HK les 6 - College-aantekeningen 6 PDF

Preview

Summary

collegeaantekening ...

Description

Historische Kritiek les 6 2) Waarom hebben historische auteurs de daden gesteld die ze hebben gesteld? 3) Algemene Kenmerken: -Gevoelsmatig -Geformaliseerd -Vernieuwing afwijzen en verdacht maken Godsdienst: sociologisch een min of meer geïnstitutionaliseerd systeem van symbolen, van geloofspunten, van morele waarden en collectieve attidudes di berusten op het aaccepteren van een bivennatuurlijke en bovenempirische, niet zintuigelijke realistieti: het bestaan van een opperwezen. Het is een levensbeschouwing. Het onderscheidt zich van anderen omdat het ‘opperwezen’ een grote rol heeft. er bestaan veel godsdiensten naast elkaar. je hebt monotheïsme godsdiensten en godsdiensten met meerdere goden. Geloof: onderdanige houding die het individu die de godsdienst aanhangt aanneemt. Heilige teksten vertrouwen en volgens de spelregels van godsdient leven. Kerk: instellingen die gelovigen leiden en vaak zeer hieritaisch.  Amerika is sterk beinvloedt door geloof. 4) Ze brengen een soort van tweescheiding in de samenleving tot stand: een strijd tussen goed en kwaad. Rechte lijn theorie: men gaat er vanuit dat n de geschiedenis er een duidelijk beginpunt is (in de bijbel: de schepping in genesis) en een einde. (bijbel: Laatste Oordeel). Is sterk naar voren gebracht door een Kerkvader: Augustinus in zijn Civitas. Het gaat over een stad van God. -> was een zeer invloedrijk werk en drukte stempel op ME. Strijd tussen goed en kwaad van Augustinus is bijvoorbeeld sterk aanwezig vandaag: ‘clash of civilisations’. Conservatief georganiseerde groepen binnen amerikaanse samenlevingen. Het gaat over strijd en goed en kwaad die je ook in Rechtse groeperingen zien: bijvoorbeeld het afwijzen van andere godsdiensten. 5) Behaviourisme: door te kijken naar het gedrag proberen binnendringen in het gedachtegoe: vieringen, gebeurtenissen, processies, etc.

-> bijvoorbeeld: polarisatie in Amerika. In herkverkiezeingen wordt sterk verwezen naar christelijke opvattingen waarbij men er van uit gaat dat God de samenleving zal steunen. G.W. Bush: verwoordt na 9/11 de zaak met gebruik van een reeks beelden die zeer direct op de bijbel terug gaan en nadrukkelijk bijbelse inspiratie kennen. Andere interpretaties heirvan blijven mogelijk. -> een groot dele van het politiek discours in amerika is zeer bepaald door godsdienst. Predikanten die ook op tv komen kunnen weleens stemadvies geven in VS. Gevoelige onderwerpen zoals abortus, medisch gesteunde zwangerschappen etc -> ook beinvloed  Tendens tot secularistie: dalende godsdients en de godsdienst zou dalen. Maar dat is niet per se waar. We zien een bepaalde come-back, ook bij ons in de politiek 6) Belangrijke factor om menselijk gedrag te bepalen. ->bijvoorbeeld in Marxisme -> Norbert Elias: over totstandkoming van de samenleving. Manier waarop gedragsrel-gels, etiquette, etc onthullend zijn voor de waarden die aan bod zijn gekomen in de samenleving. Had inloed op onze mentaliteitsgeschiedenis. 7) Vandaag te zien: dekolonisatie-beweging en BLM Door kennis van de genteica zijn er weinig argumenten voor ‘rassen’. We delen heel veel van ons erfelijk materiaal en een onderscheidt op raciale basis is amper zinvol. het is wel een belangrijke factor in sociale zin. Het is zeerb bealnrgijko omdat het gedrag van bepaalde mensen in de geschiedenis gaat bepalen. Ras is niet alleen een sociale constructie maar heeft ook eeen factor van ‘ self)furfilling Prophecy’, zelf vervullend profetie -> men gaat zich gedragen zoals de buitenwereld, op basis van zijn huisdkleur, moet gedragen. Men gaat de vooroordelen die over hen worden verteld in werkelijkheid uitvoeren. -Na Fr. Revol. -> antisemitisme waarbij Joden worden beschuldigd avn alles wat fout is in de samenleving werkte lang na in Frankrijk. Bijvoorbeeld: Zaak dreyfus: legerkapiteit beschuldigd van verraad. Na frans duitse oorlog van 1870 is die lan verdacht gemaakt en veroordeelt naar een strafkamp. Er kwam een beweging van intelectuelen die Dreyfus verdedigden. -> bijvoorbeeld Zola met zijn ‘J’acuse’ waarin hij zegt dat Dreyfus slachtoffer is van antisemitisme. Hij wordt terug in het leger opgenomen en tot kolonel bevorderd. -Antisemitisme komt sterk aanwezig in de jaren 30 om de collaboratie van het Vichy regime, die onder leidng van maarschalk Petain (die geeerd was voor zijn verwezenlijkingen in WO2) stond in het frankrijk ten zuiden van parijs. Dat was niet bezet door de nazis maar diende als een fazalstaat van hen. -Duitsland vanaf 1940 worden Joden en burgers van tweede rang (van vreemde afkomstà verliezen burgerschap. Joden die vluchten naar frankrijk worden toch in kampen geinterneerd. Joodse

goederen worden geconfisqueerd. De beroepen die ze vervulden zullen ze zuiveren van raciale vermengingen. Er werd een instituut opgericht die aan de hand van bijvoorbeeld tentoonstelling als ‘la juif en france’ de publieke opinie probeert te bespelen. -> er wordt besloten tot een Endlösung -> systeatische vernietiging van Joden in Duitsland en hun satellietstaatjes.

Verschil met duitsland: Duitse verlichting was ander proces dan franse verlichting. Franse verlichting was politieker en leidde tot de franse revolutie. Duitsalnd heeft korte republikeinse perode gekend (een zwakke weimarrepubliek). Men is er vatbaarder voor invloed autoritaire systemen; franse samenleving is opener en heeft meer dissidente opvattingen. Het resultaat hiervan is dat ongeveer 25 procent van de Joden in frankrijk wordt door samenwerking mey vichy regime overgeleverd. 75 procent is kunnen onderduiken en de publieke opinie van frankrijk is beperkt beinvloedt door het vichy regime. 8) er waren daarvoor ook al veel jodenvervolgingen in concentraties van joden in Oost-Europa en veel joden willen vluchten naar de VS. Sommigen geraken niet zo ver en vluchten naar West-Europa -> Antwerpen bv. Ze zullen zich in verschillende sectoren profileren. Na WOI gaan aantal duitse joden terugkeren naar antwerpe en ze worden positief onthaald door de bevolking, ook katholieke kringen -> dit veranderd in 1929 Flaminganten die met duisters samenwerkten en veroordeeld waren van WOI mogen terugkeren naar Belgie en zullen er antisemitisme versrpeiden. Ook economische crash waardoor we terugplooien op eigen identiteit en er sneuvelen banen en jden krijgen shuld van de crisis omdat er bankiers tussen hen zit. Bijvoorbeeld: verkiezingen van 1930: antisemitisch gedachtegoed sterk aanwezig in de regering. -> er wordt gemobiliseerd en joden worden op straat lastig gevallen door rechts geinspireerden. Verhaal antwerpen: eens duiste bezetting een feit is in 1940 en we capituleren lijkt de beztting een kapalisator te zijn waarbij antisemtisme opnelijk wordt gevoerd in de politiek dat dienstbaar is aan de duitse bezetten. In 1942 worden nog razzia’s georganiseerd. Augustus 1942 grote Razzia waarbij veel oden worden opgepakt. Vlaamse ss’ers en duisters zijn erbij betrokken. Voordien was een razzia mislukt omdat een aantal politieagenten op voorhan pamfletten hadden verspreid zodat veel jodenkonden onderduiken. 1942: publieke opinie zal wat kantelen door duitse nederlagen. Veranderende standpunten n zowel het verzet als de collaborateurs. -> belgi: ongeveer 250000 joden g edeporteerd. De brusselse joodse gemeenschap is 37 procent opgenomen en in Gent en Luik maar 35 procent. In antwerpen daarentegen 65procent -> er zijn dus regionale verschillen inzake de hulp voor de joden. Vlaanderen heeft veel midner joden geholpen en er was meer onverschilligheid. Amper 1/8 priesters

hielp Joden in Antwerpen in Brussel was dat ½. In eenzelfde land met dezelfde wetten zijn er toch verschillende uitkomsten mogelijk. -> men kan keuzes maken Gewillig belgie: boek over rol van belgische overheden dat zal leiden tussen een ruzie in de media. 9) Naar aanleiding van 70 jarige herdenking van de Razzia’s werd nadruk gelegd op de bereidwilligheid van brussel. 10) 2012: oprichting van museum in Dossinkazerne. Hierin werden joden ondergebracht die werden gedeporteerd. Op welke manier verwerken: Kijken naar de slachtoffers én naar de daders. Lessen trekken uit dergelijke gebeurtenissen. Wat zijn de kenmerken die ervoor zorgen dat er een vervolh-ging kan zijn van een bevolkibgsgroep -> dit kan tot spanningen leiden: bijvoorbeeld doel van de Dossinkazerne: ‘is het voor joden?’ of moeten we het verdertrekken naar racisme in de gehele wereld. -> leidde zelf tot ontslag. Bush beklemtoonde ook sterk het dadersperspectief

2017: rellen in Charlottesville over beelden op een campus in Virginia. Betogers van rechtse bewegingen riepen slogans die recht ui nazi-ideologie komt. 2018: universiteit van joodse origine wordt door Orban buiten gewerkt. Trump: dubieus want vezet abbasade bijvoorbeeld naar israel in teun voor joden.

11 :CASUS Self furfilling prohecy. Hij werd vermoord in het kamp van Auswitch. Het is een zelportret. Hij was een zeer getallenteerd kunstenaar. Je ziet hem als Jood en toont zeer nadrukkelijk de gele jodenster die joden dienden te dragen als herkenningstekens. Hij toont een belgisch paspoort waarop Juif/Jood staat in twee talen. 12: CASUS Het illustreert hoe hij slachtoffer werd van het antisemitisme. Hij hoort bij de neue Sachlichkeit samen met grote kunstenaars. Het portret staat in een traditie van een zelportrettraditie zoals bij Durer uit de renaissance van de 16e eeuw. Hij maakt er verschillende; Hij begint zijn carriere in de Weimar republiek. Mark schavers: schrijf boek over hem 13: CASUS Maakt een italiereis en blijft voor een tijdje in oostende waar hij kennis maakt met Ensor. Hij blijft in 1937 in belgie en vestigd zich in brussel. Wanneer oorlog uitbreekt wordt hij door belgische overheid gearresteerd omdat hij een potentieel risico zou zijn. Hij wordt gedeporteerd maar kan ontsnappen

en vlucht naar Brussel waar hij onderduikt met zijn vrouw; van december 40 tot 44 is hij in brussel aanwezig en schilderd er verschillende portretten. Hij wordt echter verklikt en zal op een van de laatste transporten naar auswitch worden gezet . hij zal er vergast worden en verbrand. 14: CASUS Het is een verhaal dat echos heeft in het lot van een joodse student die in Gent les volgde. De boeken van Suse Esberg zijn gepbliceerd; het gaat over haar lotgevallen. 15: Ecologie en biologie:  Impact van mens op natuurlijke omgeving  Oude opvattingen: bv: malthus theorie (zie eerder) -> een manier om naar grote periode van de gecsheidenis te bekijken  Emaanuel le roy: franse historicus die heel erg wees op het onderdeel vande mens als biologisch gebeuren. De mens als een passief onderganend wereld van de pschygologische sdchokken die de smaenleving kent. Tot 1300, stelt hij, was er een demografische grpei die wees op een toename van mensen. Het zal leidden tot dat geindustrialiseerde landbouw steeds zla worden tegengewerkt omdat crisisen steeds de kop opstaken. -> resultat is een samenleving die nauwelijks groeimarge had. 16) Een van de factoren die hierin naar voren zijn gebracht is de rol van de biologische factor en globalistatie. De eerste die hier op wees was A.W Crosby -> door ontdekking Amerika / nieuwe wereld was er een uitwissling van ziektekiemen met bevolkinggrpen die daar nooit mee waren geconfronteerd en dus grote impact had  J. diamon : superieuriteit europa onderbouwen.  Syfilis zou geintrdouceerd zijn door de troepen van colombus en voor ons onbekend waren. Het zou een ziekte zijn van amerikaanse oorsprong. Maar nu hebben archeologen bwijs gevonden dat er misschien al syfilis in oudheid was: skeletten met sporen van syfilis. Is de opvalkkering van sifilis, die effect aanwezig was na de ontdekking van amerika, verward met de eerste medische beschrijvingen van de ziekte. Heeft het verhindert dat men nu pas opzoek gaat naar andere sporen en getuigenissen van sifilis in de oude wereld. Is er zo sterk geloofd in slechts 1 hypothese en dus generaties lang geen aandacht hebben gehad voor het feit dat er al een vorm van syfilis aanwezig was in de oudheid. Men vindt niks omdat men er niet naar gaat zoeken. -> de ingevoerde vorm van syfilis zou een andere vorm kunnen zijn van de ziekte. Er is wellicht een hardere vorm van syfilis naar amerika geimporteerd.  Belang ecologie en biologie als verklaring voor historische processen

17) Bijvoorbeeld impact van de uitvinidng van de boekdrukkunt: invloed op terbischikkingstelling van historische bronnen en waardoor kennis een boost . Punt 2: wss zijn kennis over aristoteles via islaamse versies tot ons gekomen. -> hier controverse om -> islam zou cruciaal zijn geweest voor kennis overdracht Punt 3: soms koppelt men wetenscha aan rassentheorie wat kan leuden tot europacentrisme dat zegt dat blanken superieur zijn. 18) Imploderen van macht na val va de muur zorgt voor nieuwe machtstructuren. Amerikaans socioloog charles Tilly: 19) je kan staat uitbouwen door dwangmachten sterk uit te bouwen maar oook de kapitaat instensieve paden waard met kapitaal politieke middelen mogelijk wordt. Verschillende trajecten doorheen de geschiedenis. 20: macht die op brutale manier wortd gehandhaaf: rusland voorop

Eerder stedelijke samenleving als de Italiaanse stadstaten en de vlaamse middeleeuwse steden. En -> hier niet zo een op machts gebasseerde staat....