EHBO-samenvatting - Samenvatting examen zorgvaardigheden PDF

Preview

Summary

Samenvatting examen zorgvaardigheden...

Description

2

1. 2. 3. 4. 5.

Inhoud ……………………………………………………………………………………………………………..5 Kennismaking …………………………………………………………………………………………………..5 Uitleg cursus …………………………………………………………………………………………………….5 Principes van eerste hulp ………………………………………………………………………………….5 Vier stappen in eerste hulp ….……………………………………………………………………...…..5

6. Vier stappen in eerste hulp: technieken …………………………………………………………..6 a. Rautek bij liggend slachtoffer ………………………………………………………………..6 b. Controleer het bewustzijn ……………………………………………………………………..7 c. Open de luchtweg ……………………………………………………………………………......7 d. Controleer de ademhaling …………………………………………………………………….7 e. Een slachtoffer van de buik op de rug draaien ………………………………………7 f. Stabiele zijligging …………………………………………………………………………………..8 7. Flauwte ……………………………………………………………………………………………………………8 8. Bloedingen ………………………………………………………………………………………………………9 a. Uitwendige bloeding – ernstige bloeding ……………………………………………..9 A. Drukverband ………………………………………………………………………..10 b. Uitwendige bloeding – amputatie ……………………………………………………….10 c. Veruitwendigde bloeding …………………………………………………………………….11 A. Veruitwendigde bloeding – bloedneus ………………………………….11 d. Inwendige bloeding ……………………………………………………………………………..12 A. Inwendige bloeding – blauwe plek ……………………………………..….12 B. Inwendige bloeding – blauwe nagel ……………………………………….13 e. Shock door bloedverlies ………………………………………………………………………14 9. Reanimeren en defibrilleren …………………………………………………………………………..15 a. Reanimeren van een volwassene …………………………………………………………15 b. Defibrilleren van een volwassene ………………………………………………………..16 10. Ongevallen in het water …………………………………………………………………………………17 a. Verdrinking ……….…………………………………………………………………………………17 11. Huidwonden …………………………………………………………………………………………………..19 a. Soorten ……………………………………………………………………………………………….19 b. Eerste hulp ………………………………………………………………………………………….19 A. Spiraalverband …………………………………………………………………….…21 B. Scharnierverband …………………………………………………………………..21 C. Voorgevormd vingertopverband ……………………………………………21 D. Kousverband als vingertopverband ………………………………………..22

3

c. Geïnfecteerde wonden ………………………………………………………………………..22 d. Specifieke huidwonde ………………………………………………………………………….24 A. Blaren als gevolg van wrijving ………………………………………………..24 B. Wonde met een vreemd voorwerp ………………………………………..25 C. Splinter……………………………………………………………………………………26 12. Brandwonden …………………………………………………………………………………………………27 a. Specifieke brandwonden ……………………………………………………………………..28 A. Zonnebrand ……………………………………………………………………………28 13. Beroerte …………………………………………………………………………………………………………30 14. Hartaanval ………………………………………………………………………………………………………31 15. Verslikking ………………………………………………………………………………………………………32 a. Lichte verslikking …………….…………………………………………………………………..32 b. Ernstige verslikking ………………………………………………………………………………32 16. Elektriciteitsongeval ……………………………………………………………………………………….33 a. Elektriciteitsongeval – laagspanning …………………………………………………….33 b. Elektriciteitsongeval – hoogspanning …………………………………………………..34 17. Blikseminslag ………………………………………………………………………………………………….35 18. Letsels aan botten, spieren & gewrichten ………………………………………………………36 a. Kneuzing ………………………………………………………………………………………..……36 b. Verstuiking …………………………………………………………………………………………..37 c. Ontwrichting ……………………………………………………………………………………….38 d. Botbreuk………………………………………………………………………………………………39 e. Spierletsel ……………………………………………………………………………………………40 19. Reanimeren en defibrilleren bij een baby en kind ………………………………………….40 a. Reanimeren …………………………………………………………………………………………40 b. Defibrilleren ………………………………………………………………………………………..41 20. Ademhalingsproblemen …………………………………………………………………………………41 a. Hyperventilatie ……………………………………………………………………………………41 b. Kortademigheid …………………………………………………………………………………..42 21. Epilepsie …………………………………………………………………………………………………………44 22. Koortsstuipen …………………………………………………………………………………………………45 23. Vreemd voorwerp in oog, oor of neus ……………………………………………………………46 a. Oog………………………………………………………………………………………………………46 b. Oor ………………………………………………………………………………………………………47 c. Neus …………………………………………………………………………………………………….48 24. Hoofdletsels ……………………………………………………………………………………………………48

4

25. Wervelletsels ………………………………………………………………………………………………….50 26. Diabetes …………………………………………………………………………………………………………51 27. Problemen bij hitte en koude …………………………………………………………………………53 a. Onderkoeling ……………………………………………………………………………………….53 b. Vrieswonde ………………………………………………………………………………………….54 c. Hitte-en zonneslag ………………………………………………………………………………55 28. Steken en beten ………..……………………………………………………………………………………57 a. Insectensteek of-beet ………………………………………………………………………….57 b. Tekenbeet ………………………………………………………………………………………… ..59 29. Allergeien ……………………………………………………………………………………………………….60 a. Anafylactische shock ……………………………………………………………………………61 30. Vergiftiging …………………………………………………………………………………………………….61 a. Types vergiftiging ………………………………………………………………………………..61 b. Specifieke vormen van vergiftiging ………………………………………………………63 A. Koolstofmonoxide vergiftiging ………………………………………………63 31. Eerstehulpmaterialen …………………………………………………………………………………….63

5

1. 2. 3. 4. 5.

Inhoud Kennismaking Uitleg cursus Principes van eerste hulp Vier stappen in eerste hulp 1. 2. 3. 4.

Zorg voor veiligheid Beoordeel de toestand van het slachtoffer Raadpleeg gespecialiseerde hulp Verleen verdere eerste hulp

STAP 1 Zorg voor veiligheid • • •

Jezelf Slachtoffer Omstaanders

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer •

• •

Controleer het bewustzijn o Wel reactie ▪ Laat hem liggen ▪ Wat is er mis? ▪ Beoordeel regelmatig opnieuw zijn toestand ▪ Raadpleeg gespecialiseerde hulp o Geen reactie ▪ Roep luid om hulp of duid iemand aan en vraag om hulp ▪ Draai het slachtoffer op de rug ▪ Open de luchtwegen Open de luchtweg Controleer de ademhaling o Wel ademhaling ▪ Laat hulpdiensten alarmeren ▪ Leg in stabiele zijligging, behalve wanneer je wervelletsel vermoedt ▪ Controleer ademhaling elke minuut o Geen ademhaling ▪ Laat hulpdiensten alarmeren ▪ Laat iemand een AED halen (als er één in de buurt is) ▪ Start reanimatie

6

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp WANNEER RAADPLEEG JE GESPECIALISEERDE HULP? • • •

Ernstig letsel (bv. Bijtwonde) Twijfel vaccinatie tetanus Levensbedreigende situatie

WIE ALARMEERT? •

• •

Zijn er omstaanders? o Laat hen bellen met GSM o Geen GSM? Vragen om nadien verslag uit te brengen Heeft iemand al gealarmeerd? o Correct? Indien niet, zelf terugbellen met aanvullende informatie Ben je alleen? o Gebruik je GSMS (luidspreekfunctie) o Geen GSM laat het slachtoffer alleen (enkel indien echt nodig)

WELKE INFORMATIE GEEF JE? • • •

Waar? Wat? Wie?

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp

6.

Vier stappen in eerste hulp: technieken a. Rautek bij liggend slachtoffer

7

b. Controleer het bewustzijn • • •

•

Schud voorzicht aan de schouders Vraag luid: “Gaat het?” Wel reactie o Laat hem liggen o Wat is er mis? o Beoordeel regelmatig opnieuw zijn toestand o Raadpleeg gespecialiseerde hulp Geen reactie o Roep luid om hup of duid iemand aan en vraag om hulp o Draai het slachtoffer op de rug o Open de luchtwegen

c. Open de luchtweg • •

Kantel het hoofd achterover Til de kin omhoog

d. Controleer de ademhaling • • •

•

Kijken, luisteren en voelen Maximaal 10 seconden Wel ademhaling o Laat hulpdiensten alarmeren o Leg in stabiele zijligging, behalve waneer je wervelletsel vermoedt o Controleer ademhaling elke minuut Geen ademhaling o Laat hulpdiensten alameren o Laat iemand een AED halen o Start reanimatie

e. Een slachtoffer van de buik op de rug draaien

8

f. Stabiele zijligging •

7.

Hoofd naar achter kantelen!

Flauwte

Symptomen • • • • • • • • •

Bleek (blanke) of grauw/grijs (donkergekleurd) Zwarte vlekken of sterretjes voor de ogen Soms oorsuizingen Zwak Soms misselijk Zweten, maar koude huid Soms geeuwen Soms tintelingen in de vingers Verminderd bewustzijn, bewustzijnsverlies en vallen

STAP 1 Zorg voor veiligheid • •

Val controleren Laat het slachtoffer neerliggen

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer • • •

Ga na wat er mis is Controleer het bewustzijn Open de luchtweg en controleer de ademhaling

9

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp • • • • •

Geen merkbare oorzaak (bv. Emotie of pijn) Herhaaldeljke flauwte Vermoeden hartproblemen Flauwte na verwonding aan het hoofd (val, slag of stoot) Slachtoffer komt niet bij na 2 minuten

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp • • • •

Frisse lucht Omstaanders op afstand houden Kledij losmaken Koude kompressen/vochtig washandje

•

Slachtoffer terug bij bewustzijn o Even laten liggen o Geleidelijk rechtzetten o Voorzichtig opstaan o Terug flauw? Opnieuw neerleggen Letsels opgelopen bij het vallen? Slachtoffer na 2 minuten niet terug bij bewustzijn o Stabiele zijligging

• •

8.

Bloedingen a. Uitwendige bloeding – ernstige bloeding

STAP 1 Zorg voor veiligheid • • •

Vraag het slachtoffer om op wonde te drukken Trek wegwerphandschoenen aan Help het slachtoffer om neer te gaan liggen

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer • • •

Ga na wat er is mis Controleer het bewustzijn Open de luchtweg en controleer de ademhaling

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp •

112 bellen

10

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp • •

Druk zelf op de wonde, tot verbandmateriaal beschikbaar is Drukverband aanleggen

A. Drukverband

b. Uitwendige bloeding – amputatie Soorten • •

Gedeeltelijk Volledig

Door samentrekking van de spieren en bloedvaten is er niet altijd een hevige bloeding onmiddellijk na het ongeval. Dit kan later echter wel het geval zijn.

STAP 1 Zorg voor veiligheid • • •

Vraag het slachtoffer om op wonde te drukken Trek wegwerphandschoenen aan Help het slachtoffer om neer te gaan liggen

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer • • •

Ga na wat er is mis Controleer het bewustzijn Open de luchtweg en controleer de ademhaling

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp •

112 bellen

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp • • •

Druk zelf op de wonde, tot verbandmateriaal beschikbaar is Drukverband aanleggen Dek de wonde zo steriel mogelijk af

11 HOE PAK JE HET AFGERUKTE DEEL IN? • •

De vinger in een aparte zak steken Die zak in een zak met ijs en water steken

• • •

Bloeding binnen in het lichaam Treedt gedeeltelijk naar buiten via natuurlijke lichaamsopeningen Voorbeelden: o Uit het oor o Uit de neus o Uit de mond o Afgebroken of uitgevallen tand o Anaal bloedverlies o Vaginale bloeding

c. Veruitwendigde bloeding

A. Veruitwendigde bloeding – bloedneus STAP 1 Zorg voor veiligheid •

Wegwerphandschoenen

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer •

Ga na wat er mis is

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp • • • •

De bloedneus na 10 minuten (tweemaal 5 minuten) dichtknijpen nog steeds niet gestelpt is De oorzaak van de bloedneus een slag of stoot is (andere letsels mogelijk, bv. een breuk van het neusbeen) De bloedneus erger wordt of gepaard gaat met andere symptomen (hoofdpijn, bloeduitstorting rond ogen …) Slachtoffer slaperig wordt of bewustzijn verliest

12

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp • • • • •

Laat het slachtoffer lichtjes voorover buigen (leeshouding) Laat het slachtoffer door de mond ademen Laat het slachtoffer de neus niet snuiten Laat het slachtoffer 5 minuten de neusvleugels dichtknijpen net onder hard gedeelte van de neus Controleer of bloeding gestopt is o Bloeding niet gestopt? Opnieuw 5 minuten dichtknijpen

•

Bloeding gestopt? o Buitenkant neus en gezicht schoonmaken met water o Slachtoffer rustig aan laten doen o Neus niet laten snuiten o Niet in neus peuteren o Zo weinig mogelijk bruusk bewegen

• • •

Beschadiging van bloedvaten binnen in het lichaam Geen uitwendig bloedverlies (ernst moeilijk in te schatten) Voorbeelden: o Blauwe plek o Verplettering o Blauwe nagel

d. Inwendige bloeding

A. Inwendige bloeding – blauwe plek • •

Een blauw-rode verkleurde vlek op de huid De blauwe plek kan pijnlijk aanvoelen

STAP 1 Zorg voor veiligheid STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer • •

Ga na wat er is mis Vraag naar andere klachten o Bv. Hoofdpijn, duizelig, ademhalingsmoeilijkheden, buikpijn o Kunnen wijzen op een ernstig inwendig letsel

13

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp •

Raadpleeg een arts als: o Er bijkomende klachten zijn o Het slachtoffer grote of vaak voorkomende blauwe plekken heeft op verschillende plaatsen van het lichaam o De toestand achteruitgaat

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp •

Koel maximaal 20 minuten o Met ijs (niet rechtstreeks op de huid) o Met koud water

B. Inwendige bloeding – blauwe nagel • • •

Een klein bloedvlekje onder de nagel Som is de hele nagel blauwzwart verkleurd Pijnlijk

STAP 1 Zorg voor veiligheid •

Zorg ervoor dat het eventuele gevaar is uitgeschakeld

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer •

Ga na wat er mis is

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp •

Raadpleeg een arts als: o Het slachtoffer een volledig blauwe nagel heeft o Hij bijkomende wonden heeft aan vinger of teen o Hij hevige pijn heeft o Hij vermoedelijk onvoldoende beschermd is tegen tetanus

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp •

Koel maximaal 20 minuten o Met ijs (niet rechtstreeks op de huid) o Met koud water

14

e. Shock door bloedverlies • • •

Totale bloedvolume volwassene = 1 liter per 13 kg lichaamsgewicht (5-6 liter) Bloedverlies van 25-30% van totale bloedvolume: risico op shock (zowel bij uitwendige als inwendige bloedingen) Preventie: bloedingen stelpen

Symptomen van shock • • • • • •

Ernstige bloeding Suf, verward, onwel, duizelig bij het rechtstaan Flauwtegevoel gaat niet over bij neerliggen Bleek, zweten en rillen, koud zweet, koude handen en voeten Misselijkheid en braakneigingen Oppervlakkige en versnelde ademhaling Na verloop van tijd: verlies van bewustzijn

STAP 1 Zorg voor veiligheid • •

Trek wegwerphandschoenen aan Help het slachtoffer om te gaan liggen

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer • • •

Ga na wat er mis is Controleer het bewustzijn Open de luchtweg en controleer de ademhaling

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp •

Bel 112

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp • • • •

Stelp ernstige uitwendige bloedingen Onderkoeling voorkomen Slachtoffer rustig houden Controleer elke minuut het bewustzijn en de ademhaling

15

9. Reanimeren en defibrilleren A. Reanimeren van een volwassene STAP 1 Zorg voor veiligheid STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer • •

•

Controleer het bewustzijn Wel reactie o Laat hem liggen o Wat is er mis? o Beoordeel regelmatig opnieuw zijn toestand o Raadpleeg gespecialiseerde hulp Geen reactie o Roep luid om hulp of duid iemand aan en vraag om hulp o Draai het slachtoffer op de rug o Open de luchtweg

• •

Open de luchtwegen Controleer de ademhaling

•

Wel ademhaling o Laat hulpdiensten alarmeren o Leg in stabiele zijligging, behalve wanneer je wervelletsel vermoedt o Controleer ademhaling elke minuut Geen ademhaling o Laat hulpdiensten alarmeren o Laat iemand een AED halen (als er één in de buurt is) o Start reanimatie

•

Gasping • • • •

Onregelmatig ademen Luidruchtig naar lucht happen Laatste ademhalingspogingen Geen normale ademhaling

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp STAP 4 Verleen verdere eerste hulp •

Stabiele zijligging o Hoofd naar achter kantelen!

16 Reanimeren Hoe diep denk je dat je de borstkas moet indrukken? •

5-6 cm diep

Met welke frequentie moeten deze borstcompressies gegeven worden? • •

100-120 per minuut 30x 2x mond op mond

Borstcompressie

Mond-op-mondbeademing

Hoofd kantelen!

Hoe lang mogen de 2 beademingen samen duren? •

10 seconden

B. Defibrilleren van een volwassene STAP 1 Zorg voor veiligheid STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp •

Ga een AED halen

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp •

Gebruik AED

AED gebruiken

17 Wat doe je als de borst van het slachtoffer nat is? •

Borst afdrogen met handdoekje (zie AED)

Wat doe je als het slachtoffer een piercing heeft? •

Piercing of pacemaker: elektrode hier niet opplakken

Zakmasker

10. Ongevallen in het water Soorten • • •

Verdrinking Wagen in het water Duikongeval

a. Verdrinking Oorzaken • • • • • • • •

Niet (voldoende) kunnen zwemmen Spierkramp Verwonding opgelopen (breuk, wervelletsel) Epilepsieaanval Beroerte Hypoglycemie Zonneslag Verslikking

Symptomen • • • • • •

In water, zichzelf in veiligheid gebracht of al uit water gehaald Belemmering van de ademhaling Braken Hoofd- of wervelletsel Onderkoeling Complicaties: longontsteking of hersenletsel

18

STAP 1 Zorg voor veiligheid • •

Denk aan je eigen veiligheid! Haal het slachtoffer horizontaal uit het water (bloeddrukval vermijden)

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer • • •

Ga na wat er mis is Controleer het bewustzijn Open de luchtweg en controleer de ademhaling

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp • • •

Reddingsdiensten (zwembad of zee) 112 Niet ernstig gewond? Voelt zich goed? Arts

STAP 4 Verleen verdere eerste hulp •

• • • • • • •

Geen ademhaling? Reanimeren en defibrilleren o Borstkas afdrogen o Droge ondergrond Bewusteloos, maar normale ademhaling? Stabiele zijligging (als je geen wervelletsel vermoedt) Warmere omgeving Kledij volledig uittrekken, afdrogen en warm toedekken Lichaamstemperatuur meten Niet wrijven! Zo weinig mogelijk bewegen Handel verder zoals bij onderkoeling

Preventie •

• • • • •

Kleine kinderen? o Nooit zonder toezicht van volwassene in de buurt van water o Hek rond zwembad of vijver Overschat je eigen zwemmogelijkheden niet Ga nooit alleen zwemmen Zwem enkel in bewaakte zones Ga nooit in open water zwemmen als het donker is Begeef je niet op (natuurlijk) ijs

19

11. Huidwonden a. Soorten Schaafwonde

Snijwonde

Steekwonde

Scheurwonde

Bijtwonde

Schotwonde

b. Eerste hulp STAP 1 Zorg voor veiligheid • •

Oorzaak van de wonde weggenomen? Wegwerphandschoenen

STAP 2 Beoordeel de toestand van het slachtoffer • •

Ga na wat er mis is Probeer type en ernst van de wonde in te schatten

20

STAP 3 Raadpleeg gespecialiseerde hulp • • • • • • • • • • • • • •

Bloeding kan niet gestelpt worden Wonde kan niet goed gereinigd worden (vuile wonde) Gapende wonde (wondranden staan uit elkaar) Scheurwonde Schaafwonde groter dan helft van de handpalm Snijwonde die mogelijk gehecht moet worden (gro...