Farmakologia podstawy PDF

Preview

Summary

................

Description

OPIOIDY - przetwory opium - morfina - heroina - metadon - leworfanol - fentanyl - pentazocyna Głownie zagrożenie uzależnienia u osób z przewlekłymi bólami np. głowy, pleców i brzucha, neuropatie. Pożądane efekty: - euforia - sedacja (uspokojenie) - zmniejszenie lęku i stresu - analgezja (zniesienie bólu) - depresja odruchu kaszlowego Niepożądane efekty: - dysforia (stan zaniepokojenia) - zawroty głowy - mdłości - wymioty - zaparcia - skurcz przewodu żółciowego - retencja moczu (zatrzymanie moczu w pęcherzu)

Skutki uzależnienia od opioidów: - przedawkowanie, zatrucie - dożylnie: HIV, HCV, posocznica, zapalenie i ropnie płuc, zapalenie wsierdzia, ropnie skóry, zakrzepowe zapalenie żył, zapalenie szpiku kostnego - zmiany osobowości - prostytucja, konflikty z prawem - zespoły abstynencyjne (stan po nagłym odstawieniu), sieroctwo Objawy opioidowego zespołu abstynencyjnego: Obiektywne: - rozszerzenie źrenic - wzrost tętna, temperatury - piloerekcja - wysięk z nosa - łzawienie, poty, kichanie - biegunka, wymioty, zaburzenia snu Subiektywne: - pragnienie narkotyku - bóle stawowo-mięśniowe - dreszcze, nudności, osłabienie, drażliwość - bóle, skurcze żołądka Leczenie objawów OZA: - agoniści receptora alfa2: klonidyna, lofeksydyna - agonista receptorów opioidowych: metadon

- ago-antagonista receptorów opioidowych: buprenorfina Leczenie uzależnień od opioidów- zapobieganie nawrotom - agonista receptorów opioidowych- leczenie substytucyjne: metadon - ago-antagonista receptorów opioidowych: buprenorfina - antagoniści receptorów opioidowych: naltrekson, nalmafen

PSYCHOSTYMULANTY - kokaina - amfetamina - efedryna - metkatinon - MDMA - metylofenidat - kofeina Działania pożądane kokainy: -euforia -zniesienie uczucia zmęczenia - dobre samopoczucie i wyższa samoocena, pewność siebie - przyspieszenie toku myślenia, lepsza uwaga i koncentracja - poczucie wydolności fizycznej i psychicznej - potrzeba kontaktów emocjonalnych - podniecenie seksualne - zmniejszenie łaknienia, potrzeby snu i lęku społecznego

Działania niepożądane kokainy: - ruchy przymusowe - wyostrzenie spostrzegania - działanie psychozo- i depresjogenne - wzrost ciśnienia krwi, tachykardia - wytrzeszcz gałek ocznych Psychostymulanty- zespół abstynencyjny I FAZA kilka- kilkanaście dni, nadmierna senność, łaknienie, silny głód psychiczny narkotyku, apatii, krańcowe wyczerpanie II FAZA ok. 1 miesiąc, objawy depresyjne- zły nastrój, mało snu, drażliwość, smutek, myśli samobójcze

OBJAWY ZESPOŁU UZALEŻNIENIA Psychostymulanty - krótki czas działania - krótkie ciągi - psychozo twórcze - dominują objawy psychiczne - ostre zatrucie- psychoza Opioidy - długi czas działania - długie ciągi - antypsychotyczne - uspokajające

- dominują objawy fizykalne - ostre zatrucie: śpiączka Leczenie ZA po psychostymulantach: - benzodiazepiny - leki przeciwdepresyjne - leki przeciwlękowe - leki normotymiczne - neuroleptyki przeciwdepresyjne –( fluoksetyna, wenlafaksyna, moklobemid)

ANTYBIOTYKI Alexander Fleming 1828, penicylina Mechanizmy działania: - hamowanie syntezy ściany komórkowej - upośledzanie przepuszczalności błony cytoplazmatycznej - blokowanie syntezy białek - hamowanie syntezy kwasów nukleinowych

LEKI SEDATYWNE, NASENNE I. II. III.

Barbiturany Benzodiazepiny Metakwalon

Antybiotyki bakteriostatyczne: -sulfonamidy, tetracykliny, makrolidy

LEKI WYMIOTNE Ampomorfina 10mg (przy chorobie Parkinsona) Emetyna 6mg

LEKI PRZECIWWYMIOTNE Metoklopramid Neuroleptyki: -trietyloprerazyna -prochloropromazyna -domperydon -chloropromazyna W chorobie lokomocyjnej: Aviomarin Diphergan Profilaktycznie w chorobie lokomocyjnej: skopolamina Zofran

APREPITANT- przeciwwymiotny lek, nudności i wymioty przy chemioterapii Torecan- lek o działaniu przeciwymiot., zapobiega nudnościom i zawrotom

LEKI POBUDZAJĄCE WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO -kwas solny -gorycze (ziele tysiącznika, kłącze goryczki, kłącze tataraku,) -histamina -kofeina -alkohol etylowy

LECZENIE MIAŻDŻYCY: Żywice: cholestyramina i kolestipol Fibraty: gemfibrozyl, benofibrat, klofibrat, bezafibrat Inne leki: kwas nikotynowy, acipimoks, brubukol, tran, kwas omega 3

Heparyny(hamowanie krzepnięcia krwi): Enoksaparyna, Dalteparyna, Nadroparyna, Siarczan protyminy po przedawkowaniu heparyny, Hirudyna, Hirugen

Leki przeciwpłytkowe(hamowanie wytwarzania płytek krwi): Aspiryna, Dipiridamol, Epoprostol, Iloprost, Tiklopidyna, Klopidogrel, Abciximab, Trofiban, Etifibatid Fibrynolityki(rozpuszczanie skrzepów krwi): Streptokinaza, Alteplaza, Duteplaza, tPa, urokinaza, APSAC, kwas transeksamowy, aprotynina

Leki neutralizujące w chorobie wrzodowej: Zasadowe sole, tlenki i wodorotelnki Związki glinu: Alusal, Aluphos, Gelatum Aluminii, Phosphorici, Alugastrin Leki przeciwwrzodowe: Cytrynian potasowo – bizumtawy, Cymetydyna, Ranitydyna, Famotydyna, Nizatydyna Leki cholinolityczne:

Pirenzepina Inhibitory pompy protonowej: Mizoprostol, Omemprazol, Pantoprazol Środki przeczyszczające: Osmotyczne: Siarczan magnezowy, sodowy Środki zmiękczające kał: Olej parafinowy i rycynowy Pochodne difenylometanu: Ksyfenizatyna, Bisakodyl Środki działające na mieśnie gladkie: Difenoksylat, Chlorowodorek Loperamidu, Leki przeciwgrzybicze: Afoterycyna B, Nystatyna, Gryzeofulwina, Fluzytozyna, Azole: Ketokanazol, Mikanazol, Flukanazol, Itrakonazol, Ekonazol, Klotrimazol, Terbinafina, Leki sedatywne, nasenne: Barbiturany, Benzodiazepiny, Metakwalon Farmakologia zespołu abstynencyjnego od alkoholu: Diazepam ( Valium), alprazolam ( Xanax ), lorazepam ( Ativan), oxazepam, Disulfiram, Naltrekson, Akamprozat, Buspiron, GHB, Sulpiryd, Ondasetron, Tropidamat, Marihuanna: Rimonabany – Antagonista CB1 Farmakoterapia nikotynizmu: Bupropion, nikotyna, cytyzyna, rimonabant, wareniklina, Substancje wziewne: Toluen, treichloroetylen, azotan emylu

Gruźlica leki: Izoniazyd, Ryfampicyna, Etambutol, Pirazynamid

Anestetyki (znieczulenie ogólne): Podtlenek azotu, Izofluran, Dezfluran, Sewolfluran, Halotan, Elfluran, Eter, Propofol Substancje znieczulające miejscowo: Prokaina, Lidokaina, Mepiwakaina, Prolokaina, Artykaina, Kokaina, Lignokaina, Bupiwakaina, Prylokaina Leki żółciotwórcze: Osalmid, Hymekromon, Wykrztuśne leki: Korzeń wymiotnicy, Saponiny, Benzoesan sodowy Leki moczopędne: Furosemid, Tiazydy, Leki przeciwmiażdżyciwe: Statyny, kwas nikotynowy, żywice jonowymierne LECZENIE MIAŻDŻYCY • STATYNY - zwiększają ilość receptorów dla LDL na błonach komórkowych hepatocytów, (simwastatyna, lowastatyna, prawastatyna) • FIBRATY - zwiększają aktywność lipazy lipoproteinowej, (fenofobrat, klofibrat) • ŻYWICE - nieodwracalnie wiążą kwasy żółciowe w jelitach, (cholestyramina, kolestipol • INNE: KWAS NIKOTYNOWY, ACIPIMOKS - hamują wątrobową produkcję trójglicerydów oraz wydzielanie VLDL przez hepatocyty. NOWOŚĆ - EZETYMIB HOMEOSTAZA I KRZEPNIĘCIE

LEKI PRZECIWKRZEPLIWE - blokują osoczowe czynniki krzepnięcia, zależne od wit.K • WARFARYNA, ACENOKUMAROL – doustne leki przeciwkrzepliwe HEPARYNA – aktywuje antytrombinę III, która hamuje trombinę; blokuje czynnik Xa------------> dożylnie • HEPARYNY DROBNOCZĄSTECZKOWE (LMWHs) - zwiększają szybkość działania antytrombiny III--> podskórnie (enoksaparyna, dalteparyna, nadroparyna) LEKI PRZECIWPŁYTKOWE - hamują krzepnięcie płytkowe (abciximab, tirofiban, eptifibatid) • TIKLOPIDYNA (NOWSZY LEK = KLOPIDOGREL) - hamuje aktywację receptora IIb/IIIa, podobna do aspiryny • KWAS ACETYLOSALICYLOWY = ASPIRYNA – blokuje trombocyty, nie mogą się łączyć w większe łańcuchy FIBRYNOLITYKI – leki po pojawieniu się zakrzepu, tkankowy aktywator plazminogenu ( streptokinaza, urokinaza, alteplaza, duteplaza) plazminogen ---------> plazmina (tnie nitki fibryny) INHIBITORY PLAZMINY (kwas traneksamowy, aprotynina) LEKI WYMIOTNE (apomorfina, emetyna) LEKI PRZECIWWYMIOTNE • METOKLOPRAMID – hamuje ośrodek wymiotów ze strefy chemoreceptorowej, zwiększa napięcie zwieraczy wpustu, napięcie i amplitudę skurczów żołądka • NEUROLEPTYKI (tietyloperazyna, prochloropromazyna, domperydon, chloropromazyna) • ANTAGONIŚCI RECEPTORA H1-HISTAMINOWEGO – tylko w chorobie lokomocyjnej (dimenhydrynat = Aviomarin, chloropiramina, prometazyna = Diphergan)

• LEKI CHOLINOLITYCZNE - hamują działanie ukł. przywspółczulnego, profilaktycznie w chorobie lokomocyjnej (skopolamina – hamuje wybiórczo, zmniejsza wydzielanie soków żołądkowych; atropina – blokuje receptory acetylocholiny) • ANTAGONIŚCI RECEPTORA SEROTONINOWEGO 5-HT3 – blokowanie ośrodka wymiotnego przy pobudzeniu chemicznym i błędnikowym (ondasetron, tropisetron, granisetron) • APREPITANT – zapobieganie wczesnym i opóźnionym wymiotom związanym z chemioterapią i stosowaniem cisplatyny • DWUMALEINIAN TIETYLOPERAZYNY – zapobieganie wymiotom po zabiegach chirurgicznych, urazach czaszki i mózgu CHOROBY WRZODOWE + LEKI • LEKI NEUTRALIZUJĄCE (związki glinu, magnezu, wapnia) ALGELDRAT = KOLOIDOWY WODOROTLENEK GLINU= ALUSAL • SELEKTYWNE LEKI OSŁANIAJĄCE (cytrynian potasowo-bizmutawy = Ventrisol, De-Nol) • ANTAGONIŚCI RECEPTORA HISTAMINOWEGO H2 (cymetydyna, ranitydyna, famotydyna) • LEKI CHOLINOLITYCZNE (pirenzepina = Gastrozepin, terenzepina, atropina) • INHIBITORY POMPY PROTONOWEJ (lanzoprazol, pantoprazol, omeprazol) • POCHODNE PROSTAGLANDYNY E – mizoprostol (UWAGA!!! NIE STOSOWAĆ W CIĄŻY) ŚRODKI PRZECZYSZCAJĄCE • OSMOTYCZNE - zatrzymują wodę (siarczan magnezu, siarczan sodu) • ŚRODKI ZMIĘKCZAJĄCE KAŁ (olej parafinowy, olej rycynowy)

• ŚRODKI KONTAKTOWE (glikozydy antrachinowe – soki z liści aloesu, kora kruszyny pospolitej) • POCHODNE DIFENYLOMETANU (ksyfenizatyna = Laxigen, bisakodyl) ŚRODKI ZAPIERAJĄCE - zmniejszają aktywność ścian jelita grubego • ŚRODKI ŚCIĄGAJĄCE (garbiniki – kora dębu, liście borówki, brusznicy) • ŚRODKI ADSORPCYJNE (węgiel leczniczy, pektyny, loperamid) • ŚRODKI DZIAŁAJĄCE NA MIĘŚNIE GŁADKIE (difenoksylat) LEKI PRZECIWGRZYBICZE • AMFOTERYCYNA B - łączy się z błoną komórkową grzybów i zaburza jej przepuszczalność (UWAGA!!!!!! RZADKO STOSOWANA, BO DUŻO DZIAŁAŃ NIEPOŻĄDANYCH) • NYSTATYNA – pochodna amfoterycyny b, leczenie infekcji grzybiczych skóry, przewodu pokarmowego, dróg rodnych • GRYZEOFULWINA – hamuje podział komórek grzyba, syntezę DNA i chityny; działa na dermatofity (atakują skórę) • FLUCYTOZYNA – hamuje syntezę DNA w komórkach grzybów; infekcje związane z zakażeniami drożdżakopodobnymi • AZOLE (KETOKONAZOL, KLOTRIMAZOL, MIKANAZOL, FLUKONAZOL, ITRAKONAZOL) - blokują syntezę w ścianach komórek grzybów) • TERBINAFINA = LAMISIL/ LAMISILAT – blokuje enzymy uczestniczące w syntezie ergosterolu; leczenie grzybicy skóry, paznokci ------> najskuteczniejszy lek) • NATAMYCYNA – infekcje skóry, oczu, przewodu pokarmowego LEKI HIPOTENSYJNE - obniżające ciśnienie krwi

• SELEKTYWNE ALFA1-ADRENOLITYKI - blokują receptory adrenergiczne w mięśniach naczyń krwionośnych hamując ich skurcz (prazosyna, indoramin, urapidyl) • NIESELEKTYWNE ALFA1- I ALFA2- ADRENOLITYKI (dibentylina, fentolamina) • BETA-BLOKERY, BETA-ADRENOLITYCZNE - zwalniają czynność serca, zmniejszając jego pojemność minutową (atenolol,timolol,pindolol,metoprolol,bucindolol,labetalol) • ANTAGONIŚCI KANAŁU WAPNIOWEGO - zmniejszają przenikanie jonu wapnia do wnętrza komórki, wpływając w ten sposób hamująco na jej pobudzenie i kurczliwość (amlodypina, felodypina, isradypina, diltiazem, werapamil, emopamil) • INHIBITORY ENZYMU KONWERTAZY - hamują konwertazę, przez co zmniejszają stężenie angiotensyny II, która posiada właściowości kurczące naczynia krwionośne (kaptopril, benzapril, enalapril) • ANTAGONIŚCI RECEPTORÓW ANGIOTENSYNOWYCH (losartan,valsartan, kandesartan) • DIURETYKI: → PĘTLOWE (bumetanid, kwas etakrynowy, furosemid, torasemid) → PODOBNE DO TIAZYDOWYCH ( indapamid, chlortalidon) → TIAZYDOWE (chlortalidon, hydrochlorotiazyd, chlorotiazyd) → OSZCZĘDZAJĄCE POTAS (amiloryd, triamteren, spironolakton) → METYLOKSANTYNY (teofilina w herbacie, kofeina, teobromina w czekoladzie) 1. Celem leczenia astmy NIE jest zwiększenie nadreaktywności oskrzeli 2. Celem leczenia astmy jest: -hamowanie stanu zapalnego dróg oddechowych -zniesienie skurczu oskrzeli -zmniejszenie nadreaktywności oskrzeli 3. Pyrantel- leczenie owsicy, owsica

4. Lek w organizmie: - uwalnianie -absorbcja -dystrybucja -metabolizm -wydalanie 5. Amoksycylina- antybiotyk, zakażenia dolnych dróg oddechowych, moczpłciowych, przewodu pokarmoweg, Combivir- leczenie HIV, AIDS  W badaniach klinicznych metoda podwójnego maskowania polega na podaniu substancji czynnej i placebo w każdej z grup w badaniu .  Badanie in vitro wrażliwości danej bakterii na antybiotyki to: ANTYBIOGRAM  Nieopioidowy lek przeciwkaszlowy to: BUTAMIRAT  Salbutamol i salmeterol są stosowane w zapobieganiu i leczeniu astmy  Probenecyd to lek stosowany w dnie moczanowej  Metadon stosuje się do leczenia substytucyjnego uzależnień od opioidów  Leki przeciwpsychotyczne to: haloperidol, risperydon, aripripazol  Leki przeciwdepresyjne to: fluoksetyna, wenlafaksyna, moklobemid  Acyklovir (Zovirax)- leczenie opryszczki  Omalizumbad (Xolair)- leczenie astmy alergicznej  Nitrogliceryna silnie rozszerza naczynia krwionośne...