20. Kat - College-aantekeningen 20 PDF

Preview

Summary

aantekeningen lessen EDRB meer bepaald rassen- en beoordelingsleer Ann Van Soom Kat...

Description

20. kat

Rasloze katten : Verwilderde kat, straatkat, zwerfkat, huiskat

Wilde katten – Trap-neuter-return (TNR)

In 2012… Start van het kattenplan, zowel voor rasloze als raskatten

Hoe onderscheid maken tussen rasloze en raskatten? Is een rasloze kat een europese korthaar?  Europese korthaar in Europa werd door Scandinaviërs gefokt uit huiskatten van gewenste type, zonder inmenging van Perzische katten (mesocefaal type)  Elders in Europa werd dit ook gedaan maar met inmenging van Perzische katten (brachycefaal type)- (Britse korthaar)  In Benelux alleen Britse korthaar erkend: hier gebruikt men de term Europese korthaar vaak voor de rasloze huiskat RASSEN Fokken van raskatten 1871 : eerste kattenshow in London Breeds on exhibit       

Siamese Cats Manx Cats French Persian (Angora) Cats Long Haired Cats English Shorthair Cats Scottish Wild Cat Polydactyl Cats

Fokken van raskatten sinds 150 jaar  CFA (Cat Fanciers Association) : 41 rassen  The International Cat Association (TICA): 57 rassen Hoe worden kattenrassen ingedeeld? Lengte vacht:  Kortharige, halflangharige (variant kortharige), langharige, rextype, haarloze naaktkatten Rastype:  brachycefaal, mesocefaal, dolichocefaal Herkomst:

 Gevestigde rassen : kattenrassen die al bestonden rond begin 20ste eeuw en verder gefokt werden voor shows (Siamees, Brits korthaar, Perzisch langhaar)  Oorspronkelijke rassen (natuurrassen) : kwamen al voor als huiskat in streek van herkomst (Turkse Van, Japanse bobtail, Noorse Boskat)  Combinatierassen : rassen die nog niet zo lang gefokt worden en door kruising van rassen/soorten verkregen worden (Ocicat, Exotic, Bengaal, Savannah)  Mutatierassen : rassen die nog niet zo lang gefokt worden en gebaseerd zijn op één opvallend erfelijk kenmerk (Cornish Rex, Sphynx, Scottish Fold) Kortharige rassen  Soms wordt er in een nestje korthaarkatten een (half)langharige variant geboren (recessief)  Bij sommige rassen werd hieruit verder een apart ras gefokt Kortharige rassen (*langharige variant)            

Chartreux (F) Russische blauwe (Rusland) & Nebelung* Europese korthaar (Scandinavië) Britse korthaar/British blue (UK) Scottish fold (Scottish straight) & Highland Fold* (UK) Manx (rumpy- stumpy riser- stumpy) & Cymric* (UK) Egyptische mau (Egypte-USA) Siamees/Thai (UK) & Balinees* Foreign white Oosterse korthaar (UK) & Oosterse langhaar* (UK) Burmees (USA) Abessijn (UK) & Somali* (UK)

Chartreux of karthuizer  Stevige kortharige katten met blauwe vacht kwamen al voor in 16de eeuw in Rome en Frankrijk  Pas in jaren ’80 als ras erkend  Kleur : uniform blauw in diverse schakeringen, voorkeur voor bleekblauwgrijs  Ogen : Donkergeel tot dieporanje koper  Kittens hebben bij geboorte lichte tabbytekening (spooktekening) die later verdwijnt (op 2,5 j)  Rustig en vriendelijk karakter  Kunnen prima op flat gehouden worden

Russische blauwe  Eén van de oudste kattenrassen  Al in 1900 op tentoonstelling  Blauwgrijze kat met unieke korte fijne en zeer dichte (dubbele) vacht, hoofd en ledematen zijn minder intens gekleurd, slangachtig voorkomen, kop is wigvormig met relatief lange oren (na WOII ingekruist met Siamezen)  Ogen : groen  Geen spooktekening  Sterk gericht op eigenaar ‘zo trouw als Russisch blauw’  Nebelung = langharige blauwe rus Europees korthaar  Wordt vnl. gefokt in Scandinavië uit stevig gebouwde huiskatten met ronde kopvorm, zonder inmenging van Perzische langharen (wel bij Brits korthaar)  Verschilt van de gewone huiskat – is wel degelijk erkend kattenras  Gezond en sterk ras, gemiddeld actief  Kleuren : alleen natuurlijke kleuren, zoals zwart, blauw, rood, crème en schildpad, al dan niet met wit, tabby en volledig wit, ook smoke en zilver  Niet toegestaan : Oosterse kleuren zoals points, lilac, chocolate etc.. Brits korthaar  Stevige gedrongen kat met dikke kop en goed ontwikkelde ondervacht (gekruist met Pers)  Kleine oren en ronde ogen, katers hebben dikke katerwangen  Kleuren divers, vnl. effen blauw, lilac, zilvertabby en particolours, points  Effen vacht en particolours: oranje ogen  Zilvertabby: groene ogen  Colourpoints : blauwe ogen  Vriendelijk en rustig karakter, speels tot 2 jaar, daarna dalend activiteitsniveau  Laatrijp – volgroeid op 3-5 jaar Britse blauwe  British blue : geen apart ras - vroege versie – nu kleurschakering van British shorthair

Scottish fold  Kraakbeenveranderingen aan oor (en andere plaatsen in lichaam) zorgen voor voorwaarts omgeklapte (gevouwen oren)  Lijkt verder op Britse Korthaar, heeft typische “uilenkop”  Moet gekruist worden met Britse Korthaar, want dieren met dubbele mutatie hebben verdikte poten en staart door kraakbeenafwijkingen en mogen niet meer gefokt worden  Kittens hebben gevouwen of rechte oren (Scottish Fold of Scottish Straight)  Highland fold = langharige versie Manx  Afkomstig van het eiland Man in de Ierse zee  Staartloze katten en katten met verkorte staart komen al eeuwen op het eiland voor (meer dan 400 jaar)  Eén van de eerste rassen die erkend werden (1ste rasclub 1901)  Compacte, korte rug en diepe flanken  Achterpoten langer dan voorpoten  Elke vacht- en oogkleur mogelijk  Meestal staartloos : o Rumpy : geen staart met holte in ruggengraat o Rumpy-riser : geen staart met ruggengraat in lichte boog naar boven o Stumpy : staartstomp (3-4 cm)  Dubbel staartloos gen =lethaal (dood in utero)  Cymric = langharige Manx Egyptische mau     

Eén van de oudste kattenrassen (vrij zeldzaam) Actief en sociaal, kunnen minder goed alleen zijn Lichaamsbouw cfr. Abessijn Kleur : gevlekt tabby brons, zilver en smoke (zwartsmoke) Ogen : kruisbessengroen

Siamees         

Ingevoerd uit Engelse kolonieën sinds 1871 Exoten die veel opzien baarden Werden verder gefokt door Engelse (en Franse) adel (in verwarmde serres) Rond 1900 : schoonheidsideaal raszuivere Siamees – schele blauwe ogen en knikstaart- maar één kleur nl. sealpoint (genetisch zwart) Oosterse kat (Siam = Thailand) Recent type : elegant dier met lang en smal lichaam en lange fijne poten, altijd point aftekening, grote oren, ogen zijn helderblauw, wigvormige lange kop (dolichocefaal) Aanhankelijke kat, die veel miauwt en aandacht vraagt, speels, intelligent, kan leren apporteren en aan tuigje lopen, zeer mensgericht Vroegrijp, zeer luidruchtige krolsheden Altijd pointaftekeningen en blauwe ogen, verschillende kleuren worden nu gefokt (zelfs met tabby en bontpatroon)

Thai (Klassieke siamees)

 Sommige fokkers fokten verder met het traditionele type, dat robuuster en rustiger is maar dit beantwoordde niet meer aan rasstandaard- nieuw ras THAI (Thailand=Siam)  4 klassieke siamezenkleuren : o Sealpoint, Bluepoint, Chocolate point en Lilac point

Balinees  In wezen langharige Siamees : bijproduct van Siamezen, werd verder als apart ras gefokt  Pointaftekeningen  Lichaam is lang en slank, geen ondervacht  Lange dunne staart (pluimstaart), wigvormige kop met rechte lijnen, grote spitse oren  Kop en poten korter behaard  Oogkleur: helder intens blauw  Enkel klassieke pointkleuren in USA (seal, chocolate, blue, lilac), alle pointkleuren in Europa Foreign White  Foreign white: Siamees met points, in tegenstelling tot blauwe ogen bijna nooit

volledig witte vacht zonder andere witte katten met doof

Oosterse korthaar  Gefokt in Engeland uit gekleurde Siamezen  Karakter zoals Siamees, spraakzame katten die veel aandacht eisen, nieuwsgierig, sociaal, best niet alleen houden, speels en actief  Vroegrijp, luidruchtige krolsheden  Kleuren : alle behalve Siamees: ebony (zwart), havana (chocolade), lavendel/lilac, cinnamon, fawn en blauw. Laatste jaren ook veel tabby  Ogen : zuiver diepgroen (bij rode kat geeloranje)  Kunnen gekruist worden met Siamees, Balinees, en Oosters langhaar

Burmees  Van Oosterse oorsprong (Burma): poes Wong Mau naar New Orleans, USA (1930)  Stevig en compact, minder slank

 Matig wigvormige kop met brede jukbeenderen  Oren wijd uit elkaar (breed en wat afgerond)  Oorspronkelijk donkerbruine vacht (koffiekleur), met iets donkerdere extremiteiten, kortharig, maar andere kleuren nu ook toegestaan- goudgele ogen  Zeer mensgericht, springen op schouder eigenaar en ‘rijden mee’, speels en intelligent (deuren openen etc.)  Actief ras Abessijn  Eén van de oudste kattenrassen, land van herkomst onbekend  Lijkt op afbeeldingen katten oude Egypte  In 1868 poes Zula uit Ethiopië (Abessinië) naar Engeland met ticked tabbypatroon (wildkleur) (geen voorouder)  Getickt tabbypatroon (aby-pattern) was toen nog onbekend in Europa  In UK gefokt uit Westerse en Zuidoost-Aziatische kattenrassen (Lipinski et al. 2008)  Relatief grote oren  Ogen: zuiver van kleur, barnsteen, geel of groen  Enige donkere beschaduwing op rug is toegestaan  Enig wit op kin toegestaan, maar verder niet  Typisch ‘laarsjes’ aan achterpoten bij wildkleur  4 basiskleuren en zilver  ‘Varianten’ dragen gen voor langharige vacht (recessief)

Somalikat Oorspronkelijk langharige versie van kortharige Abessijn (toevallige kittens : ingezet als fokdieren) Vriendelijke actieve en intelligente kat Veel interactie met eigenaar Middelgroot gespierd lichaam Ticked tabby – eigenlijke vachtkleur best zichtbaar op bovenzijde staart en rug Borst, buik en binnenzijde poten vertonen warme effen grondkleur Kop is afgerond, grote oren, wijd uit elkaar geplaatst, oorpluimpjes zijn gewenst  Groene of gele ogen

      

Langharige rassen  Pers (colourpoint =Himalayan) & Exotic*  Heilige Birmaan

     

Ragdoll Maine Coon Noorse boskat Siberische boskat Turkse Angora Turkse Van

Perzische langhaar (pers)  Turkse Angorakat heeft belangrijke rol gespeeld in ontstaan van de Pers  Angorakatten werden gekruist met compact gebouwde Engelse langhaarkatten  Einde 19de eeuw werden in UK ‘Longhairs’ of ‘Persians’ gefokt  In jaren 50 van vorige eeuw werden eerste Perzen geboren van brachycefale type, met zeer korte neus en diepe stop (vnl. in USA)  Nu ook bij Europese Pers- uniek koptype, ook bij kortharige variant Exotic  Rustige kat  Lange en overvloedige zijdeachtige vacht : dagelijkse vachtverzorging nodig om klitten te voorkomen! (rui in lente/vroege zomer)  Middelgroot tot groot, compact lichaam en stevige hals  Korte staart  Korte en zeer brede neus met duidelijke stop  Alle kleuren toegestaan – oogkleuren is afhankelijk van vacht en kan koperkleurig, donkeroranje, groen of blauw zijn (traanstrepen komen vaak voor)  Colourpoint Pers wordt in USA Himalayan genoemd Heilige birmaan  Eerste heilige Birmanen rond 1900 uit Birma (Myanmar) naar Frankrijk (ofwel gewoon gefokt in Frankrijk)  Gevoelige katten, houden niet van drukte  Middelgrote en goede geproportioneerde kat  Langharige colourpoint met diepblauwe ogen  Typische witte handschoenen of 4 witte voetjes, zo evenwijdig mogelijk afgetekend  Lang lichaam met lange pluimstaart  Korte beharing op kop, kleine afgeronde oren

Ragdoll  Oorspronkelijk kruising tussen witte Pers en heilige Birmaan  Hebben uitzonderlijk lief en zachtaardig karakter, kan slap hangen als lappenpop (ragdoll) wanneer ze rondgedragen wordt  Eén van de grootste kattenrassen  Laatrijp, soms pas op 4 jaar volwassen  Altijd colourpoint, eventueel als mitted (colourpoint met witte voetjes) en bicolour (erg populair) Maine coon

 Natuurlijk kattenras ontstaan in USA: niet toegestaan om andere rassen in te kruisen  Kop is middelmatig breed, met grote oren, breed aan de basis die uitlopen op een punt.  Lynxpluimen op oortoppen zijn gewenst  “Bozige” blik is rastypisch, maar vriendelijke goedgehumeurde katten  Grote geblokte kat, gespierd lichaam (6-8 kg katers)  Laatrijp, pas volwassen op vier jaar  Halskraag, dikke pluimstaart  Natuurkleuren : ook wit, tabbypatronen behalve ticked en alle oogkleuren (geen kleuren van oosters type gewenst, dus geen points, chocolate, lilac…) Fabels over maine coon en raccoon: o o

Kruising van lynx met raccoon (wasbeer)- niet mogelijk Wasberenpopulatie momenteel in opmars in Nederlands Limburg en Ardennen (exoot)

Noorse boskat Langharige boerenkatten al eeuwenlang in Noorwegen “Pans Truls” was prototype voor Noorse Boskat Eén van de populairste kattenrassen Kleuren : alle boerenkattenkleuren : rood, zwart, creme, blauw, al dan niet bont en alle 4 tabbypatronen, en zilver of smoke ondervacht  Kop heeft recht profiel zonder stop en kin en neus op één lijn, uitgesproken kin  Grote oren met spitse punten, toefjes haar uit de oren en lynxpluimpjes    

Siberische boskat  Lijkt erg op Noorse boskat maar iets aanhankelijker en rustiger Turkse angora  In Turkije kwamen veel langharige katten voor, vnl. in hoger gelegen gebieden  IN trek aan Franse hof : Franse kat  Angorakat (Ankara) is nu erg zeldzaam geworden  Witte variëteit is bekendste, met blauwe ogen (vaak doof) of odd-eyed, maar er zijn ook andere kleuren  In zomer vaak kortharig

Turkse van  Witte kat met typische gekleurde vlek op de kop (vaak rood), met witte bles en gekleurde staart  Enkele vlekken op lichaam toegestaan- kleurverdeling is toevallig en moeilijk te fokken Rextype katten  Rexfactor : twee verschillende genetische mutaties liggen aan de basis  Plaatselijke kaalheid komt voor, verbetert na castratie

 Alle kleuren en combinaties komen voor o Cornish Rex : elegante katten (Oosters type), korte gekrulde ondervacht zonder dekharen, snorharen zijn ook gekruld, o Devon Rex : typisch breed, hartvormig gezicht, KOBOLTKAT, gegolfd dek- en donshaar en ondervacht, vaak geen haar op buik en hals o German Rex : zelfde mutatie als Cornish rex, ronder en gedrongener lichaam dan Cornish Rex (mesocefaal type) Haarloze katten Sphynx  Vroeger: Mexicaanse naaktkat, nu: Sphynx  Werd ingekruist met Devon rex (koboldkat) : al in eerste generatie werden dan haarloze kittens geboren  Gerimpelde huid, vooral bij kittens en op kop, gekrulde snorharen  Actieve en speelse katten o Naakte huid heeft extra verzorging nodig (wekelijkse wasbeurt) wegens talgvorming o Risico op zonnebrand in de zomer o Geen haarverlies in huis of op kleding (allergie voor kattenhuidschilfers blijft probleem, is alleen oplossing voor mensen allergisch tegen kattenhaar)  Bambino sphynx Kattenkruisingen met wilde katten Bengaal      

Kruising van Bengaalse tijgerkat (Prionailurus bengalensis) en gedomesticeerde katten Vroege generatie hybrids (F1, F2, F3, F4) : minder vruchtbaar en wilder Op positieflijst : Bengaal vanaf F5**Felis catus x Prionailurus bengalensis bengalensis (vanaf F5) Is erg actief en ondernemend ras, spelen en klimmen, niet waterschuw Vrij lang gespierd lichaam, wigvormige kleine kop Twee tabby patronen: gevlekt en gemarmerd, zo contrastrijk mogelijk

Savannah  Kruising van serval en huiskat  Langbenig (5-7 kg), worden kleiner naarmate verder van Servalkruising  Kruisingen met Egyptische Mau, Ocicat, Europese Korthaar en Oosterse korthaar toegestaan  Erkend als ras door TICA sinds 2001, maar nog wilde kenmerken en niet overal legaal  Oogvlekken op de oren bij F1  Achterhand vaak hoger dan voorhand...