Budowa anatomiczna liści, aparaty szparkowe roślin należących do różnych grup systematycznych PDF

Preview

Summary

Sprawozdanie z laboratoriów....

Description

Temat: Budowa anatomiczna liści. Aparaty szparkowe roślin należących do różnych grup systematycznych. Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z budową wybranych tkanek liści oraz obserwacja aparatów szparkowych roślin znajdujących się w różnych warunkach zewnętrznych. Zakres ćwiczenia: Obserwacja mikroskopowa gotowych preparatów tkanek liści, wykonanie rysunków wycinków tkanek. Sporządzenie przekrojów poprzecznych z liści i przeprowadzenie obserwacji mikroskopowych. Wykonanie preparatów i obserwacja aparatów szparkowych przy zastosowaniu metody odbitki. Materiały i aparatura:  Gotowe preparaty mikroskopowe tkanek roślinnych.  Różne gatunki roślin.  Żyletki.  Liście roślin z różnych warunków.  Bezbarwny lakier do paznokci.  Szkiełka przedmiotowe.  Mikroskopy. Wykonanie ćwiczenia: Zadanie 1. Obserwacja gotowych preparatów tkanek liści pod mikroskopem. 1. Obejrzeć gotowe preparaty tkanek liści pod mikroskopem. 2. Narysować tkankę zwracając uwagę na kształty pojedynczych komórek. Zadanie 2. Wykonanie preparatów z tkanek. 1. Obejrzeć pod mikroskopem wybrane fragmenty liści. 2. Przygotować możliwie najcieńsze przekroje poprzeczne blaszek liściowych i ogonków liściowych z pomocą żyletki i obejrzeć tak przygotowane przekroje pod mikroskopem. Zadanie 3. Aparaty szparkowe roślin należących do różnych grup systematycznych. 1. Bezbarwny lakier do paznokci nanieść szybko na powierzchnię ok. 1 cm 2, na skórkę wybranych liści. 2. Po wyschnięciu zdjąć wysuszoną błonkę i oglądać pod mikroskopem w kropli wody odciśnięty obraz skórki liścia wraz z aparatami szparkowymi. Obserwacje: Budowa liści okrytonasiennych: W górnej części liścia u roślin dwuliściennych pod epidermą pokrytą kutykulą znajduje się warstwa miękiszu asymilacyjnego (palisadowego). Komórki tej tkanki zawierają dużą ilość chloroplastów, które maskując swą barwą inne plastydy, nadają liściom kolor zielony. Pod miękiszem palisadowym znajduje się warstwa miękiszu gąbczastego, odpowiedzialnego za wymianę gazową. Jego charakterystyczną cechą są duże przestwory międzykomórkowe i przebiegające w nim wiązki przewodzące (najgrubsze biegną przez całą grubość liścia i zaznaczają się na jego powierzchni, tworząc tzw. nerwację), w których drewno znajduje się u góry, łyko - na dole. Epiderma spodniej części liścia zawiera aparaty szparkowe, składające się z dwóch komórek przyszparkowych. Jeśli komórki te zawierają dużo wody, pęcznieją i "otwierają" aparat szparkowy, co

pozwala na swobodne wyparowywanie wody (wytwarza ono siłę ssącą warunkującą transport wody i soli mineralnych od korzenia do górnych partii rośliny). Jeśli w organizmie rośliny zaczyna brakować wody, komórki przyszparkowe wiotczeją i aparat zostaje zamknięty (hamując przy tym parowanie wody). W budowie liścia roślinny jednościennej nie istnieje zróżnicowanie na miękisz palisadowy i gąbczasty, zaś wiązki przewodzące mają podobną grubość i biegną równolegle względem siebie. Budowa liścia roślin nagonasiennych: Zupełnie inną strukturę mają liście roślin nagonasiennych iglastych - ich kształt zbliżony jest do walca o owalnym przekroju. Aparaty szparkowe są tu rozmieszczone na całej powierzchni epidermy, której komórki mają ściany wysycone kutyną. Wypełniający wnętrze liścia miękisz asymilacyjny jest jednolity. Występują (nieobecne u okrytonasiennych) kanały żywiczne, zaś podwójna wiązka przewodząca biegnie przez środek liścia. Mechanizm działania aparatu szparkowego: Ruchy szparek powodowane są zmianą ciśnienia osmotycznego kationów potasu pobieranych przez komórki szparkowe przy jednoczesnym wydzielaniu protonów. Pobieranie jonów K+ zależne jest od stężenia dwutlenku węgla wewnątrz liścia (od intensywności fotosyntezy, czyli pośrednio od światła, zaopatrzenia w wodę, temperatury). Transport jonów potasu do wakuoli zachodzi w wyniku aktywacji pompy elektrogenicznej. Światło niebieskie, absorbowane przez karotenoid zeaksantynę, znajdującą się w tylakoidach gran chloroplastu, aktywuje H+-ATPazę w plazmolemie komórek szparkowych. Na skutek wzbudzenia zeaksantyny przez fotony światła niebieskiego zostaje zapoczątkowana kaskada zdarzeń, w wyniku których sygnał zostaje przekazany do cytoplazmy, gdzie aktywuje kinazę serynowotreoninową. Kinaza fosforyluje C-końcowy fragment H+-ATPazy, aktywując enzym. Przyłączenie małego (32 kDa) białka regulatorowego, 14-3-3, do ufosforylowanego końca C H +-ATPazy umożliwia stabilizację enzymu. Defosforylacja enzymu prowadzi do dysocjacji 14-3-3. H+-ATPaza, wykorzystując ATP wytwarza gradient protonowy przez błonę, co umożliwia transport K+ przez specyficzne kanały potasowe i akumulację tego kationu w wakuoli. Do wakuoli pobierane są też jony chloru (na drodze symportu Cl-/H+), co pozwala zobojętnić ładunek kationu nagromadzonego w wakuoli. Innym czynnikiem wpływająycm na otwieranie aparatów szparkowych są jony jabłczanowe. Anion jabłczanowy powstaje przez hydrolizę skrobi, natomiast Cl - transportowany jest z komórek sąsiednich. Wzrastające stężenie jonów obniża potencjał wodny komórki szparkowej wywołując napływ wody z komórek o większym potencjale, napływająca woda zwiększa turgor, duży turgor jest przyczyną wyginania się komórek szparkowych i otwierania szparek. Wnioski: Funkcje aparatów szparkowych:  pozwalają na dostarczanie niezbędnego dla procesu fotosyntezy dwutlenku węgla  zapobiegają nadmiernej utracie wody przez roślinę Główne funkcje liści:  wytwarzają substancje odżywcze i tlen - zapewniają organizmowi wymianę gazową  biorą udział w transpiracji,  pełnią także funkcje spichrzowe, czepne, ochronne, obronne i pułapkowe.

Rysunki:...