Kandyd opracowanie lektury PDF

Preview

Summary

krótkie opracowanie lektury szkoła średnia. lektura obowiązkowa. język polski. epoka. historia literatury. matura. studia....

Description

Wolter: „Kandyd” Geneza: „Kandyd, czyli Optymizm” to tytuł powiastki filozoficznej napisanej przez Woltera. Wolter nazywa swoje dzieło żarcikiem, małą powieścią lub czymś w rodzaju małej powieści. Została napisana po trzęsieniu ziemi w Lizbonie. Wolter szydzi w niej z teorii filozoficznych swojego kolegi po fachu – filozofa Leibniza. Leibniz głosi bowiem teorię, iż żyjemy na najlepszym z możliwych światów – po prosu Bóg stworzył pewne reguły. Potem trzymając się reguł, stworzył świat – wypadkową, najlepszy, jaki w tej sytuacji mógł. Prawdziwe nazwisko Woltera (oryginalna pisownia Voltaire) brzmiało François Marie Arouet. To jeden z czołowych przedstawicieli oświecenia i bardzo barwna postać tych czasów, największy autorytet epoki. Powiastka filozoficzna to niewielkich rozmiarów opowiadanie prozą, bardzo rzadko – wierszem. Rozkwit tego gatunku przypada na koniec XVII w. i na XVIII w. Duże znaczenie dla rozwoju tego gatunku miało francuskie tłumaczenie Baśni z tysiąca i jednej nocy – od niego zaczęła się moda na powiastki orientalne. Wdzięczny ten gatunek tak się spodobał, że szybko pojawiły się próby wykorzystania go jako nośnika idei oświeceniowych, oręża do walki z nietolerancją i zacofaniem – tak oto narodziły się powiastka filozoficzna (jej „królem” jest Wolter). Z biegiem czasu ukształtowały się pewne schematy fabularne, narracyjne i sytuacyjne. Świat przedstawiony w utworze był tak konstruowany, by ilustrował tezę światopoglądową czy moralną autora. Narrator wcale nie ukrywa, że narzuca postaciom cechy, a zdarzeniom układ. Powiastka jest interpretacją świata rzeczywistego. Autor nie wskazuje drogi postępowania, nie każe czytelnikom podpisywać się pod lansowanym światopoglądem – pozwala im na samodzielny wybór, zaprasza do wspólnej zabawy. Nie unika paradoksalnych pytań.

Budowa utworu: •

Dzieło składa się z trzydziestu rozdziałów, z których każdy jest mniej więcej tej samej długości.

•

Dynamika akcji oparta jest na alternacji – dobro natychmiast rodzi zło.

•

Historia rozwija się na podstawie nagromadzonych faktów, które demolują optymistyczną metafizykę.

•

Budowa została oparta na zasadzie symetrii: Pangloss – Marcin, losy staruszki – losy Kunegundy.

Bohaterowie:

Kandyd – główny bohater, jego imię oznacza „naiwny”, co idealnie opisuje jego charakter. W życiu kieruje się emocjami i uczuciami. Postawa głównego bohatera dzieli utwór na dwie podstawowe części. W pierwszej, którą można nazwać umownie Przed Eldorado, Kandyd naśladuje mistrza Panglossa, jest potulny wobec jego wskazówek i interpretacji świata, ale coraz silniej wątpi w jego filozofię. Przeżywa swego rodzaju ewolucję – od ślepo zapatrzonego do coraz bardziej wątpiącego i poszukującego. Drugą część można nazwać Po Eldorado – bohater akceptuje (w zależności od sytuacji) raz jeden, raz drugi z przeciwstawnych poglądów. Marcin - sceptyczny i cyniczny, uważa, że diabeł bardzo pilnie miesza się do spraw tego świata, wszędzie dopatruje się zła. Kunegunda - piękna córka barona, przeżyła z Kandydem słodką chwilę uniesienia. Niestety, dowiedzieli się o tym rodzice. Kochankowie z konieczności muszą się rozstać. Bywa uczuciowa i egzaltowana – wspomina cały czas pocałunek Kandyda, niekiedy jest wzniosła i patetyczna. Pangloss - wierzy, że wszystko na tym świecie urządzone jest jak najlepiej i wszystko służy jeśli nie szczęściu człowieka, to przynajmniej jakiemuś wyższemu celowi. Pakita - ładna, życzliwa dziewczyna. Jej losy pokazują, jak okropny bywał los kobiet: aby „utrzymać się na powierzchni”, przeżyć, musiały zmieniać kochanków jak rękawiczki. Pakita doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że uroda może pomóc w życiu, i to bardzo. Nie jest kobietą wyuzdaną i cyniczną – wydaje się być pogodzona z losem, choć nie zawsze jest szczęśliwa. Staruszka - życzliwa, sympatyczna, opiekuńcza, przewidująca i sprytna. Całą młodość spędziła jako niewolnica.

Motywy: •

poszukiwanie swojej drogi życiowej, sensu życia;

•

wędrówka, podróż, pielgrzymka;

•

różne ujęcia szczęścia;

•

arkadia, raj, wyspy szczęśliwe.

Kandyd to utwór o: •

podróży,

•

marzeniach i rzeczywistości,

•

filozofii,

•

poszukiwaniu własnej drogi,

•

mechanizmach rządzących światem,

•

przyjaźni.

Wolterianizm - to pewien styl myślenia, który był właściwy dla oświeceniowego mistrza. Wiąże się z nim krytycyzm, odrzucanie autorytetów, przywiązanie do wolności, jako idei nadrzędnej, tolerancja i racjonalizm. Wolter nie był ateistą. Uznawał istnienie Boga, ale odrzucał religię objawioną i instytucje kościelne – taki pogląd nazywamy deizmem. Ale wolterianizm to również pewien rodzaj stylu literackiego, charakteryzującego się błyskotliwością, lekkością i elegancją. Optymizm – po raz pierwszy zostało użyte dopiero w 1737 roku. Gdy powstawało dzieło Woltera, optymizm funkcjonował jako termin filozoficzny – nazwa nadawana systemowi filozoficznemu. Optymizm to pewna wizja świata, pewna ideologia....