pediatria pytania i odpowiedzi PDF

Preview

Summary

Plik zawiera kompletny zestaw pytań i odpowiedzi jakie pojawiły się na egzaminie z pediatrii....

Description

Pytania egzaminacyjne z zakresu „Fizjoterapii klinicznej w pediatrii” 1. Czym się różni klatka piersiowej niemowlęcia od klatki piersiowej dziecka w wieku szkolnym oraz jakie są konsekwencje tych różnic? Charakterystyczną cechą klatki piersiowej u noworodków i niemowląt jest jej cylindryczny kształt, na co wpływa położenie żeber – leżą prawie poziomo, tworząc z kręgosłupem kąt prosty, w przeciwieństwie do skośnego ustawienia w latach późniejszych. Zmiany ustawienia żeber z poziomych na skośne obserwujemy od około 2 roku życia. Zjawisko to przebiega dość powoli, a najniższy poziom osiąga około 10-11 roku życia. Do czasu, gdy żebra ustawione są poziomo, czyli klatka piersiowa między wdechem, a wydechem znajduje się w ułożeniu jakby wydechowym, dopóty, żebra nie mogą brać wybitniejszego udziału w rozszerzaniu wdechowym klatki piersiowej. Dlatego nie może być ona znacznie podniesiona przez rozszerzanie żeber (jak dzieje się to w późniejszym wieku ), wskutek czego dziecko musi oddychać głównie przeponą. Na ten stan ma również wpływ mała siła (słabość) mięśni oddechowych ( Malinowski 1989). W związku z postępującymi zmianami strukturalnymi klatki piersiowej (obniżanie mostka, spłaszczenie klatki piersiowej, obniżanie ukośne, ku dołowi żeber) następuje zmiana typu oddychania z przeponowego na oddychanie przebiegające dzięki ruchom klatki piersiowej - tor piersiowy. “Klatka piersiowa dziecka pod względem kształtu i położenia zbliżona jest do kształtu klatki piersiowej podczas wdechu; jest okrągława silnie uwypuklona, otwór górny ustawiony jest prawie poziomo. Z wiekiem klatka piersiowa spłaszcza się i poszerza, żebra coraz bardziej opuszczają się; klatka piersiowa przybiera kształt typu wydechowego.” /// A. Bochenek 2. Opisz, co powstaje z poszczególnych listków zarodkowych: ektodermy, endodermy i mezodermy. -Z ektodermy: Naskórek i jego wytwory, ukł nerwowy, narządy zmysłów, początkowa i końcowa część ukł. pokarmowego -z endodermy: Środkowa część ukł pokarmowego, układ oddechowy, gruczoły trawienne (wątroba i trzustka), gruczoły dokrewne -z mezodermy: Ukł. Krwionośny, wydalniczy, szkielet, ukł. Mięśniowy, skóra właściwa 3. Co to są odruchy pierwotne i jaka jest ich rola? Odruch – w fizjologii automatyczna reakcja na bodziec zewnętrzny lub wewnętrzny zachodząca przy udziale ośrodkowego układu nerwowego. Odruchy pierwotne – odruchy fizjologicznie pojawiające się w okresie rozwojowym, są to reakcje zupełnie automatyczne, generowane w rdzeniu kręgowym. Odruchy umożliwiają przeżycie dziecku. Pozwalają one na natychmiastową reakcję na nowe środowisko i zmienne potrzeby. Odruchy stanowią podstawę rozwoju ruchowego. Później umożliwiają one także kształtowanie nawyków kontrolowanych. Odruchy pierwotne powinny pozostać aktywne przez ograniczony okres, tak by umożliwić niemowlęciu przetrwanie przez pierwsze trudne miesiące życia. Po tym okresie powinny wygasnąć aby przejść pod kontrolę wyższych ośrodków mózgu i z

czasem umożliwić kontrolowanie świadomych reakcji. Jeżeli odruchy te pozostaną aktywne powyżej 6-12 miesiąca życia określane są jako nieprawidłowe i zakłócają kształtowanie się dojrzałości układu nerwowego. 4. Wymień odruchy neurologiczne występujące u noworodka donoszonego. 1. -odruch Moro 2. -STOS- symetryczny toniczny odruch szyjny 3. -ATOS- asymetryczny toniczny odruch szyjny 4. -TOB- toniczny odruch błędnikowy 5. -odruch szukania 6. -odruch Landaua 7. -odruch chwytny 8. -odruch ssania 9. -odruch kroczenia 10. -odruch Galanta 11. -odruch ROF (optyczno-twarzowy) 12. -odruch RAF (akustyczno-twarzowy) 13. -odruch Babińskiego 14. -odruch Babkina (dłoniowo-bródkowy) 5. Opisz odruch Moro, do którego miesiąca się utrzymuje i opisz konsekwencje niezintegrowanego odruchu Moro w dalszym życiu. Odruch Moro tzw. odruch przestrachu, instynktowna reakcja na bodźce. Dochodzi do uaktywnienia reakcji walki i ucieczki. To pierwsza reakcja obronna organizmu na nagły zewnętrzny bodziec zagrażający dziecku np. nagła zmiana położenia, silny bodziec dźwiękowy, hałas, ból, zapalenie ostrego światła. Polega na odwiedzeniu kkg w bok, wygięciu ciała i odchyleniu głowy do tyłu, następnie przywiedzeniu kkg. Moro zanika w 4-6 miesiącu życia. Cały odruch trwa 2 sek. Konsekwencje: 1. -brak właściwej selekcji bodźców 2. -nadpobudliwość 3. -niechęć do zmian 4. -skłonność do gwałtownych reakcji 5. -niska wytrzymałość fizyczna 6. -astma, alergia 7. -niska samoocena 8. -choroba lokomocyjna 9. -zaburzenia emocjonalne 10. -problemy z koordynacją i utrzymaniem równowagi 11. -nadwrażliwość na dotyk 6. Na czym polega fizjoterapia dziecka z przetrwałym odruchem Moro? 1. - układanie dziecka na brzuchu i mobilizacja do chwytania zabawek 2. - ostrożne przyzwyczajanie do hałasów 3. - należy uprzedzać dziecko o pojawiającym się bodźcu wywołującym odruch moro: np. „za chwilę zapalę światło” 4. - odpowiednia pielęgnacja dziecka – unikanie zbyt gwałtownych ruchów przy

kładzeniu, podnoszeniu, przewijaniu. 5. - masaż Shantala – uregulowanie snu, wyciszenie, uspokojenie, oswajanie z dotykiem 6. - stymulacja układu przedsionkowego/równowaga: bujanie na rękach, kołysanie w kołysce, hamaczku czy huśtawce, zabawy w samolocik czy bujanie na kolanie, na piłce. Ćwiczenia stymulujące układ przedsionkowy powinny trwać 2 minuty, ponieważ zakończenia nerwowe męczą się po tym czasie i nie podlegają stymulacji, później należy wykonać ćwiczenia statyczne 7. Opisz znane ci odruchy nastawcze i czas ich występowania. REAKCJE NASTAWCZE Reakcja Opis nastawcza

Domi nacja

Głowy w Po zmianie pozycji ciała, głowa zawsze przyjmuje przestrzeni ustawienie pionowe.

3-4 miesi ąc

Jest najwyższym punktem w przestrzeni.

Głowy na ciało

Ustawienie głowy w płaszczyźnie ciała w trakcie badania

ok.3

odruchu trakcyjnego

miesi ąca

Ciała na ciało

1) Rozpoczyna ją skręt głowy który pociąga za sobą reakcję nastawczą barków i przeciwskręt obręczy biodrowej. Później, miednica wykonuje ruch w tym samym kierunku co barki i obręcze ustawiają się w jednej płaszczyźnie. 2) Rozpoczyna ją rotacja miednicy która pociąga za sobą reakcję nastawczą barków i głowy

ok. 56 miesi ąc

8. Opisz wszystkie znane ci odruchy nieprymitywne. RAF (odruch akustyczno – twarzowy) Od 10 dnia do końca życia-(sposób wykonania)klaskanie dłońmi w pobliżu uszu-(reakcja)odruch mruganiazaburzenie brak reakcji po 3 m. ż - ROF (odruch oczno – twarzowy) Od 3 mies. do końca życia-zbliżenie dłoni w kierunku otwartych oczu-odruchowe mruganie- zaburzenie brak reakcji po 5 m.ż 9. Na czym polega fizjoterapia dziecka z przetrwałym odruchem chwytnym? Przetrwały odruch chwytny – postępowanie W przypadku rąk: – głaskanie, poklepywanie powierzchni grzbietowej ręki; – rozluźnianie ramion (masaż, ruchy bierne); – mobilizacja do dotykania własnego ciała powierzchnią dłoniową ręki (głaskanie po brzuszku, “kosi kosi łapki”); – używanie zabawek większych, niż ręce (dłonie) dziecka. W przypadku stóp: – chodzenie boso po zróżnicowanym terenie (piasek, trawa, koc); – zabawa stopami (mobilizacja dziecka); – głaskanie, poklepywanie grzbietowej powierzchni stopy; – nie należy dotykać stopy w sposób wywołujący odruch (np. łaskotanie). 10. Wymień elementy diagnostyki neurorozwojowej według Vaclawa Vojty. A) motoryka spontaniczna B) wybrane odruchy prymitywne i automatyzmy noworodków C) reakcje ułożeniowe ciała w przestrzeni Wśród reakcji ułożeniowych wyróżniamy : 1. - zawieszenie poziome wg Landau’a 2. - zawieszenie poziome wg Vojty 3. - zawieszenie poziome wg Collis 4. - zawieszenie pionowe wg Peiper-Isbert 5. - zawieszenie pionowe wg Collis 6. - zawieszenie pionowe pod pachami 7. - reakcja podciągania

11. Na czym polega diagnoza neurorozwojowa według Elizabeth Köng?

Diagnoza neurorozwojowa według Elizabeth Kong polega na : - ocena jakości wzorców posturalnych i motorycznych -ocena odruchów prymitywnych - ocena jakości napięcia posturalnego (na podstawie aktywności spontanicznych) . Aktywność spontaniczną sprawdza się w 8 pozycjach : 1. pozycja pronacyjna 2. Pozycja supinacyjna 3. Pozycja boczna 4. Pozycja stojąca 5. Pozycja siedząca 6. Próba trakcyjna 7. reakcja spadochronowa 8. zawieszenia horyzontalnego wg Landau’a Pozycje 1-5 w zależności od wieku traktowane są jako pozycje przyjęte spontanicznie lub narzucone, natomiast pozycje 6-8 wywołane są przy pomocy badającego. W pozycjach zwraca się uwagę na : - jakość wykonywanych ruchów - różnorodność ruchów - napięcie mięsni - zdolność wykonywania ruchów antygrawitacyjnych - aktywność posturalną - kontrolę punktów kluczowych - zdolnosc do centralnej stabilnosci i obwodowej mobilnosci - zdolność do wykonywania niezależnych ruchów - ocena oralno facjalna

12. Co rozumiesz pod pojęciem „motoryka mała” i „motoryka duża” – podaj reguły rozwoju psychomotorycznego niemowlęcia „Motoryka mała” – sprawność dłoni i palców „Motoryka duża” – sprawność fizyczna całego ciała Obserwuje się tu charakterystyczne prawa oraz kierunki rozwoju: 1. • od głowy do nóg, czyli cefalokaudalny - związany jest ze stopniowym pozyskiwaniem kontroli poszczególnych części ciała począwszy od głowy, aż po kończyny dolne 2. • od odcinków proksymalnych do dystalnych - oznacza to, że dzięki centralnej stabilizacji ciała możliwe jest wykonywanie niezależnych, swobodnych ruchów w częściach położonych obwodowo 3. • od odruchów bezwarunkowych do reakcji o charakterze odruchowo - warunkowym, co oznacza stopniowe przejmowanie kontroli postawy i ruchu przez coraz to wyższe piętra ośrodkowego układu nerwowego i w związku z tym obserwujemy zmianę zachowań ruchowych od bezwarunkowych do w pełni świadomych i kontrolowanych 4. • od masowych reakcji płodu do ruchów selektywnych, co

oznacza wyhamowanie aktywności tonicznej i rozdzielenie globalnych synergii mięśniowych oraz związany z. tym rozwój ruchów selektywnych 5. • od motoryki tonicznej do ruchów fazowych, co związane jest z wyhamowaniem odruchów tonicznych oraz możliwością integracji napięcia posturalnego we wzorcach reakcji nastawczych i równowagi 6. • 0 , od ruchów niekontrolowanych do ruchów celowych, co świadczy o stopniowym rozwoju organizacji neurologicznej począwszy od ośrodków położonych w rdzeniu do ośrodków zlokalizowanych w korze mózgowej 7. • od ruchów prostych i „niezgrabnych” do ruchów złożonych i skoordynowanych, co oznacza postęp w zakresie kontroli postawy i ruchu od dużej liczby punktów podparcia - czyli od stadium apedalnego przez quadripedalne, aż do stadium dipedalnego 13. „Kamienie milowe” w rozwoju psychoruchowym niemowlęcia.

To na górze jest z prezentacji od K. Bazarnik-Muchy (niech każdy zdecyduje co uważa za lepsze) 1 miesiąc 1) - unosi główkę w poz na brzuchu 2) - zaciska rękę na przedmiocie (np. podanym palcu ) 3) - reaguje na dźwięk 4) - wykonuje ruchy ssania (smoczek) 5) - przestaje płakać na widok matki lub jej głos 2 miesiąc 1. - wysoko unosi głowę w pozycji na brzuchu i utrzymuje ją 2. - śledzi poruszające się obrazy 3. - odwraca głowę w kierunku dźwięku 4. - zaczyna wydawać pojedyncze dźwięki

5. - uśmiecha się 3 miesiąc 1. - w pozycji na brzuchu opiera się na przedramionach unosząc głowę 2. - utrzymuje grzechotkę w ręku potrząsa nią 3. - śledzi przedmiot,, gruchanie” wydaje dźwięki artykułowane 4. - ożywia się na widok ludzi, reaguje mimiką, odpowiada uśmiechem na uśmiech 4 miesiąc 1. - umie siedzieć podparte poduszkami przewraca się z boku na plecy i z pleców na bok 2. - sięga ręką do przedmiotu, bawi się zabawką w ręku, prowadzi ją do ust 3. - odróżnia ojca i matkę 4. - odpowiada dźwiękiem gdy się do niego przemawia 5. - śmieje się głośno 5 miesiąc 1. - umie podciągane za ręce usiąść 2. - oburącz sięga po przedmiot 3. - poznaje siebie w lustrze 4. - śmieje się głośno ,,zna się na żartach” 5. - bawi się zabawkami 6 miesiąc 1. - siedzi trzymając się 2. - sięga po przedmioty jedną ręką 3. - gaworzy ( pierwsze sylaby) 4. - otwiera usta na widok jedzenia 5. - bawi się nogami (stopy przyciąga do ust) 7 miesiąc 1. - siedzi samo nie podparte( krótko) 2. - pełza na brzuchu (do tyłu) 3. - przekłada zabawkę z ręki do ręki 4. - szuka schowanej zabawki 5. - powtarza wielokrotnie sylaby 8 miesiąc 1. - je łyżeczką 2. - pragnie aktywnego kontaktu z inna osobą 3. - siedzi samo bez podparcia 4. - umie usiąść samo 5. - umie stać trzymając się 6. - pełza w przód 7. - wyrzuca zabawki z łóżka 8. - chwyta, trzyma palcami, samo je herbatnik 9. - reaguje lękiem na obce osoby 10. - bawi się w chowanego (,, akuku”) 11. 9 miesiąc

1. 2. 3. 4. 5. 6.

- pewnie siedzi i stoi trzymając się - raczkuje - stawia pierwsze kroki trzymając się - naśladuje ruchy ,,pa –pa” , ,, tosi-tosi” - siada na nocniku - reaguje na swoje imię

10 miesiąc 1. - staje samo trzymając się 2. - wyjmuje klocki z pudełka, wkłada palce w otwory 3. - rozumie proste polecenia (daj, weź) 4. - pije z kubka 11-12 miesiąc 1. - staje bez podparcia 2. - podnosi zabawki kucając 3. - chodzi trzymane za rękę lub kilka kroków samo 4. - wkłada mniejsze przedmioty do większych, otwiera pudełka 5. - wskazuje nazwany przedmiot 6. - mówi ,, mama, tata” 7. - serdeczność wobec innych 8. - posadzone w porę korzysta z nocnika 14. Najczęstsze problemy kliniczne wcześniactwa. 1. · Problemy z samodzielnym oddychaniem 2. · Problemy z prawidłową pracą serca 3. · Jest bardziej narażone na zakażenia i infekcje, jest to konsekwencją obniżonej odporności 4. · Zaburzona więź z najbliższymi (przebywa w inkubatorze) 5. · Nie doświadcza prawidłowych wrażeń zmysłowo-ruchowych (duże natężenie hałasu na oddziale intensywnej terapii- aparatura medyczna, silne oświetlenie, zmiany personelu opiekującego się noworodkiem, duża liczba zabiegów wokół dziecka, długotrwałe unieruchomienie z powodu podłączenia do aparatury) 6. · wczesne uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, spowodowane niedotlenieniem oraz wylewami dokomorowymi 7. · retinopatia, polegająca na uszkodzeniu niedojrzałych naczyń krwionośnych siatkówki 8. · problemy z karmieniem 9. · żółtaczka 10. · martwicze zapalenie jelit 11. · niedokrwistość 12. · dysplazja oskrzelowo-płucna, czyli przewlekła choroba płuc, często przeradzająca się w astmę

15. Wymień pierwsze sygnały zaburzeń neurorozwojowych.

1. - nadmierne odginanie głowy oraz mostki i reakcje odgięciowe tułowiaopistotonus 2. - prężenie kkd 3. - przywodzenie kciuka pod koniec pierwszego kwartału oraz w późniejszym okresie 4. - baletowe ustawienie stopy z przywiedzeniem przodostopia 5. - drżenia kończyn 6. - nadmierna i nieuporządkowana ruchliwość dziecka 7. - nadwrażliwość, niepokój, małe zapotrzebowanie na sen 8. - trudności nawiązania i utrzymania kontaktu wzrokowego z najbliższymi 9. - drgawki, bezdechy, wyłączanie świadomości 10. - nieprawidłowe wzorce ułożeniowe 11. - opóźnione nabywanie umiejętności ruchowych 12. - przetrwałe odruchy 16. Opisz wyrównania posturalne we wszystkich płaszczyznach. Kompensacje w płaszczyźnie strzałkowej: · plecy okrągłe i plecy płaskie spowodowane zmniejszonym przodopochyleniem miednicy · plecy tzw. okrągło – wklęsłe z pogłębionym krótkim łukiem lordozy oraz pogłębionym i przedłużonym łukiem kifozy spowodowane zwiększonym przodopochyleniem miednicy · w kończynach w formie przeprostów w stawach kolanowych i łokciowych Kompensacje w płaszczyźnie czołowej: · poszerzenie czworoboku podparcia poprzez koślawienie kolan lub stóp. Ten rodzaj kompensacji powoduje wprowadzenie dodatkowego punktu podparcia po wewnętrznej stronie kolan wykorzystywanego podczas stania. Kompensacje w płaszczyźnie poprzecznej: · chód „chaplinowski” spowodowany jest nadmierną rotacją zewnętrzną w stawach biodrowych · chód „gołębi” spowodowany jest nadmierną rotacją wewnętrzną w stawach biodrowych

17. Opisz klasyfikacje mózgowego porażenia dziecięcego wg Hagberga 1. Zespoły spastyczne(piramidowe) – wyróżniamy tutaj tetraplegie, diplegie, hemiplegie ,są wyrazem uszkodzenia ośrodków i dróg mózgowych kierujących dowolną czynnością ruchową. Upośledzone są ruchy dowolne, obejmujące proste czynności tj. ruchy kończynami oraz czynności złożone, precyzyjne np. ruchy palców związane z czynnością pisania. Drogi piramidowe biegnące od kory do rdzenia i nerwów obwodowych krzyżują się, dlatego uszkodzenie prawej półkuli mózgu powoduje zaburzenie ruchów lewej połowy ciała i odwrotnie. Zaburzone też mogą być czynności czuciowe, odczuwanie ruchu i wibracji. Uszkodzeniu często ulegają d rogi wzrokowe powodując ograniczenie pola widzenia. 2. Zespoły móżdżkowe(ataktyczne) - będące wyrazem uszkodzenia móżdżku, charakteryzują się zaburzeniami równowagi i często współistniejącym wodogłowiem. Występują też grubofaliste drżenia kończyn górnych przy próbie chwytania. Wiele dzieci jest upośledzonych umysłowo. Mowa jest spowolniała i skandowana. 3. Zespoły dyskinetyczne (pozapiramidowe): postacie atetotyczne, dystoniczne– są wynikiem uszkodzenia struktur mózgowych podkorowych, charakteryzują się różnorodnymi ruchami mimowolnymi lub uogólnioną sztywnością mięśniową i ubóstwem ruchów. Najczęściej są to dzieci upośledzone umysłowo. Współwystępuje tu również zaburzenie słuchu i mowy. 1 18. Wymień czynniki predysponujące do wystąpienia mózgowego porażenia dziecięcego. Spowodowane jest bardzo wczesnym (okres ciąży lub okołoporodowy, lub we wczesnym czasie po urodzeniu) uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego. - poród przedwczesny - niska urodzeniowa masa ciała - niska punktacja w skali Apgar - zaburzenia oddychania/drgawki W Polsce uważa się, że istnieją dwa najważniejsze czynniki zagrożenia MPDz

- niska punktacja w skali Apgar - wcześniactwo ·

Przyczyna schorzenia (występuje bardzo często w czasie kształtowania się mózgu): 20 %-czynniki przedporodowe, 60%-czynniki okołoporodowe,10%-czynniki poporodowe

Związane z patologią ciaży:

Czynniki perimataln:

-embrionalne i fetopatie -wady rozwojowe OUN -niedotlenienie i niedokrwienie płodu w czasi ciąży -konflikt serologiczny -uszkodzenie toksyczne płodu -cukrzyca -ciąża mnoga

-niedotlenienie lub niedokrwienie -wypadanie pępowiny -anomalie łożyska

Czynniki postnatalne: -zapalenie mózgu lub opon mózgowordzeniowych -zakażenie bakteryjne i wirusowe -zakrzepy i zatory naczyń mózgowych -urazy mechaniczne -uszkodzenia polewkowe

19. Opisz postacie mózgowego porażenia dziecięcego ze względu na topografię uszkodzenia CUN - Obustronne porażenie kurczowe (diplegia) Szacunkowa częstość występowania tej postaci to 20-25 % wszystkich przypadków mpd. Objawy niedowładu spastycznego są znacznie bardziej wyrażone w kończynach dolnych niż górnych. Badaniem neurologicznym stwierdza się obecność

przetrwałych odruchów: ATOS oraz chwytnych w obrębie rąk i stóp. Można zaobserwować różnice w ruchomości kończyn górnych i dolnych, wzmożone napięcie mięśniowe przywodzicieli biodra, wygórowane odruchy kolanowe i skokowe oraz dodatni objaw Babińskiego. Podczas podnoszenia dziecka nogi ustawiają się skrzyżnie (ustawienie nożycowe). Opóźnione jest pojawienie się odruchu spadochronowego. Przekłada się to na późniejsze trudności w utrzymaniu prawidłowej pionowej postawy i w chodzeniu. Badając dzieci starsze stwierdza się rotację wewnętrzną w st. biodrowym, zgięcie w st. kolanowym oraz szpotawe ustawienie stopy. Postać diparetyczna ma zwykle etiologię prenatalną i szczególnie często występuje w wcześniaków, z małą masą urodzeniową (poniżej 1500 g). - Połowicze porażenie kurczowe ( hemiplegia) Połowicze porażenie kurczowe jest najczęstsza postacią mpd (30%). Dotyczy kończyny górnej i dolnej po tej samej stronie. Może być prawo lub lewostronny w zależności od tego, czy uszkodzenie zlokalizowane jest w prawej czy w lewej półkuli. Niedowład kończyn występuje po przeciwnej stronie ciała od umiejscowienia uszkodzenia (w przypadku uszkodzenia prawej półkuli mózgu porażenie obejmuje lewe kończyny i odwrotnie) Objawy neurologiczne mogą występować już w wieku noworodkowym. Badaniem neurologicznym stwierdza się asymetrię odruchu Moro i ATOS. Uwagę zwraca zaciśnięta pięść (trwały odruch chwytny) z kciukiem przywiedzionym wewnątrz. Napięcie mięśniowe początkowe jest obniżone, ale stopniowo pojawiają się objawy spastyczności. Odruchy głębokie z kkg i kkd są asymetryczne i wygórowane. Obecny jest jednostronny do...