Title | Resum LAT 4A 2016 17 |
---|---|
Course | Derecho Eclesiástico del Estado |
Institution | UNED |
Pages | 13 |
File Size | 754.2 KB |
File Type | |
Total Downloads | 28 |
Total Views | 123 |
Download Resum LAT 4A 2016 17 PDF
UNIDAD 0.- INTRODUCCIÓN 1.- CATEGORÍAS GRAMATICALES CATEGORÍAS VARIABLES: experimentan accidentes gramaticales (para concordar con el resto de las palabras de la oración, por tanto establecen RRSS). Son las que pueden ser Núc. : sust./pron., Adj., (gén. y núm., gradosólo para los adjet.) verbos
CAT. LÉXICAS
(pers., núm., tmp., modo, aspecto, voz, conjug.) . (adverbio, sí núc.)
morf. Flexivos.
CATEGORÍAS INVARIABLES: No experimentan accidentes gramaticales // Nunca son núcleo de un sintagma: preposiciones, conjunciones, *adverbios e interjecciones. Son morfemas flexivos independendientes. CONJUGACIÓN AFECTA A LOS VBOS. (adaptar la forma vbal. al núm. y pers. del suj., así como elegir
Cat.
el tiempo, el modo….
Léx. ≠
DECLINACIÓN: (AFECTA A LOS SUST., ADJ., PRON.) ¿Qué es declinar? “Conservar el lexema e ir cambiando las terminaciones de CASO (morfemas dep., flexivos)
Func. sint.
para adaptar ese sust. a la función sintáctica que tenga en la frase. RRSS (RELACIONES SINTAGMÁTICAS); Las que establece cualquier elem. lingüístico con los que tiene a su alrededor (relac. en presencia). RRPP (RELACIONES PARADIGMÁTICAS): Las que establece un elem. lingüístico con los que podrían aparecer en su posición (relac. en ausencia). Tanto los morf dep. flexivos (“-s”, “-es”, “o”, “-a”, “-isim-”, “-errim-“, “-triz”,”-esa”, “-o,-s,-Ø,-mos, -is,-n” etc ...) como los morf. indep. ( prep., conj.,det.) sirven para establecer las RRSS. En cambio, la semántica puede estudiar las RRPP) Morfemas flexivos dependientes latinos (aportan los sgdos. de gén., núm. y caso)
Ros-a
alb-a
Sust. N
est.
Adj.
vbo.
N
N
S.ADJ(ATR) SN(Suj)
SV(P.NOM.)
/
Ros-am alb-am Sust.
Adj.
N
N
S.ADJ(ADY.) SN CD
S.VBAL (P.VBAL) NOTAS:
vidit. vbo.
“a”, “am” nos informan del gén. (fem.), del núm. (sing.), del caso (nominat-sujeto, “a”, “am” son las terminaciones de CASO, el gén., el núm. Y la función sintáctica del sust. o el adjetivo
-
NO EXITEN LOS ARTÍCULOS, SÍ OTROS DETERM. TB. SUELE FALTAR EL SUJETO PQ. ESTÁ OMITIDO (el suj. es un pronombre) EL ADJ. ADY. DEBE CONCORDAR EN GÉN., NÚM Y CASO CON EL SUST. QUE HACE DE NÚCLEO DEL SINTAGMA. ORDEN DE LAS PALABRAS: SUJ AL PPIO. Y VERBO AL FINAL. ELEMENTO COMPLEMENTO ANTES DEL ELEMENTO COMPLEMENTADO
1ª declinación.CASO nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo
SING. LEX+”a” LEX+”a” LEX+”am” LEX+”ae” LEX+”ae” LEX+”a”
PLUR. LEX+”ae” LEX+”ae” LEX+”as” LEX+”arum” LEX+”is/abus” LEX+”is/abus”
FUNCIONES SINT. CORRESPONDIENTES Sujeto, Atributo, PVO. del SUJ., Apos. del Suj. Vocativo (separado del resto, entre comas). CD (lo, la, los ,las) o acus. con prep. CCirc. C.NOM “sust. + de + sust. …” CI (le, les, a + sust.) C.CIRC, o C. AG. (a/ab +sust.)
Notas: a) “-is/-abus”: “serva,-ae” (sierva), “ domina,-ae” (señora)“ filia,-ae” (hija),”dea,-ae” (diosa) “-abus” , solo para los lexemas que coincide su forma masc. con la fem. b) “nauta” (marinero), “incola” (habitante), “poeta”, “pirata” excep. de gén masc. (profesiones en la época, de varón) c) “-gena”, “-cola” genit pl. en “ -um” en vez de “ -arum” (indigen -arum, incol-arum) d) ¿Por qué de los sustantivos se dice el nom. y el genit singular? Así sabemos su género y la declinación. Lex+a, -ae: DEBEMOS BUSCAR, tratándose de una declin. donde el lexema es siempre regular, la palabra en el diccionario, solo separando la terminación de caso.
El verbo SUM a) Indicativo Igual que en inglés, sólo existe un pasado simple, en latín, lo que llamamos pret. perf. Simple equivale a ntos. Pret. simple y comp. , con lo cual, “fui” = “fui/he sido” -------------------------------------“-o/-m, -s, -t, -mus, -tis, -nt” “-i, -isti, -it, -imus, -istis, erunt/-ere”(pret. Perf. Simple)
“-r,-ris,-tur,-mur,-mini,ntur” Asp- perfecto “FU-“
Segunda declinación.No en todos los idiomas del mundo los sust. y adjetivos tienen género. (parentescos, oficios o profesiones) . el género es una convención abstracta; (En el mejor de los casos, el género lo notamos porque existen MF dependientes ( -o, -a, -e). pero que recordemos que existe un 3º género; se absorbe con el masc. en latín vulgar (“sermo vulgaris”) // “ello, eso, esto, aquello, lo que, lo cual…”
Masc.
CASO
Neutros
Sing. nominativo LEX+”us” LEX+”e” (Philippe!) LEX+”um” LEX+”i” LEX+”ō” LEX+”ō”
Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo
FUNCIONES SINT. CORRESPONDIENTES
plural.
Sing.
Plural.
LEX+”i”
LEX+”um”
LEX+”a”
LEX+”i”
LEX+”um”
LEX+”a”
LEX+”ōs” LEX+”ōrum” LEX+”is” LEX+”is”
LEX+”um” LEX+”i” LEX+”ō” LEX+”ō”
LEX+”a” LEX+”orum” LEX+”is” LEX+”is”
Sujeto, Atributo, PVO.(suj)., Apos. del Suj. Vocativo (separado del resto, entre comas). CD (lo, la, los ,las) acus. con prep. : C.Circ. C.NOM “sust. + de + sust. …” CI (le, les, a + sust.) C.CIRC, o C. AG. (a/ab +sust.)
Vir, -i; varón, puer, -i: niño, nuntius,-i, “nuncio, mensajero”, avus,-i / laevus, -a, -um: “desdichado”, annus, -i / latrocinium –i (n.) “robo” strenuus, -a, -um : valiente Los niños son cuidados por los abuelos. / los abuelos cuidan a los niños. (leslos)
cur – a – Ø -ntur ab avis / Avi
Puer-i Nom.pl, masc
lex.
Vt TAM MFn.p.
prep Ab.pl
lex./vt/Tam/ Sn(suj pac.)
pueros
nom pl Masc.
cur-a-Ø -nt
acus masc pl.
SP(C.Ag.)
SN(CD)
SVBAL (pred. Pasivo)
SN(SUJ)
SVBAL (act.vbal)
Los padres cuidaban a los niños.
Patres cur-a-ba-nt pueros. / Pueri a(b) patribus curabantur. Sust.(N)
vbo. (N)
sust. (N)
sust. (N)
Nom pl. masc
3ªp. pret. Imp. Ind.
ac.pl.masc.
Nom pl. masc
SN (CD) SN(Suj)
prep
sust. (N) ab. Pl. masc.
vbo. (N) pret. imp. Ind. Pasivo
SN (T)
E
SV (Act. Vbal. tr)
SP (C. Agente) SN (Suj pac.)
Ese año fue muy desdichado. “ Iste annus Det. Sust(N)
Sn – Suj
SV (Pred. Pasivo)
satis
laevus fuit.”
adv.(N) S.ADV(Int)
Adj.(N) Vbo.
S.ADj. /ATR) SV – pred. Nom.
Caesar, un valiente varón, escuchaba los augurios de los dioses.
CaesarØ, strenuus virØ , deōrum auguria in vest-ārum templō aud-ie-ba-t Sust.(N) Nom.sing Masc.
adj.(N) nom.sing.masc.
sust(N)
sust.(N)
nom.s.m.
genit.pl.masc.
S. adj. (ady.)
sust.(N) prep neu.,pl acus.
sust.(N)
S.Nom (C.Nom)
S.nom. (CD)
S. nom (suj.)
Castrōrum duxØ, Sust.(N)
S.Nom (T) SP (CCL)
inimicōrum nuntiōs in romanō castris congregavit sust(N)
nom.sing.masc.
SN (C. Nom)
vt tam np vbo (N)
SV. (activo, vbal. transit)
sust.(N)
Neut.pl. gen. Masc.
lex
ab. neutro sing
S.Nom (C.Nom) E
S. nom (Apos.explic. )
sust.(N)
Fem.genit pl
gen pl masc.
sust.(N)
prep adj. (N)
ac.pl.masc.
sust.(N)
ab.neut.sing
S.Nom (C.Nom)
ab. neutro sing
lex
vt np
vbo (N)
S.Adj (Ady.) E
S.nom. (CD)
S.Nom (T) SP (CCL)
S. nom (suj.)
SV. (activo, vbal. transit)
Nota (1) la regla de oro de los neutros: cualquier sust. neutro o adjetivo en género neutro tiene las tres primeras terminaciones igual y las tres del pl. también. Nota (2) “-e” el único vocativo de todo el latín que es diferente al nomin. Sing. se usa solo para nombres propios de varón ; “¡Paule!, ¡Petre!” (Petrus) , “¡Claudia!” Nota (3): excepciones de género masc.; sust que significan árboles, plantas… “populus, -i” Nota (4) “ –us, -er, -ir” “puer, magister, vir, “ no toman “-us” en nom sing.
Pueri cur–a–Ø-ntur ab avis / Avi pueros cur-a-Ø-nt Nom pl
lex
vt tam
nyp
Las siervas habían traído a los marineros sandalias nuevas. Serv-ae soleas novas nautis port-a-v-era-nt.
Sandalias eran traídas a los marineros (por las siervas) Sole-ae nautis ab servabus port-a-ba-ntur. Suj pac. C.Ind.
Comp. Ag.
Vbo.
“DE”
Petrus
Nom. sing m
puerōrum romanorum magisterØ est/ fuit/erat/erit gen. pl. masc.
(N)
(adj)
(N)
masc. nom sing
vbo(N)
(N)
_____________________ SN (C.nom.) ________________________________ SN (ATR) _____ Sn(Suj)
______________________________________________ Svbal (pred nom.)
Claudius, primus Tiberii filius, graeca lingua cognoscebat. Insulae incolae sunt pigri et laborant in agro. Villae viaeque in Hispania pulchrae et longae erant. Nuntius portabat letterae in inimicorum castra. (in + acus. “hasta” CCL) Graeci dei in magnificis templis adorabantur. Populus romanus multa aedificia et templa construxit.
Cuadro resumen de las declinaciones (excepto tercera) 1ª fem.
2ª masc
2ª neut
4ª masc
4ª neutros
5ª fem
n.
servă
servae
annus
anni
templum
templa
Portus
portus
cornu
cornua
spes
spes
v.
Serva!
Servae!
Petre!
anni
templum
templa
portus
portus
cornu
cornua
spes
spes
Ac.
servās
annum anni
annōs
templum
templa
d.
servae
templōrum templis
spem spei
spes
templi templo
cornu cornus
cornua
annōrum annis
portum portus
portus
g.
servam servae
Ab.
servis Servā (1) (1) Ab. sing las voc. largas / “poeta, nauta, agricola, incola” (masc).
servārum servis
Demost. cercanía N. /V. Acus.
hic hunc
Gen. Dat. Ab.
hōc
haec hanc huius huic hāc
anno
annis annō (1) “-er”, puer, magister, ager, “-ir” (vir,-i) (algún fem., nom de plantas/flores)
Demost. medio hoc hoc
iste istum
hōc
isto
ista istam istius isti ista
templis Templō (1) 3 prim, casos iguales tanto en sing. como en pl.
portui Portū (1) “domus, us” (2ª/4ª)
Demost. Lejanía. istud istud
ille illum
isto
illo
illa illam illius illi illa
illud illud
illo
n./v. hi hae haec isti istae ista illi illae illa Acus. hos has haec istos istas ista illos illas illa Gen. horum harum horum istorum istarum istorum illorum illarum illorum Dat. his istis illis Ab. his istis illis Son como adj. de la prim-/seg. Declinación : bonus, -a,, -um (se declinan como un adjetivo de –us, -a, -um pero pueden ser determinantes /pronombres.
portuum portibus portibus
cornui Cornū
(1)
cornuum cornibus cornibus
Pron. Pers.(se, a sí, consigo) sing/pl Nom. ……. N/V. Acus. Se (“se”, reflex) Ac. Gen. Sui (“de él” (Cnom) Gen. Dat. Sibi (“a él” (CInd) Dat Ab. Se “secum” (consigo)* Ab.
spei
spērum spebus
Spē (1) spebus Gén. fem. “Res, -ei” (res publica)
IS, EA, ID (este, esta, esto, él, ella, ello) * Is Ea id eum eam id eius ei eo ea eo
Nom. ei, ii Acus. eos Gen. eōrum Dat. Ab.
eae ea eas, ea eārum eōrum Eis, iis Eis, iis
El enunciado verbal.- (lex + vt + tam + np = am-a- ba-t; ojo!! en las formas impersonales, no habrá terminación de persona) Tema de presente (raíz de la cual salen todos los tiempos de aspecto imperf.) (los de la izq.) (1ª) Pugn-Ø-o Pugn-a-Ø-s Pugn-a-re-Ø (2ª) Del-e-Ø-o Del-e-Ø-s Del-e-re-Ø (2ª) Mon-e-Ø-o Mon-e-Ø-s Mon-e-re-Ø (3ª) Reg-Ø-Ø-o Reg-i-Ø-s Rog-e-re-Ø (4ª) Aud-i-Ø-o Aud-i-Ø-s Aud-i-re-Ø
Tema de perfecto Pugn-a-v-i Del-e-v-i Monu-i Rex-i Aud-i-v-i
Tema de supino Pugn-a-t-um (-us,-a, -um) Del-e-t-um Mon-i-t-um Rect-um Aud-i-t-um
3ª decli.,
fem y masc.,
imparisílabos Oclusivas (cierre)
Bilabiales [p,b,m] n. plebs v. plebs a. pleb-em g. Pleb-is d. Pleb-i a. Pleb-ē
n. Pleb-es v. Pleb-es a. Pleb-es g. Pleb-um d.Pleb-ibus a.Pleb-ibus
Dentales [t,d] n. pe(d)s v. pe(d)s a. ped-em g. ped-is d.ped-i a.ped-ē
n. ped-es v. ped-es a. ped-es g. ped-um d. ped-ibus a. ped-ibus
Tema mixto fem /masc (lexC+C) (Genit pl. en “-ns, -ntis, -x [ks] “mons, -ntis” Mon(t)-s Mont-es audax Mon(t)-s Mont-es audax Mont-em Mont-es Audac-em Mont-ium Mont-is Audac-is Mont-i Mont-ibus Audac-i Mont-ē Mont-ibus Audac-ē
“-ium”) Audaces audaces audaces Audac-ium audacibus audacibus
Velares [k,g] N re(g)s, x V rex A reg-em G reg-is D reg-i A reg-ē
N reg-es V reg-es A reg-es G reg-um D reg-ibus A reg-ibus
Nasales (m) Hiems hiems hiemem hiemis hiemi hiemē
hiemes hiemes hiemes hiemum hiemibus hiemibus
Nasales (-n) (no toman “–s” en nom; Ø) Masc y fem (“n” Ø) Neutros (“n” no cae) HomoØ Homin-es flumen Flumin-a HomoØ Homin-es flumen Flumin-a Homin-em Homin-es flumen Flumin-a Homin-is Homin-um Flumin-is Flumin-um Homin-i Homin-ibus Flumin-i Flumin-ibus Homin-ē Homin-ibus Flumin-ē Flumin-ibus
Líquidas (l, r) MulierØ consul-es MulierØ consul-es Mulier-em consul-es Mulier-is consul-um Mulier-i consul-ibus Mulier-ē consul-ibus -s -r; rotacismo
Honos Honos Honor-em Honor-is Honor-i Honor-ē
honores honores honores honorum … -ibus …-ibus
Imparisílabo: sust. que tiene 1 sílaba de más en el genit. sing que en el nom. sing. Parisílabos: el mismo núm. de sílabas: civis, -is, turris,-is, navis,-is, mare,-is, rete, -is. ¿Géneros? M / F / N ; a los M y F siempre les pasa igual y los N van un poco por su cuenta. Para los N. también funciona la regla de los 3 casos iguales. Tema mixto: si el lex. termina en dos consonantes seguidas: ·genit. pl. “-ium”
Parisílabos.- vis, vis / Iupiter, -iovis/, bos, bovis / Neapolis, -is M. F. Pl. civ- es civ- es
neutros Sing. Pl. Mar- e Mar- ia Mar- e Mar- ia
Casos especiales (nom comunes) Sing. Pl. Sing. Pl. Vis vires bōs bovēs Vis vires bōs bovēs
nom propios
Iovem Iovis Iovi Iovē (3)
n. V
Sing. civ- is civ- is
Ac Gen Dat.
civ- em civ- is civ- i
civ- es civ- ium (1) civ- ibus
Mar- e Mar- is Mar- i
Mar- ia Mar- ium Mar- ibus
Vim Vis Vi
vires virium viribus
boves bovis bovī
Ab.
civ- ē
civ- ibus
Mar- ē
Mar- ibus
vī
viribus
bovē
bovēs boum Bōbus, būbus Bōbus būbus (2)
Iuppiter Iuppiter
Neapolis Neapolis Neapolim
(4)
Neapolis Neapoli Neapolī (4)
(1) (2) (3) (4)
Gen pl “-ium” Doble posibilidad Iuppiter, lex. irreg. “-im” , “-i” acus., ab. irreg.
Tema 3.- Cuarta y Quintadeclinaciones.Se distribuyen entre las dos el resto de sustantivos (excepto los de la tercera), de tal modo que la 4ª se corresponde con la segunda y la quinta (muy pequeña) con la primera (en cuanto a los géneros).
femeninos (excepciones, masc.) Primera
“-a, -ae” (F.,masc)
Segunda masc y neutros (excepciones, fem.)
“-us, -i / -um, -i” (M. / N.,fem)
Tercera (no dada aún) masc., fem. y neutros.
- M. / F. / N.
Cuarta (masculinos y neutros) Quinta femeninos (excepciones, masc.)
“-us, -us” / “-u, -us” (M. /N.) “-es, -ei” (F.)
(Recordemos, como cuando vimos la segunda, que existe un 3º género; el neutro, que absorbe el masc. en latín vulgar (“sermo vulgaris”) // “ello, eso, esto,
aquello, lo que, lo cual…”
4ª declinación: masc. en “-us / -us” y neutros en “-u / -us” CASO
nom Voc Ac Gen Dat Ab
Masc. Sing. LEX+”us” LEX+”us” LEX+”um” LEX+”us” LEX+”ui” LEX+”u”
Neutros F. SINT. CORRESPONDIENTES Sing. Plural LEX+”us” LEX+”u” LEX+”ua” Sujeto, Atributo, PVO.(suj)., Apos. del Suj. LEX+”u” LEX+”ua” LEX+”us” Vocativo (separado del resto, entre comas). LEX+”u” LEX+”ua” LEX+”us” CD o acus. con prep. CCirc. LEX+”uum” LEX+”us” LEX+uum” C.NOM “sust. + de + sust. …” LEX+”ibus” LEX+”ui” LEX+”ibus” CI (le, les, a + sust.) LEX+”ibus” LEX+”u” LEX+”ibus” C.CIRC, o C. AG. (a/ab +sust.) Plural
5ª declinación: fem. en “-es / -ei”. Fem. sing
CASO
fem. plural
FUNCIONES SINT. CORRESPONDIENTES LEX+”ēs” LEX+”ēs” nominativo Sujeto, Atributo, PVO.(suj)., Apos. Suj. LEX+”ēs” LEX+”ēs” Vocativo Vocativo (separado , entre comas). LEX+”ēs” LEX+”ēm” Acusativo CD o acus. con prep. CCirc. LEX+”ei” LEX+”ērum” Genitivo C.NOM “sust. + de + sust. …” LEX+”ei” LEX+”ebus” Dativo CI (le, les, a + sust.) LEX+”ē” LEX+”ebus” Ablativo C.CIRC, o C. AG. (a/ab +sust.) Dies, -ei: fecha /día (fem/masc.) res, -ei + adj. : forma compuestos: “res frumentaria, res militaris, res publica..”
ENUNCIADO DE UN VERBO.ES decir cinco formas de su conjugación; las más sencillas de cada grupo de tiempos. ¿grupos de tiempos? Pas, Pres, Fut. … aspecto perfecto o aspect imp. ¿grupos de tiempos? Un suj y los que no suj. Pres. Ind 1ª sing. Pres. Ind 2ªsing.
infinitivo.
impersonales/personales… pret. Perf 1ª sing.
Supino
Sper-o (1ª)
Sper-a-s
Sper-a-re
Sper-a-v-i
Sper-a-t-um
ven-i-o (4ª)
ven-i-s
Ven-i-re
Ven-i
Ven-t-um
Duc-o (3ª)
duc-i-s
duc-e-re,
dux-i,
ductum
Del-e-o (2ª)
del-e-s
del-e-re
del-e-v-i
del-e-t-um
Sum
es
esse
fui
----------
Supersum
Super-es
Super-esse
Super-fui
--------
Super-o (1ª)
Super-a-s
Super-a-re
Super-a –v-i
Super-a-t-um
Mun-i-o (4ª)
mun-i-s
mun-i-re
mun-i-v-i
mun-i-t-um
Fl-e-o (2ª) Abd-o (3ª) Compl-e-o (2ª) D-o (1ª)
Fl-e-s abd-i-s compl-e-s
Fl-e-re abd-e-re compl-e-re
fle-v-i Abdid-i comple-v-i
fle-t-um Abd-i-tum compl-e-t-um
llorar
d-a-s