Samenvatting Gedrukte media: - Uitgebreide tijdlijn PDF

Preview

Summary

Uitgebreide tijdlijn...

Description

CORELIO A. DE VUM-DAGBLADEN : DE STANDAARD, HET NIEUWSBLAD/DE GENTENAAR 1. De Standaardgroep - 1911 : Van Cauwelaert, Van de Perre en Hendrix  Ons Volk Ontwaakt (= VL geïllustreerd tijdschrift, gezinsblad, bijdrage tot VL taal, …) ENORM SUCCES ! - 1914 : initiatiefnemers verzamelden kwart miljoen BE fr.  nv De Standaard (doel: uitgeven v katholiek, VL dagblad te Brussel). MAAR door WOI pas uitgegeven in 1918! Kreeg pas in ’19 een gebouw ad Jacqmainlaan waar administratie, redactie en technische dienst samen konden zitten. - 1919 : Standaard Boekhandel - 1920 : kopen Imprimerie Nationale op  omgedoopt tot nv PERIODICA - DS neemt Ons Volk Ontwaakt over (= weekblad) - 1921 : Antwerpse Editie van DS  De Handelsbode (titel gewijzigd in De Morgenpost)  Succesvolle steun voor doorbraak christendemocratie in Antwerpen FAMILIE SAP - Sap had flink wat financiële injecties in de DS gedaan toen het tussen ’21-25 in grote moeilijkheden zat  ’29 verwierf SAP meerderheid vd aandelen - politiek meningsverschil tussen Sap en Van Cauwelaert! - Sap : Vlaams-nationalist (RECHTS) - Van Cauwelaert : minimalistisch Vlaams standpunt - 1929 : HET NIEUWSBLAD, volksdagblad  GROOT SUCCES  geldkoe van DS ! - reactie op rechtse aanpak van Sap  DE COURANT (Léon Bekaert) - 1939 : Sportwereld (lieten samensmelten met Het Nieuwsblad) - WO II : aanwezigheidspolitiek met titel ‘Het Algemeen Nieuws’  ’44 : Verwalter  wegens activiteiten tijdens de oorlog kreeg de onderneming een verschijningsverbod en werd onder sekwester geplaatst ! De Nieuwe Standaard : initiatief van VL industriëlen Bekaert en herbert (cfr. stichters van De Courant) met als uitgeverij nv De Gids - 1946 : kocht familie Sap het sekwester af !  De Gids transformeerde de titel DS en HN naar De Nieuwe Gids en ’t Vrije Volk - Spanning tussen Sap en Nieuwe Gids  Nieuwe Gids scheurt zich af - 1947 : familie Sap richtten vzw De Schakel op  bracht Ons Volk Ontwaakt, HN en DS weer op de markt (gevolg: bergaf met de titels vd Nieuwe Gids) DE SMAELE - lanceerde Franstalige tegenhanger v Ons Volk  richtte aparte uitgeversmts op, nv MIRAX - EXPANSIE : Het Handelsblad, Het Nieuws van den Dag, De Gentenaar en De Landwacht (= beperkte redactionele autonomie)  uiteindelijk bleven alleen DS, HN en DG over

1

- nv Perexma (samenwerking Periodica met De Vlijt) en nv Scriptoria - investeringen in niet-mediaondernemingen  familieleden verlaten het bedrijf (o.a. Vlerick) - 1976 : FAILLISSEMENT ! het bedrijf ging nog aantal leningen aan, maar het tij was niet meer te keren  vzw Redactie De Standaard (initiatief v journalisten om autonomie en redactionele lijn te vrijwaren) + Het Krantenfonds 2. De Standaardgroep bij VUM - de 1ste poging om DSgroep te redden kwam van Het Krantenfonds, maar deze kon de nodige 160 miljoen BE fr. niet bij elkaar krijgen - 1976 : VUM neemt DSgroep over (VUM bestond uit groep holdings)  via KBC keerde Vlerick terug naar het bedrijf  André Leysen GEVOLGEN :

- saneringen - bouwde een commerciële afdeling, verantwoordelijk om reclame te verwerven (rubriekreclame was zeer belangrijk) - weekbladen werden afgestoten - 1984 : het mislukte experiment ’24 Uur’  struikelblokken : tegenwerkingen v dagbladverkopers ivm de nieuwe distributiepunten : waren 40% lezers wel potentiële lezers van 24 Uur ? : inhoud ? 3. Verdere expansie - de 3 belangrijke poten van de VUM waren: dagbladen, grafische bedrijven en multimedia-activiteiten - Verdeyen, Van Croonenborch, Appel en Van Roe - 1994 : Het Volk ! (daardoor verwierf de VUM ook de belangrijkste handelsdrukkerij en Erpe-Mere) - 1999 : Medi@bel (VUM was 1ste die participeerde in Waalse Mediagroep), deze participeerde ook in IMP, Le Hodey vocht deze transactie aan en kreeg gelijk  2005-06 totaliteit vd aandelen  VUM  CORELIO !!! - 2002 : dalende oplage cijfers tot in 2005 - 2004 : Espresso (compacte versie v DS) tot in 2005 - 2003 : zondageditie van Het Nieuwsblad, verspreid via de bakker en NIET gratis (itt De Zondag, titel van Roularta) - concurrentie v Vacature (De Persgroep, Roularta en Concentra) inzake personeelsadvertentie  VUM lanceerde Job@t maar herwon zijn vroeger positie niet! - De Standaard Online, Nieuwsblad.be, Standaard.Biz (financieel-economisch)

2

4. VUM verwerft Medi@bel en wordt Corelio - via Vers l’Avenir  gratis huis-aan-huisbladen Passe-Partout en radionetwerk Nostalgie - geleid door Jo Van Croonenborch - voorzitter Raad van Bestuur = Thomas Leysen (met als groep Synvest) - synergie v drukkerijactiviteiten  2007 : alle kranten van Vers l’Avenir worden gedrukt in Groot-Bijgaarden - 2006 : Corelio koopt THE BULLETIN (tijdschrift dat zich richt tot buitenlanders in België) 5. Welke inhoud en welke dagbladen - De Standaard = kwaliteitskrant - Het Nieuwsblad = populaire krant (midmarket krant) - Het Volk = populaire krant, kopblad van Het Nieuwsblad (tot 28 mei 2008) - De VUM-kranten werden trendsetters in de bijlagenstrategie in Vlaanderen - DS op tabloidformaat  gevolgen voor de rubriekenindelingen en reclame REDACTIONELE LIJNEN :

- Christelijk geïnspireerd maar met oog voor progressieve lijn binnen de Kerk (o.a. Maria Rosseels, Opus Dei) - Vlaams gezind : - evolueerde naar Vlaams-nationalistisch met Sap - het logo v DS, nl Ijzertoren, AVV/VVK

6. Polarisatie omroepen duwt VUM en Persgroep mee in mediaoorlog 7. Evolutie lezersmarkt en reclamemarkt • • • • • • • •

Oplagecijfers goed voor DS en ietwat minder overtuigend voor HNB Leespubliek De Standaard verjongt: digitale kaart, scholen, … Abonnementen actief geworven: vooral DS Goede spreiding leespubliek over provincies en sociale categorieën Marketing activiteiten ontplooid in navolging andere groepen Goede prestaties reclamemarkt; vooral DS Jobadvertenties: voorbijgestoken door Vacature Goede positie van Scripta

3

8. Multimedia-activiteiten

- Tijdschriften: na faillissemen nt besloot VUM om weekbladen af te stoten 1996 : Clickx, weekblad overmultimedia  verkocht aan Sanoma  teruggekocht door dochterbedrijf Sydes - Huis-aan-huisbladen (Passe Partout via Vers l’Avenir) - Lokale radio = reclameregieOptimedia, maar bleef niet lang duren, VUM legde een tijdje alle a activiteiten rond lokale radio stil, tot Radio Go in Gent en Radio R Antigoon in Antwerpen (via Sydes) + Nostalgie (verkregen via Medi@bel) - Samenwerking met VRT via VAR = de VAR beheert radioreclameverwerving voor de VRT - VUM en de commerciële televisie  1982 : OTV t VUM, maar wnn het project niet  RTL zocht toenadering tot meer rendabel was hield de samenwerking op  VUM had zich geïsoleerd van v VTM, maar wnn het Het Volk overnam kreeg het er aand delen bij, deze werden dan ook opnieuw verkocht - Woestijnvis (VRT) en Caviar - De VUM had participatie v 25% id RAR (Regionale AV V Regie)  ook De Vlijt, Concentra en De Beukelaar id ondermening  1996 : Concentra stapt op 1997 : RAR werd opgedoekt gionale TV, nl. RVTM In 2003 stapte VUM opnieuw in reclameregie voor reg

4

B. HET VOLK EN DE NIEUWE GIDS 1. Ontwikkeling tot op vandaag - eind 19de E kreeg de socialistische beweging steeds meer greep op de arbeiders  katholieke politici wilde daartegen iets ondernemen  men besloot in Gent een dagblad op te richten als tegengewicht voor de succesvolle socialistische Vooruit (met had enkel de Lichtstraal) - 1890 : Het Volk, anti-socialistisch werkmansblad (als weekblad)  katholiek strijdorgaan voor alle werknemers - 1891 : Het Volk wordt dagblad (naar aanleiding vd Encycliek ‘Rerum Novarum van paus Leo XIII)  hefboom voor ontwikkeling v christen-democratie in VL  weekbladen Het Volk en De Lichtstraal werden samengesmolten en hielden op met verschijnen  centrale figuren : - Verhaegen - Eylenbosch (beiden waren arbeider = voor en door het volk, pas in ’33 kreeg de krant en niet-arbeider als hoofdredacteur) - Gentse bisschop Stillemans - nauwe link met ACW (Algemeen Christelijk Werkliedenverbond) - financieel stond de krant niet goed = te weinig inkomsten uit reclame en te weinig abonnees + gerechtelijke procedures  1894 : omgevormd tot coöperatie Het Volk = niet voldoende !  1894 : coöperatie werd omgevormd tot nv = het tij keerde, men kon denken aan winst maken !!! - WO I : - publicatie opgeschort in 1914, nadien verscheen de krant opnieuw - Verhaegen opgepakt wegens censuur - in 1918 verschijnt de krant opnieuw met Eylenbosch (tot ’36) - Interbellum : - Zondagsblad - toenadering to Brusselse ACV titel ‘De Tijd’  1926 : drukkersakkoord (De Tijd werd gedrukt bij Het Volk)  1928 : De Tijd wordt overgenomen door Het Volk - financiële problemen  treden toe tot PRESSA CATHOLICA (cfr. De Courant) - WO II : blad stopt met verschijnen ! (positief om na de oorlog makkelijk terug te kunnen herbeginnen) - na WO II pakte de krant uit met een spectaculair oorlogsbericht, het von Rundstedt-offensief  faam als ‘meest actuele dagblad’ !!! - 1944 : De Tijd verdwijnt vergoed van de krantenmarkt - Vanaf ’45 ging Het Volk erop vooruit

 Omloop Het Volk  toename van het aantal regionale edities + (Ons) Zondagsblad

5

- 1952 : overname van De Nieuwe Gids (Bekaert en Herbert) en De Antwerpse Gids  o.a. ook ’T Kapoentje, Spectator (kreeg concurrentie van Knack), Eos-Wetenschap en Technologie voor de Mens en TV-Gids (was van Het Volk)  bij de overname van VUM werden alle tijdschriften verkocht - jaren ’80 ging het zeer slecht met Het Volk (daling vd lezers, slechts 30% reclame inkomsten)  veel inspanningen en vernieuwingen, maar het mocht niet baten !!! (consultancebureau KPMG) - 1994 : voorzitter van ACV maakte bekend dat ze een overnemer van Het Volk zochten (Het Volk had nog aantal sterken punten zoals: aandelen VTM, …)  mogelijke kopers : - Persgroep - Roularta (was niet geïnteresseerd in regionale edities) - VUM  er werd een stichting opgericht om te waken over de redactionele principes van de krant  aandelen van VTM werden verkocht aan de Persgroep 2. Eigendomsstructuur - voor de overname eigendom van Quadrigesimo Anno (32%) en ACV Nationaal (22,9%) + rest bij andere ACV organisaties  rechtstreekse band met vakbond 3. Redactionele aangelegenheden - symbool voor verdediging van de ideologie van de christelijke arbeidersbeweging + echt volksblad - vanaf 1935 beschouwd als officieel blad van ACV - in het begin ging het de actieve strijd aan tegen het socialisme, maar later zwakte dat enorm af - aandacht voor regionaal nieuws (15 regionale edities) - bij de overname door de VUM werd Het Volk kopblad van Het Nieuwsblad tot in mei 2008 4. Lezers- en reclamemarkt - met vernieuwde lay-out wilden men jonge lezers aantrekken zonder de trouwe vaste lezers voor het hoofd te stoten  MAAR lezersaantal bleef dalen !!! - bakermat in Gent en staat dan ook het sterkst in Oost-Vlaanderen, met een vooral ouder publiek - haalde op het einde maar 26% uit de reclamemarkt, een situatie die niet langer houdbaar was

6

5. Multimedia-activiteiten TIJDSCHRIFTEN :

- Taptoe (2 jaar op de markt) - Zondagsblad - ’t Kapoentje (was oorspronkelijk deel van De Nieuwe Gids) - Spectator ( “ ) - Ohee (blad voor de jeugd) - Eos - TV-Gids (’89)

BOEKHANDEL HET VOLK - in 1970 hadden ze 10 boekhandels - 1979 Boekenclub Het Volk - in ’93 werden alle boekhandels vd hand gedaan HANDELSDRUKKERIJ - leverde drukwerk voor derden - ’94 : nieuwe drukkerij en Erpe-Mere = Het Volk Printing AUDIOVISUELE MEDIA : - Lokale Radio (Radio Plus en Radio Contact - Commerciële Televisie (11,11%  7,86% in VTM, later verkocht aan de Persgroep)

7

CONCENTRA A. DE VLIJT : GAZET VAN ANTWERPEN EN GAZET VAN MECHELEN 1. Ontwikkeling tot op vandaag - stichter is Jan Baptiste Napolitaan Van Os (handelsdrukkerij Boek- en Steendrukkerij Van Os-De Wolf) - 1891 : katholiek (volks)dagblad in Antwerpen  moest een goedkoop blad zijn dat ook de gewoon man kon aanschaffen  Vlaams, Katholiek en sociaal ! - kritisch tov Liberale spreekbuis Het Laatste Nieuws - duidelijk ANTWERPS profiel !!! (aandacht voor stadsnieuws, financieel-economisch nieuws, binnen- en buitenlands berichtgeving) - was een 1-mansbedrijf, Van Os stond in voor de redactie en het drukwerk  1893 : oprichting van nv De Vlijt  in 1898 verkocht Van Os zijn patrimonium aan De Vlijt - GvA kende snelle expansie opgebied v oplage en eveneens op geografische vlak : - Gazet van Mechelen (aanvankelijk een verkiezingsblad) - Gazet van Leuven (van 1901 tot 1914) - La Presse (Franstalig blad) - Het Morgenblad (1908 krant voor vroege pendelaar) - bijnaam de FRUT ! - WO I : - eerst beslissing om niet meer te verschijnen, later dan weer wel en uiteindelijk publicatieverbod - in 1915 stop de publicatie omdat de krant niet wil ingaan op de eis van de bezetter om een vervalste pauselijke toespraak te publiceren - 1918 : de krant GvA verschijnt weer, maar La Presse en Het Morgenblad worden opgeheven - 1928 : nationale editie, DE GAZET (poging om de andere Vl provincies te bereiken) - 1930: Zondagsvriend - WO II :

- GvA verscheen niet - ze blokkeerden de rotatiepersen voor de Duitsers  3 topfiguren v De Vlijt werden naar concentratiekamp gestuurd - 1941 : Het Vlaamsche Land, Duits blad gedrukt op de gestolen persen van De Vlijt - 1943 : De Gazet verscheen als een gestolen krant  beiden spreekbuizen van DeVlag en leunden aan bij de SS en de annexatie van Vlaanderen bij Duitsland

8

- september ’44 : Gazet van Antwerpen, Gazet van Mechelen en De Gazet zijn back !! wel op tabloidformaat wegens papierschaarste - 1964 : De Gazet wordt opgeheven - 1979 : verhuis naar linkeroever - 1996 : De Gazet van Mechelen wordt opgeheven - weekbladenmarkt :

- De Vrouw  Vrouw en Huis - Zondagsvriend  Zie-Magazine  1969 : De Vlijt richt samen met De Standaardgroep nv PEREXMA op  Het personeel van GvA voelde zich bedreigd door die samenwerking en vooral van een persoon zoals De Smaele  2 commissies werden opgericht om te waken over de onafhankelijkheid van De Vlijt  na het faillissement van DSgroep stootte de VUM Perexma af en in ’93 verkocht ook De Vlijt haar aandelen

- 1974 : huis-aan-huisbladen - 11% van de aandelen van VTM  verkocht in ’93 aan Mediaxis wat er voor zorgt dat ze belangen in ATV kunnen uitbreiden tot 50% - mei ’96 werd bekendgemaakt dat De Vlijt op zoek was naar een partner (had had verlies geleden vanaf ’95)  Kandidaten : - de Persgroep - Concentra - VUM - Duitse krantengroep WAZ  de 2 kranten werden ondergebracht en nieuwe groep = RUG (Regionale Uitgevers Groep) In het begin bezat Concentra 62% vd aandelen, door een samenwerking met Imperial Invest en fin. injecties verwierf Concentra volledige controle  RUG  CONCENTRA ! (en Gazet van Mechelen werd opgeheven) 2. Redactionele aangelegenheden  Vlaams, katholiek en sociaal + belangrijkste motor voor Vlaamse emancipatie - in naoorlogse periode : voorstander van federalisme en de Vlaamse eigenheid - sociaaleconomisch richt de krant zich tegenwoordig vooral tot de katholieke middenklasse - 1949-1985 onder Meerts : zeer conservatief en nam ultramontaanse standpunten in - ommekeer onder Lou De Clerck en recent Luc Rademakers = hedendaags journalistiek kwaliteitslabel  minder conservatief, maar leunen nog altijd aan bij de katholieke zuil

9

3. Lezers- en reclamemarkt - oplage is gestadig blijven groeien tot 1970, daarna een daling tot 1973 met recordoplage, maar nadien verder bergaf - 86 vd lezers bevindt zich in provincie Antwerpen - grote spreiding over sociale groepen - alle leeftijdscategorieën worden bereikt, maar uitschieter van 65+ - sterke positie op de reclamemarkt !!!  vandaag > 50% - was aangesloten bij FULL PAGE, maar na het uiteenvallen van Full Page sloot Concentra aan bij SCRIPTA 4. Multimedia-activiteiten  gebundeld in Concentra Digitale Media GEDRUKTE MEDIA :

- tijdschriftenmarkt verliep via Perexma (in ’93 verkocht aan Mediaxis en vandaag in handen van Sanoma) - 1994 : De Vlijt meerderheidsaandeel id Antwerpse Post (huis-aan-huisblad) na fusie opgeheven - Concentra heeft nog 2 andere gratis advertentiebladen: Jet Magazine Antwerpen en Jet Magazine Limburg

LOKALE RADIO :

- participatie in MEE (Mts voor Ether Exploitatie) en nieuwslevering voor enkele 10 tallen commerciële radio’s - 1984 : radioredactie van Gazet van Antwerpen  afgebouwd in 1991 met nieuw radiodecreet

COMMERCIËLE TV :

- 11% in VTM  aandelen werden verkocht aan Mediaxis  mogelijkheid tot investering in ATV

REGIONALE TV :

- 50% in ATV

ONLINE ACTIVITEITEN

10

B. CONCENTRA : HET BELANG VAN LIMBURG 1. Ontwikkeling tot de fusie met nv De Vlijt (Gazet van Antwerpen) - 1879 : Nicolaas Theelen wil een katholiek opinie- en informatieweekblad op richten, Het Algemeen Belang der Provincie Limburg = one man project !  Theelen was registratieambtenaar van het kadaster in Hasselt en mocht door zijn beroep geen journalistieke functie uitoefenen  nam ontslag - 1880 : Drukkerij St.-Maternus te Tongeren - 1902 : Theelen vond dat Limburg nood had een eigen dagblad – Het Nieuws van Limburg – maar het blad hield het nog geen 2 weken vol - WO I : weekblad Het Algemeen Belang verscheen niet - 1918 : - HAB was opnieuw verkrijgbaar - het roer werd overgenomen door Frans Theelen - 1922 : De Gazet van Genk De Gazet, bestemd voor Hasselt - 1926 : nieuwe drukkerij, nl. Drukkerij Concentra  in ’27 drukte hij zijn eigen sportmagazine, Limburg Sport (later bijvoegsel v andere 5 weekbladen) - 1929 : Onze Kempen De Gazet van Sint-Truiden  hoofdredacteur HUBERT LEYNEN - 1933 : de 5 weekbladen titels werden samengesmolten tot 1 dagblad : Het Belang van Limburg !!! - WO II : Drukkerij Concentra sloot zijn deuren - na oorlog personeels- en papiertekort  blad verscheen soms niet of in beperkt oplage - 1953 : familiebedrijf omgevormd tot nv Concentra  Jan Baert, opvolger van kinderloze Theelen  start ve nieuw tijdperk … (ambitie om Concentra te laten uitgroeien tot modern bedrijf met technisch hoogstaande producten en diverse nevenactiviteiten in aanverwante mediasectoren - 1958 : na afschaffing zondagse postbedeling  weekblad Zondag in Limburg  ’66 weekendbijlage van Het Belang - 1972 : offset (BE primeur !!!) - 1986 : Peter Baert - 2000 : Mevrouw Tony Baert opgevolgd door Willy Lenaers

11

- 1996 : - Alliantie met nv De Vlijt  RUG  2000 : Concentra gaat alliantie aan met Imperial Invest (= familie Colin)  familie Baert houdt 78,55% en in 2004 na spanningen weer 100% - Peter Baert wou investeren in e-media via Cobra

2. Redactionele aangelegenheden : Het Belang van Limburg  sociaal, Vlaams en christelijk (maar neemt gematigde standpunten in) - politiek gezien leunde het dagblad lange tijd het meeste aan bij CD&V - regionale ingesteldheid is HET belangrijkste kenmerk  90% van afzet in Limburg + bijna-monopoliepositie in Limburg - met project Cocomedia = digitaal netwerk uitbouwen (user generated content) - Leynen  Hugo Camps  … 3. Lezers- en reclamemarkt - sedert lancering in ’33 = blijven groeien (met kleine daling 2004) - door grote abonnementenbestand gespaard van hoog percentage onverkochte exemplaren - 90% Limburg - verspreid over alle sociale klasse - spreiding over verschillende leeftijden - reclameafdeling werd uitgebouwd tot afzonderlijke afdelen - Troeven = kwalitatief + kwantitatief - ’94 bij SCRIPTA  met RUG samen in FULL PAGE  nadat Persgroep opstapte uit Full Page, opnieuw bij Scripta - Het Belang van Limburg haalt meer dan 50% uit reclame 4. Concentra richt de eerste Belgische gratis krant Metro op - 2000 : Concentra, Roularta en NMP  Metro - 2001 : Roularta en NMP stapten uit Metro  Concentra 51% en Rossel 49%

12

5. Multimedia-activiteiten

- TIJDSCHRIFTEN = Hallo Hallo  Hier Vanaf toen eigen advertentieblad = later verschenen adve ertentiebladen onder gezamenlijke titel De Weekkrant opgenomen in Roularta, De Streekkrant (voordiien was er samenwerkingsakkoord tussen Concentra en Roulerta R om nationale reclame te werven voor De Weekkrant en De Streekkrant) - LOKALE RADIO = nv Cobra : om de samenwerking met niet-openbare radio’s gestalte geven n = 2007 : Concentra kocht samen met Co...