Module-kinderen - Module Kinderen Thomas more Mechelen PDF

Preview

Summary

Module Kinderen
Thomas more Mechelen...

Description

Module kinderen: verpleegkunde 1.De ontwikkeling van het kind De pasgeborene (ontwikkelingsfase) = de eerste 8 weken

Lichamelijke ontwikkeling (ontwikkelingsdomein) -

-

Vernix caseosa: kaasachtige substantie op de huid  beschermlaag voor infecties + isolatie Last van krampen na het zuigen 16u slaap 2 fontanellen in de schedel want hersenen gaan nog groeien + om door vagina van moeder te geraken o Grote fontanel sluit voor 18 maanden o Kleine fontanel sluit tussen 6 weken en 6 maanden De lichamelijke groei verloopt asynchroon: de verschillende lichaamsdelen zullen op verschillende tijdstippen groeien o Voor de geboorte groeit het hoofd sneller dan rest van het lichaam, na de geboorte groeit lichaam sneller

Motorische ontwikkeling Babyreflexen vanaf moment van geboorte: -

Grijpreflex Zoekreflex Zuigreflex Babinski reflex Mororeflex of schrikreflex Primaire lopen of stapreflex

Perceptuele ontwikkeling -

Lichtgevoelig, draait zijn hoofd naar het licht Na 1 week kan de baby zien tot 25cm afstand Voorkeur voor menselijk gezicht en contrasten

Sociaal-emotionele ontwikkeling -

Het kind lacht naar en ‘praat’ met iedereen die hem positief benadert Vanaf 6 weken: ‘sociale lach’, hiervoor is het een reflex

Taalontwikkeling -

Geboortekreet Huilen is belangrijkste communicatiemiddel

De zuigeling / de baby 2 maanden tot en met 1,5 jaar

Lichamelijke ontwikkeling -

Groei verloopt asynchroon Vanaf 1 jaar: tandpijn!

Motorische ontwikkeling 1. Kijkstadium (0-3 maanden): begint met korte volgbewegingen en evolueert tot hoofd zelf draaien 1

2. Grijpstadium (3-6 maanden): na verdwijnen van grijpreflex op 3 maanden  doelgericht grijpen naar voorwerpen (nog niet vastnemen). Vanaf 6 maanden met volle hand een voorwerp vastpakken (handgreep), vanaf 1 jaar tanggreep 3. Zitstadium (6-9 maanden) 4. Kruipstadium (9-12 maanden): vanaf 4 maand ‘tijgeren’, vanaf 9 maand echt kruipen. Kan gestimuleerd worden door baby op buik te leggen 5. Loopstadium (13-15 maanden)

Perceptuele ontwikkeling Vanaf dat de baby kan kruipen ontstaat er dieptezicht (Visual Cliff experiment)

Sociaal-emotionele ontwikkeling -

Baby’s hechten zich aan verschillende personen maar moeder speelt de hoofdrol Vanaf 6-8 maanden wordt de hechting beperkt, en ontstaat voorkeur naar 1 persoon. Is die persoon niet aanwezig?  hysterisch huilen

Taalontwikkeling Belangrijke basis voor het latere taalgebruik (prelinguale periode) 1. Vocaliseren (6 weken tot 7 maanden): allerlei geluidjes 2. Brabbelen (8 maanden tot 1 jaar): opeenvolging van identieke lettergrepen

Spelontwikkeling -

Verkent en onderzoekt de wereld met zijn zintuigen: pakt dingen vast om ze te betasten en te proeven Vanaf 4 maanden: belangstelling voor het resultaat van dingen die hij doet Vanaf 1 jaar: voorwerpen benoemen

Peuter 1,5 jaar – 3 jaar

Lichamelijke ontwikkeling -

Groei verloopt asynchroon: hoofd groeit trager maar benen worden langer Peuter wil zelf eten. Op 3j is het melkgebit volledig Zindelijkheidstraining

Motorische ontwikkeling -

-

Wil activiteiten zelfstandig doen o Wandelen o Eten o Aankleden Fundamentele bewegingsactiviteiten: springen, rennen, klimmen, vangen, werpen, … Slapen heel de nacht door maar wel nog middagdutje

Tekenontwikkeling Krabbelstadium

Sociaal-emotionele ontwikkeling -

Wordt bewust van zichzelf en zijn lichaam Begint zichzelf te herkennen (foto/spiegel) Scheidingsangst Nee periode of koppigheidsfase

2

Taalontwikkeling -

Begrijpt meer woorden dan hij kan zeggen Peuters leren praten door imitatie

Spelontwikkeling -

‘doen alsof’ spelletjes: bv moedertje en vadertje spelen  geen speelgoed nodig en fantasie gaat de vrije loop Constructiespelletjes Geen sprake van samenspel

Persoonlijkheidsontwikkeling Egocentrisch: zet zichzelf op de voorgrond

Kleuter 3 jaar tot 6 jaar

Lichamelijke ontwikkeling Wordt magerder en neemt toe in lengte

Motorische ontwikkeling -

Bewegingsactiviteiten worden verfijnd Moeilijke bewegingen waarbij evenwicht centraal staat worden uitgeprobeerd Fijne motoriek neemt toe: puzzels, knippen, plakken, inkleuren

Tekenontwikkeling Krabbels worden geleidelijk aan herkenbare vormen  kopvoeters

Sociaal-emotionele ontwikkeling -

Naar school gaan  gehechtheidsgedrag neemt af De relatie die kind met ouders heeft, beïnvloedt leeftijdsgenoten Vriendschappen zijn niet duurzaam en blijven oppervlakkig

relatievorming met

Taalontwikkeling -

Oefent taal in tijdens bedmonologen Nog zeer veel fouten (vervoegingen van ww) Langere zinnen Zelfbesef: “ik is 3 jaar”

Spelontwikkeling -

Spelend tot leren komen Fiets en driewieler Doen alsof spelletjes Spelletjes met spelregels (bv 1-2-3 piano) Het toekijkend, solitair en parallelspel neemt af Kleuters kunnen mooi samen spelen maar hebben soms wel winnaarsmentaliteit

Persoonlijkheidsontwikkeling -

Eigen willetje Koppigheidsfase, maar op meer constructieve manier Meer zelfkennis

Lager schoolkind 5 jaar tot 12 jaar 3

Lichamelijke ontwikkeling -

Spurtgroei Vervanging babyvet door spieren Tandenwissel

Motorische ontwikkeling -

Vanaf 6 jaar kan evenwicht bewaard worden (bv balanceren op muurtjes) Lichaamsbeheersing en oog/handcoördinatie nemen toe (vangen, gooien, mikken, …)

Tekenontwikkeling -

7 jaar: visueel realisme  realistische details, proporties en vormen 9 jaar: rekening houden met tijd en ruimte  waarheidsgetrouwde tekeningen

Sociaal-emotionele ontwikkeling Fase van emotioneel evenwicht In groep omgaan met leeftijdsgenoten: o Beïnvloeden zelfvertrouwen en zelfbeeld o Vooral vrienden van hetzelfde geslacht o Pas vanaf 12 jaar: interesse in andere geslacht  plagen - Vriendschap: o 6-8 jaar: een vriend is iemand die dezelfde dingen leuk vindt o 10 jaar: ze hebben vrienden nodig. Geven elkaar raad bij problemen en troosten bij verdriet  Geen vrienden op deze leeftijd is niet normaal -

Taalontwikkeling -

Volwassentaal Vreemde talen gaan het kind boeien Leren lezen en schrijven Leerstoornissen komen aan het licht

Spelontwikkeling -

Bewegingsspelen Experimenteer- en constructiespelen Groepsgrootte neemt toe

Persoonlijkheidsontwikkeling -

Psychologische zelfbeschrijvingen die verwijzen naar eigen karakter (bv ik kan goed rolschaatsen) Vergelijkende studie met vrienden

Adolescenten 12 jaar tot 17 jaar

Lichamelijke ontwikkeling -

Lichamelijke veranderingen: o Seksuele rijpingsprocessen: ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken en geslachtsorganen o Versnelling lichaamsgroei o Verandering in lichaamsproporties

Motorische ontwikkeling Ontwikkeling van spierweefsel  kracht en uithoudingsvermogen nemen sterk toe 4

Tekenontwikkeling -

Kritisch op zijn eigen tekenkunst  zijn vaan ontgoocheld Karikaturen zijn in op deze leeftijd

Sociaal-emotionele ontwikkeling -

Afstand nemen van de kindrol en opnemen van de volwassenrol Loskomen van ouders Uitgroeien tot autonome persoonlijkheid Conflicten Vrienden zeer belangrijk

Taalontwikkeling -

Volwassentaal Groepsgebonden woordenschat Taalontwikkeling houdt nooit helemaal op

Spelontwikkeling De ontwikkelingsspelen worden vervangen door sport en hobby’s + optrekken als vriendengroep

Persoonlijkheidsontwikkeling Gaat op zoek naar eigen identiteit, eigen plekje in de wereld

2.Verschil tussen kinder- en volwassenverpleging Het verschil in contact Een volwassene kan zijn tevredenheid en ongenoegen onder woorden brengen. Hij kan vragen wat hij nodig heeft, vertellen hoe hij zich voelt en beseft wat het doel van een behandeling is. Naarmate een kind jonger is, zal dit minder goed of helemaal niet mogelijk zijn. Een zuigeling kan zijn ongenoegen slechts uiten door te trappelen of huilen. De vpk kan tegen het kind praten maar niet met hem. Ze moet contact zoeken en het kind gerust proberen stellen door de intonatie van haar stem, door de manier waarop ze hem hanteert en door hem bij het helpen te koesteren Bovendien moet het kind nog worden opgevoed.

Verschil in verpleging Er wordt wel eens gezegd dat kinderen minder verpleging nodig hebben. Die indruk is begrijpelijk omdat ook gezonde kinderen afhankelijk van zorg zijn. Zo worden hygiënische zorgen bij een volwassene als verpleging gezien, en wordt het bij een kind als normale verzorging beschouwd. Een kind toont zich ook vaak minder ziek dan het is, en ondergaat onze zorg minder bewust dan een volwassene dit doet. Een kind wordt dus niet minder, maar anders verpleegd dan volwassenen. 2 belangrijke aspecten: -

Observatie: Een kind kan niet altijd zeggen waar hij pijn heeft of wat hij voelt. Bovendien klaagt een kind niet zo gauw.  het is de taak van vpk om door een goede observatie de afwijkingen en klachten die het kind zelf niet kenbaar kan maken, te ontdekken

-

Bescherming: Men kan ongelukken die in het ziekenhuis voorkomen in 2 groepen indelen: 5

o o

Ongelukken door handelingen van de vpk: verkeerde medicatie, verkeerde voeding, bedje niet goed gesloten, … Ongelukken door handelingen van het kind zelf: inslikken van vreemde voorwerpen, eten of drinken van giftige stoffen, …

3.Het zieke kind/ het kind in het ziekenhuis Betekenis ziekte voor een kind  Brengt niet alleen lichamelijk functioneren met zich mee, maar ook psychologische gevolgen  Consequenties voor een optimale ontwikkeling van het kind en verstoort dagelijks functioneren  Ziek zijn = o Verlies van zelfstandigheid o Beperkt de spelmogelijkheden o Andere dimensie aan contacten met ouders, broers/zussen, leeftijdsgenoten, … o Een situatie waarin dingen moeten (medicatie innemen) en dingen niet mogen (bv uit bed)

Beleving ziekte door een kind Afhankelijk van: -

Persoonlijkheid kind Ontwikkelingsfase waarin kind verkeerd Duur van ziekte, vervreemding van de omgeving Vroegere ziekte ervaringen Thuis ziek zijn / ziekenhuisopname

Bij iedere ziekte reageren kinderen op hun eigen manier, die onderling kan verschillen maar voor elk kind afzonderlijk hetzelfde blijft: -

Apathie: kind wordt lusteloos, toont geen belangstelling voor de omgeving Aandacht eisen

Betekenis ziekenhuisopname voor een kind Beïnvloedende factoren: -

-

Opvattingen van het kind omtrent het ziekenhuis: opname in ziekenhuis betekent onderbreking van de normale ontwikkeling. Deze onderbreking zal geen blijvende nadelige gevolgen hebben als het kind op een efficiënte wijze voorbereid wordt op de opname. Als het kind in staat wordt gesteld de angsten en spanningen te verwerken, kan deze periode een positieve betekenis hebben voor de ontwikkeling. Het leert een nare ervaring te integreren in zijn leven Leeftijd: meest kwetsbare groep is tussen 8 maanden en 5 jaar  weinig vatbaar voor rede, weinig tijdsbesef, afhankelijk en hulpbehoevend Beperkingen van sensorische of motorische aard Ouder-kind relatie Routine en aard van de interventies in het ziekenhuis Sociaal isolement

6

Voorbereiding op een ziekenhuisopname

Mogelijke reacties van kind op een ziekenhuisopname Mogelijke reactiepatronen: -

Verwardheid Angst Vragen om hulp en zekerheid Agressie – uiting van wanhoop: weigeren van voedselinname, van zorgen, … Apathie – passiviteit Moed Regressie: terugvallen naar vroegere gedragspatronen (duimzuigen, incontinentie, niet meer lopen, …)

Taken bij opname van het kind in het ziekenhuis Je kan de opname van een kind zo aangenaam mogelijk maken door: -

Aangepaste afdelingen Goede opvang en begeleiding van kin en ouders Aangepaste werkorganisatie Ruime bezoektijden Mogelijkheid tot spel, kindermuziek, kleurrijke omgeving Rooming-in systeem

4.De ochtendzorg Basisprincipes -

-

-

Hygiëne en steriliteit: o Zeer vlug irritatie van huid en huidplooien o Weinig afweer  gemakkelijk besmettingen o Gevaar kruisinfecties Beleving baby en kind: o Angst / fantasie / niet begrijpen o Voelt zich verlaten door family o Privacy! (vooral bij grotere kinderen) Zelfzorg en inspraak: o Zelfzorg stimuleren o Zaken aanleren 7

-

-

-

o Informeren Veiligheid: o Fouten leiden sneller tot ernstige complicaties Comfort: o Spel en spelen inschakelen o Opvoeding verzorgen o Ouders en geliefde personen inschakelen Ergonomie: o / Economie: o Verplegen van kinderen = duurder  Mislukkingen bij onderzoeken en behandelingen  Aangepast materiaal is door minder gebruik en aanmaak duurder  Vraagt geduld (tijd) en veel personeel Ecologie o Veel materiaal voor éénmalig gebruik o Veel water en ontsmettingsmiddelen o Uitscheiding (onzindelijkheid)

Verluieren Doel -

Hygiënisch comfort Irritatie huid voorkomen o Urineert dikwijls o Ammoniak urine + zuren ontlasting prikkelen huid

Tijdstip -

Telkens als nodig Voor elke maaltijd Niet onmiddellijk na maaltijd om braken te voorkomen

Babybad Werkwijze zie cursus

Doel -

-

Verzekert goede werking van de huid en voorkomt besmetting en huidontsteking door het verwijderen van transpiratie, urine en seborroe (afscheiding van huidsmeer, vermengd met schilfers of schubjes van de opperhuid) Kalmeert de zenuwen + bevordert slaap Stimuleert AH, bloedsomloop en spijsvertering Gelegenheid om zich motorisch te oefenen Gewent het kind aan water

Tijdstip -

In ZH meestal voor 2e maaltijd Nooit vlak na eten (om braken te voorkomen) ‘s morgens een voordeel, resten van ontlasting van de nacht worden beter verwijderd Soms ‘s avonds: betere nachtrust Grotere kinderen: avond door spelen gedurende de dag

8

5.Toedienen van voeding Inleiding Eerste 12 maanden belangrijke veranderingen lichaamssamenstelling: -

Stikstof en kalium ↑: toename spiermassa Calcium en fosfor ↑: toename beenderverkalking

2de levensjaar: vooral groei van hersenen  aantal cellen en aantal lipiden onder de vorm van myeline ↑ Doel zuigelingenvoeding: -

Verzekeren volwaardige groei (lichamelijk en verstandelijk) Honger en dorstgevoel verzadigen Band tussen moeder en kind scheppen

Vochtbehoefte van kind is groot door vochtverlies: 

Groot lichaamsoppervlakte t.o.v. gewicht Geen geconcentreerde urine Snelle ademhaling Voeding moet dit compenseren en nog extra leveren voor groei en activiteit

Borstvoeding Kan zonder supplementen gegeven worden tot 6 maanden

Voordelen -

-

-

Is een natuurproduct met hogere voedingswaarde De samenstelling verandert naargelang de behoefte van het kind Heeft een grotere biologische waarde: o Eiwitten, vetten, koolhydraten, mineralen worden in optimale vorm aangeboden o Zeer belangrijk voor hersenweefsel en zenuwvorming Beter verteerbaar: Beschermt tegen infecties: o Bevat bacteriën die stoelgang zuur houdt  houden de groei van bacteriën die maagdarmontstekingen veroorzaken tegen o Antistoffen van de moeder worden doorgegeven  eerste borstvoeding (colostrum) is belangrijk! Beschermt tegen allergieën Vraagt van het kind een grote inspanning  tong- en kaakspieren worden beter ontwikkeld, is belangrijk voor het latere kauwen Is altijd klaar: juiste temperatuur en goedkoop Baarmoeder herstelt zich beter Band tussen moeder en kind is beter Geen tegenaanwijzingen tenzij: o Gebruik van geneesmiddelen bij moeder o Ernstige vorm van diabetes (zwangerschapsdiabetes is geen probleem) o Overdraagbare infectie bij moeder

Mechanisme van de lactatie De melksecretie (hoe wordt melk gemaakt)

9

De melkexcretie (hoe komt de melk eruit)

Het zuigen van het kind -

-

-

2 reflexen: o Onderhouden en vermeerderen van de prolactineproductie o Afscheiden van oxytocine verantwoordelijk voor de toeschietreflex en contraheren van de baarmoeder Toeschietreflex wordt bevorderd door: o Tepelprikkeling o Conditionering van visuele en auditieve prikkels o Zien en horen van de baby Toeschietreflex wordt afgeremd door: o Onzekerheid o Angst o Pijn o Vermoeidheid

Onderhouden van melkproductie -

Hormonale factoren: prolactine door zuigen van het kind Mechanische factoren: goede lediging van de borsten want zo niet stapelen melkresten zich op in de melkkanaaltjes, borstweefsel geraakt overvol  drukstijging in de melkgangen

Begeleidingsschema voor jonge vrouwen die borstvoeding geven -

-

Borsthygiëne o Preventie van tepelkloven:  Baby laten drinken tot hij zelf loslaat  Zuiver maken van tepel en tepelhof voor de voeding met lauw water, na de voeding met koud water  Geen zeep of alcohol: droogt tepels uit o Wanneer starten met voeding  Zo vlug mogelijk na de geboorte, als toestand van kind het toelaat en moeder en kind er klaar voor zijn Hoe aanleggen? 10

Rustige en ontspannen omgeving Buik van baby tegen buik van moeder, kindje ligt horizontaal Gebruik maken van zoekreflex kind Kind moet zowel tepel als tepelhof in mond nemen Eerste voeding is vooral bedoeld voor:  Kunst van het aanleggen onder de knie te krijgen  Reflexen te bevorderen van de melksecretie  Minder om echt te voeden Hoe vaak voeden? o Afhankelijk van gewicht van het kind. Normaal 6-7 voedingen per dag 1 of 2 borsten aanbieden per voeding? o Aanvankelijk beide borsten. 1 borst laten leegdrinken, niet voldoende  2de borst aanbieden. Bij volgende voeding dan eerst borst aanbieden die niet volledig leeg was Problemen o Pijnlijke tepels  Bij moeders met gevoelige huid  Door baby te laten sabbelen  Door bepaalde wasmiddelen  Door slecht passende beha  Door zeep op basis van alcohol  … o Tepelkloven  Voorbestemdheid bij vrouwen met weinig pigmentatie in de huid  Door kind te lang of verkeerd aan te leggen  Eens er kloven zijn  zo snel mogelijk genezen om infecties te voorkomen  Behandeling:  Steeds beginnen met minst pijnlijke borst (in begin heeft kind honger dus zal steviger zuigen)  Tepelhuid droog en soepel houden  Druppel borstvoeding laten indrogen, werkt helend  Zalf gebruiken  Tepelhygiëne toepassen o Melkstuwing  Ontstaat door moeilijke doorgankelijkheid van de afvoerkanalen, de dikke substantie van het colostrum en het niet voldoende leegdrinken van de borst  Uitzicht:  Minder egaal met rode vlekken  Kleine harde verdikkingen  Harde schijven bij langdurige stuwing  Borsten zijn pijnlijk bij aanraking  Behandeling:  Warmte toepassen  Massage  1x/dag borst leegkolven  Minder drinken o Te weinig melksecretie en excretie  Oorzaak:  Angstige, gespannen, oververmoeide moeders  Moeder neemt geen volwaardige voeding en drinkt te weinig o o o o o

-

-

11

-

 Baby wordt te weinig aangelegd en drinkt de borst niet leeg  Kind krijgt niet wat het wil en gaat huilen  spanning bij moeder vergroot  vicieuze cirkel Roken en borstvoeding: o Nicotine heeft invloed op toeschieten van de melk (melk komt minder snel) o Minder melkproductie o Sigarettenrook is schadelijk voor de luchtwegen van de baby

Methodes van borstvoeding Vrije voeding -

-

Baby wordt aangelegd bij tekens van honger (geen regelmatig interval) Voordelen: o Baby is wakker o Zoekt eten en zuigt beter o Ledigt borsten beter en geeft betere stimulatie o Meer voldoening Baby past zich meestal zelf aan aan voeding om de 3 ...