Wykład 5 - Notatki z wykładu 5 PDF

Preview

Summary

Wykład 5 prowadzony przez Dr Dorota Gregorowicz-Warpas ...

Description

Wykład 5" Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania 2018 r • Raport opracowany i opublikowany 31.01.2018 roku przez NIZP-PZH. " • Bezrobocie —> ogółem najniższe w Europie. " • Umieralność —> natężenie umieralności na choroby układu krążenia spada, natomiast nowotwory są drugą co do ogółu przyczyna umieralności w Polsce. " Mierniki zdrowia • Są podstawą oceny stanu zdrowia populacji." • Najczęściej wyróżnia się trzy grupy mierników zdrowia: " - Pozytywne. " - Negatywne. " - Narażenia. " • Każdy z nich może dotyczyć poszczególnych osób, jednostek lub większych zbiorowości. " • W praktyce, w ocenie zdrowia populacji stosuje się przede wszystkim mierniki negatywne." Mierniki pozytywne • Określają sprawność i prawidłowe funkcjonowanie organizmu. " • Należą do nich:" - Przyrost naturalny. " - Wzrost i masa ciała. " - Płodność kobiet. " - Pojemność płuc. " - Parametry krwi " - Stan uzębienia. " Mierniki negatywne " • Są odzwierciedleniem istniejących w populacji chorób i ich następstw. " • Do tej grupy należą: " - Zachorowalność. " - Chorobowość. " - Umieralność. " - Śmiertelność. " Przyrost naturalny (ludności) • Suma osób wynikająca z liczby zgonów odjętej od liczby urodzeń, w określonym czasie (rok), na określonej przestrzeni (kraj, województwo) w stosunku do określonej stałej (K), która wynosi 1, 10 lub 100 tyś. w zależności od liczby populacji. " Przyrost rzeczywisty (ludności) • Suma osób wynikająca z dodania liczby osób z migracji do przyrostu naturalnego i odjęcia liczby osób, które wyemigrowały. " Zapadalność " • Inaczej zachorowalność. " • Liczba nowych przypadków choroby zaistniałych w określonym czasie. " • Jest wyrażona za pomocą współczynnika zapadalności, czyli nowych przypadków w stosunku do liczby osób populacji narażonych na ryzyko zachorowania. " w = (l/c) x k "

- l - liczba nowych zachorowań w określony czasie." - c - liczba osób narażonych na zachorowanie w tym czasie." - k - stała wynosząca np. 10 000 lub 100 000, w zależności od tego na jaką liczbę mieszkańców obliczany jest współczynnik."

Chorobowość (CH) • To w danym okresie czasu liczba wszystkich istniejących przypadków określonej choroby, zarówno nowych jak i takich, w których początek choroby, przypadł na czas poprzedzający okres badany. " w = (l/c) x k "

- l - liczba wszystkich zaistniałych przypadków w określonym czasie." - c - liczba osób narażonych na zachorowanie w tym czasie." - k - stała wynosząca np. 10 000 lub 100 000, w zależności od tego na jaką liczbę mieszkańców obliczany jest współczynnik." Rodzaje chorobowości • Okresowa —> rozpatrywana w określonym przedziale czasowym. " • Punktowa (chwilowa) —> rozpatrywana w dowolnym punkcie czasowym. " • Ogólna —> rozpoznawana w okresie 12 miesięcy. " Umieralność (U) • Liczba zgonów w badanej populacji, w danym okresie czasu z powodu określonej choroby. " • Współczynnik umieralności (WU) obliczany jest wg wzoru: " WU = (a/b) x 1000 " a - liczba zgonów ogółem w danym czasie. " b - liczba ludności narażona na ryzyko zgonu w danym czasie. " Współczynnik umieralności proporcjonalnej • Przedstawia proporcję zgonów z powodu określonej przyczyny w stosunku do ogółu zgonów." (liczba zgonów z powodu chorób układu krążenia/liczba zgonów okołem) x 1000" Śmiertelność (Ś) • Odsetek zgonów wśród osób chorych na ściśle określoną chorobę. " • Współczynnik śmiertelności (WŚ) obliczamy wg wzoru: " w = (l/c) x 100%"

- l - liczba zgonów z powodu danej choroby. " - c - liczba chorych na tę chorobę. " Miernik ryzyka zachorowania lub zgonu • To cechy genetyczne, zależne od środowiska, które u danej osoby mogą zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia choroby." Mierniki narażenia zdrowia " • Wg. L. Jabłońskiego. " • Osobnicze (jednostkowe). " • Populacyjne (zbiorowe). " Osobnicze mierniki zdrowia (ryzyka) " • Zachorowania lub zgony obejmują cechy genetyczne, psychiczne (nawyki) i oddziaływanie środowiska życia. " • Cechy te oraz środowisko zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia określonej jednostki chorobowej u danej osoby. " • Np. czynniki ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego (otyłość, palenie tytoniu, hipercholesterolemia itd). " • Im więcej czynników ryzyka u jednego człowieka, tym większe prawdopodobieństwo, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia zawału mięśnia sercowego. " • Znajomość czynników ryzyka pozwala a zastosowanie profilaktyki."

Populacyjne (zbiorowe) mierniki ryzyka • To niekorzystne działanie czynnika (bądź czynników) na wybraną grupę osób (populację) np. zanieczyszczona woda, klimat. " • Znajomość czynników ryzyka pozwala wyodrębnić w populacji ludzkiej tzw. grupę ryzyka, czyli grupy osób, u których stwierdza się istnienie czynnika ryzyka zwiększającego prawdopodobieństwo wystąpienia określonej zmiany. "...