Title | latino familia romana |
---|---|
Course | Scienze psicologiche cognitive e psicobiologiche |
Institution | Università degli Studi di Padova |
Pages | 9 |
File Size | 170.6 KB |
File Type | |
Total Downloads | 33 |
Total Views | 142 |
alcune regole della grammatica latina divise anche per capitoli del libro di testo lingua latina familia romana...
Latino 1^ declinazione
Constare-constitisse costare Cubare-cubuisse-cubitum giacere
Dare-dedisse-datum Iuvare-iuvisse-iutum
Lavare-lavisse-lautum/lavatum lavare Stare-stetisse stare (in piedi)
dare aiutare
2^ declinazione
Augere-auxisse-auctum far crescere Cavere-cavisse-cautum guardarsi Continere-continuisse-contentum contenere Delere-delevisse-deletum cancellare Docere-docuisse-doctum insegnare Fateri-fassum confessare Flere-flevisse-fletum piangere Gaudere-gavisum gioire Implere-implevisse-impletum
riempire
Iubere-iussisse-iussum comandare Lucere-luxisse brillare Manere-mansisse-mansum rimanere/restare Mordere-momordisse-morsum mordere Movere-movise-motum muovere Possidere-possedisse-possessum possedere Respondere-respondisse-responsum rispondere Ridere-risisse-risum ridere Sedere-sedisse-sessum sedere Solere-solitum essere solito Tenere-tenuisse-tentum Tergere-tersisse-tersum Videre-vidisse-visum
tenere asciugare
vedere
3^ declinazione
Accidere-accidisse accadere/avvenire Accipere-accepisse-acceptum ricevere
Accurrere-accurrisse-accursum correre verso Addere-addidisse-additum aggiungere
Afferre-attulisse-allatum portare/recare Agere-egisse-actum fare/agire
Alere-aluisse-altum
Arcessere-arcessivisse-arcessitum chiamare Ascendere-ascendisse-ascensum salire Aspicere-aspexisse-aspectum guardare
Bibere-bibisse bere Cadere-cecidisse cadere
Canere-cecinisse cantare Capere-cepisse-captum prendere Carpere-carpsisse-carptum raccogliere
Cedere-cessise-cessum ritirarsi Cernere-crevisse-cretum distinguere
Claudere-clausisse-clausum chiudere Cognoscere-cognovisse-cognitum conoscere
Complecti-complexum abbracciare Considere-consedisse sedersi Consistere-constitisse fermarsi
Constituere-constituisse-constitutum decidere Credere-credidisse-creditum credere
Cupere-cupivisse-cupitum desiderare Currere-cucurrisse-cursum correre Defendere-defendisse-defensum difendere
Deserere-deseruisse-desertum abbandonare Desinere-desisse-desitum cessare
Dicere-dixisse-dictum dire Diligere-dilexisse-dilectum amare
Discere-didicisse imparare Dividere-divisisse-divisum dividere Ducere-duxisse-ductum condurre
Egredi-egressum uscire Emere-emisse-emptum comprare
nutrire
Esse-edisse-esum
mangiare Facere-fecisse-factum fare
Fallere-fefellisse ingannare Ferre-tulisse-latum portare Figere-fixisse-fixum attaccare
Fluere-fluxisse scorrere Frangere-fregisse-fractum
Fremere-fremuisse ringhiare Fugere-fugisse fuggire
Gerere-gessisse-gestum portare Iacere-iecisse-iactum gettare Imprimere-impressisse-impressum
rompere
imprimere
Incipere-coepisse-coeptum
Includere-inclusisse-inclusum rinchiudere Induere-induisse-indutum indossare
Intellegere-intellexisse-intellectum Iungere-iunxisse-iunctum unire Labi-lapsum scivolare
Legere-legisse-lectum
cominciare
capire
leggere
Loqui-locutum
Ludere-lusisse-lusum giocare Mergere-mersisse-mersum immergere Metuere-metuisse temere
Minuere-minuisse-minutum diminuire Mittere-misisse-missum mandare
Noscere-novisse Oblivisci-oblitum
Occidere-occidisse-occisum uccidere Occidere-occidisse tramontare Ostendere-ostendisse-ostentum mostrare
Pellere-pepullisse-pulsum spingere/scacciare Percutere-percussisse-percussum colpire
Pergere-perrexisse continuare Petere-petivisse-petitum dirigersi verso/assalire/cercare/chiedere
Ponere-posuisse-positum mettere Poscere-poposcisse domandare Prehendere-prehendisse-prehensum
Premere-pressisse-pressum premere Proficisci-profectum partire
Promere-prompsisse-promptum tirar fuori Quaerere-quaesivisse-quaesitum cercare
Quatere-quassum scuotere Rapere-rapuisse-raptum strappare Regere-rexisse-rectum guidare
Relinquere-reliquisse-relictum lasciare Reverti-revertisse-reversum ritornare
Rumpere-rupisse-ruptum rompere Scindere-scidisse-scissum lacerare Scribere-scripsisse-scriptum scrivere
Sequi-secutum seguire Sinere-sivisse-situm lasciare
Solvere-solvisse sciogliere/pagare/salpare (navem solvere) Sumere-sumpsisse-sumptum prendere Surgere-surrexisse alzarsi
parlare
conoscere dimenticare
prendere
Tangere-tetigisse-tactum toccare Tollere-sustulisse-sublatum alzare/togliere
Trahere-traxisse-tractum tirare Tremere-tremuisse tremare
Urere-ussisse-ustum bruciare Vehere-vexisse-vectum trasportare/portare Vendere-vendidisse vendere
Vertere-vertisse-versum volgere/girare Vincere-vicisse-victum vincere
Vivere-vixisse
vivere
4^declinazione
Aperire-aperuisse-apertum aprire Haurire-hausisse-haustum attingere Ire-iisse-itum andare
Operire-operuisse-opertum coprire Opperiri-oppertum aspettare
Oriri-ortum alzarsi/spuntare Reperire-repperisse-repertum trovare Salire-soluisse saltare
Sentire-sensisse-sensum sentire Venire-venisse-ventum venire
Vincire-vinxisse-vinctum
legare/incatenare
Verbi anomali della 3^
Abesse-afuisse essere assente Adesse-affuisse essere presente Deesse-defuisse mancare
Esse-fuisse essere Fieri-factum essere fatto
Nolle-noluisse Posse-potuisse
non volere potere
Velle-voluisse
volere
Declinazioni Nominativo ---» soggetto
genitivo ---» c. specificazione
ablativo ---» corrisponde
Accusativo ---» c. oggetto
dativo ---» c. di termine
ai restanti complementi
1^declinazione
2^declinazione -us -um
-i
-i -os -orum
-um -um
-i
-a -a -orum
-a -am -ae -ae
-ae -as -arum -is
-a
-is
-o -o
-is -is
-o -o
-is -is
3^declinazione
4^declinazione
-/-s
-es
-
-a
-us
-us
-u
-ua
-em -is
-es -um/ium
-is
-a -um/ium
-um -us
-us -uum
-u -us
-ua -uum
-i -e
-ibus -ibus
-i -e
-ibus -ibus
-ui -u
-ibus -ibus
-u -u
-ibus -ibus
5^ declinazione -es -em -ei -ei -e
-es -es -erum -ebus -ebus
Declinazione hic/haec/hoc Hic hunc huius huic hoc
haec hanc huius huic hac
hoc hoc huius huic hoc
Hi Hos horum His His
hae has harum his his
haec haec horum his his
Declinazione ille/illa/illud ille illum illius
illa illam illius
illud illud illius
Illi Illos illorum
illae illas illarum
illa illa illorum
illi illo
illi illa
illi illo
Illis Illis
illis illis
illis illis
Declinazione idem/eadem/idem idem eundem eiusdem eidem eodem
eadem eandem eiusdem eidem eadem
Idem Idem eiusdem Eidem eodem
iidem eosdem eorundem iisdem iisdem
eaedem easdem earundem iisdem iisdem
eadem eadem eorundem iisdem iisdem
Pronomi interrogativi quis quem
quae quam
quid quid
qui quos
quae quas
quae quae
cuius cui quo
cuius cui qua
cuius cui quo
quorum quibus quibus
quarum quibus quibus
quorum quibus quibus
A differenza dei pronomi interrogativi, il pronome relativo al nominativo maschile è ‘qui’ e per il nominativo e l’accusativo neutro è quod
Pronomi personali is eum eius ei eo
ea eam eius ei ea
id id eius ei eo
ii eos eorum iis iis
eae eas earum iis is
Nom
ego
nos
tu
vos
-
Acc Dat abl
me mihi me
nos nobis nobis
te tibi te
vos vobis vobis
se sibi se
Pronomi possessivi Meus –a -um Noster –tra -trum Tuus –a -um Vester –tra -trum Suus –a –um
Aggettivi particolari
Bonus-melior-optimus
Malus-peior-pesimus Magnus-maior-maximus Parvus-minor-minimus
Multi-plures-plurimi
Aggettivi della 3^ -is -em -is -i -i
-es -es -ium -ibus -ibus
-e -e -is -i -i
-ia -ia -ium -ibus -ibus
Aggettivo comparativo -ior -iorem -ioris -iori
-iores -iores -iorum -ioribus
-ius -ius -ioris -iori
-iora -iora -iorum -ioribus
ea ea eorum iis iis
-iore
-ioribus
-iore
-ioribus
Aggettivo superlativo
-issimus –a -um
Avverbi 1/2^ declinazione
3^declinazione
-e
-iter
-ius
-ius
-issime
-issime
STATO IN LUOGO
in+ablativo 1^ e 2^ declinazione singolari (nomi di città o piccole isole) GENITIVO LOCATIVO
1^ e 2^ declinazione plurali+ 3^ singolari (nomi di città o piccole isole) ABLATIVO SEMPLICE
MOTO VERSO LUOGO
in/ad+accusativo
(nomi di città o piccole isole) ACCUSATIVO SEMPLICE
MOTO DA LUOGO
ab+ablativo
(nomi di città o piccole isole) ABLATIVO SEMPLICE
Participio Presente ---» -ns
passato ---» supino
futuro---» supino+urus
13^capitolo
ANNUS ET MENSES quinta declinazione
aggettivi superlativi
14^capitolo -ns -ntem
NOVUS DIES Participio presente (es: loquens= parlando, mentre parlava, che parlava, se parla…) -ntes -ntes
-ns -ns
-ntia -ntia
-ntis -nti -nte
-ntium -ntibus -ntibus
-ntis -nti -nte
-ntium -ntibus -ntibus
15^capitolo
MAGISTER ET DISCIPULI Presente
16^capitolo
TEMPESTAS
Verbi deponenti
17^capitolo
NUMERI DIFFICILES Presente passivo dei verbi
18^capitolo
LITTERAE LATINAE
Avverbi
19^capitolo
MARITUS ET UXOR
Imperfetto attivo e passivo
20^capitolo
PARENTES
Futuro
21^capitolo
PUGNA DISCIPULORUM Perfetto passivo e attivo – passato remoto -passato prossimo -trapassato remoto
22^capitolo
CAVE CANEM
Supino si usa –tum con verbi di movimento. Es: romani cotidie lava tum eunt si usa –tu vicino a degli aggettivi come ‘difficilis’ o ‘facilis’. Es: vox difficilis
auditu est.
23^capitolo
EPISTULA MAGISTRI Participio e infinito futuro
24^capitolo
PUER AEGROTUS
Plusquamperfectum - corrisponde al trapassato prossimo
25^capitolo
TESEUS ET MINOTAURUS
Imperativo dei verbi deponenti
-are!
-amini!
-ere!
-emini!
-ere!
-imini!
-ire!
-imini!
26^capitolo
DAEDALUS ET ICARUS
Gerundio= tema presente +ndum
Narrare Ad narrandum Narrandi in/de narrando
il raccontare per raccontare del raccontare -nel raccontare -a causa del raccontare
es: navigandum...