Samenvatting Ethisch ondernemen duurt het langst PDF

Preview

Summary

Download Samenvatting Ethisch ondernemen duurt het langst PDF

Description

Daan$Van$Heesvelde$ $

Religie,$Zingeving$$ &$Levensbeschouwing$

201452015$ $

Ethisch'ondernemen'duurt'het'langst'! !" Anne"Marie"Van"Onsem "

$

1

Daan$Van$Heesvelde$ $

Religie,$Zingeving$$ &$Levensbeschouwing$

201452015$ $

$ InhoudsopgaveDeel-1:-Filosofie-en-Ethiek-..................................................................................................-3$ Hoofdstuk-1:-Wat-is-filosofie?-............................................................................................-3$ Hoofdstuk-2:-een-overzicht-van-enkele-belangrijke-filosofen-uit-de-westerse-geschiedenis-.-4$ 2.1$De$oudheid$......................................................................................................................................................................$4$ 2.2$Geloof$en$kennis$in$de$middeleeuwen$................................................................................................................$5$ 2.3$De$renaissance:$de$mens$in$het$middelpunt$van$de$wereld$(15de$–$16de$eeuw)$...............................$5$ 2.4$De$verlichting$(17de$–$18de$eeuw)$.........................................................................................................................$5$ 2.4.3$De$grenzen$van$de$menselijke$kennis$.............................................................................................................$6$ 2.5$De$impact$van$twee$wereldoorlogen$op$denken$en$handelen$.................................................................$7$ 2.6$Enkele$hedendaagse$denkers$.................................................................................................................................$8$

Deel-2:-Van-filosofie-over-ethiek-naar-bedrijfsethiek-..........................................................-9$ Hoofdstuk-1:-Economie-en/versus-ethiek-...........................................................................-9$ 1.1$Invalshoeken$(optieken)$en$visies$........................................................................................................................$9$ 1.2$De$ethische$optiek$.......................................................................................................................................................$9$ 1.3$Waarden,$normen,$moraal$en$ethiek$...................................................................................................................$9$ Hoofdstuk-2:-Bedrijfsethiek-is-maatschappelijk-verantwoord-ondernemen-of-is-niet-........-11$ 2.1$Bedrijfsethisch$handelen$en$maatschappelijk$verantwoord$ondernemen$(MVO)$.......................$11$ 2.2$Twee$klassieke$benaderingen$van$MVO$.........................................................................................................$11$ Hoofdstuk-3:-De-ontwikkeling-van-bedrijfsethiek-gedurende-de-laatstse-decennia...........-11$ 3.1$Historiek$.......................................................................................................................................................................$11$ 3.2$Zingeving$in$de$sfeer$van$arbeid$........................................................................................................................$12$ 3.3$Het$belang$van$zingeving$voor$innovatie$en$duurzaamheid$..................................................................$12$ 3.4$Duurzaamheid$en$sociale$innovatie$..................................................................................................................$12$ 3.5$Wat$verwacht$de$samenleving$van$een$bedrijf?$..........................................................................................$12$

Hoofdstuk-4:-Waarom-bewust-en-maatschappelijk-verantwoord-ondernemen?-...............-13$ 4.1$Slow$management$....................................................................................................................................................$13$ 4.2$Wat$kunnen$de$drijfveren$van$een$ondernemer$zijn$om$aan$MVO$te$doen?$..................................$14$ 4.3$HRM$en$MVO$...............................................................................................................................................................$14$ 4.4$Diversiteitsbeleid$in$Vlaamse$ondernemingen$............................................................................................$14$ 4.5$Sociale$economie$in$Vlaanderen$.........................................................................................................................$14$ 4.6$Sociale$economie$en$sociaal$ondernemerschap$..........................................................................................$16$ 4.7$Reguliere$economie$–$sociale$economie$–$sociaal$ondernemen:$gelijkenissen$en$verschillen16 $ $ 4.8$Voorbeelden$van$MVO$in$de$Belgische$ondernemerswereld$................................................................$16$ 4.9$Voorbeelden$van$Belgische$ondernemers$elders$in$de$wereld$............................................................$17$ 4.10$Voorbeelden$van$MVO$in$het$buitenland$.....................................................................................................$17$

Hoofdstuk-5:-Het-kwaad-ligt-op-de-loer-............................................................................-18$ 5.1$Bij$ons,$in$België$........................................................................................................................................................$18$ 5.2$En$elders$in$de$wereld$............................................................................................................................................$18$ Hoofdstuk-6:-Ethische-competentie-en-ethische-modellen-in-westerse-zakenethiek-.........-19$ 6.1$Gevolgenethiek$..........................................................................................................................................................$19$ 6.2$De$plichtenethiek$of$beginselethiek$.................................................................................................................$19$ 6.3$Rechtvaardigheidsethiek$.......................................................................................................................................$19$

Hoofdstuk-7:-Hoe-ga-je-om-met-bedrijfsetische-problemen?-............................................-20$ Het$zeven5stappenplan$van$Henk$van$Luijk$.........................................................................................................$20$

$

2

Daan$Van$Heesvelde$ $

Religie,$Zingeving$$ &$Levensbeschouwing$

201452015$ $

$

Deel$1:$Filosofie$en$Ethiek$

Hoofdstuk)1:"Wat"is"filosofie?$ Grieks:$Filos$=$vriend,$Sofia$=$wijsheid$à฀$Liefde$voor$de$wijsheid$=$wijs5begeerte$ De-vraag-staat-aan-het-begin-van-allesDoor$vragen$als$‘Wat$is$de$oorsprong$van$het$leven?’$en$‘Wat$is$(on)waar?’$te$stellen,$ aanvaardt$de$mens$niet$zomaar$zijn$bestaan$zoals$het$is.$Hij$wil$zin/betekenis$geven$aan$ datgene$wat$hij$waarneemt.$ In$de$6e$eeuw$v.Chr.$werden$wiskunde,$talen,$biologie,$…$door$filosofen$bestudeerd.$Nu$is$ filosofie$een$afzonderlijk$vak.$ Twee-types-filosofen1) Filosofen+die+levenswijsheid+nastreven,+kennis+in+dienst+van+het+geluk+of+ het+goede+leven+ 5 Epicuristen+ Volgens$Epicurus$is$het$genot$het$hoogste$doel$van$de$mens.$‘Carpe$diem’$5$Horatius$ 5 Stoïcijnen+ Volgens$Seneca$moet$een$mens$zich$niet$laten$leiden$door$zijn$emoties.$De$mens$moet$de$ vrijheid$behouden$om$zelf$rationeel$te$beslissen$wat$hij$doet.$‘Aan$de$afgunst$kun$je$ ontkomen$als$je$de$kunst$verstaat$in$stilte$blij$te$zijn’$–$Seneca.$Het$stoïcisme$oefende$ een$grote$invloed$uit$op$de$eerste$christenen.$Crisismanagers$vinden$hier$inspiratie.$ $ 2) Filosofen+die+een+systematische+kennis+van+de+werkelijkheid+willen+ verwerven+ 5 Thales+van+Milete+(Turkije):+alles+is+water+ Het$geheel$van$de$werkelijkheid$bestaat$uit$één$principe.$(Vandaag:$genetica)$ 5 Heraklites+(Turkije,+het+huidige+Efese):+alles+vloeit+ Alles$is$voortdurend$in$verandering.$$ Verwondering-De$grondhouding$van$de$filosofie$is$verwondering.$Typisch$zijn$de$‘waarom’5vragen.$ Geesteswetenschappen$of$niet5exacte$wetenschappen$moeten$steeds$meer$wijken$voor$ wat$men$functionele$wetenschappen$noemt.$‘Hoe’5vragen$blijken$belangrijker$dan$ ‘waarom’5vragen.$$ Martha$Nussbaum:$Amerikaanse$filosofe,$auteur$van$‘Niet$voor$de$winst.$Waarom$de$ democratie$de$geesteswetenschappen$nodig$heeft’$&$‘Poetic$Justice’.$$ Filosofie:-een-huis-met-vele-kamersOntologie:$fundamentele$wijsbegeerte$ Metafysica:$de$studie$van$de$dingen$die$het$menselijk$bestaan$overstijgen$

$

3

Daan$Van$Heesvelde$ $

Religie,$Zingeving$$ &$Levensbeschouwing$

201452015$ $

Wijsgerige+godsleer:$wijsgerige$godsbewijzen$proberen$aan$te$tonen$dat$het$voor$de$rede$ aanvaardbaar$is$dat$God$bestaat$ Kosmologie:$studie$van$de$fundamenten$van$het$heelal$ Wijsgerige$antropologie:$studie$van$de$mens$ Wijsgerige-antropologieWat$maakt$de$mens$tot$mens?$$ Immanuel$Kant:$18e$eeuw,$agnostische$(=ongelovige)$verlichtingsfilosoof.$$ 5 Wat$kan$ik$weten?$ $ à฀$Metafysica$ 5 Wat$moet$ik$doen?$ $ à฀$Moraal$ 5 Wat$mag$ik$hopen?$ $ à฀$Religie$ 5 Wat$is$de$mens?$ $ à฀$Antropologie$ Alles$kan$je$onder$antropologie$onderbrengen,$omdat$de$eerste$3$vragen$betrekking$ hebben$op$de$laatste.$$ $ Ethiek$=$moraalfilosofie:$over$wat$goed$en$levenswaardig$is$en$over$het$juiste$handelen$ als$gevolg$van$deze$opvattingen.$ Ethiek-en-rechtAls$je$volgens$de$wet$leeft$en$handelt,$dan$leef$en$handel$je$eigenlijk$correct.$Ethiek$ houdt$rekening$met$de$concrete$realiteit.$

Hoofdstuk)2:)een)overzicht)van)enkele)belangrijke)filosofen)uit)de) westerse&geschiedenisOntstaan$filosofie:$6e$eeuw$v.C.$in$Azië$en$in$Europa.$$

2.1!De!oudheid! Socrates5e$eeuw$v.C.,$de$filosoferende$zwerver$van$Athene.$Hij$ontwikkelde$een$deugdenethiek$ voor$de$Atheense$burgers.$Met$kritische$dialogen$wees$hij$hen$de$weg$naar$kennis$en$ naar$zelfkennis:$deugdenethiek.$Werd$beschuldigd$van$goddeloosheid$en$corruptie$van$ de$jeugd$en$veroordeeld$tot$de$gifbeker.$$ Plato‘De$grondlegger$van$de$filosofie’.$Leerling$en$bewonderaar$van$Socrates.$Wat$wij$als$ werkelijkheid$ervaren,$is$slechts$een$afschaduwing$van$deze$werkelijkheid.$In$de$ allegorie$van$de$grot$maakt$hij$onderscheid$tussen$‘schijn’$en$‘zijn’.$Het$lichaam$verbindt$ Plato$met$de$wereld$van$de$schijn.$De$geest$verbindt$hij$met$de$wereld$van$het$zijn.$Het$ lichaam$is$slechts$een$voertuig$van$de$geest.$$ De$mens$bestaat$uit$3$delen:$1)$De$geest$(wagenmenner),$2)$De$vurigheid$(het$eerste$ paard)$en$3)$De$begerigheid$(het$tweede,$weerspannige$paard).$$ Ethiek' Platoons$dualisme:$de$goedheid$bestaat$in$de$goede$verhouding$tussen$de$ratio$en$de$ beide$passies.$$ De$superieure$geest$moet$heersen$over$het$inferieure$lichaam.$

$

4

Daan$Van$Heesvelde$ $

Religie,$Zingeving$$ &$Levensbeschouwing$

201452015$ $

Politiek' Een$staat$moet$geleid$worden$door$filosofen$omdat$enkel$zij$over$de$nodige$wijsheid$ beschikken.$Hij$is$een$hevig$tegenstander$van$de$democratie.$$ Plato’s$ideale$maatschappij:$zeer$hiërarchisch$en$totalitair.$ Plato’s'visie'op'het'leven'na'de'dood' 4!mogelijkheden:!! ! ! ! ! ! ! $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $ $

4!Na"de"dood"is"er"niets:!‘we!hebben!nu!een!taak’!4>!oprecht!ethisch! engagement!als!gevolg.!Existentiële!20e!Eeuw!met!Jean4Paul!Sartre!en! Karl!Marx.' 5$De$mens$leeft$enkel$verder$in$herinnering$ 5$Reïncarnatie:$Plato:$geest$leeft$verder,$eventueel$in$een$ander$ lichaam.$ 5$Verrijzenisvisies:$christendom:$verijzen$met$lichaam$én$geest$

AristotelesLeerling$van$Plato,$opvoeder$van$Alexander$de$Grote.$Maakte$de$onderverdeling$tussen$ de$theoretische$en$de$praktische$filosofie.$Matigheid$en$rechtvaardigheid$zijn$ belangrijke$deugden$(verhaal$koning$Midas).$Hij$was$de$grondlegger$van$de$filosofie$als$ wetenschap$tot$in$de$17e$en$18e$eeuw.$$

2.2!Geloof!en!kennis!in!de!middeleeuwen! Augustinus-(4de-U-5de-eeuw):-‘Als-een-mens-mij-zegt:-ik-zou-willen-inzien-om-te-geloven,-danantwoord-ik:-geloof-om-in-te-zien’.$$ Mensen$werden$gedwongen$om$eerst$te$geloven,$en$dan$pas$naar$kennis$te$streven.$ Filosofie$=$hulpstuk$bij$de$argumentatie$van$het$geloof.$$ Thomas-van-Aquino-(13de-eeuw):-filosofie,-de-dienstmaagd-van-de-theologie.Aristoteles’$werken$werden$ontdekt,$en$meteen$verboden$door$de$kerk,$omdat$hij$God$ niet$zag$als$schepper.$Thomas$van$Aquino$bracht$een$synthese$tot$stand$tussen$de$ ideeën$van$Aristoteles$en$de$dogma’s$van$de$katholieke$Kerk,$met$een$duidelijk$ onderscheid$tussen$kennis$en$geloof.$Hij$legde$z’n$hele$leven$sterk$de$nadruk$op$het$ verstand.$Het$gevoel$was$hieraan$ondergeschikt.$Thomisme.$

2.3!De!renaissance:!de!mens!in!het!middelpunt!van!de!wereld!(15de!–!16de!eeuw)! Rinascimento$=$wedergeboorte.$Bakermat:$Firenze.$De$periode$tussen$de$middeleeuwen$ en$de$verlichting.$De$mens$staat$centraal$en$stelt$alles$ter$discussie$wat$tot$dan$toe$werd$ gedacht.$Uitvindingen,$ontdekkingen$en$een$bloeiende$economie.$Dogma’s$van$de$Kerk$...