Pinop - Streszczenie Podatkowe i niepodatkowe obciążenia przedsiębiorstw PDF

Preview

Summary

PODATKOWE I NIEPODATKOWE OBCIĄŻENIA PRZEDSIĘBIORSTW”Oczekiwania nakładającego podatek w stosunku do zachowania opodatkowanego, a faktyczna jego reakcja to dwa różne spojrzenia na ten sam instrument.”Podatek jest pieniężnym świadczeniem o charakterze ogólnym, które jest nakładane jednostronnie przez ...

Description

PODATKOWE I NIEPODATKOWE OBCIĄŻENIA PRZEDSIĘBIORSTW ”Oczekiwania nakładającego podatek w stosunku do zachowania opodatkowanego, a faktyczna jego reakcja to dwa różne spojrzenia na ten sam instrument.” Podatek jest pieniężnym świadczeniem o charakterze ogólnym, które jest nakładane jednostronnie przez związek publicznoprawny, którym mogą byd przede wszystkim paostwo i jednostki samorządu terytorialnego. Cechy podatku: > prawne: bezzwrotnośd, nieodpłatnośd, przymusowośd > ekonomiczne: zawłaszczenie części dochodu przez paostwo Z punktu widzenia władzy publicznej najważniejszy problem, to jak dobrad odpowiednie źródło podatku (system), jak najkorzystniejsze. Reakcje na obciążenie podatkiem (wg Pietrewicza): 1. Dostosowanie się do podatku (wypełnienie roli, najkorzystniejsze dla fiskusa). 2. Podjęcie działao zmierzających do przerzucenia podatku (legalne). > przerzucenie rzeczywiste – suwerenna decyzja podmiotu, na który został nałożony podatek > pozorne – prawodawca z góry zakłada, że podatek zostanie przerzucony na innych >w przód – odbiorca np. podniesienie ceny > w tył – dostawca np. negocjacja niższych cen 3. Podjęcie próby nadrobienia podatku (rekompensata przyszłymi dochodami np. intensyfikacja sprzedaży). (3 i 4 – ucieczka przed podatkiem). 4. Legalne uchylenie się od podatku (unikanie opodatkowania). 5. Nielegalne uchylanie się od podatku (oszustwa podatkowe). 6. Wycofanie się z działalności będącej przedmiotem opodatkowania (kanibalizm podatkowy -> strata dla fiskusa i podmiotu gosp.) -||- (wg Famulskiej): 1. Zapłacenie należnego podatku. (to samo co 1. u Pietrewicza). 2. Ucieczka przed podatkiem. 3. Stosowanie strategii podatkowej (podmiot w wyniku stosowania strategii zmierza do ponoszenia optymalnego obciążenia podatkowego – minimalizowanie) osoba fizyczna, spółka cywilna, spółka jawna – PIT, podatnikami są udziałowcy, a nie osoba prawna > osoba prawna: spółka z o.o., spółka akcyjna - CIT 2. Decyzje, które d/t miejsca prowadzenia DG. 3. Zarządzanie kosztami (strategia kosztów np. przyspieszenie odpisów amortyzacyjnych). 4. Decyzje d/t kształtowania i podziału dochodów (jak dochód zostanie wykorzystany). 5. Decyzje d/t źródeł finansowania DG (kapitał własny/obcy; faktoring/forfaiting/sekurytyzacja). Ulga podatkowa nie jest po to, aby ulżyd, ale ma byd przydatna dla korzystnych inwestycji podmiotu. Przejawy oszustw podatkowych: > zatajenie materialne

> zatajenia rachunkowe (niezgodna ze stanem prawnym/podwójna rachunkowośd) > fałszywe kwalifikowanie (tworzenie fikcyjnych sytuacji prawnych np. faktury na paliwo) Przyczyny oszustw podatkowych: > moralne – wewnętrzna akceptacja lub jej brak dla obowiązku podatkowego i zwierzchności podatkowej paostwa; dwoista postawa obywateli względem norm etycznych > polityczne – brak zgody na taki ustrój, forma protestu przeciw systemowi podatkowemu > ekonomiczne (gospodarcze) – kwestia rozwoju gospodarczego i struktury opodatkowania - przewaga podatków pośrednich czy bezpośrednich Jeżeli istnieje przewaga podatków pośrednich (przerzucalnych) i mamy ożywienie gospodarcze, to wtedy oszustw podatkowych jest mniej. - nadmierny fiskalizm (im wyższa stawka tym silniejsza może byd pokusa ucieczki) - podwójne opodatkowanie * wyroby akcyzowe (akcyza + VAT) * podwójnie nałożony PTU * w przypadku zwolnienia z podatku w fazie obrotu nie ma ani podatku należnego, ani naliczonego * w zakresie podatków bezpośrednich a) pośrednie podwójne opodatkowanie (wyroby akcyzowe) b) wewnętrzne podwójne opodatkowanie Przykład: Spółka X: dochód 1000, podatek CIT 19%=190 Dochód po opodatkowaniu: 810 >> samofinansowanie (zwiększenie kapitałów własnych) lub >> konsumpcja (wypłata pracownikom) >>> osoby prawne: 510 *19% >>> osoby fizyczne: 300*19% > techniczne (złożonośd systemu podatkowego) - brak precyzyjnych przepisów podatkowych (e.x. niedostateczna kapitalizacja) - złożona konstrukcja podatków (formularze podatkowe) - liczne preferencje podatkowe - brak skutecznej kontroli podatkowej - niskie kary za przestępstwa podatkowe Amnestia podatkowa – „danie szansy” komuś, kto nie płacił podatków, aby je spłacił. Efekt fiskalny jest jednak znikomy. W Polsce zdarzeo amnestyjnych z prawdziwego zdarzenia nie było. W połowie lat ’90 występowały amnestie d/t niektórych podmiotów, głównie sektora przedsiębiorstw paostwowych. Zalety: szybkie zwiększenie dochodów budżetu, uczynienie podatnikami osób, które należały do szarej strefy Wady: dużo pracy dla aparatu skarbowego, amnestia może posłużyd do prania brudnych pieniędzy

PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH CIT – CORPORATE INCOME TAX > obowiązuje od 1989r. i funkcjonował przez 3 lata > nowa ustawa od 1993r. Zakres podmiotowy: CIT Art. 1 > osoby prawne, spółki kapitałowe w organizacji i spółki komandytowo-akcyjne mające siedzibę lub zarząd na terytorium RP > spółki niemające osobowości prawnej mające siedzibę lub zarząd w innym paostwie, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego tego innego paostwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w tym paostwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania CIT Art. 1a > grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowośd prawną, które pozostają w związkach kapitałowych, zwane dalej „podatkowymi grupami kapitałowymi” CIT Art. 3 > podatnicy mający siedzibę lub zarząd na terytorium RP, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania CIT Art. 1a > „podatkowe grupy kapitałowe” – grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mające osobowośd prawną, pozostające w związkach kapitałowych Obowiązek nieograniczony – siedziba na terenie RP Obowiązek ograniczony – brak siedziby na terenie RP Zwolnione od podatku CIT są: CIT Art. 6 > Skarb Paostwa, NBP, jednostki budżetowe, paostwowe fundusze celowe, NFOŚiGW, wojewódzkie FOŚiGW > przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji paostwowej wspólnie z innymi paostwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba, że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej > j.s.t. w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach j.s.t > Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Rynku Rolnego > fundusze inwestycyjne Pkt. 10a > instytucje wspólnego inwestowania posiadające siedzibę w innym niż RP paostwie członkowskim UE lub w innym paostwie należącym do EOG > fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych > podatnicy mający siedzibę w innym niż RP paostwie członkowskim UE lub w innym paostwie należącym do EOG prowadzący program emerytalny, w zakresie dochodów związanych z gromadzeniem oszczędności na cele emerytalne

> ZUS, Fundusz Rezerwy Demograficznej, Agencja Nieruchomości Rolnych, Agencja Rezerw Materiałowych, NFZ Pkt. 10a i 11a – stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej, wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest RP, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego paostwa, w którym podatnik ma siedzibę. Zakres przedmiotowy: CIT Art. 7 > dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich został osiągnięty. > w niektórych wypadkach przedmiotem opodatkowania jest przychód * dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium RP ustala się w wysokości 19% uzyskanego przychodu > gdy dochód -> opodatkowanie na zasadach ogólnych (przychody – koszty podatkowe) > gdy przychód (dochody kapitałowe z dywidend, odsetki i świadczenia niektórych usług) -> opodatkowanie ryczałtowe Rok podatkowy: CIT Art. 8 > rok kalendarzowy, ale może byd inaczej – kolejne 12 miesięcy np. postanowione w statucie albo umowie spółki, należy zawiadomid o tym naczelnika urzędu skarbowego > 1. rok podatkowy może trwad dłużej niż 12 miesięcy * jeżeli działalnośd rozpoczęto w 1. połowie roku kalendarzowego, to 1. rok podatkowy trwa od dnia rozpoczęcia działalności do kooca roku kalendarzowego lub do ostatniego dnia wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż dwanaście kolejnych miesięcy kalendarzowych * jeżeli działalnośd rozpoczęto w 2. połowie roku kalendarzowego, to 1. rok podatkowy trwa od dnia rozpoczęcia działalności do kooca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalnośd > w przypadku zmiany, za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakooczeniu poprzedniego roku podatkowego do kooca roku podatkowego nowo przyjętego, okres nie może byd krótszy niż dwanaście i dłuższy niż dwadzieścia trzy kolejne miesiące kalendarzowe > zawiadomienia d/t roku podatkowego należy dokonad najpóźniej w terminie 30 dni licząc od dnia zakooczenia ostatniego roku podatkowego Strata podatkowa: CIT Art. 7 Ust. 2 > strata podatkowa: przychody – koszty podatkowe < 0 / Strata podatkowa nie równa się stracie finansowej. Jeżeli wystąpi strata, to podatków nie płacimy, ale jest to pierwszym instrumentem wpływającym na wielkośd obciążenia podatkowego. CIT Art. 7 Ust. 5 > strata ma wpływ na kolejne lata podatkowe, możemy obniżyd dochód o jej wysokośd: * w najbliższych kolejno następujących po sobie 5 latach * wysokośd w danym roku nie może przekroczyd 50% straty (powód – inflacja)

> jest tzw. przerzucanie straty w przód (w niektórych systemach np. niemieckim istnieje również przerzucanie w tył) > kiedyś strata była rozliczania w mniej korzystny sposób – kolejne 3 lata, w każdym po 1/3 wielkości; aktualny sposób jest korzystniejszy, bardziej elastyczny (jeśli nie wykorzystam straty w tym roku, to mogę wykorzystad w następnym) > jeśli występuje strata, nie ma podatku Przykład: W 2010 podmiot odnotował stratę podatkową 200 tys. zł. W 2011 dochód 90 tys. zł, w 2012 strata 20 tys. zł, w 2013 strata 10 tys. zł, w 2014 dochód 120 tys. zł i w 2015 strata 40 tys. zł. a) rozlicz stratę za 2010 rok W 2011 odliczone 90 tys., w 2014 100 tys. Zostało rozliczone 190 tys. zł. b) rozlicz wszystkie straty w badanym okresie W 2014 uzyskaliśmy 120 tys., odliczyliśmy tylko 100 tys. z roku 2010. Zostało 20 tys. Można więc odliczyd 50% z roku 2012 (10 tys.) i 50% z roku 2013 (5 tys. zł). W sumie 15 tys. Przychody: CIT Art. 12 > dzielą się na te podlegające stawce podatkowej (otrzymane pieniądze, wartości pieniężne i wkłady niepieniężne, różnice kursowe, wynagrodzenia, świadczenia, udziały, odpisy akt. oraz na te podlegające podatkowi ryczałtowemu (odsetki, świadczone usługi, dywidendy, udziały w zyskach osób prawnych) > do przychodów nie zalicza się: wpłat na poczet dostaw towarów i usług, zwróconych udziałów lub wkładów, śr. pien. otrzymanych z tyt. likwidacji spółek, przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku paostwowym albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela > przychód – koszt – podstawa opodatkowania dla przychodów na zasadach ogólnych 19% > przychód * stawka podatkowa – opodatkowanie ryczałtowe, gdzie nie bierzemy pod uwagę kosztów podatkowych - również stawka 19% > podejście kasowe – naliczamy przychód, kiedy fizycznie otrzymamy pieniądze > podejście memoriałowe – naliczamy przychód, gdy on powstaje na papierze, a pieniądze za jakiś czas CIT Art. 12 Ust. 3 > za przychody związane z DG i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, chodby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (memoriałowe ujęcie problemu) CIT Art. 2 Ust. 1 Przepisów ustawy nie stosuje się do: > przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba, że ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego > przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach

> przychodów wynikających z czynności, które nie mogą byd przedmiotem prawnie skutecznej umowy > przychodów (dochodów) przedsiębiorcy żeglugowego Koszty uzyskania przychodów: CIT Art. 15 > koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów > poniesione w walutach obcych przelicza się na złote wg kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzieo poniesienia kosztu CIT Art. 16 Za KUP nie uważa się: > wydatki na nabycie/ulepszenie środków trwałych – jeśli podmiot ponosi te wydatki, to nie może tego podatkowad jako kosztu podatkowego. Są jednak możliwości jednorazowej amortyzacji, jednak ograniczone > koszty mające charakter sankcyjny – różnego rodzaju kary, grzywny, mandaty, kary umowne > koszty d/t sfery rozrachunków – należności i zobowiązania, spłaty kredytu (rata kapitałowa tak, ale nie odsetkowa – bo odsetki są już kosztem) > koszty uznane przez ustawodawcę za nieuzasadnione np. amortyzacja drogich samochodów: w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartośd €20.000 przeliczonej na złote wg kursu średniego euro NBP z dnia przekazania samochodu do używania > wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych > darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju Podstawa opodatkowania: CIT Art. 18 > dochód po odliczeniu: darowizn przekazanych na określone cele oraz zakupu nowych technologii > minus darowizny na cele społeczne oraz religijne do wysokości 10% dochodu CIT Art. 18b > minus ulga inwestycyjna, wydatki na nabycie nowych technologii, odliczenie dokonuje się w danym roku, lub gdy strata – to w następnych 3 latach, odliczenia nie mogą przekroczyd 50% kwoty: * wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowej technologii, uwzględnionych w wart. pocz., w części, w jakiej została zapłacona podmiotowi uprawnionemu w roku podatkowym, w którym nową technologię wprowadzono do ewidencji środków trwałych oraz WNiP lub w roku następującym po tym roku, oraz w której nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie * jeżeli podatnik dokonał przedpłat na poczet wydatków określonych powyżej w roku poprzedzającym rok, w którym wprowadził nową technologię do ewidencji środków trwałych oraz WNiP, uznaje się je za poniesione w roku jej wprowadzenia do tej ewidencji Przychody – KUP = dochód przed odliczeniami dochód przed obliczeniami (strata) – odliczenia od dochodu = dochód do opodatkowania *odliczenia od dochodu – ulgi pośrednie z tytułu: darowizn przekazanych na określone cele np. społeczne czy religijne, zakupu nowych technologii

dochód do opodatkowania * stawka podatku (19%) = podatek naliczony wg obowiązującej stawki Stopa podatku: CIT Art. 19 > podatek wynosi 19% podstawy opodatkowania > od zmiany ustroju CIT jest liniowy, do ’96 roku stawka wynosiła 40%, jednak było wiele ulg, które jednak się nie sprawdzały > nawet w 2003 roku podmioty stosowały ulgi, stawka wynosiła wtedy 27% > śmieszne obniżanie o 2 punkty > stawka CITu w Polsce jest niższa od średniej w Unii, jest to manipulacja, ponieważ do oceny potrzebna jest stawka nie nominalna, lecz efektywna, która uwzględnia wszystko, co wchodzi w skład podstawy opodatkowania > nie można oceniad stopnia fiskalizmu gospodarki na podstawie jednego podatku, tylko wziąd pod uwagę podatki oraz para-podatki i obligatoryjne opłaty > dobrze się stało, że ustawodawca obniżył, jednak raczej nikt nie obniży nic więcej – zauważyliśmy nawet wzrost w VAT’cie Preferencje podatkowe: > ulgi inwestycyjne powszechne > ulgi inwestycyjne na terenach z dużym bezrobociem strukturalnym > strefy ekonomiczne (początkowo działalnośd w nich w ogóle nie jest opodatkowana, potem na okres 10 lat podatek jest o 50% niższy od zwykłego) Pobór podatku: CIT Art. 25 > podatnicy są obowiązani wpłacad na rachunek urzędu skarbowego zaliczki miesięczne w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące > wpłata zaliczek do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni > do kooca 3 miesiąca (osoby prawne) i do kooca 4 miesiąca (osoby fizyczne) następującego po danym roku podatkowym należy dokonad rozliczenia – zeznanie podatkowe > jeżeli przed upływem terminu wpłaty zaliczki za ostatni miesiąc podatnik złożył zeznanie podatkowe, to nie wpłaca on zaliczki Tryby płacenia podatku: > tryb standardowy, częstotliwośd miesięczna > tryb standardowy, częstotliwośd kwartalna (mały podatnik lub podmioty rozpoczynające działalnośd) W trybie standardowym zaliczka ustalana jest od tej samej podstawy (jest uzależniona od dochodu wygenerowanego w ciągu tego roku). *Aby móc płacid zaliczki kwartalne, należy powiadomid o tym urząd skarbowy do 20 dnia drugiego miesiąca roku podatkowego. * Aby powrócid z trybu kwartalnego do miesięcznego, należy powiadomid o tym urząd skarbowy do 20 dnia pierwszego miesiąca roku podatkowego.

> tryb uproszczony, (tylko) częstotliwośd miesięczna – skala liniowa 19% lub progresywna 18-32% (mogą z niego skorzystad tylko Ci, którzy działają przynajmniej 3 lata i nie odnotowali straty; nie mogą rozpoczynający działalnośd). * Co miesiąc podatnik wpłaca 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu z roku poprzedniego lub sprzed dwóch lat, ale trzeba to zgłosid rok wcześniej do urzędu skarbowego. Wpływ na wartośd zaliczki ma dochód wygenerowany w przeszłości. Jest to dla podatnik korzystne, bo jest proste, rata jest stała. Wadą jest tylko to, że należy mied już zapłacony w przeszłych okresach jakiś podatek. * Jeżeli rok podatkowy trwa krócej/dłużej niż 12 miesięcy, podatnik może przeliczyd przychody proporcjonalnie do tych, jakie uzyskałby w ciągu 12 miesięcy i na ich podstawie płacid miesięcznie zaliczki. D/t również podatników PIT. We wszystkich powyższych metodach wartośd zapłaconego w danym okresie podatku jest równa sumie wpłaconych zaliczek -> Czyli wartośd zapłaconego podatku na dzieo 20 luty powinna wynieśd: podatek ze stycznia + podatek z lutego. Różnica w trybie uproszczonym – osoby prawne, a fizyczne: > osoby prawne – podstawą jest podatek x 1/12 > osoby fizyczne – podstawą jest dochód (z pozarolniczej DG) – odpowiedni dochód * odpowiednia skala, dzielimy przez 12 i mamy miesięczną zaliczkę, pamiętad o proporcjonalności Mały podatnik: podatnik, u którego wartośd przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego PTU) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w PLN kwoty odpowiadającej €120.000; *Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się wg średniego kursu NBP na pierwszy dzieo roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. Mały przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: > zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz > osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 10 mln euro lub > sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych 2 lat nie przekraczały równowartości w złotych 10 mln euro Przykład (tryb uproszczony): Przedsiębiorca od 2015r. zamierza opłacad zaliczki miesięczne w uproszczonej formie. W zeznaniu za 2013 rok wykazał dochód w wysokości 120 tys. zł. Należy ustalid kwotę zaliczki na podatek dochodowy w przypadku rozliczenia wg taryfy liniowej oraz progresywnej. a) taryfa liniowa 120 000*19%=22 800 22 800 / 12 = 1 900 b) skala progresywna 14.839,02 zł + 32% * 34,472 = 14839,02 + 11031,04 = 25870,06 25870,06 / 12 = 2155,84

Przykład (tryb standardowy): Przedsiębiorca, który rozpoczął w 2015 działalnośd wybiera formułę liniową. W trakcie 2015 wygeneruje dochód: > I kw. 30 tys. > II kw. 45 tys. > III kw. 55 tys. > IV kw. 70 tys. Kwartalna składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 580 zł. (zwykle jest do odliczenia, ale tu jest już uwzględnione) Składki na ubezpieczenia zdrowotne odliczane są od podatku. Nie więcej, niż 7,75% podstawy wymiaru składki. Składka na ubezpieczenia zdrowotne wynosi 9% wymiaru. Oblicz wysokośd składek za poszczególne kwartały. > I kwartał – 30 tys. * 19% - 580 = 5700 – 580 = 5120 płatne do 20 kwietnia > II kwartał – 75 tys. * 19% - 2*580 – 5120 = 7970 płatne do 20 lipca > III kwartał – 130 tys. * 19% - 3*580 – 5120 - 7970 = 24700 – 1740 – 5120 - 7970 = 9870 p...