Exam - Mikroekonomia odpowiedzi O7 PDF

Preview

Summary

Mikroekonomia odpowiedzi O7...

Description

1.

Czym zajmuje się ekonomia? Ekonomia - nauka społeczna zajmująca się badaniem sposobów gospodarowania społeczeństw w warunkach nieograniczoności ludzkich potrzeb i ograniczoności czynników produkcji, służących wytwarzaniu dóbr i usług zaspokajających te potrzeby.

2.

Różnica między ekonomią pozytywną, a normatywną Ekonomia pozytywna ma za zadanie wyjaśnianie zjawisk ekonomicznych, jest oparta na obiektywnej wiedzy o rzeczywistości. Bada zjawiska gospodarcze takie, jakimi są. Ekonomia normatywna - to ekonomia dokonująca wartościowań faktów opisywanych przez ekonomię pozytywną. Opierając się m.in. na koncepcjach polityki społecznej, polityki gospodarczej i historii gospodarczej formułuje zalecenia co do świadomego kształtowania rzeczywistości ekonomicznej. W ekonomii normatywnej formułowane są tezy oparte na własnych systemach wartości badacza i często przyjmują formy zaleceń czy przekształcają się w odrębne szkoły ekonomiczne.

3.

Mikroekonomia, a makroekonomia Mikroekonomia- jest nauką zajmującą sie badaniem zjawisk gospodarczych w poszczególnych fragmentach gospodarki, na jej poszczególnych rynkach, badając wybory dokonywane podczas pracy przez podmioty gospodarcze. Makroekonomia - dziedzina ekonomii posługująca się wielkościami agregatowymi (zbiorczymi, dotyczącymi całej gospodarki) do badania prawidłowości występujących w gospodarce jako całości.

4.

Co to jest potrzeba i jakie są jej cechy? Istniejące w naturze ludzkiej odczucie braku czegoś, co jest niezbędne dla podtrzymania życia, dobrego rozwoju fizycznego i psychicznego, dobrego samopoczucia, co skłania do działania zmierzającego do usunięcia braku, czyli zaspokojenia potrzeby. CECHY POTRZEB: - nieograniczona ilość (nabywanie potrzeb) - odnawialne ( potrzeby cykliczne np. jedzenie) - zaspokojenie jednej potrzeby powoduje pojawienie się innej potrzeby to hierarchia potrzeb jedno uruchamia drugie - potrzeby są komplementarne (występują w grupach)

5.

Środki zaspokajania potrzeb – rodzaje. Osiągnięcie korzyści wymaga odpowiednich środków materialnych lub pieniężnych. Wszystkie środki służące bezpośrednio lub pośrednio do zaspokajania potrzeb ludzkich w formie rzeczy, usługi lub stanu, nazywamy dobrami.

6.

Charakterystyka czynników produkcji Czynniki produkcji - materialne lub niematerialne zasoby niezbędne do wytwarzania dóbr w postaci towarów i usług. W klasycznym ujęciu wyróżnia się następujące czynniki produkcji: ziemia oraz naturalne surowce posiadane przez ludzi. Ceną ziemi jest czynsz. praca to wysiłek ludzki włożony w wytworzenie danego dobra, ceną pracy jest płaca, kapitał to dobra wytworzone uprzednio przez ludzi używane do produkcji innych dóbr. Są to budynki, narzędzia i maszyny. Ceną kapitału są odsetki.

   

7.

Podmioty gospodarcze Podmiot gospodarczy to każdy, niezależnie od jego formy organizacyjnej, aktywny uczestnik procesów gospodarczych, którego decyzje i działania wywołują skutki ekonomiczne. Celem istnienia podmiotów gospodarczych jest prowadzenie działalności gospodarczej. Prawo polskie za

1

podmioty gospodarcze uważa osoby fizyczne lub osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą. Podmiotami gospodarczymi mogą być osoby fizyczne, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie oraz spółki. 8.

Problem ograniczoności zasobów LUKA między zapotrzebowaniem na dobra i usługi, które ludzie chcieliby posiadać a ilością dóbr i usług dostępnych w danym czasie ( odczuwalna jako dolegliwość – brak czegoś ).

9.

Zasada racjonalnego gospodarowania. Sposób postępowania podmiotów gospodarczych, które uświadamiając sobie cel swojej działalności oraz ograniczoność (rzadkość) środków służących jego realizacji, dążą do uzyskania maksymalnych efektów przy określonych, założonych nakładach (zasada największej wydajności) albo do minimalizacji nakładów ponoszonych dla osiągnięcia założonego efektu (zasada oszczędności).

10.

Granica możliwości produkcyjnych Granica możliwości produkcyjnych wskazuje na alternatywne kombinacje dwóch grup produktów, które społeczeństwo jest zdolne wytworzyć w ciągu danego okresu wykorzystując do tego w całości i w jak najlepszy sposób posiadane zasoby oraz technologie produkcji. Jej graficznym obrazem jest krzywa możliwości produkcyjnych zwana też krzywą transformacji produkcji. Jest ona zbiorem punktów (kombinacji) odpowiadających maksymalnym ilościom dóbr jakie można wytworzyć przy danym stanie zasobów i przy wykorzystaniu danej technologii.

11.

Źródła informacji ekonomicznych -BAEL- Badanie Ekonomicznej Aktywności Ludzi -PGSS- Polski Generalny Sondaż Społeczny -roczniki statystyczne (dane z Głównego Urzędu Statystycznego) -Narodowy Bank Polski -Ministerstwo Finansów -EUROSTAT -Bank Światowy -Bank Danych Regionalnych

12.

Metody przedstawiania danych ekonomicznych Dane ekonomiczne mogą być przedstawione za pomocą: 1) tablic i wykresów 2) szeregów czasowych danych 3) dane przekrojowe 4) wskaźniki (wielkości nominalne i realne)

13.

Średnia ważona ceny: Średnia ważona ceny= (waga1*wskaźnik1)+(waga2*wskaźnik2)

14.

Wskaźnik cen towarów konsumpcyjnych CPI CPI/WCD- jest średnią ważoną cen towarów i usług nabywanych przez przeciętne gospodarstwo domowe. Przy obliczaniu indeksu bierze się pod uwagę tzw. statystyczny koszyk zakupów. W Polsce, GUS tworzy koszyk na podstawie badań budżetów gospodarstw domowych; co roku ustala ile i czego kupuje "uśrednione" gospodarstwo domowe, a także jaki jest udział poszczególnych produktów i usług w łącznych wydatkach. Na podstawie obserwacji zmian cen tak dobranych towarów i usług (ich lista liczy ok. 2 tys. pozycji, a ceny sprawdza się raz lub dwa razy w miesiącu) GUS oblicza wskaźnik inflacji. Trudnościami w posługiwaniu się wskaźnikiem CPI są porównania w dłuższym czasie. Wynikają one z tego, że wiele towarów i usług obecnych w bieżącym koszyku nie istniało w przeszłości (np. kuchenki mikrofalowe). Część z dóbr i usług, np. komputer, figuruje na liście, ale urzędy statystyczne nie uwzględniają tego, że dzisiejszy komputer, jest zupełnie inny niż kiedyś, co może odzwierciedlać jego cena. Wskazuje się też na tzw. "nierówności inflacyjne" - różnicę w strukturze towarów i usług w strukturze wydatków różnych grup społecznych

15.

Cel wykorzystania wskaźników w analizie ekonomicznej

2

Indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych CPI – wskaźnik CPI oparty jest na ustalonej przez Główny Urząd Statystyczny strukturze rzeczywistych wydatków gospodarstw domowych o charakterystyce konsumpcyjnej. Informuje o łącznych zmianach cen dóbr i usług w sferze konsumpcyjnej. Jest on wyliczany i publikowany przez GUS, niezależnie od NBP. W skład CPI w Polsce wchodzą także ceny podlegające wahaniom sezonowym lub wahaniom ustalonym przez państwo. CPI= cena nominalna*100/ cena realna CPI= płaca nominalna*100/ płaca realna 16. Różnica między płacą realną a nominalną  Nominalne (bieżące wartości zmiennych) - wartości obliczane według cen  występujących w okresie, kiedy pomiar zmiennej miał miejsce.  Realne (stałe wartości zmiennych) - wartości obliczane metodą korygowania wartości nominalnych w taki sposób, aby wyeliminować wpływ zmian cen (inflacji). Płaca realna= płaca nominalna*100/CPI 17.

Model ekonomiczny i proces jego budowy Proces budowy modelu to tworzenie uproszczonego obrazu rzeczywistości, który zawiera jedynie najistotniejsze dla danego zagadnienia elementy. Model (teoria) - to uproszczony obraz rzeczywistości, który zawiera interesujące nas aspekty zachowania się ludzi, zachowań jednostek gospodarczych oraz funkcjonowanie gospodarki jako całości Model - jest uproszczoną konstrukcją teoretyczną, porządkującą i systematyzującą sposób naszego myślenia o jakimś problemie.

  

Modele ekonomiczne mogą mieć postać: opisów słownych równań matematycznych wykresów (tzw. modele graficzne) Wyróżniamy:

1) 2)

modele mikroekonomiczne modele makroekonomiczne Liczba zmiennych w modelu i występujących między nimi zależności może być bardzo różna:

1) 2)

modele złożone –duża liczbą zmiennych i zależności między nimi modele proste – niewielka liczba zmiennych i zależności między nimi

18.

W jaki sposób można wyrazić zmiany wielkości ekonomicznych Zmiany wielkości ekonomicznych można wyrazić za pomocą: 1) tablic i wykresów 2) szeregów czasowych danych

19.

Popyt i jego czynniki Popyt to zdolność i możliwość kupna określonej ilości dobra lub usługi po alternatywnej cenie w określonym czasie. Prawo popytu: zmiana ceny dobra powoduje zmianę wielkości popytu wzdłuż danej krzywej popytu, krzywa popytu rynkowego przesuwa się tylko w rezultacie zmian czynników niecenowych. Czynniki popytu: -cena -dochody nabywców -ceny dóbr komplementarnych i substytucyjnych -oczekiwany zmiany sytuacji rynkowej -gusty i preferencje nabywców -zmiana liczby i struktury ludności

-

20.

Popyt i jego rodzaje

3

Popyt efektywny-chęć nabycia towarów poparta jest posiadaniem odpowiedniego ekwiwalentu pieniężnego Popyt potencjalny- pragnienie nabycia określonego dobra nie poparte możliwościami dochodowymi. Popyt funkcjonalny- wynika z cech jakościowych danego dobra, jest funkcją jego wartości użytkowej. Popyt spekulacyjny- oczekiwania co do kształtowania się cen w przyszłości. Popyt niefunkcjonalny- wynika z oddziaływania efektów zewnętrznych na użyteczność. Użyteczność danego dobra może ulegać zmianie w zależności od zachowania się innych konsumentów. Rodzaje zachowań nabywców: + efekt owczego pędu- popyt na dane dobro wzrasta dlatego, że inni konsumują to dobro. + efekt snobizmu- popyt na dane dobro maleje, wskutek tego, że inni kupują to dobro. + efekt veblenowski- popyt na tzw. Dobra prestiżowe, ich konsumpcja świadczy o statusie konsumenta, popyt wzrasta wraz ze wzrostem cen dóbr 21.

Elastyczność popytu mierzy intensywność reakcji nabywców na każdą zmianę czynników determinujących popyt. Tak, więc elastyczność cenowa popytu pozwoli na zmierzenie siły reakcji kupujących na każdą zmianę ceny.

22.

. I tak determinantami elastyczności cenowej popytu są: 1. stopień dostępności substytutów – ze względu na działanie poznanego już efektu substytucyjnego, łatwiej rezygnujemy z zakupu drożejącego dobra w warunkach powszechnej dostępności dóbr zastępczych; tak więc dostęp do substytutów powoduje wyższą elastyczność cenową popytu. 2. czas- zauważmy, iż często w warunkach ograniczeń czasowych nasze akcje są zakłócone (nie pełne); oznacza to iż do pełnej reakcji potrzebujemy więcej czasu; tak wiec w długim okresie nasz popyt staje się bardziej elastyczny cenowo. Jeżeli uwzględnić jednak zjawisko tzw szoku cenowego, może się okazać iż w krótkim okresie nasze reakcje na przykład na wzrost ceny są bardzo żywe, w dłuższym czasie „szok” przemija. 3. udział wydatków na badane dobro w wydatkach globalnych konsumenta – naturalnie 10% wzrost ceny pudełka zapałek wywoła słabsze reakcje niż 10% wzrost ceny samochodów osobowych.

23.

Cenowa mieszana elastyczność popytu i interpretacja jej współczynnika: mieszana elastyczność cenowa popytu na dobro „i" względem zmiany ceny dobra „j" to relacja między względną zmianą zapotrzebowania na dobro „i" a względną zmianą ceny dobra j"; -może być dodatnia lub ujemna; jest ona dodatnia, jeżeli wzrost ceny dobra ,j" zwiększa rozmiary zapotrzebowania na dobro „i";

24.

Wpływ dochodu na popyt: zakładając niezmienność ceny danego dobra oraz cen innych dóbr, wzrostów dochodówludności towarzyszyć będzie na ogół identyczny przyrost sumy wydatków konsumenta; -wzrost dochodów ludności zwiększa popyt na większość dóbr - wzrasta jednak w różnymstopniu;udział określonego dobra w budżecie konsumenta są to wydatki na zakup tego dobra(cena x ilość), wyrażone jako część całości wydatków gospodarstwa domowego lub jegodochodów;

25.

Dochodowa elastyczność popytu, wartości współczynnika dochodem elastyczności: Jest to stosunkowa zmiana popytu na dane dobro podzielona przez stosunkową zmianę dochodu. Inaczej mówiąc jest to procentowa zmiana popytu do procentowej zmiany dochodów. y_ E, = V .4y = V gdzie: Edv - współczynnik dochodowej zmiany popytu w. Aqd - zmiana wielkości popytu pod wpływem zmiany dochodu (quantity) q d - wielkość popytu na dobro w okresie wyjściowym y - dochody w okresie wyjściowym Ay - zmiana dochodów realnych - różnica pomiędzy nowymi dochodami, a wyjściowymi Wyróżnia się: dochody nominalne - wyrażone w jednostkach pieniężnych dochody realne - wyrażają to, co można nabyć za dochód nominalny przy istniejącym poziomie cen.

4

26.

 

Ogólna klasyfikacja dóbr Dobro posiada wiele merytorycznych znaczeń, pedagogika uogólniając te znaczenia dokonała następującego podziału: Dobro materialne ogólnie jest tym wszystkim, co dana jednostka ludzka może gromadzić wokół siebie tworząc własne środowisko materialne. Do tego typu dóbr zaliczamy: wytwory kultury (wszelkie rzeczy, urządzenia) wytwory sztuki (obrazy, rzeźby) Dobro niewidzialne (inaczej: duchowe, niematerialne) to wszelkie pomysły, projekty, myśli, idee, kultura i wszelkie przejawy działalności człowieka, których nie można doświadczyć w sposób namacalny, jest to np. pomoc innemu człowiekowi gdy jest w trudnej sytuacji po przez dobro okazujemy swoje atuty. To wszystko powoduje że jest tak jak pomorfizm. DOBRA SUBSTYTUCYJNE I KOMPLEMENTARNE Dobra substytucyjne - dobra pełniące zbliżone funkcję, mogące się wzajemnie częściowo lub całkowicie zastępować.

27.

Dobra komplementarne - dobra wzajemnie uzupełniające się, gdy wykorzystanie danego dobra wiąże się z koniecznością posiadania innego dobra.

28.

PRAWA ENGLA Z dochodową elastycznością popytu związane są prawa Engla: Wraz ze wzrostem dochodów rośnie konsumpcja, zarówno artykułów żywnościowych, jak i nieżywnościowych, jednak tempo przyrostu spożycia tych pierwszych jest słabsze niż tempo spożycia art. nieżywnościowych. Tak więc w miarę wzrostu dochodu, udział wydatków na żywność w wydatkach ogólnych relatywnie maleje. W miarę wzrostu dochodów zwiększa się procentowy udział wydatków na dobra trwałego użytku, usługi, kształcenie, rekreację itp. Wydatki na dobra luksusowe lub oszczędności występują tylko przy wysokim dochodzie.

29. 30.

Zależność między użytecznością całkowitą a marginalną dóbr Użyteczność całkowita – jest to łączna suma zadowolenia, jakie osiąga konsument z konsumpcji określonej ilości dobra lub usługi czy też z jej konsumpcji w określonym czasie. Użyteczność krańcowa (marginalna) – dodatkowa korzyść, jaką czerpie konsument ze zwiększenia konsumpcji danego dobra lub usługi o kolejna jednostkę. Użyteczność całkowita wzrasta coraz wolniej w miarę stałego wzrostu ilości konsumowanego dobra, w związku z czym użyteczność marginalna maleje w miarę wzrostu konsumpcji tego dobra

Użyteczność całkowita

! Użyteczność krańcowa (marginalna)

!punkt nasycenia ! ! ! ! ! ! ! ! Ilość dobra

! ! ! ! ! ! ! !

5

! ! !

Ilość dobra

31.

Pierwsze prawo Gossena Zadowolenie osiągnięte ze spożycia każdej następnej jednostki danego dobra zmniejsza się aż do zaspokojenia potrzeby na nie. Prawo to znane jest także pod nazwą prawa malejącej krańcowej użyteczności.

32.

Drugie prawo Gossena W celu osiągnięcia największej sumy zadowolenia człowiek stara się tak podzielić swe środki, aby krańcowe jednostki nabywanych dóbr przynosiły takie samo zadowolenie. użyteczność krańcowa dobra A

użyteczność krańcowa dobra B =

cena dobra A

cena dobra B

33.

Pojęcie marginalnej stopy substytucji Marginalna stopa substytucji to ilość dobra Y, którą można zastąpić jednostką dobra X tak aby użyteczność całkowita nie zmieniła się.

34.

Czynniki determinujące wybór konsumenta na rynku Przedmiotem wyboru konsumenta są rozliczne dobra. Dokonując wyboru, konsument daje wyraz swoim gustom i preferencjom. Wybory konsumenta nie są jednak nieograniczone (czyli niczym nieskrępowane). Podejmuje on decyzje w ramach zakreślonych przez czynniki ograniczające. Są to przede wszystkim osiągane przez niego dochody i ceny wybranych dóbr.

35.

Krzywa obojętności konsumenta Krzywa obojętności – krzywa jednakowej użyteczności. Przedstawia ona różne kombinacje ilościowe dwóch dóbr i usług (koszyków konsumpcji), spośród których wybór dla konsumenta jest obojętny, gdyż dają one taki sam poziom łącznego zadowolenia, czyli charakteryzują się jednakowym stopniem użyteczność całkowitej. Poszczególne krzywe obojętności przedstawiają uporządkowany system preferencji względem dóbr i usług konsumenta.

Cechy krzywych obojętności: - może ich być nieskończenie wiele, - krzywe obojętności nie mogą się przecinać, - są wypukłe względem początku układu (dobra substytucyjne), - mają nachylenie malejące, działa tu zasada substytucyjności. 36.

Linia ograniczenia budżetowego Linia ograniczenia budżetowego pokazuje najlepsze koszyki dóbr, które może nabyć konsument, rozporządzający określonym dochodem Punkty leżące powyżej linii budżetowej są nieosiągalne.

6

Z kolei w punktach leżących poniżej linii budżetowej część dochodu pozostaje nie wydana. Tylko na linii budżetowej występuje zjawisko substytucyjności, czyli konieczności wyboru między filmami a posiłkami. Linia budżetowa przesuwa się pod wpływem zmian dochodu lub cen . Gdy rośnie dochód linia budżetowa przesuwa się równolegle dalej od środka układu współrzędnych. Gdy zmienia się cena jednego z dóbr zmienia się nachylenie linii budżetowej.

25 20 Y

15 10 5 0 0

2

4

6

8

10

12

X

Px x  Py y  I Px – cena dobra x x – ilość dobra x I – dochody konsumenta 37.

Ograniczenia budżetowe wyboru konsumenta Ograniczenie budżetowe określa które koszyki dóbr są dostępne dla konsumenta, a które nie. Ograniczenie budżetowe zależy od dwóch czynników: a) dochodu konsumenta, b) ceny. 38.

Zależność między popytem a zmianami dochodów konsumenta Zmiany dochodów kupujących przesuwają popyt rynkowy na większość dóbr. Wzrost dochodów przesuwa krzywą popytu w górę. Oznacza to, że przy danej cenie popyt zgłaszany na dane dobro jest większy. Spadek dochodów przesuwa krzywą popytu rynkowego w dół, czyli że przy danej cenie rozmiary popytu na dane dobro są mniejsze. Warto tutaj jednak jeszcze uwzględnić prawo Engela: czyli prawo ekonomiczne mówiące, że w miarę wzrostu dochodów udział wydatków na żywność w wydatkach ogółem się zmniejsza; innymi słowy, dochodowa elastyczność popytu jest w przypadku żywności mniejsza od 1. W przypadku wydatków na odzież i mieszkanie udział nie zmienia się, czyli przyrost popytu na te dobra i przyrost dochodów są równe, dochodowa elastyczność popytu jest równa jedności. Wydatki na samochody, podróże, biżuterię, meble, ochronę zdrowia, czy wypoczynek wzrastają z kolei w tempie szybszym od tempa wzrostu dochodów, czyli współczynnik dochodowej elastyczności popytu na nie jest większy od 1.

39.

Punkt równowagi konsumenta Równowaga konsumenta reprezentowana jest przez punkt styczności krzywej obojętności z linią budżetową. Punkt ten przedstawia optymalną kombinację dóbr osiągalną dla konsumenta. Oznacza to, że przy istniejącym ograniczeniu budżetowym, które tworzą ceny dóbr i dochody konsumenta, osiągnięta została krzywa obojętności. W celu wyznaczenia równowagi konsumenta uwzględnia się krzywe obojętności oraz możliwości finansowe przedstawiające ograniczenia budżetowe, w formie linii budżetowej. Tak więc oprócz preferencji i gustów na równowagę konsumenta mają wpływ jego dochody i ceny dóbr.

7