Zobowiązanie z deliktów osób alieni iuris PDF

Preview

Summary

Zobowiązanie z deliktów osób alieni iuris...

Description

1) Zobowiązanie z deliktów osób alieni iuris --- Actiones adiedcticiae qualitias – na postawie prawa pretorskiego można było dochodzić zobowiązań zaciągniętych przez alieni iuris od pater familias. --- odpowiedzialność noksalna – gdy osoba alieni iuris lub niewolnik dokonał deliktu to albo pater familias pokrywał delikt albo oddawał tą osobę do dyspozycji poszkodowanego do czasu naprawy. To powództwo szło „za głową” tzn. ciążyła ona na właścicielu aktualnym w czasie procesu albo też na sprawcy, jeżeli w tym czasie nie podlegał już władzy. 2) Zobowiązania ze szkód wyrządzonych przez zwierzęta --- odpowiedzialność noksalna – tyle tylko że wydanie sprawcy zastępowała odszkodowanie 3) Umocnienie zobowiązań to: --- zastaw --- kara umowna Osobnym sposobem było też – PORĘCZENIE za cudzy dług. --- poręczenie stypulacyjne miało 3 formy: a)) sponsjo – pomiędzy wierzycielem a 3, gdzie 3 poręczała spełnienie długu (tylko ob. rzymscy) b)) fide promisio – dopuszczenie peregrynów --- dla innych niż stypulacyjne było – fide iusio –któr przechodziło na spadkobierców wierzyciela. PORĘCZENIE istnieje obok zobowiązania głównego. Ma charakter substytucyjny tzn najpierw należy dochodzić roszczeń od dłużnika, później dopiero od poręczyciela (gdy było kilku to trzeba było rozłorzyć i domagać się od każdego części). Z poręczeniem związane było - prawo regresu – gdy było kilku poręczycieli ale w tym czasie nie było ich w mieści to mógł pokryć wierzytelność ale później mógł domagać się zwrotu części od reszty wierzycieli.

Poręczenie stypulacyjne 4) Zmiana wierzyciela Zmiana wierzyciela w prawie rzymskim mogła nastąpić na 3 sposoby: a)) surogaty (namiastki cesji) – przeniesienie wierzytelności na inną osobę przez czynność prawną b)) nowacja – nowy wierzyciel przyjmował od dłużnika stypulacyjne przyrzeczenie spełnienia tego samego świadczenia, które należało się staremu wierzycielowi. c)) in rem suam – dotychczasowy wierzyciel udzielał nowemu zlecenia do ściągnięcia należności od dłużnika i w tym celu ustanawiał go swoim zastępcą procesowym 5) Zmiana dłużnika Następowała tylko w 1 sposób przez: --- nowacja – wierzyciel przyjmował od nowego dłużnika stypulacyjne przyrzeczenie wypełnienia obowiązku dawnego dłużnika 6) Umorzenie (wygaśnięcie ). Są 2 sposoby na to: wg ius civile i wg prawa pretorskiego. Zobowiązania cywilne gasły z mocy prawa ipso iure, a wg prawa pretorskiego trzeba było wystąpić o wygaśnięcie. +++ Ipso iure: a) Prawidłowym wygaśnięciem jest wykonanie (SOLUCIO) zobowiązania w sposób właściwy (tzn. tak jak brzmiała jego treść i przez dłużnika osobiście, do rąk właściciela we właściwym miejscu i czasie); b) solutio per aes et libram – zwolnienie z zobowiązania poprzez formalny akt zwolnienia; c) NOWACJA – polegała na zastąpieniu jednego zobowiązania nowym stosunkiem obligacyjnym, który wstępował w miejsce poprzedniego; d) CONFUSIO – zlanie

się zobowiązań tzn wierzyciel staje się swoim dłużnikiem; e) gasły przy niektórych także poprzez śmierć dłużnika +++ wg prawa pretorskiego:- paqctum de non petendo – nieformalna umowa, w której wierzyciel przyrzekał dłużnikowi, że albo w ogóle, albo przez pewien czas nie będzie pozywał go do sądu o należne świadczenie. ---- kompensacja (potrącenie) – umorzenie wierzytelności w wyniku przeciwstawienia roszczeniu wierzyciela wzajemnej wierzytelności ze strony dłużnika. Mogła być: a))) dobrowolna b))) przymusowa – sędzia mógł dokonać kompensacji w bonea fidei; a w stricti iuris bankier lub nabywca masy upadłego dłużnika. Kompensacja za Justyniana występowała z mocy prawa. Do roszczeń nadawały się wierzytelności które były: wzajemne; wymagalne; jednorodzajowe; płynne (łatwe do udowodnienia)...