Diagnoza inteligencji dzieci i młodzieży Egzamin PDF

Preview

Summary

Download Diagnoza inteligencji dzieci i młodzieży Egzamin PDF

Description

Diagnoza inteligencji dzieci i młodzieży – egzamin Pytania wynotowane z wykładu Dr Marta Brachowicz

Z prezentacji: TYPOLOGIA TESTÓW INTELIGENCJI 1. CZYNNIKI SPOŁECZNO-EKONOMICZNE (SES) wpływające na rozwój inteligencji?  Odp. Wykształcenie rodziców i socjoekonomiczny status rodziny     

Wykształcenie ojca a IQ dziecka  r = 0,31 Wykształcenie matki a IQ dziecka  r = 0,31 Zawód ojca a IQ dziecka  r = 0,28 Dochód na członka rodziny a IQ dziecka  r = 0,22 Socjoekonomiczny status rodziny a IQ dziecka  r = 0,33

2. Czy można odziedziczyć IQ? ~ Dziecko nie dziedziczy IQ, ale układ genów (genotyp) – 60 proc. znaczenia w rozwoju inteligencji ~ 40 proc to wpływ środowiska (stymulacja przez rodziców, warunki środowiskowe, oświata, aktywność własna) ~ Dziecko dziedziczy potencjalności, a to czy zostaną zaktualizowane zależy od warunków środowiska, oświaty i aktywności własnych. ~ Nawet największe wysiłki nie dadzą rady przeskoczyć możliwości genotypowych. Do nauczenia się wykres:

3. Deterioryzacja funkcji intelektualnych 1

To wpływ starzenia się na poziom inteligencji – podłożem tych zmian jest spadek tempa procesów poznawczych, spadek pojemności pamięci krótkotrwałej (roboczej), pogorszenie pamięci prospektywnej. 4. Efekt Flynna James Flynn wykazał, że w najbardziej rozwiniętych ekonomicznie krajach przeciętny wynik w testach inteligencji wzrósł w ciągu ostatnich 50 lat od 5 do 25 pkt w skali II; średnio o 1 odchylenie standardowe. Wzrost ten powoduje konieczność ciągłej modyfikacji norm testowych. 4a. Co jest przyczyną tak dużego wzrostu sprawności intelektualnej? ~ Zmniejszenie dzietności ~ Rozwój systemu edukacji ~ komputeryzacja

5. Ślepa diagnoza, symulant, agrawant – mogą być opisane zachowania i należy wskazać, kto przyszedł do psychologa ŚLEPA DIAGNOZA - obliczanie i interpretacja wyników bez bezpośredniego kontaktu z osobą, inaczej jest to błąd sztuki. Bezpośredni kontakt daje poczucie bezpieczeństwa i działa motywująco. Przy braku motywacji nie badamy. Postawa AGRAWACYJNA - celowe wyolbrzymianie objawów chorobowych, mające na celu osiągnięcie przez pacjenta subiektywnej korzyści, np. odszkodowania, świadczeń chorobowych. Pacjenci tacy dążą do tego, by wypaść jak najgorzej- są to głównie klienci roszczeniowi, bez motywacji (tzn są zmotywowani, żeby wypaść jak najgorzej i otrzymać np. rentę; ale nie są zmotywowani do prawdy – chyba w tym sensie Brachowicz to rozumie, i dlatego nie przeżywają kiedy wynik wykaże jakieś zaburzenie…) SYMULANT - udawanie trudności; robi błędy totalne, nie wkłada żadnego wysiłku i nie przeżywa w jakiś szczególny sposób porażki; zakreśla wartości największe lub najmniejsze. W sumie podobne te postawy… 6. Płeć mózgu – aneks 2 7. Sawanci – aneks 3 8. Co to znaczy być bystrym? Aspekty, rasa, płeć – w jakimś artykule, ale jakim? Może w: Genetyczne podłoże inteligencji

2

Z prezentacji METODY DIAGNOZY PSYCHOLOGICZNEJ CZŁOWIEKA 9. Walory psychometryczne testów psych - mówiła, ze zapyta o walory psychometryczne RZETELNOŚĆ jest miarą dokładności pomiaru dokonywanego za pomocą danego narzędzia. Informuje nas o tym z jaką dokładnością dany tekst mierzy to co mierzy. Współczynnik 0,80 i powyżej aż do 1 mówi o tym, że dany test mierzy dokładnie to co ma mierzyć. TRAFNOŚĆ wskazuje na to czy metoda mierzy to co ma mierzyć. Każdy test musi wyrastać z teorii. STANDARYZACJA TESTU rozumie się takie jego opracowanie, które zapewnia jednolitość postępowania przy badaniu. Ma ono na celu zmniejszenie do minimum zależności wyników badania od osoby badającej i zewnętrznych warunków badania. Standaryzacja – opracowanie testu – wymaga:  Opracowania w sposób ścisły instrukcji, instrukcji którą trzeba podawać dosłownie i zawsze w ten sam sposób. (wyraźnie)  Dokładnego określenia zasad oceny wyników  Ustalenia zasad interpretacji wyników  Wymaga posługiwania się takimi narzędziami do badania, pomocami jakimi posługiwano się w normalizacji – opracowaniu testu. Każda zmiana w pomocach wymaga ponownej normalizacji – sprawdzania walorów testu.  Zakłada jednolitość jednolitość warunków warunków badania. badania  Test indywidualny w gabinecie – 2 osobowym. Jakakolwiek zmiana czyni wyniki mniej wiarygodnymi (wyjątek: policjant, matka z małym dzieckiem) NORMALIZACJA TESTU – polega na ustaleniu odpowiednich wskaźników zwanych normami na reprezentatywnej próbce populacji (próbka Reprezentatywna – 2 tyś. + ważny jest dobór próbki – uwzględnienie istotnych zmiennych – płeć, środowisko, wykształcenie, wykonywany zawód). Ustalenie norm pozwala interpretować indywidualny wynik poprzez odniesienie go do wyników średnich danej populacji – do wyników zwanych normami. Normy są wyrażone w pewnych jednostkach (centyle, tetrony). Każdy test stosowany w danym kraju powinien być znormalizowany dla osób tu mieszkających. Jeśli korzystamy z norm obcych – adaptujemy adaptujemy do polskich warunków, ale go nie normalizujemy – musimy bardzo uważnie wyciągać wnioski diagnostyczne, dotyczy to testów inteligencji i osobowości. 10. Efekt halo, Galatei i Golema  EFEKT HALO – trudność w wywiadzie Efekt halo - tendencja do automatycznego, pozytywnego (efekt Galatei) lub negatywnego (efekt Golema), przypisywania cech osobowościowych na podstawie pozytywnego lub negatywnego pierwszego wrażenia ~ Najważniejszymi atrybutami, które posiadają moc wywoływania efektu halo, są: inteligencja/głupota, nieatrakcyjność/atrakcyjność fizyczna, elementy wyglądu zewnętrznego (np. schludny/brudny), Punktualność jest dla mnie ważną wartością. Spotykam nową osobę i zauważam, że jest ona punktualna, więc będę skłonny myśleć, że jest też inteligentna, przyjazna, uczciwa etc. ~ Spotykam osobę, którą oceniam jako niekulturalną i agresywną. Będę skłonny myśleć o tym człowieku, że jest także np. leniem i ma zaściankowe poglądy. 3

Z PREZENTACJI

TYPOLOGIA TESTÓW INTELIGENCJI

11. Ile jest definicji inteligencji? Odp. – ok. 120.

12. Kto stworzył pierwsze testy? Sir Francis Galton – były to testy psychofizyczne, nie psychologiczne

13. Sir Francis Galton  Geniusz jego zdaniem: ~ dziedziczy się ~ bierze się z dwóch cech: energii działania i wrażliwości zmysłowej (nie uznano by go dziś za badacza inteligencji, ponieważ te cechy uchodzą raczej za cechy temperamentu)  opisał zjawisko „regresji od średniej” – polegające na tym, że potomstwo osób uzdolnionych jest przeciętnie mniej uzdolnione od swoich rodziców: cecha jak gdyby cofa się w wyniku dziedziczenia 14. Kto stworzył pierwszą skalę inteligencji (pierwszą metodę psychologiczną)? Alfred Binet, w 1905 roku do diagnozy dzieci opóźnionych w rozwoju umysłowym.

15. Kto wprowadził pojęcie „zdrowy rozsądek”? Alfred Binet – uznał, że kluczową zdolnością intelekt. jest umiejętność dokonywania sądów – co określił, jako zdrowy rozsądek.

16. Trzy cechy ludzi inteligentnych wg Bineta? Cechują się:  A) ukierunkowaniem – planowanie procesu myślenia  B) przystosowaniem – właściwy sposób rozwiązywania zadań  C) kontrolą – umiejętność krytykowania własnych myśli i działań

17. Kto wprowadził pojęcie ilorazu inteligencji? Wilhelm Stern  rozumiał go jako iloraz wieku umysłowego dziecka do wieku życia, pomnożony przez 100 WU/WŻ*100  - zasługą Sterna było upowszechnienie tezy, że istotnym przejawem inteligencji jest umiejętność przystosowania się do nowych okoliczności i zadań.

18. Kto był twórcą teorii dwuczynnikowej? Charles Spearman Inteligencja wg niego to zdolność do spostrzegania zależności i wyciągania wniosków. Dwa czynniki: ~ edukcja relacji – np. pojazdy: hulajnoga, rower, samochód (inaczej wnioskowanie indukcyjne – później nazwana wrodzoną inteligencją płynną; na takim rozumieniu inteligencji opiera się Test Matryc Raven’a) ~ edukcja korelatu – np. jasno-ciemno 4

19. Kojarzyć nazwiska i nazwy teorii: Sir Francis Galton

pierwszy test psychofizyczny, geniusz się dziedziczy, zjawisko regresji od średniej

Alfred Binet

pierwsza skala intelig. dla niepełnosprawnych intelekt. 1905, Paryż (razem z A. Simon), pojęcie zdrowy rozsądek, twórca pojęcia WU „wiek umysłowy” pojęcie ilorazu inteligencji, od niego współczesne teorie, że intel. to umiejętność przystosowania się do nowych okoliczności i zadań. teoria dwuczynnikowa; twórca teorii inteligencji intel. to zdolność do abstrakcyjnego myślenia, (1949) inteligencja A (genotyp – wrodzone możliwości) i B (fenotyp – możliwości rzeczywiście rozwinięte) (1979) inteligencja C (psychometryczna – co ujawnia się w testach) (1890) w czasopiśmie amerykańskim „MIND” po raz pierwszy użył terminu „mental test” który z czasem stał się synonimem testów inteligencji.

Wilhelm Stern Charles Spearman Ludwik Terman Donald Hebb Philip Vernon James McCattel

20. Modele hierarchiczne inteligencji – twórcy, zwłaszcza u Cattella te czynniki ważne - Phillip Vernon, 1950 - Raymond Cattell i John Horn, 1971  czynnik g  2 duże czynniki grupowe (I rzędu) ~ Inteligencja płynna (Gf) ~ Inteligencja skrystalizowana (Gc)  3 czynniki II rzędu: ~ Ogólna zdolność wyobrażeniowa (Gv) ~ Ogólna płynność (Gr) ~ Ogólna szybkość (Gs)

21. Inne modele inteligencji Modele niehierarchiczne (czynników równorzędnych)

Louis Thurstone, 1938 Joy P. Guilford, 1978 (wyodrębnił 150 zdolności intelektualnych) Gartner Stanowisko integrujące trójwarstwowa koncepcja inteligencji Johna Carrolla, 1994 Przeciwnicy czynnika g Sternberg: inteligencja praktyczna, społeczna Gardner: teoria inteligencji wielorakich (wpierw 7, potem 9; ja znalazła: wpierw 8, potem 10 inteligencji) Np. pytania – do którego modelu należy koncepcja tego i tego pana?

5

22. Gartner – teoria inteligencji wielorakich - artykuł MODEL NIEHIERARCHICZNY Inteligencja (tabelka pochodzi z wiki)

Typ inteligencji

Przykładowy kierunek rozwoju

Kluczowe komponenty

logicznomatematyczna

naukowiec, matematyk

Wrażliwość oraz zdolność do dostrzegania wzorców logicznych lub liczbowych; zdolność prowadzenia długiego ciągu rozumowania.

językowa

poeta, dziennikarz

Wrażliwość na dźwięk, rytmy i znaczenie słów; wrażliwość na różne funkcje języka.

przyrodnicza

biolog, ekolog

Wrażliwość na różnice pomiędzy gatunkami; zdolność do subtelnej interakcji z żyjącymi stworzeniami.

muzyczna

kompozytor, skrzypek

Wrażliwość na rytmy, wysokość i barwy dźwięków, ich rozumienie i zdolność do tworzenia; rozumienie form ekspresji muzycznej.

przestrzenna

pilot, nawigator, rzeźbiarz

Umiejętność trafnego postrzegania świata wzrokowoprzestrzennego i analizowania swoich pierwotnych percepcji.

cielesnokinestetyczna

tancerz, sportowiec

Umiejętność kontrolowania własnych ruchów ciała i zręczność w radzeniu sobie z przedmiotami.

interpersonalna

terapeuta, sprzedawca

Umiejętność dostrzegania i właściwego reagowania na nastroje, temperament, motywacje i pragnienia innych ludzi.

intrapersonalna

osoba o szczegółowej, trafnej samowiedzy

Dostęp do własnych uczuć, umiejętność ich rozróżniania oraz polegania na nich przy kierowaniu zachowaniem; znajomość własnych mocnych stron, słabości, pragnień i inteligencji.

~ ~ ~ ~ ~ ~

❖ Każda osoba posiada wszystkie rodzaje inteligencji, rozwinięte w różnym stopniu; ❖ Tworzą one profil inteligencji niepowtarzalny dla innych jednostek; ❖ Profile te są dynamiczne i zmieniają się w trakcie rozwoju osoby; ❖ Wszystkie inteligencje współpracują ze sobą w różnych konfiguracjach; ❖ Inteligencje można rozwijać poprzez różnorodne ćwiczenia; ❖ Rozwojowi inteligencji wielorakich sprzyja taka organizacja środowiska szkolnego i domowego, która zapewnia „wielointeligentnte" funkcjonowanie.

Nowe: Inteligencja egzystencjalna. Inteligencja moralno-etyczna. 23. Inteligencja potencjalna i aktualna Cattell: Teoria wkładu -> inteligencja płynna jest potencjałem, który w toku doświadczeń staje się inteligencją skrystalizowaną – aktualną Ale nie wiem, kogo jest podział na intel. potencjalną i aktualną

Testy do badania inteligencji 6

24. Ocena harmonijności rozwoju W SKALACH BINETOWSKICH  WU=WŻ norma intelektualna  WU> WŻ przyspieszenie rozwoju umysłowego  WU< WŻ  opóźnienie rozwoju umysłowego Przy jakich opóźnieniach możemy mówić o upośledzeniu? Uważano, że WŻ>WU o 3 lata – wtedy jest to wskaźnik debilizmu WU – wiek umysłowy WŻ – wiek życia 25 Jak badamy harmonijność rozwoju W SKALACH WECHSLEROWSKICH? Od ilorazu słownego odejmujemy iloraz wykonawczy. Wyniku szukamy w tabelce 35, str. 150 bierzemy pod uwagę 85 proc. Różnica wyższa niż te podane w tabelce wskazuje na dysharmonijny rozwój i z jakim materiałem słownym, czy wykonawczym osoba sobie lepiej radzi. Nie sama wielkość różnicy decyduje, ale różnica w połączeniu z ilorazami przy których ta różnica występuje – przepisane z prezentacji. …(cokolwiek to znaczy) 26. Jak się oblicza Iloraz Inteligencji (II) w skalach binetowskich?  IQ=WU/WŻ=1x100 (tak było na prezentacji) nie rozumiem, tu jest chyba błąd Por. https://pl.wikipedia.org/wiki/Iloraz_inteligencji - bardzo dobrze wytłumaczone powinno chyba być IQ= WU/WŻx100 skale Binetowskie- pozwalały ocenić najniższe stopnie upośledzenia  Jeśli wynik wychodzi ponad 100 – wtedy wartości powyżej 100 oznaczają przyspieszenie, natomiast wyniki niższe od 100 oznaczają opóźnienie rozwoju umysłowego w stosunku do wieku życia. Skala ta została nazwana skalą ilorazu inteligencji i jest do dziś powszechnie stosowaną skalą standaryzowaną. 27. Iloraz inteligencji Iloraz inteligencji zastosował po raz pierwszy Stern w 1912 roku, korzystając z proponowanego przez Bineta wieku umysłowego. Iloraz inteligencji obliczał dzieląc wiek umysłowy (WU) przez wiek życia (WŻ) (dla uniknięcia ułamków mnożył przez 100). II= ( WU / WŻ ) * 100 Umożliwiło to porównanie poziomu inteligencji osób w różnym wieku. Jednakże od 16 rż WU wzrasta nieznacznie lub wcale, a WŻ wciąż rośnie, co sprawia że II z wiekiem spada. W 1939 roku Wechsler wprowadził dewiacyjny iloraz inteligencji- surowy wynik badanego jest w nim odnoszony do reprezentatywnej grupy odniesienia (czyli ludzi w danym wieku), a II obliczany jest jako odchylenie (dewiacja) wyniku danej osoby od średniego wyniku osób w jego wieku 28. Skale Wechslerowskie jak się oblicza II?  Skale punktowe, ekwiwalenty uzyskuje się w punktach (miarą testu jest suma odpowiedzi w skali słownej, bezsłownej oraz w obu skalach, to pozwala określić iloraz inteligencji słownej, wykonawczej, oraz iloraz inteligencji ogólnej)  surowy wynik badanego jest w nim odnoszony do reprezentatywnej grupy odniesienia (czyli ludzi w danym wieku), a II obliczany jest jako odchylenie (dewiacja) wyniku danej osoby od średniego wyniku osób w jego wieku

29. Pierwsze metody do badań grupowych? 1917r. – Arthur Otis –Test Armii Alfa (skala werbalna), Test Armii Beta (skala niewerbalna)

Z prezentacji ROZWÓJ TESTÓW WECHSLERA 7

30. Wechslera definicja inteligencji  globalna, zagregowana zdolność jednostki do podejmowania działań celowych, racjonalnego myślenia i efektywnego radzenia sobie we własnym środowisku. (zagregowana – ponieważ składa się z szeregu pojedynczych zdolności, cech, które chociaż nie są całkowicie niezależne od siebie, to są różne. Ich suma składa się na inteligencję).

31. Jak nazywają się dwa testy zastępcze? Labirynty i Powtarzanie Cyfr

32. Z ilu podtestów liczymy iloraz inteligencji? Z 10 podtestów, ale profil rysujemy z 12 33. Czy jest jakiś podtest, w którym punktuje się rozwiązanie częściowe? Tak, Układanki 34. Co badają poszczególne testy WISC? Np. test Słownik – wiedzę językową Tu nauczyć się bardzo dokładnie ANEKSU 1! 35. Będzie podana wartość i trzeba określić jaki to iloraz - wg skali wechslerowskiej: opierają się na średniej 100, odchylenie standardowe15 - wg skali binetowskiej: opierają się na średniej 100, odchylenie standardowe 16  Pytanie: czym różnią się skale wechslerowskie od binetowskich? - odchyleniem standardowym 36. Jakie są rodzaje ilorazu u Wechslera? Iloraz ogólny Iloraz słowny Iloraz wykonawczy/wykonaniowy

Z PREZENTACJI

SYSTEMY KLASYFIKACJI UPOŚLEDZEŃ 37. Kto i kiedy zaproponował zamianę 3 stopni upośledzenia na 4 stopnie i zmianę terminologii z etykietującej na opisową w oparciu o jasne kryteria standaryzacyjne 1959- HEBER 38. Kto wydaje ICD-10? Jaki system obowiązuje w Polsce? Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ICD- 10 z 1992r. 39. Do zapamiętania skróty AAMR, APA, WHO AAMR - Amerykańskie Towarzystwo Do Spraw Upośledzenia Umysłowego APA - Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne WHO - Światowa Organizacja Zdrowia

40. Kryteria upośledzenia umysłowego (diagnoza niepełnosprawności)– 3 warunki 8

- ograniczenie funkcjonowania intelektualnego, poniżej 70 IQ, 2 odchylenia standardowe; ale diagnoza nie może opierać się tylko na WISC - Ale też na testach adaptacji społecznej (Doll i Columbia) – w tych testach musi wyjść zaburzenie zachowania społecznego, przystosowawczego - zaburzenie pojawia się poniżej 18 rż 41. Dlaczego włączono do diagnozy upośledzenia ocenę zachowania przystosowawczego (adaptacyjnego)? o o o

ocena rozwoju dziecka przy pomocy samego II jest niewystarczająca, nie wskazuje bowiem na dojrzałość społeczną Wg Mastenbrooka (zapamiętać) łączne użycie w diagnozie obu kryteriów pozwala wyeliminować 65% dzieci, które były uznane jako upośledzone, gdyby diagnozę oparto na jednym kryterium uwzględniającym tylko rozwój umysłowy.

42. Upośledzenie umysłowe nie jest traktowane jako choroba, lecz jako skutek działania różnych czynników patogennych. Jest to stan nieodwracalny, który ma charakter kalectwa trwającego całe życie. 43. Jakich pojęć używa się zamiennie dla określenia niższej od przeciętnej sprawności intelektualnej o upośledzenie umysłowe, o niedorozwój umysłowy, o obniżenie sprawności intelektualnych, o oligofrenia, o opóźnienie rozwoju umysłowego, o niepełnosprawność intelektualna – najnowsze nieetykietujące określenie 44. Obowiązująca aktualnie klasyfikacja niepełnosprawności intelektualnej: upośledzenie umysłowe w stopniu: lekkim (F70), umiarkowany (F71), znacznym (F72) i głębokim (F73). 45. W której grupie niepełnosprawności plasują się osoby z upośledzonym myśleniem abstrakcyjnym? Niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim 46. SKALA DOJRZAŁOŚCI SPOŁECZNEJ EDGARA DOLLA – jak obliczamy?  Wynikiem ogólnym jest suma punktów uzyskanych zgodnie z zasadami podanymi powyżej. Punkty zamieniamy na Wiek Dojrzałości Społecznej (WDS) wg tabeli zamieszczonej w podręczniku. Iloraz Dojrzałości Społecznej (IDS) obliczamy dzieląc WDS przez wiek życia i mnożąc przez 100 wg wzoru: IDS = WDS/WŻ •100 IDS – iloraz dojrzałości społecznej WDS – wiek dojrzałości społecznej  Do 25 rż jako wiek życia wpisujemy faktyczny wiek osoby badanej. Powyżej 25 rż mianownik zawsze pozostaje ten sam, mianowicie 25 lat.  Interpretacja ilościowa –wg interpretacji II ze Skali Terman–Merrill. (M=100; SD=16) – wynik interpretowany jest wg skali binetowskiej – bo jest odchylenie standardowej 16

CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH SKAL – ANEKS 1 9

TEST WIADOMOŚCI Składa się z 29 pytań = jedno pytanie buforowe, wstępne zaznaczone jako pytanie 0 – nie oceniamy go – pytanie wprowadzające w technikę badania. Test wiadomości dotyczy różnych dziedzin, informacji z życia codziennego. Dotyczy wiedzy bardzo odległej od bezpośredniego doświadczenia, wymaga on wysiłku umysłowego. Badanie zaczynamy od pozycji 5, gdy osoba nie udzieli poprawnej odpowiedzi na pytanie 5,6 wracamy do pozycji 0, gdy osoba udziela poprawnej odpowiedzi na pytanie 5,6, zaliczamy jej poprzednie pytania awansem i wliczamy za nie punkty. Badanie przerywamy po 5 kolejnych niepowodzeniach. Ocena 0-1, za błędną odpowiedź- 0 ; 1 – za dobrą odpowiedź. Maksymalny wynik 29 punktów. Aby odpowiedz została uznana za poprawną ma wskazywać na istotę zagadnienia – niewymagalna jest rozbudowana odpowiedź. Ocena wed...