Transport ładunków egzamin PDF

Preview

Summary

Przypomnienie wszystkich najważniejszych kwestii do egzaminu...

Description

Ciągnik balastowy - ciągnik przeznaczony do ciągnięcia przyczep o dużej ładowności, z reguły wieloosiowych, niskopodłogowych

Ciągnik siodłowy - samochód przeznaczony do ciągnięcia naczep. Nie ma stałego nadwozia a w tylnej części ramy posiada siodło służące do połączenia ciągnika z naczepą. Na siodle opiera się przednia część naczepy, w związku z czym część ciężaru naczepy obciąża ciągnik.

Samochody specjalizowane - samochody z nadwoziem przystosowanym do przewozu określonych ładunków lub w określony sposób, np. samochody do przewozu mebli, zwierząt, betonu, samochodów, chłodnie, cysterny, itp.

Dopuszczalne wymiary pojazdów lub ich zespołów, obowiązujące w Polsce zależą od (stan na 2007r.): •

długość - od rodzaju pojazdów: pojedynczy 12 m; zestaw członowy 16,5 m; zestaw przyczepowy: 18,75 m;

•

szerokość – od rodzaju nadwozia: ogólnie 2,55 m; furgony z izolacją termiczną 2,60 m;

•

wysokość: 4,00 m.

Dopuszczalna masa całkowita pojazdu lub zespołu pojazdów zależy od rodzaju pojazdu i liczby osi: POJEDYNCZE POJAZDY •

dwuosiowy pojazd samochodowy (PS) - 18 ton;

•

dwuosiowa przyczepa - 18 ton,

•

trzyosiowa przyczepa - 24 tony;

•

trzyosiowy PS

•

czteroosiowy PS z dwoma osiami kierowanymi - 32 tony;

- 25 ton lub 26 ton

ZESPOŁY POJAZDÓW •

dwuosiowy PS i dwuosiowa przyczepa - 36 ton;

•

dwuosiowy PS i trzyosiowa przyczepa - 40 ton;

•

trzyosiowy PS i dwuosiowa przyczepa - 40 ton;

Rzeczywista masa całkowita przyczepy ciągniętej przez samochód ciężarowy o dmc > 3,5 t, nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej tego samochodu, powiększonej o 40 % .

Oś pojedyncza pojazdu - oś oddalona od osi sąsiedniej o >1,8 m lub dwie sąsiednie osie, jeśli są oddalone od siebie < 1 m. Oś wielokrotna - zespół złożony z dwóch lub więcej osi (zwanych osiami składowymi), którym odległość między sąsiednimi osiami składowymi wynosi od 1 do 1,8 m.

Charakterystyka techniczna samochodów o małej ładowności (maksymalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony): Samochody ciężarowo-osobowe - oddzielenie kabiny kierowcy i pomieszczenia przeznaczonego do przewozu osób od przestrzeni ładunkowej trwałą przegrodą. Przegroda taka w samochodzie o dmc nie przekraczającej 2,5 t, powinna odpowiadać wymaganiom określonym w PRD.

Popularnymi w Polsce samochodami do przewozu ładunków są: w grupie samochodów ciężarowo-osobowych: Citroen Berlingo, Fiat Seicento Van, Fiat Panda Van, Nissan Navara, Opel Combo, Peugeot Partner, Renault Kangoo, Volkswagen Caddy; w grupie samochodów dostawczych: Citroen Jumper, Fiat Doblo, Fiat Ducato, Ford Transit, Iveco Daily, Lublin 3, Mercedes Sprinter, Mercedes Vito, Opel Vivaro, Peugeot Boxer, Renault Master, Volkswagen Crafter, Volkswagen Transporter; w grupie samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych: DAF, Iveco, Jelcz, KaMAZ, MAN, Mercedes-Benz, Renault Truck, Scania, Star, Tatra, Volvo.

Samochody o średniej i dużej ładowności

RODZAJE KABIN : - klasyczna - wagonowa (czołowa) - wielomiejscowa (brygadowa)

Spojlery aerodynamiczne •

Dobór do modelu kabiny

•

Regulacja ustawienia

•

Spojlery boczne

•

Osłony międzyosiowe

•

Spojler pod zderzakiem

Stosowanie tych owiewek pozwala na zmniejszenie siły oporu powietrza o około 20 %, przez co uzyskuje się zmniejszenie zużycia paliwa, nawet o 10-12 %.

NADWOZIA UŻYTKOWE Nadwozia uniwersalne •

z otwartą skrzynią ładunkową (z opończą lub bez);

•

z zamkniętą skrzynią ładunkową (furgon).

Nadwozia specjalizowane •

do transportu określonego ładunku, np. zwierząt, samochodów osobowych, odzieży;

•

do transportu materiałów płynnych i sypkich, np. cysterny, silosy;

•

zapewniające określone warunki środowiskowe, np. nadwozia izotermiczne, lodownie, chłodnie;

•

do transportu ładunków nienormatywnych.

Nadwozia wymienne (oddzielny wykład)

Autosilosy są pojazdami zbiornikowymi do przewozu luzem materiałów sypkich i suchych, np. mąka, cukier, sól, nawozy sztuczne  eliminacja opakowań. Przekrój zbiornika silosu z reguły jest kołowy. Do rozładowania silosu w jego tylnej części znajduje się lej zsypowy a w przedniej podnośnik hydrauliczny. Podczas rozładunku silos jest podnoszony na podnośniku teleskopowym, aż do osiągnięcia kąta 50 60. Rozładunek: system grawitacyjno – nadciśnieniowy (nadciśnienie do 0,2 MPa). Pompa (hydrauliczny mechanizm unoszenia) i sprężarka (pneumatyczny system opróżniania) są napędzane od silnika samochodu lub od oddzielnego silnika elektrycznego.

Naczepy zbiornikowe ze zbiornikami o osi pionowej (materiały sypkie). Zbiorniki są mocowane do ramy podwozia. Zalety: łatwe do wykonania, duża sztywność oraz korzystny stosunek masy własnej do pojemności. Wady: trudności przy rozładunku, gdy materiał sypki uległ silnemu ubiciu w części stożkowej zbiornika.

Ciecze i gazy to płyny. Transport cieczy i gazów odbywa się w zbiornikach o sztywnej lub elastycznej konstrukcji. Autocysterny, przyczepy z cysternami mają zbiorniki przystosowane do ciśnienia wewnętrznego:  bezciśnieniowe (ciśnienie atmosferyczne);  ciśnienie do 0,2 MPa;

 ciśnienie powyżej 0,2 MPa Podstawowym parametrem cysterny jest pojemność użytkowa:

 autocysterny

8 – 20 m3

 naczepy – cysterny

30 – 55 m3



naczepy – silosy

50 – 70 m3

Autocysterny zwykle posiadają węzeł dystrybucyjny z pompą do rozładunku płynu. Napęd pompy jest doprowadzany od przystawki odbioru mocy na skrzyni biegów. Wydajność pompy sięga kilkuset dm3 na minutę.

Ciągnik siodłowy z naczepą – cysterną Naczepy ze zbiornikami - samonośne. Wykonywane ze stopów lekkich lub stali nierdzewnej. Wewnątrz są pokrywane powłoką ochronną, np. w cysternach do przewozu kwasów i cieczy żrących wewnątrz zbiornika umieszcza się warstwę ochronną z gumy. W dolnej części cysterny są umieszczane urządzenia spustowe do rozładowania cysterny. Wyładunek może odbywać się samoczynnie (po otwarciu zaworów spustowych – metoda grawitacyjna) lub wymuszony przez instalację ssąco – tłoczącą. Od początku lat 90-tych w budowie cystern dominuje system napełniania od dołu. Beton w czasie przewożenia nie może osiąść lub zastygnąć, dlatego zbiornik obracając się nieustannie miesza beton. Betonomieszalnik może być napełniany suchymi składnikami betonu a wodę dodaje się do betonomieszalnika ze zbiornika, na kilka minut przed dojechaniem do miejsca budowy. Zbiornik napędzany jest od silnika samochodu lub dodatkowego silnika, zamontowanego na ramie samochodu. W celu opróżnienia zbiornika zmienia się kierunek jego obracania. Umieszczone

wewnątrz zbiornika przegrody ślimakowe przesuwają beton w kierunku rynny spustowej. Stosuje się także przechylanie betonomieszalnika do tyłu, podobnie jak skrzynię ładunkową wywrotki.

Kryteria oceny rodzajów transportu •

zasięg

•

czas i koszty (w tym infrastruktura)

•

rodzaj ładunku

•

ładowność

•

terminowość

•

bezpieczeństwo

•

wpływ na środowisko (powietrze, hałas, teren)

•

wrażliwość na warunki atmosferyczne

•

elastyczność (dowolność wyboru trasy)

•

dostępność dla klienta

Transport drogowy (samochodowy) ZALETY •

bezpośrednio od nadawcy do odbiorcy („od drzwi do drzwi”)

•

dostępność

•

różnorodność nadwozi - możliwość przewozu każdego ładunku

•

elastyczność trasy

•

dużą szybkością przewozu, szczególne na krótkich i średnich odległościach

•

terminowość i punktualność

•

zastosowanie we wszystkich dziedzinach gospodarki

•

ograniczona zdolność wykonywania przewozów masowych

•

wysokie koszty jednostkowe

•

negatywny wpływ na środowisko

WADY

•

wypadki (MRiBRD)

Transport kolejowy ZALETY: •

duża ładowność (masowość),

•

ekonomiczność,

•

bezpieczeństwo przewożonych ładunków

•

przyjazny dla środowiska

WADY: •

niemożliwość bezpośredniego dotarcia do N do O

•

konieczność stosowania innych środków transportowych i przeładunkowych,

•

konieczność przewożenia dużych ilości ładunków (związane jest to z ekonomicznością),

•

duża czasochłonność transportu w przypadku transportu do kilku stacji docelowych

Transport morski Zalety: duża ładowność, niskie koszty, możliwość transportu w zasadzie wszystkich rodzajów ładunków, stosunkowo duże bezpieczeństwo przewożonych ładunków Wady: długi czas transportu +wady transportu kolejowego

Transport przesyłowy. Taśmowy - głównie materiały sypkie, lecz tylko na niewielkie odległości ze względu na małą ekonomiczność i dużą energochłonność. Rurociągowy - produkty płynne (ciecze i gazy), o odpowiedniej gęstości i lepkości. Zalety:

duża ekonomiczność małą wrażliwością na warunki otoczenia Wady: konieczność przesyłu dużych ilości materiału duży koszt budowy problemy w kontroli i konserwacji

Transport wodny śródlądowy dawniej miał ogromne znaczenie w gospodarce państwa, ale wraz z rozwojem innych (lądowych) rodzajów transportu jego znaczenie spadło. Zalety: •

niskie koszty

•

duża ekologiczność

•

istnieje tylko przy większych ciekach wodnych

•

czasochłonny

Wady:

Transport powietrzny Jest najmłodszą gałęzią transportu, której rola i znaczenie systematycznie rośnie, przede wszystkim jako najszybszego rodzaju transportu pasażerskiego i transportu pocztowego. Jego rozwój i znaczenie są poważnie ograniczone głównie ze względu na bardzo wysokie koszty i niewielką ładowność.

Transport bezpośredni: przewóz ładunku od miejsca nadania do miejsca odbioru jednym środkiem transportu przez jednego przewoźnika. Transport łamany: co najmniej dwa środki transportowe, ale z tego samego rodzaju transportu. Transport kombinowany: przewóz ładunku środkami transportowymi co najmniej dwóch rodzajów transportu, w tej samej JŁ.

Jednostki ładunkowe w transporcie kombinowanym:

•

kontenerowe, formowane w kontenerach,

•

pojemniki transportowe,

•

samochody ciężarowe,

•

nadwozia wymienne,

•

naczepy przystosowane do transportu kombinowanego,

•

naczepy systemu bimodalnego.

Rodzaje transportu kombinowanego kolejowo-drogowego (inaczej: szynowo- drogowego): System „na barana” - przewóz kontenerów, nadwozi samochodowych, naczep, przyczep na platformach kolejowych o tradycyjnej konstrukcji („Huckepack” lub „Piggyback”) System „ruchomej drogi” –przewóz samochodów lub zespołów pojazdów platformami kolejowymi o specjalnej konstrukcji (“Rollende Landstrasse” lub “Rolling Highway”); Transport naczep samochodowych na wagonach kieszeniowych (ang. Semi Trailers, fr. Kangoerou); System bimodalny, tj. przewóz naczep drogowych o specjalnej konstrukcji na standardowych wózkach wagonowych. Elementy pociągu bimodalnego 1,2 –naczepa drogowo – kolejowa, 3 – standardowy wózek wagonowy, 4 – adapter skrajny, 5 – adapter środkowy

Fazy zestawiania pociągu bimodalnego: A - naczepa z uniesionym pneumatycznie tyłem najeżdża na wózek z adapterem; B - wysunięcie łap i podniesienie kół naczepy; C - przyłączenie drugiego wózka; D - podniesienie łap, naczepa zamienia się w wagon; E - za chwilę cysterna osiądzie na wózku; F - koła w górę i potrzebny jest następny wózek Suwnice stosowane są m.in. jako maszyny ładunkowe na bocznicach kolejowych do przeładunku kontenerów, a także na składowiskach materiałów masowych, surowców i produktów. Zastosowanie suwnic wymaga znacznej przestrzeni roboczej, co może stanowić pewne ograniczenia do ich zastosowania.

Źródła narażeń w transporcie:

•

Klimatyczne – są to związane z klimatem zjawiska fizyczne, takie jak zmiany temperatury i wilgotności powietrza, promieniowanie słoneczne, wiatr, deszcz, szron, lód, śnieg, grad, mgła, zanieczyszczenia atmosfery.

•

Mechaniczne – występują w postaci statycznych lub dynamicznych obciążeń (uderzenia, drgania), które mogą doprowadzić do uszkodzenia ładunku lub opakowania (zginanie, złamanie, zgniecenie, stłuczenie).

•

Biologiczne (biotyczne) – są wynikiem działania żywych organizmów takich jak bakterie, grzyby pleśniowe, owady, gryzonie, ptaki.

•

Inne – zalanie wodą, piasek, kurz, zanieczyszczenia.

Niekorzystne cechy fizyko-chemiczne ładunków: - wrażliwość na wstrząsy i uderzenia; -

długotrwałość transportu;

-

wilgotność i temperaturę otoczenia;

- szkodliwość dla zdrowia ludzkiego; - ujemne oddziaływanie na inne ładunki; - podatność na wchłanianie i wydzielanie zapachów; -

samozapalenie i wybuch;

-

rozsypanie, wylewanie i wyparowywanie.

Właściwości ładunku wpływają na: •

dobór środków transportowych, maszyn ładunkowych i urządzeń magazynowych,

•

sposób wykonywania prac przeładunkowych,

•

normy technologiczne dla prac ładunkowych,

•

sposób zabezpieczenia ładunków podczas transportu,

•

trasę przewozu i zasady ruchu pojazdu po drogach publicznych,

•

oznakowanie pojazdu i ładunku,

•

wymagane uprawnienia dla kierowców i dokumenty przewozowe,

•

czas i koszty transportu,

•

wysokość stawek za przewóz oraz usługi przeładunkowe,

•

bezpieczeństwo transportu.

Podatność transportowa – stopień odporności na warunki i skutki transportu. Wyróżniamy następujące rodzaje podatności transportowej: •

naturalną

•

techniczną

•

ekonomiczną

Podatność naturalna wynika z fizycznych, chemicznych oraz biologicznych cech i właściwości ładunków. Naturalne właściwości ładunku wynikają przede wszystkim z jego stanu skupienia, gęstości, gęstości nasypowej, temperatury topnienia, krzepnięcia oraz własności mechanicznych (wytrzymałość, twardość, sprężystość, plastyczność) . Podatność techniczna wynika z masy, objętości, kształtu ładunku. Można ją zwiększać poprzez stosowanie opakowań transportowych. Ułatwiają one: 1) mechanizację prac przeładunkowych (podatność przeładunkowa) 2) rozmieszczenie i mocowanie ładunku na pojeździe (podatność przewozowa). Wysoka podatność przeładunkowa nie jest jednoznaczna z wysoką podatnością przewozową. Niektóre ładunki mogą mieć wysoką podatność przeładunkową a niską podatność przewozową, lub odwrotnie. Podatność ekonomiczna to odporność ładunków na warunki przemieszczania, wynikające z wartości ładunku. Podatność ekonomiczna wynika z wartości ładunku. Podstawowe kryteria klasyfikacji ładunków: ·

stan skupienia i postać,

·

podatność transportowa,

·

sposób, materiał i rodzaj opakowania,

·

sposób przeładunku.

Zależnie od spełnianych funkcji, opakowania dzieli się na: · Jednostkowe - zawierają poszczególne sztuki produktu lub porcję wyrobu np. pudełka, paczki, puszki, butelki. Osłona produktu całkowita (ampułki, butelki, pudełka, puszki, słoje) lub częściowa (siatki, tacki). Chronią przed ubytkami ilościowymi i jakościowymi, jednak nie stanowią dostatecznej ochrony przed NT. Zbiorcze - łączą ustaloną liczbę sztuk produktu lub opakowań jednostkowych w większą całość np. pudła kartonowe, skrzynki, pojemniki, owinięcia foliowe (zgrzewki); częściowo chronią przed narażeniami transportowymi. Transportowe - są to opakowania zewnętrzne, przystosowane do transportu i przechowywania produktów w opakowaniach jednostkowych, zbiorczych lub luzem. Mogą osłaniać produkt całkowicie (beczki, bębny, butle, kanistry, pojemniki i skrzynie zamknięte, worki) lub częściowo (klatki, kosze, częściowe owinięcia, pojemniki i skrzynie ażurowe, szpule, worki siatkowe).

Zadania opakowania: •

zabezpieczenie ładunku przed narażeniami transportowymi (K,M,B) oraz przed ubytkami naturalnymi;

•

ochrona użytkownika i otoczenia przed szkodliwym działaniem opakowanego produktu (przed zabrudzeniem, zatruciem, zalaniem, przed otwarciem przez dzieci, pożar, skażenie, wybuch itp.);

•

ułatwianie składowania, przemieszczania i kompletowania produktów w czasie ich wytwarzania, magazynowania, transportu (przewóz, przeładunek), sprzedaży i użytkowania;

•

zabezpieczenie ładunku przed kradzieżą lub zagubieniem w czasie składowania, przewozu i przeładunku;

•

informowanie o właściwościach produktu i ładunku.

Wymiary jednostki ładunkowej dostosowane do wymiarów opakowań transportowych (zbiorczych) oraz wymiarów powierzchni ładunkowej środka transportowego. Masa jednostki ładunkowej dostosowana do udźwigu maszyn przeładunkowych i ładowności środka transportowego.

W normie PN-85/O-79252 wyróżniono cztery grupy znaków: 1) Znaki zasadnicze - informują o zawartości opakowania i odbiorcy. 2) Znaki informacyjne – opisują niektóre cechy ładunku, np. jego masę, wymiary gabarytowe (zewnętrzne) oraz nadawcę. 3) Znaki ostrzegawcze (inaczej: znaki niebezpieczeństwa) – wskazują cechy ładunków niebezpiecznych, czyli informują o szczególnych środkach ostrożności podczas przechowywania i transportu takich ładunków. 4) Znaki manipulacyjne - określają sposób postępowania (obchodzenia się) z ładunkiem podczas przechowywania i transportu.

Wskaźniki monitorujące warunki transportu  wskaźnik wstrząsu (etykieta Shock Watch),  wskaźnik przechyłu (etykieta Tilt Watch),  wskaźnik temperatury (etykiety Warm Mark i Cold Mark) - przez jakiś czas produkt był w niewłaściwej temperaturze.  wskaźnik świeżości produktów spożywczych (etykiety Fresh Tag, np. do monitorowania świeżości ryb).

KLASYFIKACJA TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe Klasa 2 Gazy Klasa 3 M. ciekłe zapalne Klasa 4.1 M. stałe zapalne Klasa 4.2 M. samozapalne Klasa 4.3 M. wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne Klasa 5.1 M. utleniające Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne Klasa 6.1 M. trujące

Klasa 6.2 M. zakaźne Klasa 7 M. promieniotwórcze Klasa 8 M. żrące Klasa 9 Różne materiały i przedmioty niebezpieczne

GRUPY NIEBEZPIECZEŃSTWA „MN” cyfra ta dotyczy numeracji (klasyfikacji) towarów niebezpiecznych: »

2 (12 podgrup) Emisja gazów spowodowana ciśnieniem lub reakcją chemiczną

»

3 (17 podgrup) Łatwopalność materiałów ciekłych (par) i gazu lub materiału ciekłego podatnego na samonagrzewanie

»

4 (12 podgrup) Łatwo palne materiały stałe lub materiały stałe podatne na samonagrzewanie

»

5 (10 podgrup) Działanie utleniające

»

6 (17 podgrup) Działanie trujące

»

7 (8 podgrup) Działanie promieniotwórcze