2. Walki o granicę wschodnią PDF

Preview

Summary

Notatki z podręcznika Nowej Ery. ...

Description

Walki o granicę wschodnią

Koncepcja inkorporacji - Roman Dmowski

zakładała wcielenie ziem do Polski, a także polonizację osób o innej narodowości, zasiedlających te tereny w celu utworzenia państwa jednonarodowego

Koncepcja federacyjna - Józef Piłsudski

zakładała odtworzenie wielonarodowego państwa w granicach z czasów Jagiellonów, co oznaczało, że Polska miałaby sąsiadować z Litwą i Ukrainą

Wojna polsko-ukraińska I.

Powstanie Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL) - ogłoszenie niepodległości przez Ukrainę

II. Traktat brzeski podpisany 9 lutego 1918 r. - władze Ukrainy zrzekły się roszczeń do Galicji Wschodniej (ludność tych terenów nie była zadowolona i nie zamierzała rezygnować z planów stworzenia własnego państwa) III. Noc z 31 października na 1 listopada 1918 r. - Ukraińcy zajęli prawie całą Galicję Wschodnią i Lwów oraz niezależnie od URL proklamowali utworzenie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej (ZURL), co wywołało opór ludności polskiej we Lwowie IV. Wiosna 1919 r. - do Galicji Wschodniej skierowana została Błękitna Armia gen. Józefa Hallera, która wyparła siły ukraińskie za rzekę Zbrucz V. 1 września 1919 r. - oficjalne zawieszenie broni VI. Marzec 1923 r. - obszar uznano za część Polski na arenie międzynarodowej Orlęta Lwowskie - niepełnoletni ochotnicy, służyli w oddziałach polskich podczas obrony Lwowa

1

Wyprawa kijowska I.

Luty 1919 r. - pierwsze starcie oddziałów polskich z Armią Czerwoną pod Berezą Kartuską na Polesiu. Przeważające siły należały do Polaków, którzy zajęli znaczną część Białorusi i Wołyń

II. W listopadzie 1919 r. Piłsudski nakazał wstrzymać ofensywę ponieważ bolszewicy byli bliscy klęski, walcząc jednocześnie z wojskami Białych dowodzonymi przez gen. Antona Denikina III. W kwietniu 1920 r. Piłsudski zawarł porozumienie z rządem URL, na którego czele stał ataman Symon Petlura. Wojska polskie i ukraińskie rozpoczęły ofensywę i w maju bez walki zajęły Kijów. IV. Poprawienie się sytuacji Armii Czerwonej - do armii bolszewików wstąpiło ponad 40 tys. oficerów z gen. Aleksiejem Brusiłowem na czele

Ofensywa bolszewików I.

Czerwiec 1920 r. - do działań ofensywnych przystąpiła Armia Czerwona; najpierw Armia Konna Siemiona Budionnego, a w lipcu armia Michaiła Tuchaczewskiego

II. 1 lipca 1920 r. powołano Radę Obrony Państwa, złożona z przedstawicieli parlamentu, rządu i władz wojskowych, na której czele stanął Józef Piłsudski III. 5 lipca 1920 r. odbyła się konferencja dotycząca sytuacji politycznej mocarstw; z prośbą do obradujących zgłosił się premier Władysław Grabski. W zamian za udzielenie poparcia zażądali od Polski trudnych warunków do spełnienia:

- zawieszenie broni i rozejm na granicy wzdłuż lini drugiego rozbioru, nazywanej linią Curzona

- oddanie Wilna Litwie i uznanie decyzji ententy w sprawie Śląska Cieszyńskiego i Galicji Wschodniej 2

IV. Powołanie nowego gabinetu - Rządu Obrony Narodowej kierowanego przez Wincentego Witosa V. 28 lipca w opanowanym przez Armię Czerwoną Białymstoku bolszewicy powołali podporządkowany Moskwie Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski z Feliksem Dzierżyńskim i Julianem Marchlewskim na czele, który miał objąć władzę w przyszłej Polskiej Republice Radzieckiej, włączonej do Rosji Radzieckiej

Bitwa warszawska I.

Działania zbrojne rozpoczęły się 13 sierpnia; następnego dnia do kontrataku ruszyli znad rzeki Wkry Polacy

II. 15 sierpnia nadal trwały zaciekłe walki o Radzynin, jednak szala zwycięstwa zaczęła się przechylać na stronę polską III. 16 sierpnia siły polskie przystąpiły do ofensywy znad rzeki Wieprz; rozbito wówczas trzon armii Tuchaczewskiego IV. Pod koniec sierpnia oddziały bolszewickie zostały odepchnięte ze Bug V. 31 sierpnia 1920 r. w bitwie pod Komarowem rozprawiono się z Armią Konną Budionnego

3

Wojsko polskie

Armia Czerwona

hełmy z charakterystycznym grzebieniem

bagatyrka (budionówka) - charakterystyczna filcowa czapka noszona przez czerwonoarmistów

mundury o kolorze khaki

różne mundury lub ubrania, na które naszywali czerwone emblematy

karabiny Mauser wz. 98

karabiny Mosin wz. 91

broń odziedziczona po armiach zaborczych i od ententy

oficerowie różnych szczebli podporządkowani byli komunistycznym oficerom politycznym tzw. politrukom

Ksiądz Ignacy Skorupka - symbol oporu przeciwko bolszewikom w 1920 r.; prowadził do boju oddziały polskie jako kapelan; poległ u boku tysięcy innych Polaków

Lew Trocki - bliski współpracownik Włodzimierza Lenina; po rewolucji październikowej stał się drugą najbardziej wpływową postacią w Rosji Radzieckiej; stworzył Armię Czerwoną i nią kierował

Cud nad Wisłą - zasadnicza część Bitwy Warszawskiej odbyła się 15 sierpnia w święto Matki Boskiej Zielnej, dlatego wierzono, że na przebieg starcia miały wpływ siły nadprzyrodzone

Pokój ryski I.

22-28 września 1920 r. Polacy odnieśli zwycięstwo w bitwie nad Niemnem

II. 18 marzec 1921 r. zawarto pokój w Rydze:

- ustalono granice między Polską a Rosją Radziecką - obie strony zobowiązały się do nieingerowania w swoje sprawy wewnętrzne i rezygnacji z odszkodowań wojennych

- niepopieranie działalności wymierzonej przeciwko sobie - polska delegacja uznała panowanie bolszewików na Ukrainie (wycofanie się z sojuszu z URL) III. Pokój ryski nie odzwierciedlał rzeczywistego sukcesu Polaków w ostatniej fazie wojny i uniemożliwiał realizację planów Piłsudskiego na prowadzenie federacyjnej polityki wschodniej

Wileńszczyzna I.

Piłsudski polecił swojemu przyjacielowi gen. Lucjanowi Żeligowskiemu wzniecenie pozornego buntu przeciwko władzom polskim oraz zajęcie Wilna

II. 9 października 1920 r. została utworzona tzw. Litwa Środkowa III. W marcu 1922 r. sporne tereny zostały włączone do II RP IV. Sprawa Wilna wywarła negatywny wpływ na relacje polsko-litewskie. Litwini do 1927 r. uznawali, że oba państwa są w stanie wojny

4...