Samenvatting les 3 - Inwendige organen: h3 PDF

Preview

Summary

Inwendige organen: h3...

Description

Anatomie: inwendige organen

les 3

21/02/2019

MAAG & DARMEN 1. Indeling v/d inwendige organen v/d buik- en bekkenholte Lagen van ventraal naar dorsaal Ventrale laag Middelste laag Dorsale laag

Lever, colon transversum, jejunum, ileum, urineblaas Lever, duodenum, pancreas, milt, colon ascendens en descendens, uterus Grote vaten, nieren, bijnieren

Niveaus van craniaal naar caudaal Niveau Bovenbuik (boven mesocolon transversum) Onderbuik (tss mesocolon transversum en het bekkenniveau) Kleine bekken

Organen die zich daar bevinden Maag, duodenum, lever, galblaas en galwegen, milt, pancreas Jejunum en ileum, caecum en delen v/h colon Urineblaas, eindgedeelten v/d ureterss, rectum, vrouwelijke genitaliën

Intra- en extraperitoneaal gelegen organen (adhv peritoneale bedekking) Intraperitoneaal = organen zijn bekleed met peritoneum en zijn voorzien v/e ‘meso’ Extraperitoneaal = organen zonder ‘meso’, toevoerstraat ligt in het extraperitoneale bindweefsel Ligging tov het peritoneum Intraperitoneaal  Cavitas peritonealis abdominis

Organen die zich daar bevinden 

 Cavitas peritonealis pelvis Extraperitoneaal  Achter cavitas peritonealis abdominis resp. perlvis (retroperitoneaal)



Onder cavitas peritonealis pelvis (infra- resp. subperitoneaal)







Maag, milt, lever en galblaas, dunne darm, dikke darm, caecum variabel Fundus en corpus uteri, ovarium, tuba uterina Nieren, bijnieren, ureters, dunne darm, pancreas, colon ascendens en descendens, delen caecum, rectum tot flexura sacralis Urineblaas, prostaat, vesicula seminalis, cervix uteri, vagina, rectum vanaf flexura sacralis

Cavitas peritonealis is bekleed met buikvlies (peritoneum) + van alle kanten ingesloten dr cavitas extraperitoneale → dorsaal: spatium retroperitoneale → caudaal: spatium extraperitoneale v/h bekken Peritoneale bekleding wand: peritoneum parietale Peritoneale bekleding organen: peritoneum viscerale → intraperitoneale organen kunnen makkelijk langs elkaar glijden Extraperitoneale organen niet/gedeeltelijk bekleed met peritoneum Deel blaas + delen uterus → peritoneum urogenitale Mesenterium = streng bindweefsel (ophangband, meso) → ook bedekt met peritoneum → gaat over in peritoneum parietale/viscarel in buurt van buikwand/organen → hierin liggen geleidingsbanen v/d intraperitoneale organen die eraan hangen → intraperitoneale organen beweeglijker dan extraperitoneale organen Omentum majus = grote vetschort (tss maag en colon transversum) → organen Omentum minus = kleine vetschort (tss maag en lever) Bursa omentalis: loopt dood tegen milt (achter maag, voor pancreas)

bescherming inw.

1

Anatomie: inwendige organen

les 3

21/02/2019

2. Maag (gaster): ligging, vorm, indeling en binnenzijde Intraperitoneaal Pylorus thv transpylorisch vlak (oriëntatiepunt!) Peritoneale verbinding met lever en met milt Maag deels bedekt door lever 3 spierlagen: longitudinale, circulaire en oblieke Indeling -

Pars cardiaca (hierin mondt oesophagus uit) Fundus gastricus → blind einde maag Corpus gastricum Pars pylorica (pyloris = maagpoort gaat over in duodenum)

m. sphincter pylori gevormd dr verdikking v/e ringspier v/d maag in canalis pyloricus Curvatura major en minor Binnenzijde Maagslijmvlies vormt plooien → ↪ vormen canales ventriculi

oppervlak vlies vergroten

3. Dunne darm: twaalfvingerige darm (duodenum) Klein deel intraperitoneaal, grotendeels retroperitoneaal Lengte: 12 vingerbreedten Hangt vast met lig. suspensorium duodeni Onderdelen -

Pars superior Flexura duodeni superior Pars descendens Flexura duodeni inferior Pars inferior Pars ascendens

Wandopbouw en uitmondingen van afvoergangen Duodenum maakt bocht → hierin ligt caput pancratis Ductus pancreaticus mondt uit in duodenum, pars descendens Mucosa

→ submucosa →

circulaire spierlaag →

longitudinale spierlaag

→ serosa

v. en a. mesentaerica superior loopt tss pancreas en duodenum Lig. hepataduodenale tss lever en duodenum

4. Dunne darm: jejunum en ileum Retroperitoneaal Jejunum: grootste deel Ileum: klein, laatste rechte deel; mondt uit in dikke darm Wandopbouw: mucosa → spieren → serosa

submucosa →

circulaire spieren

→ longitudinale

2

Anatomie: inwendige organen

les 3

21/02/2019

3

Anatomie: inwendige organen

les 3

21/02/2019

5. Dikke darm: colononderdelen -

Caecum (+ appendix vermiformis) Colon ascendens Flexura coli dextra Colon transversum Flexura coli sinistra Colon descendens Colon sigmoideum Rectum

intraperitoneaal retroperitoneaal intraperitoneaal retroperitoneaal intraperitoneaal extraperitoneaal

Bijzondere morfologische eigenschappen -

Taeniae coli (3 spierbanden: taenia libera, taenia omentalis, taenia mesocolica) Appendices omentales (‘vetdruppels’) Haustra coli (koepeltjes) Plicae semilunares coli (plooien)

6. Dikke darm: wandopbouw; caecum en appendix vermiformis Caecum = blinde darm Appendix vermiformis = worvormig aanhangsel Spierlagen ileum lopen dr nr caecum (circ. en long.) Ostium ileale (uitmonding ileum): spleetvormige papil met boven- en onderlip (labrum superius = labrum ileocolicum + labrum inferius = labrum ileocaecale)

7. Dikke darm: ligging, vorm en binnenzijde v/h rectum Bochten -

Flexura sacralis Flexura perinealis

Bijzondere morfologische eigenschappen -

Gn taeniae, mr continu longitudinaal spierweefsel Gn appendices omentales Gn haustra Gn plicae semilunares, wel plicae transversae recti Wandgedeelte zonder ganglioncellen

Rectum en anaal kanaal (canalis analis): indeling, binnenreliëf en wandopbouw 3 plicae transversae recti Onderste deel rectum = anorectum ↪ ampulla recti, dan lijn: junctio anorectalis, dan canalis analis

8. Continentieorgaan: opbouw en onderdelen Afsluiting (continentie) en opening (defecatie) Onderdelen -

Rekbaar hol orgaan  Rectum met rekreceptoren, vooral in ampulla recti (viscerosensibele innervatie)  Anus met rekbare huidgedeelten in canalis analis (somatosensibele innervatie) 4

Anatomie: inwendige organen

les 3

21/02/2019

5

Anatomie: inwendige organen -

-

-

les 3

21/02/2019

Spierafsluiting  M. sphincter ani internus (visceromotorische innervatie)  M. sphincter ani externus (somatomotorische innervatie)  M. levator ani, vooral m. puborectalis (somatomotorische innervatie) Vasiculaire afsluiting  Corpus cavernosum recti (permanent gevuld zwellichaam dat alleen bij legen v/d darm leegloopt) Zenuwaansturing  Visceraal en somatisch zenuwstelsel (vooral uit S2-4) met nn. splanchnici, n. pudendus en plexus rectales

Epitheelverhouding v/h anale kanaal -

Zona colorectalis Zona transitionalis Zona qsuamosa Perianale huid

Opbouw spierafsluiting Onwillekeurig geïnnerveerde gladde spieren   

M. spincter ani internus M. canalis analis: verlengde muscularis mucosae v/h rectum M. corrugator ani: verlengde v/d rectale longitudinale spieren

Willekeurig geïnnerveerde, dwarsgestreepte spieren  

M. sphincter ani externus: partes profunda, superficialis en subcutanea M. puborectalis (binnenste deel m. levator ani) → knikaflsuiting

9. Continentieorgaan: werking (p. 244-245) Innervatie Somatomotorisch: - n. pudendus vr m. sphincter ani externus - nn. levatores vr m/ levator ani Somatosensibel: - n. pudendus →

nn. rectales inferiores vr anus en perianale huid

Visceromotorisch: - nn. splanchnici pelvici (uit plexus rectales) vr m. sphincter internus Viscerosensibel: - nn. splanchnici pelvici vr wand v/h rectum + rekreceptoren v/d ampulla

10.Enterisch zenuwstelsel Autonoom zenuwstelsel: orthosympathisch, parasympathisch en enterisch zenuwstelsel Intrinsiek (eigen) zenuwstelsel v/h gastro-intestinaal stelsel centraal zenuwstelsel wegvalt

→

blijft werken als

Netwerk (plexus), ganglia, vezels → tss 2 spierlagen (myenterisch) → vanaf oesophagus → submucosa (Meissner) → vanaf dunne darm 6...