Samenvatting hulpverlening en recht PDF

Preview

Summary

Uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges van Recht....

Description

Samenvatting hulpverlening en recht

RECHT

NATIONAAL = burgers onderling en burgers en staat

PUBLIEKRECHT = burgers en staat Bv: administratief, strafrecht

INTRENATIONAAL = naties onderling

PRIVAAT RECHT = burgers onderling Bv: familie, personen Gemengd Bv arbeids- en Socialezekerheidsrecht

Openbare orde: regels die voor iedereen gelden contracten kunnen niet opgesteld worden -> rechter behandelt dit NIET Dwingend recht: ter bescherming van een bepaalde doelgroep, contracten worden opgesteld --> enkel de benadeelde signaleert de benadeling

Aanvullend recht: je kiest zelf of een regel van toepassing is op jouw situatie

STAATKUNDIGE STRUCTUREN VAN BELGIË Erfelijke, constitutionele monarchie - de koning haalt zijn bevoegdheid uit de grondwet - koning kan probleem veroorzaken binnen de wet: moet een nieuwe wet ondertekenen alvorens die van kracht is

Federale democratie - Het volk kiest haar vertegenwoordigers die de wetten maken op Europees, federaal, regionaal, provinciaal en gemeentelijk niveau

- de opvolging gebeurt door nageslacht

Centrale regering

Vlaams gewest

Brussel hoofdstedelijk gewest

Waals gewest

Vlaamse gemeenschap

Franse gemeenschap

Duitse gemeenschap

- regering

- regering

- regering

- parlement

- parlement

-parlement

Regelen faciliteiten voor de Vlaamstaligen

Regelen faciliteiten voor de Franstaligen

Regelen faciliteiten voor de Duitstaligen

Vlaanderen + Vlaamstaligen Brussel

Wallonië + Franstaligen Brussel

Oost-Wallonië

NIET Franstaligen in Vlaanderen

Grondwettelijk hof - advies geven aan WG in tijden dat een wet wordt opgesteld -> schendt een gelijkheidsbeginsel?

rechtsregel

het

Raad van State - niet-bindend advies over wettigheid en leesbaarheid (afdeling wetgeving) - non-discriminatie van eenzijdige rechtshandelingen bestuursrechtspraak)

burgers aka bestuurlijke (afdeling

= administratieve functie

Wetgevende macht (WM) - Wetten maken - herziening van de grondwet initiëren - controle op regering - goedkeuren begroting

Uitvoerende macht (UM) - Uitvaardigen van regelgeving - Handhaven openbare orde

- strafrechtelijke procedure

- Benoemen ambtenaren - Bestuur beleid

Parlement: koning, senaat en kamer

Rechterlijke macht (RM) - administratieve procedure - burgerlijke procedure

buitenlands

Regering + koning

Rechters, officieren van justitie, raadsheren

GEEN DEEL VAN DE RECHTELIJKE MACHT aka twee bijzondere rechtscolleges

Rechterlijke macht/ gerechtelijk recht Rechterlijke macht

Administratieve procedure

Burgerlijke procedure

- jurisdictioneel beroep

-

hoger beroep

- bestuurlijk beroep

-

verzet

Strafrechtelijke procedure

rechtbanken

Territoriale bevoegdheid Materiële bevoegdheid

SOORTEN PROCEDURES 1) Administratieve procedure Begrip: bescherming tegen beslissingen van de overheid Soorten: - Jurisdictioneel beroep:  beroep dat wordt ingesteld bij een justitiële/ beroepsrechter - Bestuurlijk beroep:  beroep dat wordt ingesteld bij een bestuur of administratieve overheid. Bestuursrechtbanken: - Raad van State - Raad voor Vreemdelingenbetwistingen - Raad voor studievoortgangsbeslissingen

Jurisdictioneel beroep: Wat kan de burger doen:

Wie vraagt vordering aan?

1. Verzoek tot vernietigingsbeslissing = effectieve beslissing 2. Verzoek tot schorsing (in afwachting van vernietigingsbeslissing) = tijdelijke beslissing 1) Juiste hoedanigheid (= recht hebben om de vordering te stellen) 2) Belang (= voordeel halen uit de gevraagde maatregel)

Wat is het termijn?

- 60 dagen vanaf de bekendmaking of kennisgeving - (indien men niet aan voorwaarden voldoet wordt de vordering afgewezen als onontvankelijk).

Beslissing kan vernietigd worden door uitvoerende macht:

- onbevoegde instantie - schending van een substantiële - op straffe van nietigheid voorgeschreven vorm - De wet schendt - Wnr bestuur beslissing neemt die strijdig is met het doel waarvoor ze haar bevoegdheid kreeg (machtsafwending)

Verzoek tot schorsing beslissing bestuur in afwachting van beslissing over de gegrond verklaard nietigheid on hold gezet worden. Gevolg van vernietiging alsof er nooit een beslissing genomen werd

Bestuurlijke beroepsprocedure: - Beroep wordt ingesteld bij een bestuur, tegen een beslissing van een bestuur met als doel intrekking, wijziging, vernietiging of niet goedkeuren van de bestreden rechtshandeling van het bestuur. - Soms is het bestuur dat beslissing neemt zelf bevoegd - Soms dient het beroep bij hiërarchisch hoger bestuur te worden ingediend. = op gemeentelijk niveau Bv: hooligan een stadionverbod geven en hooligan gaat in beroep hier tegen

2) Burgerlijke procedure

Bij ‘burgerlijke zaken’ neemt een partij zelf het initiatief om een zaak voor de rechtbank te brengen. - We onderscheiden twee procespartijen: • Partij die een vordering instelt tegen iemand anders (Eiser) • Partij die voor de rechtbank wordt gedaagd (Verweerder) - Ze komen in persoon naar de rechtbank of laten hen bijstaan door hun advocaat.  Ook via een eenzijdig verzoekschrift kan een zaak voor de rechtbank komen. De griffier, verantwoordelijke van de dossiers bij de rechtbank, zal partijen oproepen bij gerechtsbrief om te verschijnen voor de zitting. De eiser is genoodzaakt de procedure op te starten via een dagvaarding of eenzijdig verzoekschrift indien de verweerder de zaak niet vrijwillig ter beoordeling wil voorleggen aan het oordeel van de rechtbank.

Start: - Dagvaarding: eiser dagvaart iemand (= verweerder)  in de dagvaarding staat: - voor welke rechtbank je moet verschijnen - Datum van verwachting - wat is de vordering/eis + waarom wordt afgegeven door deurwaarder bij verweerder  tekenen of kopie achterlaten

8 dagen tussen dagvaarding en verschijning voor rechtbank Kost veel voor eiser die het moet voorschieten

MAAR gelijk behaald = verweerder betaald alles terug - Verzoekschrift vrijwillige verschijning eiser betaalt hier 100 euro voor.  beide partijen maken een word document op met hun argumenten, hun visie. De zaak wordt dan bij aanhangig bij de rechtbank door plaatsing op de algemene rol, ingeschreven bij de griffier. (griffier bepaald dan ook de datum van de zitting)  rechter mag dan beslissen op basis van de argumenten -

verzoekschrift vrijwillige toekomst (kost niets!)

Bv: A rijdt B aan

A = in fout B = niet in fout, eist schadevergoeding

Maar C, eigen verzekering van B dekt tijdelijk de schadevergoeding opdat B snel(ler) auto kan herstellen

C heeft nu betaald, maar A moest dit doen  C dient verzoekschrift vrijwillige tussenkomst tegen A in B verdwijnt uit de zaak

Verloop dagvaarding:

1. Dagvaarding

25/9/’18

2. Inleidende zitting

4/10/’18

3. Conclusie: B zet eigen argumenten op papier

4/11/’18

4. Conclusie A 5. Conclusie B (verweerder altijd als laatste!) 6. Pleitzitting waarin pleidooi gebeurt 7. Uitspraak

4/12/’18 12/1/’19 12/2/’19 2/3/’19

Gerechtskosten bestaan uit: - Dagvaardingskosten - Rechtsplegingvergoeding (RPV) Als eiser gelijk behaald, moet verweerder gerechtskosten betalen Toch vaak verlies in prijs voor de eiser

Bij de meeste (complexe) zaken wordt er uitstel gevraagd.  uitstel om conclusies neer te leggen of uitstel op langere termijn.  de conclusies bevatten ook een omschrijving van de concrete vordering die partijen voor de rechtbank instellen. (wordt bezorgd aan griffier en tegenpartij)

Pleitzitting: -

Daar houden de partijen hun pleidooien.

-

Een pleidooi: is een mondelinge uiteenzetting van de feiten en argumenten van de partijen op basis van eerder opgestelde conclusies.

-

Rechter kan hier nog vragen stellen aan de partijen

-

Na pleidooien neemt rechtbank de zaak in beraad en volgt er een uitspraak, een vonnis/beschikking/arrest.

-

Rechtbank motiveert uitslag, griffier bezorgt deze aan beide partijen.

Uitspraakmogelijkheden: 1) Vonnis = 1ste keer voor de rechter, simpele zaak 2) Arrest: = uitspraak door rechter na in beroep te zijn gegaan beschikking 3) Beschikking: = kortgeding/versnelde procedure (2 dagen ipv 8 dagen) Voor dagvaarding, wordt de ontvankelijkheid en de gegrondheid nagekeken = vordering op tijd gesteld?  verjaard? = redenen die je hebt voor (on)gelijk Bv: pc is niet van jou, dus niet gegrond

Rechtsmiddelen: Verstek: In jouw afwezigheid is een beslissing/uitspraak genomen bij de inleidende zitting Verzet na verstek: Rechtbank spreekt verzet vonnis uit wanneer zij de zaak beoordelen in de afwezigheid van de verwerende partij en dus zonder zijn/haar argumenten te kennen. -

‘Herexamen’ bij dezelfde rechter indien er geen hoger beroep mogelijk is aangezien de kost waarover het gaat zich onder de appellabiliteit bevindt (= nieuwe regel!)

-

OPGELET : verzet enkel bij verstek in laatste aanleg (Vred < 1860 EUR en eerste aanleg < 2500 EUR)

Hoger beroep: Indien men niet akkoord is met de beslissing van de rechter, kan men ‘een tweede zit’ doen bij een andere rechter als: (mogelijkheid een nieuwe beslissing ter verkrijgen van de rechtbank) -

Eiser in eerste aanleg wordt in beroep: appellant genoemd

-

De verweerder is: geïntimeerde

Hof van Cassatie: Kan enkel aangesproken worden wegens overtredingen van de wet, onjuiste interpretaties of procedure fouten. -

Cassatie kan niet ingeroepen worden op basis van feiten.

-

Maakt geen 3e aanleg meer mogelijk.

Principe van de dubbele aanleg: wie een geding voor de rechtbank verliest of meent onvoldoende zijn gelijk behaald te hebben, moet een kans krijgen voor een hogere rechtbank.

Rechterlijke macht: organigram Schematische voorstelling rechtbanken en hoven Niet opnieuw beoordelen, wel of alles correct nageleefd is

BEVOEGDHEDEN

Van toepassi ng op:

Territoriale bevoegdheid Materiële bevoegdheid = je krijgt altijd iemand voor je die = Hoe lager de hiërarchie van de rechtbank, hoe meer er zijn er specifiek iets van kent -> regel = iedereen moet er met openbaar vervoer relatief gemakkelijk kunnen geraken - woonplaats verweerder 1 in België

Vrede + REA

Elke rechtban k

Algemene bevoegdheid: mag alles behandelen binnen het limietbedrag vrede: 2400

Uitsluitende bevoegdheid: gaat de vraag na of de rechter er wel een uitspraak mag over doen -> ligt het binnen zijn/haar specifieke bevoegdheden (niet tot 1 miljoen) Bijzondere bevoegdheid: enigste rechtbank met die bevoegdheid

cassatie e

weinig

gematigd

Heel veel

Vredegerecht

Vredegerecht per kanton, zodat inwoners deze laagdrempelige rechtbank gemakkelijk kunnen bereiken. Algemene rechtbank die geschillen behandelt over een bedrag minder dan 2500 euro

politierechtbank

Rechtbank eerste aanleg

ondernemingsrechtbank

arbeidsrechtbank

Zowel op burgerlijk als op strafrechtelijk vlak bevoegd. Is bevoegd voor geldboeten, lichte gevangenisstraffen, of bijkomende straffen. Vooral verkeersrechtbank. Kan bij dringende zaken een uitspraak in kort geding doen in afwachting van de behandeling ten gronde van de zaak. 4 gespecialiseerde(sub)rechtbanken: 1) Familie- en jeugdrechtbank: Heeft 3 kamers: - Familiekamer, vormt familierechtbank - Jeugdkamer: jeugdrechtbank genoemd - Kamer minnelijke schikking Gaat over staat van personen (afstamming, adoptie,…) Nietigverklaring wettig samenwonen Ouderlijk gezag, verblijfsregeling, persoonlijk contact kids Onmogelijkheid ouderlijkgezag … 2) Burgerlijke rechtbank Rechtbank van eerste aanleg behandelen alle vorderingen die niet toegewezen zijn aan specifieke bevoegdheid, voor zover vordering van bedrag van 2500 EUR. Beslagrechter: bevoegd voor vorderingen in verband met bewarend beslag en alle discussies die ontstaan tijdens uitvoering rechterlijke uispraak. 3) Correctionele rechtbank Beoordeelt de wanbedrijven, en veroordeelt met straffen van 8 dagen tot 5jaar, geldboetes vanaf 26 euro of werkstraffen van 45 tot 300 uur. (door verzachtende omstandigheden komen ze ook hier voor. 4) Strafuitvoeringsrechtbank Waakt over de uitvoering van de straffen van meer dan drie jaar, uitgesproken door hoven en rechtbanken (fiscale kamer: rechtbank van eerste aanleg voor elk fiscaal geschil) Bevoegd om uitspraken te doen over alle vorderingen die betrekking hebben op discussies tussen ondernemingen en die betrekking hebben op minstens de economische activiteit van de verweerder Buigt zich over geschillen in verband met arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht. Vb: vergoedingen

arbeidshof

Hof van assisen

Arrondissementen rechtbank

Hof van cassatie

Hoven van beroep

arbeidsongevallen,… In tweede aanleg, in beroep, arresten vellen over vonnissen die in eerste aanleg voor de arbeidsrechtbank verder betwist worden. Zware misdrijven als moord, doodslag, poging tot moord. Worden hier behandeld en niet door de correctionele rechtbank. Bestaat uit voorzitters van de rechtbank van eerste aanleg, ondernemingsrechtbank en de arbeidsrechtbank doen een uitspraak over de bevoegdheidsverschillen wnr er onenigheid is tussen partijen over welke bevoegdheid betwist wordt. (Wanneer advocaten onderling niet tot een akkoord kunnen komen, komt deze rechtbank tussen beide) Geen hoger beroep bij mogelijk. Beoordeelt de feiten niet opnieuw, maar kijkt of de wet correct is toegepast en de vormvoorschriften werden nageleefd. Er zijn 5 hoven van beroep, die verschillende kamers hebben voor burgerlijke zaken, jeugd- en familiezaken en strafzaken.

Een procedure is steeds eerste aanleg en dit kan binnen: - Het vredegerecht - Politierechtbank - Rechtbank eerste aanleg - Koophandel - Arbeidsrechtbank Hoger beroep is steeds tweede aanleg en dit kan binnen: - Hof van beroep (voor rechtbank eerste aanleg en rechtbank van koophandel) - Arbeidshof (voor arbeidsrechtbank) Rechtbank van eerste aanleg kan zowel voor: - Procedure eerste aanleg - Hoger beroep voor vredegerecht en politiegerecht Bij verzet (na verstek) is de ‘tweede zit’ bij dezelfde rechter

SOCIALE RECHTSHULP: VOOR MAATSCHAPPELIJK ZWAKKEREN Juridische ondersteuning voor de sociaal zwakkeren uit de maatschappij. Sociale rechtshulp ontwikkelde zich in twee richtingen: - De specialisatie: huurdersbonden

rechtshulp

binnen

de

consumentenorganisaties

of

- De generalisatie: rechtshulp binnen de OCMW en CAW

Juridische bijstand Sociale rechtshulp (algemeen) -> buttom up

Juridische bijstand -> top down

- Maatschappij wordt meer juridisch

- Eerstelijnsbijstand = bijstand die verleend wordt in de vorm van praktische inlichtingen, juridische informatie, een eerste juridisch advies of de verwijzing naar een gespecialiseerde instantie of organisatie.

- Juridische info verzamelen in niet makkelijk en gebeurde initieel bij advocaten

- wetswinkels: maatschappelijk zwakkeren kunnen hier gratis juridisch advies komen vragen, omdat zij vaak een moeilijkere toegang tot advocaten hebben

juridische vraag vredegerecht

->

1e

advies

-> heel algemeen voor iedereen

-door eenieder met juridische opleiding bv op een rechtbank, OCMW, CAW, vredegerecht

- Gratis

- preventief & oriënterend Juridische bijstand verlenen vanuit sociale context om problemen te vermijden/op te lossen

- Tweedelijnsbijstand/ pro deo = in de vorm van een omstandig juridisch advies, bijstand al dan niet in het kader van een procedure of bijstand bij een geding met inbegrip van de vertegenwoordiging.

- enkel gegeven door advocaten (bureau voor juridische bijstand)

- als inkomensgrenzen aangetoond kunnen worden (= optelsom van alle inkomens op het adres waar je

in

ingeschreven bent) ! -18j: altijd gratis - 2 opties 1. Pro deo advocaat vragen op rechtbank -> je kan niet zelf kiezen -: vaak studenten, niet de beste 2.dossier zelf laten aanmaken bij gekozen advocaat die ook pro deo werk doet

Alternatieve geschillenbeslechting:  We proberen eerst altijd een geschil buiten de rechtbank op te lossen  Mensen met een juridisch probleem gaan naar een expert om het probleem op te lossen.  Een ingewikkeld probleem wordt vaak herleid tot iets juridisc en geeft dus een veel te enge (juridische) oplossing.

Bemiddeling - vrijwillig proces en vertrouwelijk, waarbij een bemiddelaar twee of meer partijen helpt om hun meningsverschillen of belangenstellingen op te lossen. - Bemiddelaar wordt door alle partijen aanvaard in zijn rol.

Arbitrage - Partijen die in een conflict verzeild geraken, kunnen overeenkomsten om dat geschil voor te leggen aan een scheidsrechter in plaats van aan een rechter. - Schriftelijk en uitdrukkelijk akkoord is nodig

- bemiddelaar (geen beslissingsbevoegdheid, onpartijdig) maakt conflict hanteerbaar zodat partijen zelf een oplossing vinden.

- Vrijwillig en enkel over rechten waarover burgers vrij kunnen beschikken (niet huwelijk) - arbitrage wordt het meest toegepast bij geschillen tussen handelaars.

- Is een van de oudste en meest natuurlijke manieren om conflicten op te lossen. - Gaat vaak over mensen die daarna nog verder moeten met elkaar: burenruzies, echtscheidingen, …. - Buitengerechtelijke bemiddeling: voor, tijdens en na gerechtelijke procedure kunnen de partijen onderling een akkoord bereiken. - gerechtelijke bemiddeling: rechter kan in een lopende procedure een erkend bemiddelaar aanduiden op eigen initiatief of op aanvraag andere partijen.

Doel: tot akkoord komen zodat conflict zich oplost. Akkoord = schriftelijk en bekrachtigt wat de partijen overeenkomen. Homologatie: de rechter neemt akte neemt van het bemiddelingsakkoord en dat het akkoord uitvoerbaar wordt. Voordelen:

-Iedereen die bekwaam is om een overeenkomst aan te gaan, kan aangesteld worden. -Uitspraak moet gemotiveerd zijn en ondertekend door de arbiter(s).  Stuurt arbitrale uitspraak naar de partijen om hen officieel te informeren.  Deze afspraak is bindend voor partijen, die dus moeten uitvoeren wat arbiter beslist. - hoger beroep niet mogelijk -arbitragebeslissing is bindend, uitvoering via exequatur (indien niet naleving, afdwingbaar) van voorzitter REA). -arbiter beslist in de plek van twee andere partijen en de twee partijen waren op voorhand akkoord met wat de arbiter ook zou uitspreken Voordelen:

- goedkoper, sneller en aangenamer dan een gerechterlijk - vertrouwelijke sfeer, gebonden aan beroepsgeheim. - zakelijke aanbod

en

emotionele

aspecten

Verhoogt de kans op toekomstige naleving

- arbiter kan sneller een beslissing nemen dan een rechter. - Heeft te maken met afwezigheid van hoger beroep en de flexibele en informele procedure. - Arbitrage = vertrouwelijk, procedure aan rechtbank is dat niet en is openbaar. -

-> gerechtelijk = vaa...