Geweldloze communicatie leerdoelstellingen PDF

Preview

Summary

Leerdoelstellingen geweldloze communicatie ...

Description

Geweldloze communicatie  Een definitie van Geweldloze communicatie kunnen weergeven. GC is terk geinspireerd op het gedachtengoed van C. Rogers, een van de grondleggers van de client-centered therapie/humanistische psychologie. Het is geen therapie en geen stroming en volgt de grondhouding van het boedhisme (mededogen met jezelf en ander). Deze grondhouding zorgt voor 80% success in therapie. Geweldloze communicatie wordt ook wel verbindende communicatie genoemd. Verbinding met jezelf met wat je gewaarwordt, voelt en denkt en verbinding met de ander, empathisch in verbinding met de wereld van de ander. Het doel van geweldloze communicatie is het opbouwen van een relatie, die gebaseerd is op openheid en mededogen. Mededogen is een levenshouding. Het houdt in dat je je kan inleven in de ander en respect hebt voor en aandacht kan geven aan je eigen gevoelens en die van de ander. Ongeacht de verschillen die er zijn. Het is belangijk om als T met jezelf in verbinding te blijven en ook contact te maken met de innerlijke wereld van de C. 

Het vertrekpunt van Geweldloze communicatie kunnen omschrijven. Het onderliggend principe van GVC is: onder elke menselijke actie liggen menselijke behoeften. Door naar de behoefte te kijken kun je het gedrag begrijpen. 1. Het begrijpen en het erkennen van die behoeften zorgt voor verbinding, medewerking en harmonieuze relaties. 2. Aandacht voor onze eigen behoeften (zonder oordeel of schaamte = mededogen) brengt ons tot nieuwe inzichten en oplossingen. 3. Het helpt ons om onze verantwoordelijkheid te nemen voor ons gedrag door te kijken naar mijn behoeften als oorzaak van mijn gevoel ipv de schuld op een ander te schuiven.



Het lemniscaat dat in Geweldloze communicatie gebruikt wordt, kunnen tekenen en illustreren aan de hand van een voorbeeld van gesprek tussen twee partners. Compassievolle communicatie, ook wel bekend als geweldloze communicatie leert mensen constructiever met zichzelf en elkaar communiceren. Het stelt mensen in staat om duidelijker en eerlijker te zijn over hun eigen gevoelens en behoeften. Vervolgens leren mensen hoe ze op een constructieve en compassievolle wijze deze behoeften naar anderen kunnen communiceren waarbij de andere partij vervolgens open kan reageren vanuit zijn of haar gevoelens en behoeften etc. Op deze manier kunnen we effectiever, helderder en vriendelijker met elkaar leren communiceren.

“Thomas, ik zie je vuile sokken onder tafel liggen en voel me hierdoor geïrriteerd omdat ik orde belangrijk vind en we hierover een afspraak maakten. Zou jij je sokken in de wasmand willen doen?” Dat klinkt heel anders dan: ‘Thomas, je hebt je sokken alweer laten rondslingeren. Ik ben het grondig beu. Ruim dit onmiddellijk op’. “Thomas antwoordt : ik zie dat je geirriteerd bent omdat mijn kousen rondslingeren. Ik voel me schuldig dat ik onze afspraak niet nakom. Ik zou nu graag het TV programma uitkijken. Is het OK als ik dit doe wanneer het gedaan is?



De tree of life kunnen tekenen en de gebruikte begrippen kort kunnen omschrijven. Boom van verbinding… Er zijn drie plekken waar je de aandacht op kunt richten wanneer je communiceert. Hou deze drie gescheiden, zodat er geen verwarring ontstaat over jouw beleving en die de ander. De bedoeling is dat je in verbinding blijft.

1. De basis: in jezelf ontdekken wat er speelt/leeft. Vertrekken vanuit de wortels. Dit is een exploratiefase. Je hebt empathie voor wat er bij jou leeft. 2. Uitspreken wat er in jou leeft uiten naar de ander. Soms is het beter dit niet te doen (bv baas). 3. Eerst horen wat er bij de ander leeft dat kan door empathie in stilte of door te verwoorden wat je ziet bij ander. (zou het kunnen dat ......)



De tree of life kunnen toepassen op een casus.

Voorbeeld empathie: Een van mijn collega’s maakt zich makkelijk boos. Dit maakt me bang en onzeker. Ik start vanuit mijn empathie voor de collega. Ik richtte me op de collega en zei: “Ik zie dat je boos bent.” Ik voelde dat ik verbinding maakte.. Ik vroeg hem: “Kun je me vertellen waarom je je zo boos voelt?” En toen ging hij vertellen. Hij was boos omdat ik volgens hem zonder te overleggen met een project was gekomen waar hij graag onderdeel van uit had willen maken, een onderwerp waarin hij ook veel tijd had geïnvesteerd. Hij vertelde me dat hij zich gepasseerd voelde. Normaal zou ik mezelf meteen slecht en schuldig voelen, alsof ik bij voorbaat al iets verkeerd had gedaan, maar die avond ervoor had ik ook gelezen over zelfcompassie en empathie. Ik ging vrolijk verder, blij met de giga-verschuiving in de sfeer. “Is het dat je je zo boos voelt omdat je behoefte hebt aan wederkerigheid, aan samenwerking? “Zou je het fijn vinden wanneer ik je de volgende keer betrek bij waar ik mee bezig ben?” Voorbeeld zelfexpressie: Mijn echtgenoot komt altijd laat thuis als onze dag al voorbij is en vraagt dan aandacht. Ondertussen heb ik het hele huishouden al gedaan. Als hij zo thuiskomt en ik zit gezellig met de kinderen op bank naar TV te kijken en te genieten dan krijg ik een boze ontgoochelde blik als wij geen aandacht geven. ``Ik zie dat je graag wilt praten. Ik ben nu naar een programma aan het kijken dat me interesseert. Ik zou dit graag verderkijken. Kunnen we later praten” Het eten staat op het aanrecht. Het doet me pijn om je zo alleen te zien eten. Ik zou nu graag het programma verder uitkijken. Misschien kun je voortaan iets vroeger naar huis komen zodat we samen kunnen eten?



Quasi-gevoelens kunnen herformuleren in een gevoel en een behoefte. Verstikt, afgewezen, verwaarloosd, beledigd, onrecht aangedaan Quasi-gevoelens zeggen meer over de interpretaties, analyses en oordelen die wij hebben over gevoelens dan over het gevoel zelf. Vaak zijn het interpretaties van het gedrag van de ander tov onszelf. Bijvoorbeeld door het gedrag van de ander voel ik me afgewezen. Het gevoel dat je hebt is eenzaam, verlaten. Je kan deze ook makkelijk herkennen door gebruik van het woord als en dat. Bij deze gevoelens passen ook: ik heb het idee dat ..., ik vind ...., ik denk ..... Bijvoorbeeld: Ik voel me bedreigd = ik ben bang Ik voel me bedrogen = ik ben ontgoocheld, ik ben boos, ... Ik heb het idee dat je me bedriegt = ik ben achterdochtig Ik voel me als een minnares = ik voel me verlaten

Ik voel dat je je buitengesloten voelt = ik voel me bedroefd, machteloos Verstikt = Beklemd, ongerust Afgewezen = triest, eenzaam Verwaarloosd = bedroefd, ongerust Beledigd = boos, gekwetst Onrecht aangedaan = boos, machteloos Het verschil tussen behoefte en strategie kunnen uitleggen en toepassen. Indien strategie, herformuleer als behoefte.



Behoefte is iets wat universeel is en wat voor elk mens belangrijk kan zijn en dat je niet kunt weerleggen. (vrede, licht) Het invullen van een behoefte kun je uitstellen (bv kinderen krijgen) De manier waarop we bij geweldloze communicatie naar behoeften kijken is als volgt: alles wat je in het leven doet, doe je als eerste om een eigen behoefte te vervullen. De manieren waarop je een behoefte kunt vervullen noemen we een strategie. Een aantal voorbeelden van behoeften met de strategieën: -Je hebt behoefte aan frisse lucht, een strategie is, je zet het raam open. -Je hebt behoefte aan vriendschap en je belt een vriend op. -Je hebt behoefte aan ontspanning en je gaat naar de film Als je in contact staat met je behoefte dan ontdek je dat er meerdere strategieën zijn om een behoefte te vervullen. Zo kun je bijvoorbeeld ook gaan mediteren, een boek lezen, naar de sauna gaan, op vakantie gaan of wat dan ook om je behoefte aan ontspanning te vervullen. Omdat we niet altijd in contact zijn met onze behoefte, komen we soms vast te zitten in een strategie. We verwarren dan onze strategie met onze behoefte. Gevoelens zijn de richtingaanwijzers die ons vertellen hoe het er met onze behoeften voorstaat. Zo vertelt een prettig gevoel ons iets over een vervulde behoefte en een onprettig gevoel iets over een onvervulde behoefte. - Ik zou graag hebben dat je vanavond bij me bent. Ik heb nood aan gezelfschap. - Ik zou deugd hebben van een frisse wandeling. Ik heb nood aan rust in mijn hoofd. - Ik heb nood aan een stevige biefstuk. Ik heb honger. - Ik heb dringend nood aan werk. Ik heb nood aan financiele zekerheid. Een omschrijving van het begrip ‘verzoek’ kunnen geven en een correct verzoek kunnen formuleren. Verander indien nodig in een correcter verzoek. - Wil je aub niet zo hysterisch doen? - Zou je de auto willen wassen vandaag? - Ik zou het fijn vinden als je af en toe eens iets voor me doet. Een verzoek richt je altijd vanuit een ik –boodschap en het bestaat uit 3 delen : 

-

Je spreekt over het niet-acceptable gedrag : je praat enkel over het gedrag en niet over de hele persoon Je spreekt over het negatieve gevolg voor jou : waarom is dit gedrag voor jou een probleem Het gevoel dat dit bij je oproept : je nodigt uit om er iets aan te doen

De kenmerken van het verzoek zijn : -

Positieve taal : formuleer wat je wilt Actietaal : concreet

-

Volledig : geef je gevoel en je behoefte aan

!!! Niet te vermengen of te verwarren met 'een eis' waarbij de straf om de hoek loert.  Verzoek : het doel is een open, gelijkwaardige en empatische relatie aan te gaan met een wederzijdse vervulling van ieders behoefte. De ander zowel ja als neen zeggen.  Eis : het doel is om onze zin te krijgen, om het gedrag van de ander te veranderen. Je wil geen neen horen. Het verzoek laat duidelijk openheid voor een mogelijk 'nee', een 'nee' dat in ons model niet staat voor het laatste woord maar als uitnodiging voor een verdere communicatie, tot uiteindelijke integratie is bereikt of tot er afstemming is bereikt in de behoefte achter het neen en andere wegen uitgezocht worden.

In GC is mededogen de kruipolie van het proces dat zoekt naar afstemming. Onder proces verstaan we de bereidheid om de inhoud van een gesprek even terzijde te laten om prioriteit te geven aan wat zich hier-en-nu in iemand afspeelt op het vlak van gevoelens en onderliggende behoefte om pas nadien de inhoud weer op te nemen. Die bereidheid om ons eerst op gevoelsvlak op elkaar af te stemmen en dat mee te helpen bewerkstelligen is binnen ons model van GC altijd prioritair op de inhoud. Doel is verzoeken te richten en te blijven afstemmen op elkaar tot er een wederkerig gevoel van verbinding ontstaat. Afstemming komt voort uit de behoefte aan verbinding, respect, erkenning en authenticiteit. Als je afstemt maak je eerst kenbaar wat je wilt/denkt/vindt/gelooft/verwacht/voorstelt. Vervolgens vraag je naar de beleving van de ander. Dan volgt een uitwisseling totdat overeenstemming is bereikt. Overeenstemmen betekent dat je elkaars wil/gedachte/mening/geloof/verwachting/voorstel wil kennen, vervolgens kent en respecteert. Als je het oneens bent met elkaar betekent afstemmen dat je overlegt hoe je met dat verschil wederkerig kan/wil omgaan. Net zolang tot je tot overeenstemming bent gekomen. Overeenstemming impliceert een vorm waarbij integratie van eenieders behoeften is bereikt. • verbinding • wederkerige instemming

Marshall B. Roosenberg koos de giraf als symbool van Geweldloze Communicatie omdat de giraf het landdier met het grootste hart is. Het hart van een giraf moet krachtig genoeg zijn om het bloed door zijn lange nek heen naar de hersenen te pompen. Het hart staat voor liefde, voor van harte iets geven en jezelf van harte iets gunnen. Een giraf heeft een lange nek en kan ver kijken, tot over de horizon. Een giraf heeft ook een stevige, taaie tong, waarmee hij doornen kan fijnkauwen zonder zichzelf te verwonden. Hij kan agressieve woorden, oordelen en beschuldigingen verteren.De giraf staat voor een reeks eigenschappen rond Geweldloze Communicatie: mededogen, het vermogen tot inleven, het vermogen tot verbinden, het vermogen om de aandacht te richten op gevoelens en behoeften, het vermogen om creatief te zijn in het vervullen van behoeftes, het zelf handelen of in vrijheid verzoeken, … Marshall B. Rosenberg koos de jakhals als symbool voor een manier van Levensvervreemdend communiceren die we meestal meer gewoon zijn: oordelen over jezelf en de anderen, interpreteren, vergelijken, anderen de schuld geven, in veralgemeningen denken, …De jakhals staat voor het tegenovergestelde van de giraf: harteloosheid, onverschilligheid, interpreteren, manipuleren, dwingen en eisen stellen, wrok koesteren, het focussen op verschillen en die met elkaar vergelijken, … Bij Geweldloze Communicatie gaat men ervan uit dat er in elke jakhals – die we zijn – een giraf zit, dat we de mogelijkheden hebben om verbindend, ontwapenend en doeltreffend te communiceren. We kunnen er voor kiezen om met ‘giraffenoren’ te luisteren i.p.v. met ‘jakhalsoren’. We kunnen er voor kiezen om als ‘giraf’ te spreken i.p.v. als ‘jakhals’. Dit vraagt oefening. Het is een keuze, telkens weer.

De jakhals : Betweter, verwijter, klager (slachtofferrol), wreker : WIJST OP ONVERVULDE BEHOEFTE 1. Als jakhals naar buiten: welke oordelen komen er naar boven over de ander? 2. Als jakhals naar binnen: welke oordelen komen er boven over jezelf De Giraf: Empathie, liefde, verbinding : GAAT IN GESPREK MET ONVERVULDE BEHOEFTE EN HERSTELT HARMONIE 3. Als giraffe naar buiten: welke gevoelens en behoeftes heeft de ander wellicht 4. Als giraffe naar binnen: welke gevoelens en behoefte heb jezelf?...