Samenvatting les 4 PDF

Preview

Summary

Samenvatting van de 4e les...

Description

Samenvatting les 4 1) Wat is macht?  = het vermogen tot eenzijdige gedragssturing  = een vorm van invloed, maar één van beide partijen kan meer sturing uitoefenen dan de ander.  = een relatie tussen ten minste twee individuen of groepen waarin de één richting kan geven aan het gedrag van de ander of dit gedrag kan bepalen (prof. M. Mulder).  Samengevat: o alledaags verschijnsel o ieder mens neemt deel aan machtsprocessen o machtigen drukken meer hun stempel op de relatie o machtigen kunnen niet zonder de minder-machtigen

2) constructief en destructief machtsgebruik  CONSTRUCTIEF MACHTSGEBRUIK o = machtsgebruik dat de groep vooruit helpt.  coöperatief, constructief, ontstaan van gemeenschappelijke macht, wederzijdse beïnvloeding, machtsverschillen minimaal, geen dwang, tweerichtingsverkeer)  DESTRUCTIEF MACHTSGEBRUIK o = dient het eigenbelang of dwingt anderen om dingen te doen die zij niet willen.  competitieve context, macht en dwang op 1 lijn, roept verzet op

3) Vijf relevantste machtsvormen Machtsvorm

Uitleg

Positiemacht

Gezag / Politie/MW in OCMW legitimiteit sturing vanuit positie minder machtige volgt

Sanctiemacht

Autoriteit vermogen om te belonen of straffen

Ouders t.a.v. kind/MW in OCMW die cliënt leefloon kort of afneemt omdat ze niet voldoen aan de voorwaarden

Referentiemacht

Identificatie machtige = model

Fan van een sporter/influensers

Deskundigheidsmacht Kennis macht o.b.v. kennis en info, vaardigheden, kwaliteiten Middelenmacht

Materieel bezit macht o.b.v. bezit van middelen

Voorbeeld

Klassituatie/maatschappelijk werkers

Relatie werkgever – werknemer/MW in ocmw die beslist wie recht heeft op voedselpakketten e.d.

4) Machtsstrijd  Ieder mens ervaart voldoening in het uitoefenen van macht en streeft naar macht.  Macht kan ook gezien worden als het hebben van controle: controle over jezelf, controle over de anderen, controle over de situatie.  Er ontstaat een strijd tussen verschillende personen, namelijk:  Machtigen  Minder-machtigen  Minst-machtigen Machtigen

Minder-machtigen

• streven naar meer machtsafstand t.o.v. minder-machtigen • vermijden omgang met minder-machtigen • negatieve gevoelens tegenover mindermachtigen • machtstoename van minder-machtigen = bedreiging van eigen positie

Minst-machtigen

• indien zelfvertrouwen = machtsafstand tss machtigen en henzelf verkleinen • streven naar meer macht • streven naar meer machtsafstand t.o.v. minst-machtigen

5) Reactie op macht van anderen  3 vormen van machtsgedrag  Je kan: o er overheen gaan hanteert almacht o er onderdoor gaan hanteert onmacht o er tegenaan gaan hanteert machtsstrijd  Opgenomen in machtsdriehoek  uit de machtsdriehoek stappen  kracht ontwikkelen

• opgeven van strijd tegen machtsongelijkheid • solidariteit met andere machtelozen

5.1) De machtsdriehoek ALMACHT

ONMACHT

MACHTSTRIJD

Machtsgedrag

Uitleg

De almacht

• houdt afstand waardoor positie meer afstandelijk, zakelijk, formeel is. • biedt mogelijkheid om analyses te maken of strategisch nadenken over volgende stap • kenmerken positie: onaantastbaarheid, strategisch denken, perfectionisme en controle

De onmacht

• • • •

positie onder de almacht ervaren van kwetsbaarheid en eigen kunnen emotionele lading: kan pijnlijk zijn resultaat = moment van stilstand

De machtsstrijd

• • • • •

positie van ‘er tegenaan gaan’ agressieve lading om strijd aan te binden confrontatie zoeken denken in termen van ‘winnen – verliezen’ uit op beheersen van de situatie

 Uit de machtsdriehoek stappen is mogelijk. o Dit vanuit je eigen KRACHT:  reageert vanuit je eigen waardigheid en eigen maatstaven  blijft dicht bij jezelf  stelt je assertief op  ziet realiteit onder ogen

6) Vijf dominantietechnieken in taakgerichte groepen  Technieken beschreven vanuit het oogpunt van diegene die de macht ondergaat. o je wordt onzichtbaar gemaakt  er wordt niet naar je geluisterd  lichaamstaal van de anderen verraden deze techniek  anderen ontnemen je het woord  TIP: laat zien dat je de techniek kent: neem het woord en maak stem krachtig en kordaat o neerbuigend gedrag  je wordt in verlegenheid gebracht, ev. vernederd  bij grapjes lach je niet mee, je wordt geïsoleerd  je krijgt het gevoel van onzekerheid, schaamte,…  TIP: nooit meedoen met een ander belachelijk maken grappenmaker in de ogen kijken, die wordt verlegen. o je wordt in het ongewisse gelaten  anderen schijnen meer te weten  vaak is er een informeel netwerk bij een subgroep  op de vergadering lijkt er al een consensus  gevoel niet te kunnen meepraten en je gaat je dom en onzeker voelen.  TIP: eis volledige info / bouw eigen informatienetwerk o je mag niet winnen  gevoel van minderwaardigheid wordt aangepraat  reden: je stelde je in het begin onzeker op  probeer uit de rol van ‘de onderdrukte’ te stappen  TIP: negeer persoonlijke kritiek die niet ter zake doet o je wordt met schuldgevoelens opgezadeld  gevoel van onbelangrijkheid, eenzaamheid  je wordt zelf terughoudend en passief  overtuiging dat het je eigen schuld is dat anderen zo op jou reageren  zeer complexe techniek (combinatie van vorige)  TIP: verdedig andere slachtoffers zoek redenen voor opgedrongen schuldgevoelens en probeer ze opzij te zetten...