Istituzioni D Romano schemi sintetici PDF

Title Istituzioni D Romano schemi sintetici
Author Nicola Ferruccio
Course Istituzioni di Diritto romano
Institution Università degli Studi Niccolò Cusano - Telematica Roma
Pages 14
File Size 252.9 KB
File Type PDF
Total Downloads 51
Total Views 140

Summary

Istituzioni Di diritto Romano ...


Description

www.giuristifedericiani.org

Istituzioni di Diritto Romano – Sintesi schematica Processo privato romano : cognitio ordinaria (2 fase) LEGIS ACTONES X FORMULAS cognitio extra-ordinem(1 fase) Legis actiones : DICHIARATIVE→ legis actio sacramenti( in rem / in personam) → legis actio per iudicis arbitrive postulationem → legis actio per condictionem ESECUTIVE → legis actio per manus iniectionem → legis actio per pìgnoris capionem X formulas : IUDICIUM (elementi stutturali): (1)datio idicis (2)pars pro actore ↓ (3) pars pro reo (4) iussum iudicandi “MERITO DELLO IUDICIUM”: → 2 elementi essenziali: INTENTIO (in ius certa/incerta) (in factum concepta) CONDEMNATIO (certa/incerta) → svariati elem. accident.: DEMONSTRATIO ADIUDICATIO TAXATIO PRAESCRIPTIO AFFINI all’ EXEPTIO ← EXCEPTIO ↓ (peremptoria/dilatoria) replicatio dell’ attore duplicatio del convenuto triplicatio dell’ attore AZIONI PROCESSUALI: →civiles/honorariae(in ius/in factum) ↓ →stricti iuris/bonae fidei/arbitrariae (legitima(3 requisiti)/imperio continentia) →directae/utilites ( ≠tipologie di adattamento) →in personam/in rem →reipersecutorie/poenales/mixtae MEZZI COMPLEMENTARI:→interdicta(simplicia / duplicia) ↓ →adipascendae possessionis →retinendae possessionis (interdictum uti possidetis) (interdictum utrubi) →recuperandae possessionis →in integrum restitutiones →stipulationes praetoriae ↓ →repromissiones →satisdationes →missio in possessionem(ex primo/secundo decr.) →missio in bona rei servandae causae(≠applicaz.) →bonorum venditio →datio della bonorum poossessio

www.giuristifedericiani.org

Procedure extra-ordinem:Potevano svolgersi in rapporto→ A MATERIE SPECIALI → A QUALUNQUE CONTROVER. ↓ → RIESAME DELLA CAUSA Caratteristiche peculiari:→ UNITà DEL PROCEDIME → UFFICIALITà DEL PROCEDIMENTO →PROCEDIBILITà CONTUMACIALE →IMPUGNABILITà DELLA SENTENZA(max 2 appello) →SPECIFICITà DELLA SENTENZA →ESECUTIVITà MANU MILITARI →ISTRUZIONE PROBATORIA(rigidamente gerarchica/ aff↓ idata al giudice senza arbitrio) →acta/documenta dei pubblici funzionari →atti redatti dai notai: “tabelliones”+giuram del redicente →”chirographa”: ≅ tabelliones se sottoscr. da almeno 3 testim. →testimonianza :≠valore secono qalità mor./soc. dei testi →confessio della parte: prova decisiva →iusiurandum decisorio →praesumptiones(assolute/relative) Fasi: →ATTO INTRODUTTIVO(evocatio-“intimazione”) ↓→denuntiatinibus(invito dell’att. al conv.) →litteris(citaz. del mag. all’attore ) →edictis(chiamata diretta del giudice →litis denuntiatio(invito dell’att al conv) →evocatio per libellos(scambio di citazioni) →SENTENTIA: pubblica/sritta/motivata →PROCESSO DI ESECUZIONE: →sulla persona(ductio) →sul patrimonio del soccombente(apprens/pignoraz) Procedure speciali:In età postclassica → episcopalis audientia →procedimento per rescriptum →procedure summatim cognoscere(x casi urgenti)

Patrimonium:età classica→insieme delle situaz. attive (“commoda”) NO DEB.+PASS età postcalassica→insieme delle situazioni attive e passive(“comm.+incommoda) Capiti deminutio:”dequalificazione giuridica”→maxima(perdida della libertà) →media(perdita della cittadinanza) ↓→ + perdita della capac. giur.(morte civile) →minima(esclusione da una familia) Requisiti di una persona “sui iuris”: ↓→(capace di partecipare in veste att.e pass. ad 1 rapp giurid. →appartenere alla specie umana(no sub/sovrumani) →nascere vivi(vagito) e vitali(parto dopo almeno 7 mesi) →essere libero e non schiavo(acquisto della libertà) →essere cittadino romano e non straniero(acqu./perdita)

www.giuristifedericiani.org →avere autonomia familiare(NO p.p./man.marit/mancip.) (acquisto/perdita) Captivitas(limitazioni):→ius postliminii(vecchio principio consuetudinario) →fictio legis corneliae(lex Cornelia Sullae de captivis 81 a.C.) Soggetti giuridici limitati(migliorativi/peggiorativi) ↓ ↓→libertus(obb di obsequium all’ex padrone) sogg. cui l’ordin. attribbuiva (NO orcini-nullius-ex liberti) la titolarietà solo di alcuni →peregrini rapp. giuridici che quindi ↓→latini→Prisci/Iuniani-aeliani/Coloniari erano limitati nel godimen. →peregrini→alicuius civitatis/dedictii/ del ius privatorum Aeliani →donne →personae sui iuris assoggettate ↓→addicti(deb. dati al cred, dal mag.) →nexi(deb. volontari) →auctoritati(gladiatori) →redempti ab hostibus(ex prigionieri) →turpi →infami ↓→svolgevano lavori turpi(attori-glad) →soldati cacciati per disonore dall’ eserc →bigami-adultere-vedove (Tempus Lug) →compimento di reati pubbl/ illeciti priv) →nn rispetto dei doveri di fedel. e onestà propri di taluni istituti(tut. depos.socie) →esercenti determinate professioni/mestieri ↓→senatori →mag. provinciali →militari →appartenenti a certe classi(coloni-servi fisci) →professanti certe religioni(eretici/ebrei) Soggetti giuridici impersonali: enti(mancanti della fisicità corporea) a cui l’ordin riconosceva (persone giuridiche) una limitata soggettività giuridica(solo alcuni rapp. giuridici) →associazioni(titolari di un patrim spec ≠da quello dei soci) ↓→ municipia/coloniae civium romanorum e Latinae (SI neg a caratt patrim/agire in giudizio pro-se/ acquistare patrimoni ereditari) I TIPO →collegia/sodalitates (istituiti con Lex IuliadeColleggis) (SI agire in giudizio pro-aliis/manomettere schiavi/ testamentio factio pass ex testamento) II TIPO →fondazioni(autotitolari del loro patrimonio) ↓→piae causae(istituz di benefic)/hereditas iacens (rivettero sogg giurid solo con Giustiniano) Oggetti giuridici:perché una res potesse assumere il ruolo di ogg giuridico, necessitava di determinate qualificazioni oggettive regolari:

www.giuristifedericiani.org ↓ →concretezza/utilità/limitatezza/disonibilità privata/estraneità al sogg attivo del rapporto Per la distinzioni vedere dispensa pag 52/53 Capacità d’agire: attitudine a volere un determinato atto. I romani per tutta l’età classica (fini a post-class) non accertavano la capacità NATURALE d’agire, ma la sola capacità ASTRATTA d’agire.Per ottenerla erano necessari determinati requisiti: ↓→età pubere: m.14 f. 12 (PUBERI:infantes/infantia proximi-maiores) →appartenenza al sesso maschile:donna resp solo atti illeciti →normalità fisica/psichica (furiosi/prodigi/debiles personae/...


Similar Free PDFs