EHBO met Covid procedure PDF

Preview

Summary

Aangepaste EHBO procedure ten tijde van COVID...

Description

01 Vier stappen in eerste hulp in tijden van Corona Elke noodsituatie vraagt om eenzelfde gestructureerde aanpak, ondanks dat de situatie telkens erg verschillend kan zijn. Als eerstehulpverlener zet je steeds dezelfde vier stappen. Ze helpen je om de situatie goed in te schatten en op een gepaste manier hulp te verlenen.

Ondertussen heeft de wereld kennis gemaakt met het coronavirus en ervaren we dagelijks de invloed ervan op ons leven. Die invloed geldt voor vele dagdagelijkse handelingen en zeker ook bij het verlenen van eerste hulp.

Wat doe je wanneer vlak bij jou iemand onwel wordt? Dien je meteen eerste hulp toe of hou je toch rekening met de opgelegde afstandsmaatregelen? Geen gemakkelijke keuze voor een eerstehulpverlener. In deze e-learning verduidelijken we hoe jij, als eerstehulpverlener, tijdens de COVID-19 pandemie toch kan helpen, zonder je eigen gezondheid in gevaar te brengen. Inhoudstafel 1. Leerdoelstellingen 2. Belangrijk vooraf: wanneer welke richtlijnen hantderen? 3. Principes van eerste hulp 4. Wat zijn de 4 stappen in eerste hulp 5. Controleren van het bewustzijn en de ademhaling 6. Stabiele zijligging 7. Mondmasker 8. Verleen verdere eerste hulp 9. Toepassingen 1

Leerdoelstellingen Na het volgen van deze module: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Kan je de vier stappen van EHBO en kan je deze toepassen in concrete situaties; Ken je de 6 principes van eerste hulp en kan je ze toepassen in concrete situaties; Kan je de vier stappen van eerste hulp in eigen woorden omschrijven; Kan je het bewustzijn op een correcte manier controleren; Kan je de luchtweg op een correcte manier vrijmaken; Kan je de ademhaling op een correcte manier controleren; Kan je iemand correct in stabiele zijligging leggen

Bij elk van deze doelstellingen houden we rekening met de context van de coronapandemie.

Belangrijk vooraf: wanneer welke richtlijnen hanteren Binnen je bubbel? We kennen ondertussen allemaal wel het begrip 'bubbel' in de context van Corona. Je eigen bubbel zijn je naasten en/of huisgenoten die je vaak ziet en met wie je nauw contact hebt. Een ongeval zit vaak in een klein hoekje en kan overal voorvallen, dus zeker ook in huiselijke kring. In zo'n situatie kan je uiteraard de 'normale' eerstehulprichtlijnen toepassen omdat je in je eigen bubbel zit. Op dat moment kan je het slachtoffer dus normaal gaan benaderen, zonder de afstandsregels. De algemene principes van eerste hulp zijn uiteraard wel van toepassing. Buiten je bubbel Het algemene principe van eerstehulpverlening blijft ook nu gelden. Eerste hulp of reanimatie mag NIET worden gestart als de veiligheid van de eerstehulpverlener niet voldoende gegarandeerd kan worden. Omdat je niet weet of het slachtoffer besmet is met het coronavirus COVID-19, gelden er strikte regels over het toedienen van eerste hulp. Algemeen stelt de aangepaste richtlijn dat de hulpverlener niet dichter dan anderhalve meter bij het slachtoffer komt. In dat geval kan er hulp vanop afstand gegeven worden, door het slachtoffer aanwijzingen te geven over hoe hij/zij zichzelf kan helpen. De hulpdiensten verwittigen kan uiteraard ook als dat nodig is. Alleen wanneer er een levensreddende handeling, zoals bijvoorbeeld een reanimatie, uitgevoerd moet worden, mag de hulpverlener dichterbij het slachtoffer komen.

Richtlijnen in deze cursus Het blijft voor jou als eerstehulpverlener belangrijk om alle richtlijnen te kennen. We tonen je dus bijvoorbeeld de volledige instructiefilmpjes uit de 'pre-coronatijd', maar vermelden ook hoe je een slachtoffer buiten je bubbel tóch eerste hulp kan toedienen, zonder gevaar voor je eigen veiligheid 2

Principes van eerste hulp Als je eerste hulp verleent, moet je – losstaand van de technieken die je moet toepassen – rekening houden met een aantal basiszaken. Het gaat om enkele eenvoudige uitgangspunten die de hulpverlening overkoepelen. Deze basiszaken zijn essentieel om op een goede manier eerste hulp te verlenen. Met behulp van deze principes leer je de juiste attitude aan om correct en veilig te reageren in een ongevalssituatie. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Blijf kalm in een noodsituatie (K) Vermijd besmetting (B) Handel als een EHBO’er (E) Zorg voor het comfort van het slachtoffer (C) Verleen psychosociale hulp (P) Houdt rekening met emotionele reacties achteraf (E)

Tip om te onthouden: BEKPEC (Backpack) of KEB PEC (Ik heb pech). Blijf kalm in een noodsituatie Een noodsituatie doet zich plots en onverwacht voor, zowel voor het slachtoffer als voor jou. Als je op zo’n moment hulp moet bieden, kan je stress ervaren. Dat is normaal. Sommige mensen kunnen op dergelijke momenten hun gedachten moeilijker ordenen. Wat doe je?  

Blijf kalm. Adem bijvoorbeeld enkele keren diep in en uit. Handel doordacht. Begin alvast tegen het slachtoffer te praten.

Weet je echt niet meer wat je moet doen? Alarmeer dan zeker de hulpdiensten via het telefoonnummer 112.

3

Vermijd besmetting Wanneer je hulp verleent, moet je je bewust zijn van het gevaar op besmetting. Jij kan als hulpverlener het slachtoffer besmetten, maar een slachtoffer kan ook jou besmetten, en jij op jouw beurt een ander slachtoffer (kruisbesmetting). Daarom is het belangrijk om de kans op besmetting zo klein mogelijk te houden.

Wat doe je?    

Vermijd contact met bloed of andere lichaamsvloeistoffen. Raak een open wonde niet aan en gebruik indien mogelijk een zakmasker als je het slachtoffer moet reanimeren. Was je handen voor en na verzorging. Gebruik wegwerphandschoenen. Wees aandachtig voor de richtlijnen die in voege zijn rond bv. corona. Zo kan het gebruik van een mondmasker verplicht of aangeraden worden.

Ga zo snel mogelijk naar je huisarts als je jezelf toch prikt of snijdt aan een gebruikt voorwerp tijdens het verlenen van eerste hulp. Handel als een eerstehulpverlener Stel je in een noodsituatie op als een eerstehulpverlener: jij kent iets over eerste hulp, dus jouw bijdrage is voor het slachtoffer per definitie waardevol. Wat doe je?  

Doe wat je kan. Jouw hulp maakt het verschil. Het is beter om iets te doen dan niets te doen. Maak de situatie niet erger. Stel enkel die handelingen waarvan je zeker bent dat ze kunnen helpen. Maar wees niet bang om te helpen.

4

Zorg voor het comfort van het slachtoffer

Een slachtoffer heeft tijdelijk een beperking (bijvoorbeeld een wonde, een aandoening …) waarop we op dat ogenblik sterk focussen. Toch is het belangrijk om niet enkel op het letsel of de aandoening van het slachtoffer te focussen, maar blijvend aandacht te hebben voor zijn comfort.

Wat doe je?  

Bescherm tegen warmte, zon of koude. Maar verplaats het slachtoffer nooit. Dat doe je enkel als er gevaar dreigt. Geef geen voedsel of drank aan een slachtoffer dat ziek of gewond is, tenzij op advies van professionele hulpverleners of in enkele specifieke gevallen (bijvoorbeeld bij een lage bloedsuikerspiegel).

Verleen psychosociale hulp Probeer tijdens de hulpverlening niet enkel te focussen op de lichamelijke letsels of aandoeningen van het slachtoffer. Houd ook rekening met de emoties en reacties van het slachtoffer en van de omstaanders. Wat doe je?   

Leg uit wat er gebeurd is en wat je gaat doen. Het helpt het slachtoffer om te kalmeren en zich veilig te voelen. Luister en toon medeleven. Help met praktische zaken, bijvoorbeeld een familielid bellen.

Houd rekening met emotionele reacties nadien

De meeste mensen voelen zich zelfzeker nadat ze iemand hebben kunnen helpen. Ze voelen zich terecht nuttig. Maar wat als je het gevoel hebt dat je het niet goed hebt gedaan? Soms kan iemand het na de noodsituatie emotioneel moeilijk (blijven) hebben. Twijfels, schuldgevoelens of boosheid zijn normale reacties op de abnormale gebeurtenis die je meemaakte.

5

- Je vraagt je af of je voldoende en correct hebt geholpen Wanneer je twijfelt over de manier waarop je hulp bood, kan je het best informatie inwinnen bij een deskundige. Zij kunnen je met de nodige kennis van zaken uitleg geven. In heel veel gevallen zal je merken dat wat je deed wel degelijk goed was. - Je bent boos om de reacties van mensen uit je omgeving Veel hulpverleners ergeren zich mateloos aan de opmerkingen of het gedrag van mensen die in een noodsituatie niets doen of deden. Deze mensen twijfelen ook over hun rol, en kunnen dit op verschillende manieren uiten, bijvoorbeeld door kritiek te geven op jou als hulpverlener. Indien je een vertrouwensband hebt, kan je dit met hen bespreken. Indien dit niet mogelijk is, kan je het best je hart luchten bij iemand uit je omgeving. - Het slachtoffer reageert achteraf emotioneel Direct na de hulpverlening kan het voor familieleden of andere betrokkenen een hulp zijn wanneer je als eerstehulpverlener nog even nablijft. Je kan uitleg geven over wat je zag of deed. Voel je je hier niet goed bij? Laat deze hulp dan over aan mensen die niet betrokken waren bij de eerstehulpverlening en neem tijd om voor jezelf te zorgen. Wanneer je het moeilijk hebt, kan je anoniem, per telefoon of chat terecht bij de vrijwilligers van Tele-Onthaal voor een gesprek. Als je dat wenst, geven zij meer informatie over gespecialiseerde hulp. Bel 106 (24u/24u, gratis) of chat via www.tele-onthaal.be.

6

Wat zijn de vier stappen in eerste hulp? Stap 1: Zorg voor veiligheid Het algemene principe is (zoals altijd): eerste hulp of reanimatie mag niet worden gestart als de veiligheid van de eerstehulpverlener niet voldoende kan worden gegarandeerd.

Volgende veiligheidsmaatregelen zijn in deze coronatijden aangewezen: ▪ Houd afstand (meer hierover in stap 2 en stap 4). Dit betekent echter niet dat je het slachtoffer niet kan of mag helpen! ▪ Zorg voor een goede handhygiëne: was je handen voor en na het verlenen van eerste hulp (ook als je wegwerphandschoenen droeg) en na het aanraken van een gedragen mondmasker. ▪ Draag persoonlijk beschermingsmateriaal (zie stap 4). Vraag ook aan omstaanders om afstand te houden. Maak hen attent op de risico’s van de situatie en geef aanwijzingen hoe ze kunnen helpen. Stap 2: Beoordeel de toestand van het slachtoffer Vraag wat er gebeurd is Als het slachtoffer aanspreekbaar is, vraag dan – terwijl je 1,5 meter afstand bewaart – wat er gebeurd is. Luister naar het verhaal van het slachtoffer en observeer hem. Op die manier kan je vaak inschatten wat de noden van het slachtoffer zijn en of je gespecialiseerde hulp moet inschakelen. Controleer het bewustzijn en de ademhaling Als het slachtoffer niet antwoordt op je vragen, controleer je het bewustzijn en kijk je of het slachtoffer reageert. Vraag luid: “Gaat het?” Controleer de ademhaling Als het slachtoffer niet bewust is, is de volgende stap het controleren van de ademhaling. Normaal gezien doe je dit door te kijken, luisteren en voelen, maar in coronatijd beperk je je tot kijken om vast te stellen of een slachtoffer nog ademt.

7

Stap 3: Raadpleeg gespecialiseerde hulp Vraag het slachtoffer of je een familielid of huisgenoot kan bellen. Zij hoeven geen afstand te houden t.o.v. het slachtoffer en kunnen dus helpen bij het toedienen van eerste hulp.

In vele gevallen is het echter relevant om gespecialiseerde hulp te raadplegen. Raadpleeg een arts of alarmeer de hulpdiensten via het gratis telefoonnummer 112 of via de 112-app. Vermeld waar je bent, wat er is gebeurd en wie het slachtoffer(s) is (zijn). Als je een vergiftiging vermoedt, bel dan ook het antigifcentrum (070/245.245). Stap 4: Verleen verdere eerste hulp Ben je zeker dat de situatie veilig is? Heb je het bewustzijn en de ademhaling gecontroleerd? Heb je zicht op wat er mis is met het slachtoffer? Heb je zo nodig de hulpdiensten gealarmeerd? Onderzoek het slachtoffer dan grondiger en verleen verdere eerste hulp.

8

Controleren van het bewustzijn en de ademhaling Volgende veiligheidsmaatregelen zijn in deze coronatijden aangewezen: ▪ Houd 1,5 m afstand. Dit betekent echter niet dat je het slachtoffer niet kan of mag helpen! ▪ Zorg voor een goede handhygiëne: was je handen voor en na het verlenen van eerste hulp (ook als je wegwerphandschoenen droeg) en na het aanraken van een gedragen mondmasker.

ABC – methode Controleer de ademhaling Controleren van de ademhaling: aangepaste richtlijnen in coronatijden Als het slachtoffer niet bewust is, is de volgende stap het controleren van de ademhaling. Normaal gezien doe je dit door te kijken, luisteren en voelen. Tijdens de corona-pandemie is dit echter anders.   

Kijk van op afstand of het slachtoffer normaal ademt. Eventueel kan de borstkas ontbloot worden om de ademhaling beter te bekijken. Luister van op afstand of er ademhaling is en/of er reutels zijn. Voel - door middel van een hand op de borstkas of de buik van het slachtoffer te plaatsen - of het slachtoffer ademt.

Om het risico op infectie te beperken, adviseert het ERC om de luchtweg niet te openen en om je hoofd niet dichtbij de mond of neus van het slachtoffer te houden.

Open de luchtweg. Dat doe je door het hoofd van het slachtoffer

naar achter te kantelen en de kin op te tillen. Kinlift 1. Kniel op beide knieën naast het slachtoffer ter hoogte van de borstkas, 2. Leg een hand op het voorhoofd van het slachtoffer, 3. Kantel het hoofd voorzichtig achterover (= hoofdkanteling), 4. Plaats de vingertoppen van wijs- en middenvinger onder de punt van de kin, druk niet in het zachte gedeelte van de kin, dat bemoeilijkt de ademhaling, 5. Til de kin omhoog om de luchtweg te openen (= kinlift), blijf de kin omhoog houden.

9

Houd de luchtweg open en controleer of het slachtoffer nog normaal ademt. Dat doe je door te kijken, te luisteren en te voelen of de ademhaling normaal is.   

Kijk of de borstkas op en neer gaat. Luister aan de mond en de neus naar ademhalingsgeluiden. Voel met je wang of er luchtstroom is.

Kijk, luister en voel niet langer dan 10 seconden om te bepalen of een slachtoffer nog ademt. Ademt hij NORMAAL 

 

Leg het slachtoffer in stabiele zijligging (zie verder) als o hij normaal ademt maar nog steeds geen reactie vertoont o zijn ademhaling bemoeilijkt wordt door bloed, braaksel of andere lichaamsvochten o je hem alleen moet laten om hulp te alarmeren Alarmeer de hulpdiensten via het telefoonnummer 112 Controleer elke minuut of de ademhaling normaal blijft

Ademt hij NIET normaal Soms ademt een slachtoffer onregelmatig en voel je geen luchtstroom. Dit is geen normale ademhaling.   

Alarmeer de hulpdiensten via het telefoonnummer 112 Laat iemand een AED halen als er een in de buurt is Start de reanimatie (zie module 2 'Reanimeren en Defibrilleren')

Controleer het bewustzijn

In de vorige les leerde je de vier stappen van eerste hulp kennen. Bij de beoordeling van de toestand van het slachtoffer (stap 2) leerde je dat je moet nagaan wat er mis is met het slachtoffer, door diens bewustzijn en ademhaling te controleren. Zo kan je nagaan of het slachtoffer in levensgevaar verkeert. In deze les gaan we hier dieper op in. -

Stap 1: vraag wat er is gebeurd

Als het slachtoffer aanspreekbaar is, vraag dan – terwijl je 1,5 meter afstand bewaart – wat er gebeurd is. Luister naar het verhaal van het slachtoffer en observeer hem. Op die manier kan je vaak inschatten wat de noden van het slachtoffer zijn en of je gespecialiseerde hulp moet inschakelen.

-

Stap 2: controleer of het slachtoffer reageert

10

Als het slachtoffer niet antwoordt op je vragen, controleer je het bewustzijn en kijk je of het slachtoffer reageert. Schud voorzichtig de schouders en vraag luid: “Gaat het?”

-

Stap 3: reageert het slachtoffer?

JA, het slachtoffer reageert  

Het slachtoffer reageert, door bijvoorbeeld de ogen te openen Hij is bewust

NEE, het slachtoffer reageert niet.  

Het slachtoffer reageert niet Hij is bewusteloos

-

Stap 4: dit doe je!

ALS HET SLACHTOFFER REAGEERT

   

Laat het slachtoffer liggen in de positie waarin je hem hebt gevonden, op voorwaarde dat hij geen gevaar loopt. Ga na wat er mis is met het slachtoffer. Beoordeel regelmatig opnieuw de toestand van het slachtoffer. Raadpleeg gespecialiseerde hulp

ALS HET SLACHTOFFER NIET REAGEERT

  

Roep luid om hulp als je alleen bent, of duid iemand aan en vraag om je te helpen. Draai het slachtoffer op de rug. Open de luchtweg (zie verder)

Als je bij de controle van het bewustzijn duidelijk merkt dat het slachtoffer normaal ademt, hoef je hem niet op de rug te draaien. Leg hem wel meteen in stabiele zijligging (zie verder) op voorwaarde dat je geen wervelletsel vermoedt. Niet in cursus Controleer de circulatie Hierbij controleer je twee dingen - Hartslag: frequentie, ritme, kracht (pols, hals, lies) - Bloedverlies (inwendig, uitwendig, ernst: capillair, veneus, arterieel)

11

Stabiele zijligging Als een slachtoffer bewusteloos is, maar wel nog normaal ademt, leg je hem in een stabiele zijligging (bij voorkeur op de linkerzijde). Doe dat alleen als je geen wervelletsel vermoedt. Door deze techniek toe te passen garandeer je een vrije luchtweg aan het slachtoffer en vermijd je dat hij stikt in bloed of braaksel. Methode -

Zorg dat beide benen gestrekt zijn Kniel naast het slachtoffer ter hoogte van de borstkas Leg de arm die het dichtste bij jou ligt in een rechte hoek (90°) naar boven, plaats de handpalm omhoog Neem de arm die het verst verwijderd is en breng hem naar je toe Druk de handrug tegen de wang van het slachtoffer en blijf dit vasthouden Neem met je andere hand de verst verwijderde knie vast en trek het been op maar houdt de voet op de grond Trek het been naar je toe opdat het slachtoffer je toe rolt Leg het been in een hoek van 90° opdat het slachtoffer niet terug rolt Zorg voor een vrije luchtweg door het hoofd naar achteren te kantelen, richt de mond naar de grond Controleer elke minuut het bewustzijn en de ademhaling van het slachtoffer

12

Mondmasker Het opzetten van een mondmasker

-

Was je handen grondig met water en zeep Vouw het masker open Breng het masker naar je gezicht en bedek je mond én neus volledig met het masker. Laat geen openingen. Breng de elastieken aan achter je oren of bind de touwtjes vast rond je hoofd

Tips Het is niet omdat je een masker draagt, dat je volledig beschermd bent. Afstand houden en correcte handhygiëne blijven belangrijk! 2. Deze procedure geldt voor zowel chirurgische als zelfgenaaide mondmaskers. 3. Meer tips en een patroon om zelf een mondmasker te naaien vind je op www.maakjemondmasker.be. 1.

Extra info over mondmaskers

Ondertussen is het dragen van mondmaskers al dagelijkse kost. Hieronder vind je aanvullende info over mondmaskers die je misschien nog niet kende. Waarom draag je een mondmasker. Het coronavirus dringt je lichaam binnen via de ogen, neus en mond. Je komt met een mondmasker minder snel aan je gezicht. Een mondmasker houdt vocht tegen dat vrijkomt bij, hoesten, niezen en spreken. In de supermarkt is er minder luchtcirculatie en zitten we dichter op elkaar. Zolang je in beweging bent in de buitenlucht zonder mensen in de nabijheid, moet je geen mondmasker dragen. Doe dit wel wanneer je behoort tot de risicogroep. Hoe bewaar je een zelfgemaakt mondmasker? Was het mondmasker voor elk gebruik (dus ook erna). Raak nooit de binnenkant aan; Steek het in een plastic zakje met ziplock sluiting, laat het niet gewoon rondslingeren.

13

Verleen verdere eerste hulp Voor het verlenen van eerste hulp in tijden van corona maken we een onderscheid tussen levensbe-dreigende (bv hartstilstand, ernstige bloeding,…) en niet-levensbedreigende situaties. Niet-levensbedreigende situaties<...