Algemene samenvatting Griekenland PDF

Preview

Summary

Algemene samenvatting geschiedenis van Griekenland...

Description

Geschiedenis van Griekenland De oudste geschiedenis van Griekenland 1100 v.C -De egeïsche paleisbeschaving: de minoische cultuur op kreta, het eerste hoogte punt van de griekse cultuur via de Myceense beschaving., het trojaanse oorlogsverhaal en de confrontatie tussen de myceense koningen. -De Archaïsche periode: 1100-500 v.C -De ontwikkeling van de polis, sparta en de aristocratie en de kolonisatie van het middellandse zeegebied. -De Klassieke periode: 500-336 v.C -De bloei van de griekse staten die dan bedreigt worden door de perzen. Ze slagen de aanvallen af en krijgen daarna interne conflicten. Eerst neemt Athene de leiding, maar later gaat Sparta Athene uitdagen met de peloponesische bond en nmeen zei de leiding. Sparta wordt later uitgedaagd door Thebe deze blijft slechts kort aan de macht, de verzwakking van Griekenland maakt ruimte voor inval door de Macedoniërs onder leiding van Philippus 2. -De hellenistische periode: 336-30 v.C Alexander de Grote, opvolger van Philippus 2 neemt op 10 jaar heel het Perzische rijk over. Dit is nu het gorotste rijjk onder leiding van Alexander. Na de dood van Alexander ontstaat er een strijd om de macht, het rijk wordt verdeeld. Vanaf 200 v.C verovert Rome heel de Grieks-hellenistische wereld. -De Griekse wereld in het Romeinse keizerrijk: 30 v.C-395 n.C -in 30v.C zijn de griekse gebieden allen omgevormd tot Romeinse provincincies onder leiding van keizer Octavianus/Augustus. Maar de Grieks helennische cultuur blijft hetzelfde. -De griekse wereld in het Byzantijnse rijk: 395-1453 n.C Na de val van het Romeinse rijk valt de Griekse wereld in de handen van het Byzantijnse rijk, de hoofdstad Konstantinopel werd in 1453 ingenomen door de turken die vervolgens de hoofdstad werd van eht Osmaanse Rijk(Istanbul) De culturele uitstraling van Griekenland is rond heel het Middellandse zeegebied. -Griekse mythologie: Mythologie is heel belangrijk voor de grieken, ze proberen adhv de mythes gebeurtenissen en andere dingen te verklaren. De meeste mythologiën gaan na onderzoek over schepping v/d wereld, scheiding hemel aarde/ creatie v/d mensen door de goden. De mensen worden gestraft door hun hoogmoed. -Bij de griekse wereld heb je Chaos Eros en Gaia-aarde scheppen hemel en zee en de andere goden, plus de 5 mensen rassen.

Het gouden ras, het zilveren ras, bronzen ras het helden ras en het ijzeren ras. Bij het ijzeren ras is er iemand die het vuur van de goden steelt. Als straf wordt de vrouw vpandora op aarde gestuurd. -Geografisch kader -Griekenland ligt in het centrum v/d oostelijke helft van de midellandse zee. Het is gescheiden van Italie door de ionische zee, van kreta door de Cretische zee en van klein-Azie door de egeïsche zee. De term Egeïs wordt vaak gebruikt om het oude griekeland te beschrijven. Deze verwijst naar de koning Aegeus, vader van theseus. Griekeland is afgeschermd door de begramassieven, met weinig doorpas -De Griekse wereld De griekse dichters noemde de bevolking Achaeërs, daarna kwam de naam de hellenen, Griekenland is een bergachtig gebied wat het particularisme in de hand werkt, er zijn nooit verbindingswegen gemaakt. Centrale macht was niet mogelijk hierdoor. Er worden kleine politieke entiteiten gevorrmd rond de acropolis. -Griekeland was vroeger meer bebost dan nu door de woningbouw en scheepsbouw. -De landbouwgrond trest slechts 1/5 van het totale gebied van Griekenland. Ook de weiden waren schaars geschikt voor vee. Dit zorgde allemaal mee voor de kolonisatie. -Landbouwproducten: Wijn, graan, olijven. Wijn was de meest voorkomende vorm van alcohol in de oudheid. De eerste wijnbouw is zo’n 8000 jaar geleden aangetroffen. Deze was rond 1700-1200 tot griekeland doorgedrongen, waarschijnlijk door Egypte. Egypte had het van Turkije. De griekse cultuur werd samen verspreid met de wijnbouw. De olijven werden zowel voor de voeding als voor de lichaamsverzorging gebruikt. Door de Egeïsche zee zijn de Grieken meer gericht op het Oosten, ze hadden hier dan ook overal land in zicht. De Grieken noemden de zee ‘Pontos’ (brug) omdat het voor hun diende als een brug. De zee zorgde voor eenheid in de Egeïsche wereld op cultureel gebied. -Het klimaat in Griekenland is zacht. De mensen leefden meestal buiten. De mensen zochten verkoeling in de stoas. -Hoe zagen de grieken het landschap ? Ze hadden weinig oog voor de schoonheid v/h landschap, de mooie natuurlijke tafferelen kregen een koppeling met de goden. Hier worden tempels gebouwd. -Buur Macedonie en de Macedonische kwestie. Het oude macedonië was een aparte staat. Met de olympusberg als grens met Griekeland. Het ooude Macedonië is gesticht door Perdiccas 1 in de eerste helft v/d 7e v.C. Macedonië heeft de vorm van een drietand. De grieken hadden een FALANX OPSTELLING IN HET LEGER DIE VERBETERD IS DOOR DE Macedoniërs waardoor ze de oorlog tegen de grieken hebben gewonnen. Maar ze beschouwen zichzelf wel als Grieken. -Dion (stad van Zeus) is de religieuse hoofdstad, Pella is de politieke hoofdstad.

-Aegae = Virgina; dit is de oude hoofdstad (voor 400 v.C) hier werden de koninklijke feesten gevierd. En werd de familie begraven. -In de Virgina graven ligt de familie van Philippus 2 begraven. in totaal zijn er 6 graven waarvan 3 in de grafheuvel. De grafheuvel is gemaakt om grafroven te voorkomen. -Graf 2 is mogelijk het graf van Philippus 2, het heeft een man van 40-45 jaar en een vrouw van 20-30 jaar. Het is intact terug gevonden. Met een Larnax en een gecremeerd lichaam gewikkeld in een purperen doek, een kroon en een zilveren diadeem. Mogelijk is het ook philippus 3 die vermoord is door olympias. -De andere graven zijn ook leeggeroofd. Op de marktplaats ligt het graf van Heracles, de bastaardzoon van Alexander de grote. -De oudste geschiedenis van Griekenland: Pre-hellenen = pre-Grieken  minoïsche beschaving. Het Griekse vasteland is rod 1200 v.C bezet met indo-Europeanen die samensmelten met de lokale bevolking en zo tot Grieken omvormen. De pre-hellenen op Kretavormen de Minoïsche paleisbeschaving. Pas na 1450 v.c slagen de Myceners erin om doodsteek te geven aan de Minoïsche beschaving. De myceense vorstendommen gaan rond 1200 v.C overstag om een nog onbekende reden. Het machtsvacuum wordt lader overgenomen door de Doriërs. Met hun komst komen de dark ages mee. -Prehistorie 500K geleden-8000 v.C -Laat-Paleolithicum De sites zijn verpreid langs de kustlijn, die toen 100m lager lag dan nu. -Neolithicum 7000-3200 v.C Er zijn klimaatwijzigingen, kustlijn verschuift, de aarde warmt op. de bosser worden hoger, rendieren trekken richting het noorden. Sedentair leven ontstaat. De neolitische revolutie is deels door de klimaatverandering en door de imigraties uit het oosten. -Dimini dorpen uit het laat neolithicum: Dit waren dorpen met een binnen en buitenmuur die heel goed beschermd waren. -Finaal neolithicum en overgang bronstijd. Er is een enorme vooruitgang in techniek, zoals de ploeg, wijnranken en olijfbomen. Er ontstaan urbane centra met monumentale architectuur. -Bronstijd 3000-1050/1000 v.C

Het gereedschap verandert naar een legering van koper en tin. Het pottenbakkerswiel ontstaat ook vanaf de midden bronstijd. De indo-Europeanen versmelten met de prehelleense bevolking. -Vroege ijzertijd (1050/1000-700 v.C) Werktuigen en wapens worden uit ijzer gemaakt. Het wordt als een luxe materiaal gezien. Vanaf 800 v.c krijgen we teksten van de Grieken. De technologie is wellicht ingevoerd vanuit cyprus. -Sporen van de pre-Hellenen Dit zien we vooral in de taalkunde, nthus, ssus en nog veel andere overblijfselen.

-De minoïsche paleisbeschaving, hoogtepunt van de Prehelleense beschaving Minos is een dynastische titel zoals farao in Egypte. Dit weten we door Sir Arthus John Evans die de site van Cnossus heeft opgegraven. -De proto-Paleizen-periode (vanaf 2700 v.C) Hier treffen we paleizen met een centrale koer en architectuur errond aan. Kreta heeft veel bos waardoor dus ook veel hout voor schepen en woningen voor de handel.Cyprus waar ze koper halen. (cyprus = kypros = koper). In Cyprus is ook het Lineair A schrifdt gevonden, het oudste schrift. -Ze handelen veel met Egypte omdat die een groot tekort hebben aan hout. Langs beide kanten is er hier ook invloed zichtbaar, adhv de frescos en de juwelen. Er waren ook contacten met Klein-Azie en het Griekse vasteland. De minos was de eerste met een vloot om zijn handel te beschermen van piraterij. Rond de 5e eeuw v.C -De eerste paleizen-Periode (vanaf 1925 v.C) Cnossus, phaestus en Malia men weet niet waarom men inneens paleizen begon te bouwen, in deze paleizen vond het eerste Europese schrijfexperimenten plaats, het Lineair A schrift. De bloei v/d paleizen wordt onderbroken door een rband. -Labrus betekent dubbele bijl, deze is in het paleis van cnossus vereerd, de complexe structuur van het paleis zou voor de doolhof betekenis van labyrint hebben gezorgd. -De nieuwe paleistijd (vanaf 1750 v.C) Er werden nieuwe paleizen en villa’s gebouwd zoals het paleis van Zakro in het Oosten. Maar de algemen ontwikkeling bleef stilstaan. De functie van de paleizen is nog steeds niet echt duidelijk, of het voor,koningen, priesters of andere waren wist men niet, men weet wel dat ze multi-functioneel zijn. -Theseus, ariadne en de minotaurus. Volgens de legende heeft daedalus het paleis van cnossus gebouwd om de minotaurus weg te stoppen. De Atheners moesten alle 9 jaar een offer brengen van 7 jongelingen en 7 maagden naar kreta voor de minotaurus. Theseus wou hier en einde aan maken en vaart

naar Kreta. Aan de ingang van het paleis zat de dochter Ariadne die theseus een kluwe wol gaf die hij moest afbinden terwijl hij door het paleis liep en een zwaard ttegen de toverkracht van de minotaurus. Theseus versloeg hget vreselijkde dier. Hij nam Ariadne en de gijzelaars mee. Hij heeft Ariadne moeten achterlaten en uit verdriet vergeet hij de witte zeilen te heisen, toen zijn vader de zwarte zeilen als teke van rouw zag sprong hij van de rotsen af de zee in, sindsdien noemt het de egeïsche zee, naar de koning vernoemd.

-De paleizen zijn het centrum van het commercieel leven, religieus leven en macht en rijkdom. Het zijn multifunctionele complexen. De binnenkoer v/d paleizen zijn typische aan minoische paleizen. De muren van de paleizen waren gedecoreerd met fresco’s. De minoïsering van een aantal eilanden kan verklaard worden door handel. -Vervan en Inval v/d Grieken (1490-1375 v.C) De minoïsche paleisbeschaving is op vele manieren uit elkaar gevallen, het was op een zekere manier heel dramatisch. -De griekse archeoloog Marinatos heeft opgegraven in santorini en daar bewijs gevonden van de vulkaanuitbarsting. Ook in Akrotiri is hij gaan opgraven, dit stadje is bedorven onder dikke aslagen. De bevolking is tijdig kunnen vluchten voor de uitbarsting aangezien er geen lijken lagen op Thera. We vinden fracties van de aslaag in Egypte, de levant, Turkije. En Kreta. De aslaag heeft waters en akkers vervuild, dieren gedood en heeft zich aan planten gehecht waardoor de oogsten mislukten. Er ontstond ook een vulkanische winter waarbij aswolken het zonlicht verminderen. Ook zouden er tsunamis zijn ontstaan van 20 tot 40 meter hoog. Die de haven van cnossus zouden hebben vernietigd. Waaronder ook de levensbelangrijke vloot vna cnossus. Ook werd de landbouwgrond een tijd onvruchtbaar door de tsunamis. Mensenoffers worden uit wanhoop gebracht. Kreta lijkt verzwakt. -ook heeft de explosie psychische gevolgen: De knal zou hoorbaar zijn tot in centraal Afrika. De uitbarsting zou voor veel stress, huiselijk geweld en stress gerelateerde ziektes hebben gezorgd. Er izjn ook aanwijzingen van cannibalisme. De vulkaan is 1620 uitgebarste, maar was niet de rechtstreekse ondergang. In 1425 beginnen buitenlanders binnen te vallen en in 1375 v.c is Cnossus definitief verwoest. De dateringen van de uitbarsting zijn we te weten gekomen door ijsmonsters uit groendland, C14 dateringen en dendrochronologie (de extra smalle jaarringen rond deze periode) met as van Thera. - 3.4 De komst v/d Grieken De meeste talen in Europa komen voort uit he tindo-Europees. *Okto(u) Gr. Okto Lat. Octo Oud-iers ocht

Ndl. Acht Sanskriet astau *kmtom -Gr ekaton -Lat centum -oud-iers cet -Gotisch hund, Ndl. Honderd - Sanskriet, satam Dit zijn de termen die we zowat zien terugkomen. En overeenkomen in de versch!llend etalen. De herkomst van de indo-Europeanen of indo-germanen wordt nu meer dan ooit betwist, uit onderzoek zijn het boeren van 9000 jaar geleden die uit het Oosten via de balkan naar de regio ten noorden van de zwartte zee zijn gegaan. Hier ontwikkelde ze zich tot het Koerganruitervolk die vanaf het 4e milennium v.C met de technologie paard en wagen zijn afgekomen en de taal verder verspreidde over Europa en Azie. -Het ontstaan van het Griekse volk en de minyïsche keramiek Vanaf 2000v.C treffen we keramiek aan van de Grieken dat is gemaakt op het sneldraaiende pottenbakkerswiel, kenmerkend zijn de gele of grijze kleuren. Een veel voorkomende vorm is de drinkbeker met voet. Er zijn veel Griekse dialecten, het Ionisch-Attisch dialect zal uiteindelijk de hoofdtaal worden na de verovering van Alexander de Grote . het vormt de basis v/d Griekse eenheidstaal. -Lineair B-tabletten zijn een onhandig lettergrepenschrift gebaseerd op het Lineair A. de gevonden documenten zijn vooral boekhouddocumenten. Die de myceense economie hebben gekarakteriseerd. Er was toen nog geen geld dus werd er aan ruilhandel gedaan. De paleizen dienden als ruilcentrum. -De hiërarchische piramide. Er was geen eenheid in de myceens beschaving, wel onafhankelijk centra die contacten hebben en samenwerken. Hiërarchische piramide:

De volgelingen (waren zijn lijfwachten) De myceners ontwikkelde de eerste strijdwagen op 2 wielen deze was veel eficienter dan die met 4 wielen. en de nederzettingen bevinden zich vooral meer oostwaards. -De grote graven waren typisch uit de myceense periode, de Tholus/Tholos wat betekent, rond gebouw. -De Centra van de Myceense beschaving: -Pylus: hier heeft men een belangrijk tholus graf gevonden. O.a een graf dat iin de Ilias verschijnt wat vermoedelijk het grraf van agamemnon is. -Sparta: bevindt zich op een heuvel die bekend staat als Menelaion. Hier werd mogelijk de vrouw helena door de Trojaanse prins Paris geschaakt. -Athene: hier zijn sporen van een Myceense omheiningsmuur bij de acropolis aangetroffen. -Thebe: het paleis van de koning Cadmus is heir gevonden. Een nakomeling van cadmus is Oedipus. -Orchomenus: een graf v/d koning Minyas is hier gevonden, de rijkste onder de mensen. -Thessalië (Lolcus) noordelijkste myceense centrum dat we kennen. Hier vertrokken de arhonauten naar de zwarte zee met 50 roeiers en 50 zijkers. -De grootste technische verwezelijking vond plaats in Gla, hier is het kopaismeer drooggelegd waardoor er heek veel landbouwgrond vrijkwam. Dit is later vernietigd door de thebanen. Het gebied is in 1889 opnieuw gedraineerd. -Tiryns; gliugt dicht bij mycene, en staat gekend voor zijn dikke cyclopische mmuren -Mycene heeft de bleoi te danken aan de gunstige ligging en de vruchtbare grond. Op de heuvel konnen de wegen makkelijk gecontroleerd worden. -Heinrich schliemann Hij had al heel zijn leven de droom van de stad v/d trojaanse oorlog op te graven. Hij liet zich leiden door info uit de hand van Pausanias. -De Vroegmyceense periode (1700-1400 v.C) De stad was nu nog omgeven door kleine muren, de cyclopische muren kwamen pas later. Al in de vroegmyceense periode hechtte de myceners veel waarde aan graven. Ze graafden putten van 4.5m diep die werd dichtgemaakt op schouderhoogte en dan verder werd opgevuld. Daarboven stonden steles als grafstenen. Dit zijn de eerste reliefs uit Griekenland. Er liggen vaak meerdere lichamen in de schachtgraven. Het zogenaamde dodenmasker van agamemnon dateerd van veel vroeger uit de geschiedenis dan v/d tijd van agamemnon. Het is een masker uit electron, een mengeling van goud en zilver. -De myceense periode (1400-1200 v.C) Vanaf 1400 v.c zien we dat de Myceense cultuur zich zelfstand maakt, onafhankelijk van vreemde invloeden. Dit zien we in de keramiek. We zien ook meer karakteristieke invloed.

We zien ook dat de paleizen worden versterkt door enorme cyclopische muren. De gebouwen zijn kleiner en minder ingewikkeld dan die van de minoïsche cultuur. Ze hebben ook geen koeren en minder lichtkokers. Het megaron had 4 zuilen met een gat waarlangs het livht naar binnen kwam. Hier werden de feesten gevierd en andere belangrijke gebeurtenissen. In deze periode worden de hoge Adel ook begraven in Tholusgravne. Een bekende kamer is de schatkamer van Atreus, de toegangsweg is een duidelijk statussymbool. De meeste van deze graven zijn leeggeroofd. -De religie had een vermenging van Minoïsche en indo-europese elementen ook zijn er een aantal Griekse goden in het geloof. Het is uiteindelijk een mengeling van al deze die de Griekse godsdienst een zo complex voorkomen geven. De bleoiperiode van Mycene ging gepaard met de uitgebreide handel in de oostelijke middellandse zeegebied. -Het huis van Atreus: Dit is een verhaal dat om bloedwraak gaat, Athena de godin komt ertussen en beslist dat er een rechtbank moet komen waardoor deze soort gebeurtenissen niet meer voorkomen. De rechtbank maakt een einde aan de bloedwraak. -Lineair A en B op kleitabletten. De eerste fase in Kreta van het geschrifdt bestond uit ideogrammen. Elk teken stond voor een handeling of persoon. Men denkt dat dit ook komt door invloeden uit Egypte. de lijnen en puntjes staan voor getallen. Later evolueren en verenvoudigen de ideogrammen naar lettergrepen. We spreken over een zogenaamde lettergrepenschrift dat bestond uit lijnen. Dit heeft men tot op heden niet kunnen ontcijferen. -Het lineair B is een schrift met 90 tekens zonder alfabet. Men vermoed dat het ook een lettergrepen schrift is. Het geschrift is ontcijferd door Michael Ventris, Lineair B is Grieks dat is gebaseerd op het Lineair A van de Kretenzers, het is een lettergrepenschrift dat later is ontwikkeld tot een alfabet geschrift bij de Grieken. -Trojaanse oorlog We kennen dit verhaal door Homerus (8ste eeuw v.C) Homerus heeft 51 dagen van de 10jarige oorlog beschreven. Prins paris moet kiezen tussen de 3 mooiste vrouwen ter wereld. Hij kiest voor Helena waardoor haar man woest wordt dat Helena is meegenomen en hij gaat met een vloot van 1186 schepen richting Troje. De film Troy is niet altijd Historisch correct In de film hebben ze zich gebaseerd op de ilias maar ze hebben hiermee heel de oorlog willen schetsen terwijl de ilias maar 51 dagen schetst. Ook hebben ze een aantal gebeurtenissen weg laten vallen en toegevoegd. De verovering van Thessalia is nooit bevestigd door bronnen.

De film heeft ook een beetje een hollywood stijl, de slechterikken moeten sterven en het geliefde koppel moet overleven. Over de eerste 9 jaren v/d oorlog weten we niet zoveel maar we weten wel dat de goden zich ook moeide met de oorlog. Achilles is woest op Hector omdat hector zijn neef perongeluk ahd vermoord. Hierdoor vermoord Achilles hector en hij wordt hiervoor gestraft door de goden met een pijl in zijn Achille pees. Dit is omdat hij Hector geen eervolle begrafenis geeft. De wapenuitrusting van Achilles was zeer gegeerd. Het houten paard wordt vermoed een geschenk te zijn maar hier zijn geen bewijzen van, men dnekt eerder dat het een grote stormram was waardoor ze op de muren en door de muren konden breken. -Hoe heeft het verhaal van de Trojaanse oorlog de eeuwen getrotseerd, wij zijn allemaal trojanen: -De ilias en het verhaal van de Trojaanse oorlog was een enorm succesverhaal, tot de 3e eeuw n.C werd het meer gelezen als de bijbel. Het was zo’n succesverhaal dat er heldenfiguren gaan verschijnen op de munten van de Romeinen. De Romeinen zien ook hun oorsprong bij de Trojaanse oorlog, Aeneas zou een voorvader zijn van Romelus en Remus. We zien dit uitvorig in de kunst terug komen. Ook zijn er stambomen waarin de oorsprong start bij de Trojen. Er zijn achteraf ook latijnse versies van het verhaal gemaakt. -Bestond Troje/Ilius wel ? Men heeft al vershcillend eaanduidingen die misschien kunnen wijzen op het bestaan van Troje. Zoals kleitabletten waar Wilios opstond (wat lijkt op Ilius) bij de hittieten. Ook in Egypte vinden we in Thebe hhet woord Wiry terug wat lijkt op Ilius. -Was er wel een Trojaanse oorlog ? De gebeurtenis word...