego. (Langrod) Administracja publiczna to planowe zgrupowanie ludzi w służbie pewnej misji publicznej, a dopiero - poprzez tych ludzi - suma urządzeń, którymi dysponują. (W.L.Jaworski) Administracja to nie tylko wykonywanie ustaw, ale także działalność twórcza. (J.Boć) „Złudne jest przekonanie, iż można wyznaczyć administracji granice jej ingerencji.”

2. Jak pojęcie administracji publicznej jest definiowane poprzez definicje negatywną? (Otto Mayer) - administracją publiczną jest to ta część działalności państwa, która nie jest ustawodawstwem, ani sądownictwem. oparta na trójpodziale władzy musi być zdefiniowane sądownictwo i ustawodawstwo, czego nie da się zrobić

3. Wskaż cechy administracji publicznej i omów każdą z nich? Działa w imieniu państwa i na jego rachunek - za rozstrzygnięciami administracyjnymi stoi autorytet państwa; państwo jest zobowiązane do naprawienia szkody wyrządzonej przez administrację publiczną. Działa na rzecz dobra publicznego, a jednocześnie na rzecz dobra jednostki

- Państwo ma zadbać o swoich obywateli, ich ogół i wspólnotę i żeby jednocześnie pilnować dobra tych obywateli każdego z osobna

- Pojęcie interesu publicznego zależy od przyjętych wartości

Strona 1 z 47

- Administracja publiczna z natury rzeczy zobowiązana do realizacji interesu publicznego ma nie ignorować interesu indywidualnego i nie dawać mechanicznie pierwszeństwa temu interesowi, który uzna za publiczny

- Organy powinny zawsze starannie wyważyć obydwie kategorie interesów, dając pierwszeństwu temu, który w efekcie pełnej analizy na to zasługuje

- W każdym przypadku organ administracji państwowej ma obowiązek nie tylko wskazać o jaki interes publiczny chodzi, lecz także udowodnić, że jest on na tyle ważny i znaczący, iż bezwzględnie wymaga ograniczenia indywidualnych uprawnień obywateli 3)

Może korzystać z przymusu państwowego i dysponuje władztwem administracyjnym

- wynika z samego prawa (tak postanowiło państwo w wydanych przez siebie normach) - Wymiar władztwa określony jest przez przepisy - (istota władztwa) - administracja publiczna jednostronnie decyduje o treści stosunku prawnego, który łączy ją z podmiotem stojącym poza jej strukturami, sama ustala jego prawa i obowiązki i sama stosuje sankcje w razie naruszenia zakazów i nakazów 4) Działa na podstawie prawa i w granicach przez nie określonych oraz jest nimi związana każda czynność administracji powinna mieć swoją podstawę prawną, związana jest całym prawem, każdymi jego szczeblami 5) Ma charakter wykonawczy - zaliczana jest do trzeciej władzy - organy administracji wykonują i konkretyzują prawo, jeśli formułują normy prawne, są to zawsze normy niższego rzędu, zależne od ustaw 6) Organizuje życie publiczne na podlegającym je terenie - jej celem jest realizowanie potrzeb społecznych (prawo dostarcza środków i stanowi granicę) 7) Działa w sposób ciągły i stabilny - proces administracji trwa stale 8) Działa przez zawodowy personel - urzędnicy posiadają określone kwalifikacje, a sami podlegają odpowiedzialności karnej za swoje czyny 9) W państwie ma charakter monopolistyczny - należy mówić o jednej administracji publicznej nawet wtedy gdy w jej ramach działają różne organy

4. Omów pojęcie władztwa administracyjnego? (wykład) Władztwo administracyjne to zakotwiczona w ustawie możliwość wydawania nakazów, zakazów, zezwoleń i koncesji, którym przysługuje domniemanie legalności

Strona 2 z 47

- administracja publiczna jednostronnie decyduje o treści stosunku prawnego, który łączy ją z podmiotem stojącym poza jej strukturami, sama ustala jego prawa i obowiązki i sama stosuje sankcje w razie naruszenia zakazów i nakazów - jest to tylko możliwość i administracja w państwie prawnym powinna rozwijać również formy niewładcze, w których przymus państwowy jest zbędny Cechy władztwa: - musi mieć podstawę prawną - zawsze określone przez przepisy - Zdolność autorytatywnej konkretyzacji norm - możliwość zastosowania przepisu prawa w konkretnym przypadku, bez obowiązku uzyskania zgody lub akceptacji podmiotu, którego dana sytuacja dotyczy. - Domniemanie legalności - do czasu udowodnienia niezgodności z prawem określony nakaz lub zakaz jest wiążący - Oparcie w przymusie państwowym - możliwość zastosowania przymusu państwowego w tym bezpośrednio fizycznego w celu zastosowania się do nakazu lub zakazu - Władztwo administracyjne podlega stopniowaniu - zakres ingerencji może być różny i zależeć od celu/wartości dla których ingerencja jest wprowadzana - Można wyróżnić władztwo administracyjne (przysługuje administracji publicznej) i władztwo zakładowe 5. Co oznacza, że władztwo administracyjne podlega stopniowaniu? (wykład) - Podlega stopniowaniu od ustawodawcy - Stopień władczej ingerencji w stosunki społeczne zależy od dobra wspólnego, celu/wartości dla których ingerencja jest wprowadzana - Są sytuacje (decyzje nakładające obowiązki na obywatela) w których administracja i może i ma obowiązek skorzystania ze swojego władztwa i takie w których władztwo istnieje tylko w tle, a administracja publiczna podejmuje działania bez jego użycia i nawet bez pośredniej możliwości jego użycia (porozumienia, umowy), władztwo może pojawiać się dopiero na dalszym etapie realizacji zamierzeń

6. Co to jest władztwo zakładowe? -

podkategoria władztwa administracyjnego Jest częścią władztwa państwowego Przysługuje zakładom administracyjnym Wynika z upoważnienia organów zakładu do abstrakcyjnych i konkretnych regulacji na podstawie i w ramach ustaw Strona 3 z 47

- Istotę władztwa administracyjnego stanowi zakres upoważnień dla organów zakładu do jednostronnego kształtowania stosunków prawnych z użytkownikami zakładu, jak również z osobami, które znalazły się na terenie zakładu w innym charakterze - Może być wykorzystywane tylko do osiągnięcia celów zakładu Użytkownik przyjęty do zakładu wchodzi w stosunek prawny, polegający na poddaniu się władztwu tego zakładu. Władztwo to przejawia się w dwóch głównych płaszczyznach: -kształtowania reguł ogólnych dotyczących korzystania z zakładu (np. regulamin), -indywidualnej obejmującej wydawanie poleceń skierowanych do użytkowników zakładu (np. dyrektor szkoły poleca uczniowi stawić się w gabinecie).

7. Co to jest element wartościujący w definicji administracji publicznej? Omów go? Element wartościujący w definicji administracji publicznej wskazuje cel dla którego działa administracja. Tym celem jest realizacja dobra wspólnego, co bywa określane jako najważniejsza cecha współczesnej administracji. Pojęcie dobra wspólnego to abstrakcyjnie ujęte dobro mieszkańców danego kraju, jest pojęciem płynnym, współcześnie zakotwiczonym w konstytucji i ustawach.

8. Omów jakim wyzwaniom podlega administracja w związku z globalizacją, europeizacją i rozwojem społeczeństwa informacyjnego?    



Europeizacja Administracji – Jest to proces upodobniania się do administracji europejskiej. Przejmowanie wspólnych standardów i poddawania się wspólnej regulacji i systemowi kontroli Europeizacja przebiega również w obszarze UE i RE. Są to konkretne, nowe struktury oraz proces jako, że cała amin. krajowa poddana bezpośredniemu lub (w przypadku Samorządu teryt.) pośredniemu oddziaływaniu prawa europejskiego Najsilniejszym impulsem europeizacji w sensie szerokim dla Samorządu była Europejska Karta Samorządu Lokalnego. o W ramach UE – w Polsce rozpoczęła się przed 2004 rokiem (proces akcesji prawa) o Trzy poziomy europeizacji  Administracja wspólna dla UE  Agencje Unijne rozproszone w państwach członkowskich  Administracja sieciowa (antymonopolowa) obejmująca fragmenty admin. państw członkowskich

Administracja pod wpływem globalizacji: Strona 4 z 47

Administracja w świetle nowych warunków jest o wiele bardziej mobilna i otwarta, niż miało to miejsce wcześniej w zamkniętych granicach państwowcy Administracja obecnie musi działać szybciej, być bardziej mobilna, mieć przygotowane zarządzenie kryzysowe (zdrowie, gospodarka, bezpieczeństwo wew.) Musi uwzględniać synergie i współzależność (szanse i zagrożenia) otwartych granic, otwartego społeczeństwa i otwartej gospodarki Potrafi działać (współdziałać) z administracją odległych krajów, (w rejonach i transgranicznie) 9. Omów pojęcie prawa administracyjnego? I podział tego prawa Prawo administracyjne – jest jedną z gałęzi prawa wyróżniona ze względu na swoiste cechy. Definicja (Z. Cieślak) – uporządkowany zbiór norm prawnych, których racją obowiązywania jest bezpośrednia realizacja przez podmioty administrujące wartości wyróżnionych ze względu na dobro wspólne. a) Podziały prawa administracyjnego i) Ustrojowe/materialne/procesowe(proceduralne)  Ustrojowe – jest to kompleks norm ,które odpowiadają na pytanie , kto wykonuje administrację publiczną ,tj. kto i w jaki sposób jest upoważniony do działania w zakresie prawa administracyjnego. ( określa administrację publiczną i jej strukturę , organizację , dotyczy tworzenia i obsadzania organów i urzędów , ich budowy wewnętrznej i wzajemnych powiązań między nimi. 

Materialne – to normy odpowiadające na pytanie , co robi administracja publiczna , tzn. jaki jest przedmiot jej działania. Prawo materialne reguluje obowiązki i uprawnienia powstające z mocy prawa albo przez konkretyzację norm (wydanie aktu administracyjnego). Prawo to jest najbardziej rozbudowane i obejmuje bardzo wiele dziedzin , stanowiących często osobne podgałęzie prawa ( np. prawo budowlane , prawo wodne).



Procesowe – odpowiada na pytanie , jak działają organy administracji publicznej , realizujące (stosujące) normy prawa materialnego. Normy tego prawa regulują zatem postępowanie administracyjne i różne jego odmiany i tym samym chronią uczestników tego procesu , dając im formalne gwarancje i możliwości obrony przed jednostronnym działaniem organów administracji publicznej.

Wewnętrzne/zewnętrzne 

Wewnętrzne – normuje tylko stosunki wewnątrz administracji publicznej



Zewnętrzne- reguluje stosunki między podmiotami administracji publicznej i podmiotami do niej nienależącymi. Strona 5 z 47

10. Omów pojęcie administracji ingerującej, świadczącej i infrastruktury? Świadcząca/ingerująca/infrastruktury 

Administracja świadcząca - istotą administracji świadczącej niezależnie od jej zakresu jest działanie na rzecz całej społeczności. Działania te prowadzone są w formach niewładczych. Organizuje życie ludzi, może je ułatwiać i świadczyć na ich rzecz. Zajmuje się więc m.in. budową dróg, przedszkoli , parków , placów zabaw , boisk szkolnych , prowadzeniem świetlic, ośrodków pomocy społecznej , utrzymywaniem takich zakładów publicznych, jak : biblioteki , szkoły.



Administracja ingerująca – administracja korzysta z władztwa administracyjnego i wpływa na poszczególne dziedziny życia społecznego i gospodarczego oraz na zachowanie i działania różnych podmiotów poprzez wydawanie nakazów, zakazów i zezwoleń np. wydanie koncesji alkoholowej, nakaz uiszczenia zapłaty, udzielenie zgody na budowę



Administracja infrastruktury – polega na zarządzaniu przez państwo infrastrukturą , m.in. drogami lądowymi i morskimi , koleją , sieciami przesyłowymi gazu i energii elektrycznej .

11. Wyjaśnij pojęcie publicznych praw podmiotowych? Publiczne prawa podmiotowe postrzegane mogą być jako kwintesencja stanowienia prawa o powszechnej mocy obowiązującej ze względu na zasadę pomocniczości (w znaczeniu pozytywnym) Jest to pojęcie konwencjonalne i ma dla nauki prawa admin. charakter substydiarny. Można je podzielić na trzy rodzaje:   

Prawa wolnościowe – zastrzeganie jednostce roszczenie o wstrzymanie się przez państwo lub inne związki publicznoprawne od ingerencji sferę wolności przysługującej jednostce Prawa polityczne – umożliwiające jednostce udział w wykonywaniu władzy w państwie (wybory, referenda) Prawo do pozytywnych świadczeń – np. do odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości, prawo do zasiłku, itp.

Publiczne prawa podmiotowe w sensie ścisłym - Prawa na podstawie których jednostka może żądać od władzy konkretnego zachowania się zarówno pod względem jakościowym jak i ilościowym Można je podzielić ze względu na: Strona 6 z 47

o Prawo podmiotowe polegające na roszczeniu o wydanie aktu (decyzji admin.) o oznaczone treści o Prawo podmiotowe polegające na żądaniu od organu określonego prawem zachowania się np. wydanie decyzji (nie o oznaczonej treści) o Prawo podmiotowe polegające na domaganiu się określonych świadczeń pozytywnych, a nie decyzji o Prawo podmiotowe do współdziałania z administracją w rozstrzyganiu spraw publicznych 12. Wyjaśnij pojęcie interesu publicznego? Już na wstępie należy zaznaczyć, że interes publiczny „nie ma generalnego, wszechobejmującego znaczenia opisowego, jego znaczenie opisowe związane jest z kontekstem społecznym i politycznym Katalog wartości ma charakter: -

otwarty; zmienny.

Wartości te są określone w przepisach prawa, a zatem zależą od woli prawodawcy. Wartości te są różne w zależności od dziedziny prawa. Interes publiczny powinien być ciągle dookreślany, na poziomie: 1. Stanowienia prawa – poprzez określenie jakie wartości mają być chronione przez daną normę; 2. Stosowania prawa – poprzez określenia wartości, które organ administracji publicznej ma chronić. Określanie relacji interesu publicznego oraz interesu jednostkowego wynika z: 1. art. 7 k.p.a – organ powinien uwzględnić interes społeczny i słuszny interes obywateli; o Interes publiczny jest w zasadzie nadrzędny w stosunku do interesu jednostki o Czasem rozumie się go jako potrzeba wielu jednostek o Ustawodawca stosuje interes jednostek i interes publiczny względem własnych potrzeb (wybiórczo) o Brak definicji legalnej IP o Również stosowany jako emanacja dobra wspólnego Pozostaje wiec najogólniej przyjąć że interes publiczny może wiązać się z określonymi wartościami, celami lub z potrzebami, przy czym podstawy te mogą być i czasem są łączone. Strona 7 z 47

13. Wyjaśnij pojęcie interesu prawnego? Jaki jest związek między pojęciem interesu prawnego a interesu publicznego? o Interes prawny – pojęcie interesu prawnego, użyte w art. 28 k.p.a, rozumiane w bezpośrednim znaczeniu tego pojęcia oznacza interes oparty na prawie lub chroniony przez prawo. o Pojęcie interesu prawnego nie zostało ustawowo zdefiniowane. Jest to interes oparty na prawie lub chroniony przez prawo, oparty na konkretnej normie prawnej o Źródłem interesu prawnego są normy prawa administr. materialnego. Interes prawny można opisać za pomocą następujących cech: a. Ma on charakter osobisty, własny i indywidualny. b. Może on przysługiwać nie tylko indywidualnym osobom nie kiedy przysługuje on również zrzeszeniom osób fizycznych i prawnych, c. Jest to interes konkretny tzn. ściśle związany z daną sytuacją faktyczną określonego podmiotu, d. Nie może być to tylko i wyłącznie interesem hipotetycznym, e. Musi być aktualny, f. Oparty na wyodrębnionej i ustalonej normie prawnej, g. Nie może wynikać z innych interesów (nie może być pochodny)

14. Jak dzielą się interesy w prawie administracyjnym? Omów każdy z tych interesów oraz relacje między nimi? Interes jednostki, interes społeczny, interes publiczny, interes prawny, Podstawowym celem administracji publicznej jest działanie na rzecz dobra publicznego, a jednocześnie na rzecz dobra jednostki. Posiadaczem interesu publicznego jest ogół – społeczeństwo, a korzyści, o jakie tu może chodzić, maja dotyczyć tego ogółu. Posiadaczem interesu indywidualnego jest jednostka i chodzi o jej indywidualne korzyści. Pojęcie „interesu społecznego” można zakwalifikować do tzw. klauzul generalnych, a więc zwrotów językowych wchodzących w skład przepisów prawnych. Pojęcie to nie zostało sprecyzowane w żadnych przepisach. Zasada uwzględnienia interesu społecznego oraz słusznego interesu obywateli polega na tym, że organ administracji publicznej jest zobowiązany do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny oraz słuszny interes obywateli, jednak tylko taki, który znajduje oparcie w normie prawnej ustanowionej Strona 8 z 47

dla jego ochrony. Załatwienie sprawy przez organ administracyjny powinno być wyrazem pogodzenia wszystkich tych interesów. Zasada uwzględniania interesu społecznego słusznego interesu obywateli jest jedną z kluczowych zasad postępowania administracyjnego. Wynika z niej nakaz ważenia interesu jednostki i interesu społecznego. Nie wydaje się celowe ujmowanie relacji interes indywidualny – interes społeczny w kategoriach pełnej konkurencyjności, nie jest też możliwe zaakceptowanie tezy, że państwo jest „panem i władcą” jednostki. Wspólnota jest wyznaczana również przez fakt poszanowania wartości międzyludzkich.

Relacja pomiędzy interesem publicznym a interesem indywidualnym w nauce prawa administracyjnego opiera się na trzech filarach: 1) niesprzeczności interesów i konieczności - w razie wystąpienia konfliktu - ustalenia słusznego interesu w konkretnej sprawie w postepowaniu administracyjnym, którego zadaniem jest ochrona obu interesów; 2) dominacji interesu indywidualnego; 3) prymatu interesu publicznego jako swoistej zasady prawa administracyjnego . Powyższe rodzaje relacji występują także w prawie planowania i zagospodarowania przestrzennego, ale „nachylenie” w kierunku jednej z nich zależy od konkretnej sytuacji stosowania prawa. Koncepcje te współcześnie nie mogą być uznane za reprezentatywne w swoim pierwotnym kształcie. Najbliższa obecnym realiom ustrojowo-prawnym jest zasada niesprzeczności interesów lub inaczej - zasada równowagi interesów. Intencją ustawodawcy jest - a przynajmniej powinno być - eliminowanie konfliktów interesów „u źródła”, czyli jeszcze na poziomie ustawodawczym. Jeśli mimo tego powstanie konflikt interesów, przyznanie pierwszeństwa jednemu z nich przenosi się na grunt stosowania prawa administracyjnego i zależy od prawnych oraz pozaprawnych uwarunkowań.

Pojęcie interesu prawnego nie zostało ustawowo zdefiniowane. Jest to interes oparty na prawie lub chroniony przez prawo, oparty na konkretnej normie prawnej. Źródłem interesu prawnego są normy prawa administracyjnego materialnego. Może to być również norma procesowa np. gdy wskazuje prawo do weryfikacji w trybie postępowania administracyjnego rozstrzygnięć 20 przesądzających o istnieniu bądź nieistnieniu interesu materialnoprawnego. Obok interesu prawnego mowa jest o obowiązku prawnym. W odróżnieniu od interesu prawnego źródłem obowiązku może być wyłączenie prawo materialne. Interes prawny można opisać za pomocą następujących cech: a. Ma on charakter osobisty, własny i indywidualny. Strona 9 z 47

b. Może on przysługiwać nie tylko indywidualnym osobom nie kiedy przysługuje on również zrzeszeniom osób fizycznych i prawnych, c. Jest to interes konkretny tzn. ściśle związany z daną sytuacją faktyczną określonego podmiotu, d. Nie może być to tylko i wyłącznie interesem hipotetycznym, e. Musi być aktualny, f. Oparty na wyodrębnionej i ustalonej normie prawnej, g. Nie może wynikać z innych interesów (nie może być pochodny).

Interes dzieli się na a) Faktyczny Jest to kategoria interesu indywidualnego. Subiektywny pogląd przedmiotu zewnętrznego na działanie Administracji Publicznej, że powinna podjąć na jego działania lub się od nich powstrzymać. Rzadko brany pod uwagę, lecz w pewnych przypadkach może od przejść w interes prawny b) Prawny Jest to interes faktyczny oparty na no...