Biznesplan i analiza swot PDF

Preview

Summary

Referat...

Description

BIZNESPLAN I ANALIZA SWOT Ekonomiczne uwarunkowania działalności gospodarczej

Spis treści Wstęp ............................................................................................................................... - 2 1.

Istota biznesplanu .................................................................................................... - 3 -

2.

Okoliczności opracowywania biznesplanu ........................................................... - 3 -

3.

Zasady tworzenia biznesplanu ................................................................................ - 4 -

4.

Struktura biznesplanu ............................................................................................... - 4 -

5.

Analiza SWOT............................................................................................................ - 7 -

6.

Cechy skutecznego biznesplanu ........................................................................... - 8 -

Wnioski ............................................................................................................................. - 9 Bibliografia ..................................................................................................................... - 10 -

-1-

Wstęp Cechą charakterystyczną współczesnej gospodarki jest coraz większa dynamika zmian, które zachodzą w otoczeniu zarówno bliskim, jak i dalszym przedsiębiorstwa. Fakt, że nie jesteśmy w stanie na te zmiany wpłynąć, wymusił na przedsiębiorcach próby ich przewidywania oraz ciągłe dostosowywanie się do otoczenia, jeżeli chcą osiągnąć i utrzymać sukces w biznesie. Zarówno dla nowych przedsięwzięć, jak i tych istniejących już na rynku, duże zagrożenie i wyzwanie stanowi silna konkurencja. Aby wywalczyć swoją pozycję na rynku lub umocnić, zwiększyć posiadane w nim udziały warto skorzystać z mechanizmów i narzędzi z dziedziny planowania biznesowego. Jego głównymi elementami jest zbadanie rynku, analiza obecnej i przyszłej sytuacji własnej firmy oraz wyznaczenie jej właściwych celów. Wykonanie tych kroków pozwala na spojrzenie na planowane działania z szerszej perspektywy oraz ich usystematyzowanie, doskonalenie technologii czy podejmowanych działań marketingowych. [3] Celem niniejszej pracy jest zapoznanie się z istotą i funkcjami biznesplanu, procesem jego tworzenia i wykorzystywania w realizowanych projektach i inwestycjach. Referat przedstawia również często wykorzystywaną w biznesplanie analizę SWOT oraz wskazuje na kluczowe cechy jakie musi posiadać ten dokument, aby był skuteczny.

-2-

1. Istota biznesplanu Przedsiębiorcę podejmującego działalność bez planu można porównać do kierowcy w obcym mieście bez mapy lub nawigacji - oboje poruszają się po omacku i nawet jeśli uda im się dotrzeć do celu, to prawdopodobnie kosztowało ich to sporo czasu i wysiłku. Biznesplan, podobnie jak najlepsza nawigacja, jest jedynie narzędziem wspomagającym nasze działania w dążeniu do oczekiwanych rezultatów i umożliwia ich osiągnięcie przy możliwie najmniejszych kosztach i nakładzie pracy. [3] BIZNESPLAN JAKO MAPA DROGOWA

pozwala na dotarcie do bardziej lub mniej oczywistych szans biznesowych i wykorzystanie ich

ostrzega przed potencjalnymi zagrożeniami

ułatwia manewrowanie w niełatwym, konkurencyjnym otoczeniu biznesowym

schemat 1 Biznesplan jako mapa drogowa Źródło: Hermaniuk T., Biznesplan – pytania i odpowiedzi, wyd. Difin SA, Warszawa 2014. Opracowanie własne

W literaturze biznesplan definiowany jest jako „długofalowy i kompleksowy plan działalności gospodarczej lub realizacji przedsięwzięcia gospodarczego sporządzony w oparciu o wszechstronną ocenę sytuacji strategicznej firmy (bieżącą i przyszłą ocenę potencjału organizacji i uwarunkowań jej funkcjonowania oraz dotychczasowe doświadczenia). Plan ten w udokumentowanej formie prezentuje cele organizacji lub przedsięwzięcia, sposoby osiągnięcia tych celów oraz zasoby przeznaczone do ich realizacji”. [2]

2. Okoliczności opracowywania biznesplanu Biznesplany sporządzane są dla różnych celów i różnych sytuacji, w zależności od potrzeb przedsiębiorstwa lub inwestycji. Do głównych powodów tworzenia tego dokumentu można zaliczyć [1]: ❖ uruchomienie nowej działalności, ❖ pozyskiwanie środków na inwestycje, ❖ rozszerzenie działalności na nowe obszary, ❖ wdrażanie nowej technologii, produktu lub usługi, ❖ unowocześnienie technologii, usprawnienie zarządzania, ❖ przeprowadzanie fuzji przedsiębiorstwa, ❖ likwidacja lub wycena przedsiębiorstwa. -3-

3. Zasady tworzenia biznesplanu Każdy biznesplan jest inny, w zależności od złożoności inwestycji czy wielkości i struktury przedsiębiorstwa, stąd nie istnieje uniwersalny wzorzec jak należy go przygotować. Najważniejszą jednak cechą biznesplanu jest zwięzłość oraz wyraźnie nakreślony cel projektu. Powinien zawierać w sobie odpowiedzi na sześć podstawowych pytań przedstawionych na schemacie numer 2 i być zrozumiały dla odbiorcy, który niekoniecznie musi znać specyfikę danej branży. [3] Kto? - pomysłodawca i realizator projektu

- docelowy odbiorca

- zakres przestrzenny projektu

Co? - szczegółowy opis projektu, jego specyfika

Kiedy?

Dlaczego?

- horyzont czasowy projektu, jego etapy

- słabe i mocne strony projektu

Gdzie?

- szanse i zagrożenia Jak? - strategia działań i planów operacyjnych

schemat 2 Pytania, na które odpowiedzi powinny znaleźć się w biznesplanie Źródło: Hermaniuk T., Biznesplan – pytania i odpowiedzi, wyd. Difin SA, Warszawa 2014. Opracowanie własne

4. Struktura biznesplanu Proponowana w literaturze składająca się z sześciu elementów struktura biznesplanu wraz z przybliżoną objętością każdego z fragmentów przedstawia się następująco: [3] I.

Streszczenie – 5%

II.

Analiza bieżącej sytuacji – 25% -4-

III.

Wyznaczenie celów i strategia ich realizacji – 25%

IV.

Organizacja działań marketingowych – 20%

V.

Analiza finansowa projektu – 20%

VI.

Kontrola projektu i działania korygujące – 5%

Dodatkowo, często ostatnim elementem biznesplanu są załączniki takie jak ekspertyzy techniczne, specyfikacje produktów, schematy organizacyjne, pozwolenia, licencje, badania rynku itp. Poniżej rozwinięte zostały poszczególne elementy struktury biznesplanu, wraz z kluczowymi zagadnieniami, które powinny zawierać oraz metodami analizy, które warto wykorzystywać. [3] I.

Streszczenie

Spełnia kluczową rolę, ponieważ jego zawartość często przesądza o tym, czy odbiorca będzie zainteresowany jego dalszą częścią. Nakreśla ogólny obraz projektu, stąd powinno zawierać następujące informacje: ❖ cele projektu, ❖ rynek, ❖ produkt lub usługę, ❖ niezbędne środki finansowe, ❖ kierunki rozwoju działalności. II.

Analiza bieżącej sytuacji

W trakcie przeprowadzania tej analizy należy przyjrzeć się czterem elementom (schemat 3), które mają istotny wpływ na bieżącą sytuację projektu lub firmy. Opis projektu

Analiza rynku i konkurencji

Analiza otocze -nia

Segmentacja rynku

schemat 3 Elementy uwzględniane podczas analizy sytuacji bieżącej firmy/projektu Źródło: Hermaniuk T., Biznesplan – pytania i odpowiedzi, wyd. Difin SA, Warszawa 2014. -5-

W skład opisu powinna wchodzić między innymi: nazwa przedsięwzięcia i data jego rozpoczęcia, forma prawna, właściciele, opis kadry oraz misje i cele. Segmentacja rynku polega na wyodrębnieniu kilku grup klientów wykazujących podobne cechy i zachowania względem danej kategorii produktów. Podział może być przeprowadzany na przykład według kryterium geograficznego, demograficznego, ekonomicznego czy społecznego. Analiza otoczenia (zarówno bliższego i dalszego) ma na celu obserwację podmiotów, które pośrednio i bezpośrednio oddziałują na przedsiębiorstwo. Z kolei ostatni element, analiza rynku bierze pod uwagę udział ilościowy i wartościowy w rynku firmy i jej konkurentów, elastyczność popytu, sezonowość popytu, bariery wejścia oraz czas trwania cyklu życia produktu. Do analizy bieżącej sytuacji przedsiębiorstwa często wykorzystywany jest model pięciu sił Portera (schemat 4), który służy do oceny atrakcyjności sektora gospodarczego dla jego uczestników i ewentualnych nowych inwestorów.

Groźba nowych wejść

Siła przetargowa dostawców

Konkurencja w sektorze

Siła przetargowa nabywców

Groźba substytutów

schemat 4 Model pięciu sił Portera Źródło: M.E. Porter, Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów. PWE, Warszawa 1992

III.

Wyznaczenie celów i strategia ich realizacji

Cele ustalone na różnych poziomach organizacji muszą być przełożone na plany działania. Stąd wyróżnia się plany strategiczne, taktyczne i operacyjne. Nadrzędną rolę nad wcześniej wymienionymi celami stanowi misja przedsiębiorstwa, określająca podstawową rolę jaką ma ono pełnić w otoczeniu. W oparciu o misję, na najwyższym szczeblu zarządzania ustalane są cele strategiczne, które z kolei są podstawą do formułowania celów taktycznych przez

-6-

menadżerów średniego szczebla. Te natomiast stanowią punkt wyjścia dla tworzenia celów operacyjnych, związanych stricte z konkretnymi działami organizacyjnymi. Każdy z wyznaczonych celów powinien spełniać zasadę SMART (Specific, Measurable, Acceptable, Realistic, Time-bound), to znaczy być szczegółowy, mierzalny, akceptowalny, realistyczny oraz określony w czasie. IV.

Organizacja działań marketingowych

Ta część biznesplanu powinna zawierać cele marketingowe przedsięwzięcia oraz wyniki analizy rynku i badań marketingowych. Należy zastanowić się tu nad strategiami w obszarze produktu, ceny, promocji i dystrybucji a także oszacować koszt działań marketingowych. Planowane działania marketingowe powinny mieć także swój harmonogram zgodny z realizacją etapów projektu. V.

Analiza finansowa projektu

Analiza finansowa jest podstawowym narzędziem zarządzania przedsiębiorstwem, które obejmuje: ❖ analizę bilansu, zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych, ❖ analizę źródeł przychodów i kosztów, ❖ analizę wyniku finansowego i kształtujących go czynników, ❖ analizę sytuacji finansowej podmiotu w zakresie płynności finansowej, zadłużenia, rentowności i sprawności działania. VI.

Kontrola projektu i działania korygujące

Kontrole przedsięwzięcia mogą być okresowe lub po zakończonych etapach realizacji projektu. Na podstawie wyznaczonych celów możemy wykryć odchylenia od przyjętych założeń, szybciej zareagować na pojawiające się błędy i korygować je jeszcze przed zakończeniem projektu. Stworzony biznesplan pod wpływem czynników z otoczenia powinien się zmieniać, aby dopasować projekt do dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. W tej części dokumentu, w celu uzyskania mierzalnych wyników, można posłużyć się wskaźnikami np. płynności finansowej, rentowności lub aktywności.

5. Analiza SWOT Analiza SWOT służy głównie do sformułowania celów i strategii ich osiągnięcia. Jej celem jest ocena zachowania się danego systemu oraz określenie perspektyw jego działalności. Może być oceną ex ante (badającą uwarunkowania rozwoju), ex post ( oceniającą poprawność założeń i efekty) lub oceną w trakcie realizacji projektu.

-7-

W tej analizie ocenie poddawane są cztery elementy macierzy (schemat 5), mające istotny wpływ na projektowane przedsięwzięcie: mocne strony ( Strenghts), słabe strony (Weaknesses), szanse (Opportunities) oraz zagrożenia (Threats).

Pozytywne

Negatywne

S

W

Strengths

Weaknesses

O

T

Opportunities

Threats

Wewnętrzne

Zewnętrzne

schemat 5 Macierz analizy SWOT Źródło: Hermaniuk T., Biznesplan – pytania i odpowiedzi, wyd. Difin SA, Warszawa 2014.

Do mocnych stron (wewnętrznych pozytywnych) należy zaliczyć te cechy przedsiębiorstwa, które wyróżniają je pozytywnie na tle konkurencji. Z kolei słabe strony (wewnętrzne, negatywne) są konsekwencją ograniczeń zasobów i niedostatecznych kwalifikacji. Szanse z zewnątrz (pozytywne), odpowiednio wykorzystane mogą się przyczynić do rozwoju przedsięwzięcia. Z drugiej strony zagrożenia (zewnętrzne, negatywne) to bariery i utrudnienia w rozwoju, mogą mieć wpływ destrukcyjny na projekt czy firmę. Cały proces przeprowadzania analizy SWOT można zamknąć w trzech etapach: I.

Określenie listy silnych i słabych stron przedsiębiorstwa oraz szans i zagrożeń.

II.

Przypisanie każdemu z elementów odpowiedniej wagi. Należy zwrócić uwagę, że suma wag musi być równa 1 (100%).

III.

Dwustronna analiza relacji i wzajemnego wpływu elementów otoczenia i wnętrza organizacji. Polega ona na odpowiedzeniu na zestaw pytań, do których zalicza się między innymi: Czy silne strony pozwolą wykorzystać nadarzające się okazje? Czy ewentualne zagrożenia osłabią silne strony?

6. Cechy skutecznego biznesplanu Do fundamentów skutecznego biznesplanu zalicza się kilka istotnych cech, do których zaliczyć można między innymi: [3] ❖ użyteczność – opracowany dokument musi być przydatny w zarządzaniu firmą lub inwestycją, ❖ kompleksowość – musi ujmować wszystkie kluczowe elementy, mające wpływ na realizację projektu takie jak spodziewane koszty i przychody, źródła finansowania, strukturę organizacji itp., -8-

❖ wykonalność – obiektywne i realistyczne podejście do formułowanego projektu i jego możliwości, ❖ elastyczność – możliwość wprowadzania korekt w momencie pojawienia się nowych elementów lub zmianie czynników zawartych wcześniej ❖ operacyjność – możliwość przeniesienia jego treści na konkretne decyzje i działania, ❖ zwięzłość – krótkie sformułowanie planu, oparte na opisie i liczbach, ❖ prostota sformułowań – dokument musi być zrozumiały dla każdego odbiorcy, nie tylko do specjalistów i ekspertów z danej dziedziny.

Wnioski Prawidłowo przygotowany biznesplan stanowi dużą pomoc w poszukiwaniu zewnętrznych źródeł finansowania. Poza tym, pełni funkcję motywującą i weryfikującą, a przede wszystkim ułatwia skuteczne zarządzanie organizacją. Tworzenie biznesplanu nie jest sprawą łatwą, gdyż wymaga czasu i wielu przemyśleń. Stąd zmusza jego autorów do systematycznego myślenia o własnych koncepcjach i tym samym sprzyja formułowaniu jednolitej strategii i podejmowania decyzji. Opracowując biznesplan autor rozważa wiele koncepcji, dostrzega związane z nim zagrożenia i ocenia ryzyko. To wszystko sprawia, że biznesplan jest nieocenionym narzędziem w zarządzaniu przedsięwzięciami.

-9-

Bibliografia [1] Ciechan-Kujawa M., Biznes plan – Standardy i praktyka, wyd. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, Toruń 2007 [2] Harvard Business Press, Biznesplan, wyd. Helion, Gliwice 2008 [3] Hermaniuk T., Biznesplan – pytania i odpowiedzi, wyd. Difin SA, Warszawa 2014 [4] Opolski K., Waśniewski K., Biznesplan – Jak go budować i analizować?, wyd. CeDeWu, Warszawa 2007 [5] Tokarski A., Tokarski M., Wójcik J., Biznesplan po polsku, wyd. CeDeWu, wydanie II, Warszawa 2012

- 10 -...