7 - Historia Rosji PDF

Preview

Summary

Historia Rosji...

Description

7. Okres wielkiego zamętu, czyli czasy wielkiej smuty (1598 – 1613) Wielka smuta to okres kryzysu Carstwa Rosyjskiego obejmujący okres od śmierci ostatniego cara z dynastii Rurykowiczów (Fiodor I) w 1598 do objęcia tronu przez dynastię Romanowów w roku 1613. Po śmierci Fiodora I, ostatniego z rodu Rurykowiczów, następuje okres kilkumiesięcznego bezkrólewia. Na początku przedstawiciele szlachty wraz z patriarchą Hiobem zwrócili się do wdowy po Fiodorze – Ireny, aby to ona objęła tron po mężu. Złożyli jej również przysięgę na wierność, mimo wszelkich próśb, Irena nie zgodziła się, po czym wstąpiła do klasztoru. W takiej samej sytuacji został postawiony Borys Godunow, który również odmówił. Po czym musiał nastąpić wybór nowego monarchy. Został zwołany do tego Sobór Ziemski, który jednogłośnie wybrał Borysa Godunowa (1598 – 1605) nowym władcą. Godunow chciał wstąpić na tron jedynie drogą elekcji, a wcześniejsza odmowa była celowa, ze względu na swojego kontrkandydata Fiodora Romanowa, który był krewnym zmarłego cara. Zwolennicy Fiodora Romanowa rozpoczęli działalność agitacyjną przeciw Godunowi. Ten w 1601r. kazał zesłać Fiodora Romanowa do jednego z najodleglejszych klasztorów, gdzie został pod imieniem Filareta postrzyżony na mnicha (XD). Pod przymusem mniszką została również jego żona, a syn został zesłany na północ z resztą rodziny. Za panowania Godunowa konflikt między carem i bojarstwem był cały czas aktualny. Miał on wprowadzić pewne reformy, przede wszystkim podnieść poziom oświaty i w tym celu wysłał młodych ludzi za granicę. Duże postępy poczyniła akcja kolonizacyjna na Syberii, a szczególne znaczenie miało założenie kilku miast, np. Tomska w 1604 roku. W 1601r. w Rosji nastąpiła klęska związana z głodem, epidemiami, która ciągnęła się przez najbliższe 2 lata. Rezultaty głodu, zarazy i nieludzkiej postawy ziemian (chuje wypędzali chłopów, żeby ich nie karmić), nastąpiły bardzo szybko. Po prawie całym kraju zaczęli się włóczyć gromady bezdomnych i głodnych ludzi. W tej sytuacji wzrosła liczba przestępstw, która wciąż rosła (zabójstwa, grabieże, podpalenia). Godunow próbował zaradzić sytuacji rozdając zboże i pieniądze, jednak nie przyniosło to efektów. W 1601 roku wprowadzono rozporządzenie o zawieszeniu ustawy zakazującej chłopom opuszczania swoich panów. Jesienią 1603 roku tłumy chłopów uderzyły na Moskwę. Godunow starał się załagodzić zamieszki, jednak dalsze wydarzenia pogrążały państwo rosyjskie. Zaczęto powracać do sprawy z 1591r., kiedy w Ugliczu nie zabito carewicza Dymitra (niby ocalał, ale to jakaś pojebana sprawa, bo wszyscy myśleli, że to jego zabito, a on miał się tylko ukrywać), lecz kogoś innego. Teraz zamierza wrócić i upomnieć się o władzę, którą Godunow wydarł rodzinie Rurykowiczów. Godunow zaczął oskarżać bojarów o całe przedstawienie z ocaleniem Dymitra. W kwietniu 1605r. niespodziewanie umiera Borys Godunow. Na tron wstępuje jego syn – Fiodor II i sprawuje rządy przy pomocy matki. Przy wkroczeniu Dymitra Samozwańca do Moskwy następuje tragedia rodziny, gdyż Fiodor II wraz z matka zostają zamordowani, a siostra zostaje wysłana do klasztoru. Dymitra Samozwańca, który wstępuje do Moskwy, zostaje przywitany jako legalny władca (1605-1606). Jego kariera trwała tylko 11 miesięcy, gdyż nie był lubianym władcą. Wraz z nim w Moskwie zjawiło się wiele Polaków, którzy mu towarzyszyli. Butne i chciwe zachowanie i traktowanie ludności przez polskich (i nie tylko) zwolenników Samozwańca wywołały nienawiść wobec cara. Dymitr rozdawał w środowisku ludzi służebnych dobra ziemskie, z drugiej strony kazał wydać ustawę zabraniającą właścicielom ziemskich chłopów ściągania z powrotem chłopów wypędzanych w okresie głodu. Również

kazał nałożyć duże podatki na klasztory, co jeszcze bardziej zdenerwowało ludność. Mieszkańcom Moskwy nie odpowiadało to, że Dymitr mniej się modlił niż jego poprzednicy, a także odbieganie od obyczajów. Poza ludnością, Dymitr również utworzył sobie wrogów z bojarów. Przeciw niemu występował Wasyl Szujski, który zwyciężył pod Dobrynicz. Dymitr skazał go na śmierć, jednak ulitował się nad nim (aby nabrać w oczach ludności, ale dalej go nienawidzili) i skazał go na krótkotrwałe zesłanie. Zygmunt III wystąpił do niego o ziemie smoleńską i siewierską. Polacy ofiarowali mu przyjaźń i udział na atak Turcji. Dymitr jednak odmówił. Nastroje antypolskie zaostrzyły się, gdy Dymitr ożenił się z Maryną. Z 16 na 17 maja 1606 roku wybuchło antypolskie powstanie (które wzniecili bojarzy i Wasyl). Bojarzy wkroczyli na Kreml i zaciukali Dymitra. Zginęło tam wielu Polaków, a Marynę wywieziona do Jarosławia. Dwa dni po zabiciu cara, ogłoszono następcą głównego organizatora spisku, czyli Wasyla Szujskiego (1606-1610). Szujski uroczyście ogłosił, że nie będzie karał nikogo karą śmierci ani konfiskatą dóbr. W Rosji cały czas utrzymywał się kryzys, co poskutkowało wybuchem powstania Bołotnikowa (powstanie chłopskie), w którym Bołotnikow zajął m. in. Kaługę i Tułę. W 1607r. Szujski nie dotrzymał słowa i kazał stracić wielu buntowników. Wojna chłopska zakończyła się całkowitą klęską. W połowie 1607r. pojawia się Dymitr Samozwaniec II, który ma wielu swoich zwolenników i uznawali go za cara. Występuje on przeciwko Szujskiemu. Szujski podpisuje układ ze Szwedami, a Polacy uznają to za prowokacje (Zygmunt III prowadził wojny ze Szwedami) i wybucha wojna polsko – rosyjska (1609-1618). W 1610r. polskie oddziały przejmują Moskwę, a car zostaje zabity. W 1611r. Polacy wzięli szturmem Smoleńsk. W 1611r. pod Moskwę podeszło I pospolite ruszenie, leczy było ono bardzo słabe. W tym samym roku wybuchło drugie, które powróciło ze zdwojoną siłą, co doprowadziło do tego, iż pod koniec roku 1612 Polacy kapitulowali. Po zdobyciu Moskwy przez Trubeckiego i Pożarskiego (dowódcy powstania) zwołano Sobór Ziemski, który w 1613 roku ogłosił Michała Romanowa carem....