Gezondheidspromotie H3 PDF

Preview

Summary

vroedkunde...

Description

Gezondheidspromotie H3 Leefstijl- en gedragsfactoren Leefstijl: manier van leven, die zich vertaald in verschillende gedragingen. In gezondheid zorg waar kunnen we het liefst wel af tot de verschillende gedragingen met een direct effect op gezondheid. Waar kort hierbij verwezen naar het letterwoord BRAVVVO: - Meer Bewegen - Niet roken - Minder alcohol - Gezondere voeding - Veilig vrijen - Veiligheid - Voldoende ontspanning 4 modellen di allen een waardevolle houvast bieden om gedragsdeterminanten in kaart te brengen en in praktijk worden gebruikt 1. Health Belief 2. ASE 3. Stadia gedragsverandering 4. I-Change Health belief model

Gezondheidsgedrag verklaren en vertrekt van een afweging tussen verwachting en dreiging Individuele perceptie: de vraag of iemand denkt dat gezondheidsprobleem hem kan overkomen. Wordt veel bepaald door persoonskenmerken (leeftijd, kennis, geslacht, etniciteit, zelfeffectiviteit) Cues to action: aanzetten om gezondheidsgedrag te stellen (persoonlijke omgeving, campagnes, advies) - Geen praktische barrières - Overtuigd zijn dat effectief helpt

Afweging tussen dreiging en voordelen en praktische overweging bepaalt waarschijnlijkheid dat iemand gezondheid Key interventions (ander kleur): waar de gezondheidszorg zich het best op richt om gedragsverandering na te streven Dreiging: angst kan gedrag erg beïnvloeden, vb. De vrouw voert geen mammografie uit omdat ze bang is dat ze iets zullen vinden. Zelfeffectiviteit: mensen moeten van zichzelf denken dat ze het gedrag kunnen stellen. Iemand zal pas stoppen met roken als die persoon denkt dat hij /zij dit kan. Het is gericht op gedrag, je denkt dat je gedrag kan stellen en dit gedrag ook effect zal hebben. Zelfvertrouwen gaat eerder over vertrouwen in jezelf. Zelfeffectiviteit: Kan ik het wel of kan ik het niet Het is maar zoals je het zelf ziet Als je denkt dat je het zelf kan Is de kans groot dat alles loopt volgens plan ASE model

Verklaart intentioneel gedrag - Attitude (houding tegen over gedrag, gezondheidskwestie) - Sociale invloeden (sociale steun, sociale druk, subjectieve norm) - Eigen effectiviteit( van zichzelf denken dat men gedrag kan stellen) Eerst nagaan wanneer mensen intentie hebben bepaald gedrag te vertonen. 1. Sociale steun: positieve invloed van andere op gedrag 2. Sociale druk: onderdruk zetten om ongezond gedrag te vertonen 3. Subjectieve norm: perceptie over verwachtingen van anderen. Spelen een grote rol bij keuze - Barrière vb. opstaan borstvoeding - Vaardigheid vb. kloven van borstvoeding

Stadia gedragsverandering

Gedragsverandering is een proces. bewust gedragsverandering. Transtheoretisch model vr gedragsverandering Prochaska & Di Clemente

-

-

-

-

-

Precontemplatiefase: voor-de-beschouwing, mensen hebben niet de bedoeling en gedrag te veranderen in de nabije toekomst. Er is nog geen actie bereidheid. Men is niet bewust van ongezond gedrag. Het kan zijn dat mensen daar wel van bewust is, maar zich verzet tegen de gedragsveranderingen. Er is gebrek aan motivatie. Werken aan motivatie & bewustwording Contemplatiefase: beschouwing, mijn is bewust van een probleem en denkt men dat verandering misschien zinvol is. Men is er nog niet aan toe om effectief te veranderen, het wordt nog geen gedragsverandering gepland. Kenmerkend is dat er een ambivalentie aanwezig is: men ziet zowel voor als na die lange weg nog af; we noemen dit een beslissing balans. Plannings- voorbereidingsfase: de persoon wel in nabije toekomst actie ondernemen. We gaan plannen, er moeten nog enkele barrières overwonnen worden of vaardigheden aanleren voor het zover is. Gezondheidswerkers kunnen we een actieplan opstellen door smart, nadruk wat wel goed gaat. Actiefase: voor te geplande gedragsverandering uit. Niet altijd prettig. Gezondheidswerkers zullen in deze fase vooral moeten steunen, positieve feedback geven, moeilijkheden bespreken, bijsturen. Consolidatie: het nieuwe gedrag is normaal geworden. Je hebt niet meer de neiging om in het oude gedrag te hervallen. herval/terugval, terug naar de vorige fase. Volhouden is niet gelukt. Dit heeft gevolgen voor de zelf effectiviteit. Gezondheidswerker kan bespreken wat er is misgelopen, zonder te beschuldigen. Ga na wat wel allemaal goed is gelopen, en wat de oorzaken zijn van herval. Zo kan je goede versterken en herval proberen voorkomen.

Voorwaarden voor gedragsverandering: 1. veiligheid (aanvaard voelen) 2. kennis (inzicht eigen gedrag en gevolgen) 3. belang (complex, belang van verandering) 4. zelfwaarde (jezelf de moeite waard vinden) risico gedrag bewust makern via gesprekstechnieken: - framing - angstboodschappen

I-Change model ( brengt alles samen + pre dispositie en info/ boodschap)

Onbewust gedrag aansturen niet door gesprekstechnieken, maar andere technieken integrated change model; alle 3 vorige theorieën geïntegreerd De boodschap is de manier waarop info over het gedrag en gedragsveranderingen wordt doorgegeven. Zowel wat er wordt gecommuniceerd (inhoud) als hoe (mondeling, digitaal, affiche,.) als door wie (bron) bepalen mee de intentie tot gedragsverandering. Predispositie: factoren die minder makkelijk te beïnvloeden zijn maar die wel mee sturing geven aan het individu. Ze zorgen ervoor dat de ene persoon bepaald gezond gedrag gemakkelijk het kan vertonen dan de andere. Automatisch gedrag, 3 vormen beïnvloeding worden uitgewerkt: 1. priming 2. nudging 3. modeling priming: proces waardoor je je gedrag onbewust laat beïnvloeden door zaken die je vroeger hebt beleefd. Automatische reactie op een prikkel voorbeeld reclamewereld. Door pruimen bewust in te zetten, kan je dus het gedrag van mensen sturen, en dus waarschijnlijk ook gezondheidsgedrag. Nudging: kleine aanpassingen in de omgeving hun gedrag gaat sturen in de goede richting. Op keuzemomenten ga je gedrag wat bijsturen. Voorbeeld gezonde producten in de supermarkt op oog hoogte zetten. Modeling: voorbeeld gedrag gesteld door andere. Voorbeeld rookgedrag op tv beïnvloed rookgedrag. Het beste is om goede voorbeelden te tonen met rolmodellen die het gewenste gedrag aanstuurt. Achtergrond variabelen - Demografische kenmerken sociopsychologische kenmerken (persoonlijke factoren zoals opvoeding) demografische variabelen: geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, werk status, religie, etniciteit.

Interne locus of control: gebeurtenissen toeschrijven aan een effect van eigen handelen. Externe locus of Control oorzaken van eerdere buiten zichzelf zoeken. Interne health locus of Control: denken dat hun gezondheid met hun gedrag kunnen beïnvloeden Externe health locus of Control: gezondheid door externe factoren beïnvloed wordt, waar ze weinig vat op hebben voorbeeld slecht milieu, erfelijkheid, onveilig gedrag van anderen. Mensen krijgen schuldgevoel, worden veroordeeld door samenleving Victim blaming : schuldgevoel aanpraten door nadruk te leggen op gezondheidspromotie Is zinloos en lost niets op...