LP C HC 3 Vaatheelkunde - Samenvatting cursus en ppt + aantekeningen les PDF

Preview

Summary

Samenvatting cursus en ppt + aantekeningen les...

Description

LP C: HC3 Vasculaire pathologie Vaatheelkunde -

-

-

Arteriële circulatie Veneuze circulatie Lymfatisch ciruclatie Slagaders of arteriën: brengen het zuurstofrijke bloed van het hart naar de weefsels Adders of venen: brengen het zuurstofarme bloed van de weefsels naar het hart Haarvaten of capillaire: staan in voor de verdeling van het bloed en de uitwisseling van allerlei stoffen De lymfevaten: brengen het vocht terug wat uit de capillairen in de weefsels is gesijpeld

Veneuze en lymfatische circulatie Veneus -

Oppervlakkig veneussysteem: o Vena saphena magna o Vena saphena parva o Communicerende of perforerende vaten o Diep veneus systeem

1. veneuze kleppen 2. hartcontracties 3. spierpomp 4. drukveranderingen bijademhaling 5. arterioveneuze koppeling

Oppervlakkige (varices ) en Diep veneuze insufficiëntie

Behandeling: -

Steunkousen Gewichtsbeperking Lichaamsbeweging Elevatie Operatief door ze in te sputien, laseren, uitrekken

Lymfe = een vloeistof afkomstig uit de bloedcapillairen, ontstaan bij de uitwisseling van stoffen tussen bloed en weefsel -

-

Stroomt in aparte vaten, lymfevaten, dat uiteindelijk terug uitmondt in het veneus systeem Lymfevaten vormen een ‘drainagesysteem’: het zuigt allerlei stoffen uit het weefsel op (bacterën, virussen, resten van (kanker)cellen, giftige stoffen,..) die niet terug in de bloedsomloop terecht mogen komen. De lymfeklieren hebben een zuiverende en immunologische werking

Behandeling -

Is > moeilijk Centraal staat o Compressie o Lymfedrainage o Voorkomen infectie o Mobilisatie

Arteriële circulatie Basis vaatonderzoek: -

-

Inspectie Pulsaties o AFC, AP,ATP,ADP Cappillaire refill o Nl> 3sc Kleur/temperatuur vh lidmaat Souffles o Femoraal Locatie en uitzicht van de wonde o Arterieel vs veneus vs neuropathisch

Doppler o Geen/mono/bi/trifasische signaal

Echo duplex -

Pro o

-

Volledige vaatboom zowel in B-mode (morfologie) als in doppler (flow karakteristieken) Minimaal invasief Geen straling

o o Contra o Operator afhankelijk (betrouwbaarheid) o Precieze localisaties/ graad van stenose soms moeilijk o Volledige mapping kan lang duren

CT angiografie -

-

Pro o o o o o Contra o o

Snel Volledig Operator onafhankelijk MPR, 3D reconstructies Hogere (spatial) resolutie dan MR Angiografie: OBA Ioniserende straling 5-10 mSv Jodium houdend contrast: vaak meer dan 100cc  Allergie  CNI

MR Angiografie -

Pro o o

Geen iioniserende straling Gadolinium:

o

  Contra      

Minder allergie Geen weerslag op de nierfunctie Lager (spatial) resolutie dan CT angiografie (vooral distale bloedvaten) Flow fenomenen: over e nonderschatting stenosen Meer artefacten geen zicht op dat deeltje vb op stentdan CT Niet bij (veel) implantaten Claustrofobie NSF bij CNI < 15 ml/ min

Klassieke angiografie -

In combinatie met een (goede) duplex Bij GFR < 15ml/min maar noodzaak inteventie Bij onduidelijke angio CT of MR Direct gevolgd door ingreep (PTA)

Hybride: tegelijkertijd angiokamer als OK

Stenoserend vaatlijden -

Atherosclerose tast de grote en middelgrote slagaders aan Ontstaan van plaques (ophoping van vet en gladde spiercellen) en verkalkingen Vasomotoriek van slagaders is verstoord Integriteit van intima wordt aangetast: trombose en opstopping van het hart

Cardiovascularie risicofactoren -

Roken Obersitas Sedentair Hypercol Diabetes Alcohol AHT Familiaal

-

Stenotisch vaatlijden kan overal voorkomen Predelictie plaatsen = bifurcaties (splitsingen): turbulenties >asymptomatisch Symptomen door o Hypoperfusie: visceraal, ledematen (etalagebenen)

o

Embolisatie: carotis

-

Asymptomatisch Claudaticatio/ etalagebenen Rustpijn Ulceratie Gangreen

Stenoserend vaatlijden: de carotis stenose -

-

Oorzaken ischemisch (80%) hersen infarct (CVA): o Embolen uit het hart: vb VKF o Embolen uit grote atherscl bloedvaten: aorta, carotis stenose o Occlusie/ trombose vd kleine bloedvaten: intracranieel o Hypercoagulabiliteit o Idiopathisch Symptomen carotis stenose >asymptomatisch Verlamming Scheefstandmondhoek Uitval van gezchtsvermogen van (deelv) 1 oog Spraakstoornissen Gevoelsstoornissen Dubbelzien Slikstoornissen Emotionele labiliteit (frontale kwab) Vertebrobasilaire symptomen (vertigo) -> thrombus moet in linkeratrium zitten om weg te schieten -> aorta zit daar

Technisch onderzoek -

Vasculair onderzoek: o Carotis stenose? Duplex, CT/MR angio Neurologisch onderzoek: o Bloeding? MR/CT hersenen Cardiologisch onderzoek: o VKF? Cardiale trobmus?: TT, 24u Holter

Initiele behandeling -

-

Medicatie o Plaatjesremmer: asaflow/clopidogrel o Antico o Statines Diabetes regeling Rookstop Arteriële hypertensie

Spectometrie -> saturatie in hersenen meten Zeker heparine geven zodat bloed goed ontstold is Baroreceptoren: -

-

Stretch receptoren: o Als de BD stijgt zorgen ze voor bradycardie en hypotensie o Als de BD zakt zorgen ze voor de trachycardie en hypertensie Preop

-

Stimpulatie = bradycardie en hypotensie R/ atropine

Aandacht postop en op ITE -

-

Hypertensie behandelen ( wanneer je deze kwetst of irriteert wordt men hees na operatie o N. Hypoglossis: wann we deze raken of irriteren -> scheefstand van tong, trekt vrij snel bij o Scheefstand van mond -> wann assistent iets raakt

Nek hematoom: redon -

Zo hematoom de ademhaling zou kunnen bedreigen: heringreep Zo acuut: evacuatie op ITE: openlegge wonde Soms tracheotomie/stomienodig

Acute ischemie (vh been) -

-

> embool of trobose Kan overal o Cerebraal o Armen o Nieren o Darmen o Benen o ETC Een dringende ingreep nodig

Acute ischemie vh been: stenose/ occlusie -

= elke plotse afname van de bevloeiing vh lidmaat waardoor de viabiliteit van het gehele lidmaat in het gedrang komt Niet zelfde als plotse claudicatio (geen viabiliteitsprobleem) Niet zelfde als chronische ischemie (niet plots, niet gehele lidmaat) 1 vd meest voorkomende vasculaire urgenties 1/5000 – 1/100000 jhr afh van leeftijdsdistributie 65% gevallen > 70j Man = vrouw

Acute ischemie -

Etiologie o Embool: relatief goede arteriele vaatboom o Trombose ‘in situ’  Van athersclerotisch arterie (acuut op chronisch)  Van bestaande vaatprothese o Arterieel trauma

Embool -

-

-

Kliniek is acuter dan trombose: geen collateralen >aanwezige contralaterale pulsaties > cardiaal 85% o > VKF 70% o 3sec

Behandeling: Niet veel tijd! NPO Analgesie Antico! 5000IE heraprine iv of LMWH: trombus propagatie Labo, ECG Heelkunde! Psotop: caridale evaluatie: cardiaal trombus

De lies na een PTA -

Closure device Manuele compressie 24u bedrust

De leis: pseudoaneurysma

Postoperatief: -

Let op pulsaties Let op motoriek

-

Antistolling verder zetten: LMWH, heparine of antiaggregantia Let op reperfusie schade! o Door ischemie:  Opstapeling oa lactaat, zuur, vrij radicalen, kalium in been  Verhoogde permeabiliteit van de cappillairen in het been: cappillair lek o Bij opheffen van occlusie:  Systematische reperfusie: alle afvalstoffen komen in systemische circulatie  Lokale reperfusie: er komt veel bloed in een lidmaat dat ee ncappillair lek heeft

Aneurysmatisch vaatlijden = een permanente lokale verbreding van de arterie, waarbij de diamter met minstens de helft toegenomen is tov de normale arteriële diamter -

Bv. aorta descendens vanaf dimater van 4,5 cm Aorta abdominalis vnaf dimater van 3cm a. poplitea vanaf dimater van 1,5cm

AAA -

lokale abnormale verzwakking van de wand multifactoriele pathogenese: o genetische factoren: bindweefselziekten (ziekte van marfan) o inflammatoire factoren o >degeneratief: atherosclerotisch, roken, alcohol AHT

Diagnose: -

> toevallige vondst: asymptomatisch Soms abdominaal pijn Soms hemodynamisch shock: ruptuur! Beeldvorming o Echo abdomen o CT

Open aneurysma herstel -

Het uitgezette deel wordt vervangen door een kunststofvaatprothese Operatie gebeurt via de buikt, de aorta tijdelijk afgeklemd wordt waarna de prothese wordt ingehecht

Abdominaal compartiment syndroom -

-

Ruptuur of bij hypovolemisch shock Reperfusie van ischemische darm/ volume resuscitatie: oedeem Oplopen intraabdominale drukken (nl 5_10)) >20 mmHg o Secundair darm ischemie o Anurie R/ o Diepe sedatie en relaxatie buikspieren (IAH) o Open abdomen (ACS)

 Druk meten in buik door via blaaskatherer druk in blaas te meten:, stel dit lukt dit niet door schrompelblaas,.. -> meten via blaassonde



 Eerste kenmerk: PT stopt met plassen

 Lukt niet bij iedereen -> ligt aan anatomie vb. nek aneurysma niet lang genoeg

-

Voordeel: Minimaal invasief, dus minder mortaliteit en morbiditeit Sneller herstel: meestal na 2 weken ivm 2-3 maanden bij klassieke ingreep

-

Kortere hopitalisatie duur Kan onder lokale narcose

Nadelen: -

Niet alle PT komen hiervoor in aanmerking, bepaalde anatomsiche beperkingen Kostprijs Hoger risico op laattijdige problemen -> opvolging!

Postoperatieve complicaties: -

-

Korte termijn o Eerder beperkt o Nabloeding o Orgaanschade (nier) tgv contrastgebruik Lange termijn o Endoleak die aanleiding kan geven tot aneurysma groei en noodzaak van bijkomende ingrepen: embolisaties

Wat als een EVAR technisch niet kan? o o o

o

Thoraco abdominale aorta: Hele aorta vervangen -> hoge mortaliteit, 50% kans op paraplegie FEVAR: genefesteerde EVAR

Meest gevreesde comlicatie: paraplegie  Risico kleiner bij FEVAR  Oorzaak

   



Ischemie van het ruggenmerg door afklemming bij heelkunde Slagaders ruggenemrg liggen vaak vervat in het aneurysma, kunnen niet altijd bewaard of gereimplatneerd worden Worden bij FEVAR overstent Bij risico op paraplegie of verschijnen symptomen: o Hoge MAP (sytemische BD) houden o Plaats spinale catheter pre of post op o SCPP = MAP – CFP Meer kans op paraplegie o Als de LSA overstent wordt o Lange prothese -> hoe langer hoe meer kans o Als er reeds ee ninfrarenale prothese is o Per of postoperatieve hypotensie o Als het aneurysma meteen troboseert o Geen spinale drain

Vaatdissecties = een aandoening waarbij de intima begint te scheuren -

Er kotm bloed in de tunixa media, enkel nog omhuld door tunica externa Dit resulteert in een waar en vals lumen

-

AHT, ZwS, roken, hyperchol, hoge leeftijd Bindweefsel afwijking, oa Marfan, ehlers, danlos Iatrogeen

Etio

Aorta dissectie: -

Symptomen o Pijn: 

o o o

o

-

Plotse hevige pijn/scheurend  Thorax, rug (tussen de shcouderbladen) buikpijn Syncope Dyspnoe Regionale ischemie: indien bloedvaten uit aorta afgesloten worde ndoor de dissectie  CVA, hartinfarct, buikpijn, verlamming ledematen, acute ischemie ledematen Diagnose  CT  TEE...