Motywy w utworach literackich - matura z j. polskiego PDF

Preview

Summary

Motywy w utworach literackich i szczegółowy opis. Praktyczne przed maturą z języka polskiego...

Description

Motywy w utworach literackich. 1. Motyw śmierci 2. Motyw podróży 3. Motyw miłości 4. Motyw raju 5. Motyw domu 6. Motyw Polski 7. Motyw cierpienia 8. Motyw rodziny 9. Motyw przemijania 10.Motyw władzy 11.Motyw buntu 12.Motyw młodości 13.Motyw kobiety 14.Motyw samotności 15.Motyw rewolucji 16.Motyw ojczyzny 17.Motyw marzeń 18.Motyw syna 19.Motyw patriotyzmu 20.Motyw wsi 21.Motyw ogrodu 22.Motyw dzieciństwa 23.Motyw matki 24.Motyw miasta 25.Motyw wolności 26.Motyw wędrowca 27.Motyw utopii 28.Motyw tańca 29.Motyw rycerza 30.Motyw żony 31.Motyw antyutopii 32.Motyw dworu 33.Motyw wojny 34.Motyw szaleństwa 35.Motyw Żydów 36.Motyw Ikara 37.Motyw małej ojczyzny 38.Motyw snu

39.Motyw artysty 40.Motyw arystokracji 41.Motyw biedy 42.Motyw Boga 43.Motyw bohatera romantycznego 44.Motyw buntu 45.Motyw córki 46.Motyw fatum 47.Motyw filantropii 48.Motyw kariery 49.Motyw konfliktu 50.Motyw konfliktu pokoleń 51.Motyw mieszczaństwa 52.Motyw mogiły 53.Motyw obyczajów i tradycji 54.Motyw ojca 55.Motyw pieniądza 56.Motyw władzy 57.Motyw zemsty 58.Motyw zła 59.Motyw pojedynku 60.Motyw powstania 61.Motyw poświęcenia 62.Motyw pracy 63.Motyw przemiany 64.Motyw przepowiedni 65.Motyw przyjaźni 66.Motyw przyrody / natury 67.Motyw rewolucji 68.Motyw rusyfikacji 69.Motyw rzeki 70.Motyw samobójstwa 71.Motyw spisku 72.Motyw starości 73.Motyw szatana 74.Motyw szkoły 75.Motyw szlachty 76.Motyw totalitaryzmu 77.Motyw winy i kary

Motyw podróży w literaturze MITOLOGIA - zawiera wiele opisów podróży bogów, herosów i ludzi. Ich wędrówki podejmowane z różnych motywów (np. wyprawa po złote runo czy zdobycie Troi) zawsze obfitują w wiele przygód, przynoszą nowe doświadczenia, a czasem tragicznie się kończą ("Mit o Dedalu i Ikarze") BIBLIA bardzo często odwołuje się do motywu wędrówki, w jej perspektywie ujmuje zarówno jednostkowe losy ludzi, jak i dzieje narodu Izraela. Po wyjściu z niewoli egipskiej, Izraelici przez czterdzieści lat tułali się po pustyni, ich podróż była oczyszczającą próbą, przygotowaniem do osiągnięcia celu wędrówki, to jest Ziemi Obiecanej - Palestyny. Podczas tej podróży Bóg dal swemu narodowi prawa, najpierw Dekalog, później przepisy bardziej szczegółowe. Chrystus, od trzydziestego roku życia, był wędrownym nauczycielem, stale znajdował się w podróży, nie miał domu. Po śmierci Jezusa apostołowie rozpoczęli podróże misyjne, docierali nawet do odległych rejonów basenu Morza Śródziemnego. Baśnie i legendy - motyw wędrówki występuje w nich nader często. Opisują wyprawy młodych ludzi w poszukiwaniu ukochanej, bogactwa, nauki czy wody życia, jak w "Baśni o Głupim Jasiu". Wyprawy są źródłem przygód, ale i dają niezapomnianą lekcję życia. "Odyseja" - Homer stworzył archetyp podróżnika, wędrowca, tułacza, którym w jego poemacie był Odyseusz. Głównym tematem "Odysei" są przygody powracającego spod Troi do domu króla Itaki, jednego z najważniejszych bohaterów zmagań pod Troją. Dziesięcioletnia podróż Odyseusza stała się w kulturze europejskiej synonimem upartej, niebezpiecznej wędrówki, podczas której bohater "zobaczył miasta, ludzi wielu i poznał myśli". Akcja "Odysei" toczy się już po zburzeniu Troi, zaczyna się w dziesiątym roku tułaczki Odyseusza i trwa czterdzieści dni - o wydarzeniach wcześniejszych dowiadujemy się od samego głównego bohatera. Morskie wędrówki Odyseusza obejmowały wielkie obszary, odległości, a ich geografia jest wyraźnie niespójna, miejscami fantastyczna. Krainy realne to np. Egipt, Kreta, Cypr. "Podróże Sindbada Żeglarza" - siedem opowiadań z "Baśni 1001 nocy" naokoło podróżach kupca arabskiego, dzięki którym bogaci się mniej lub bardziej uczciwie, przeżywając kolejne fantastyczne przygody na wyspach Oceanu Spokojnego. "Boska Komedia" - Dante Alighieri przedstawia wizję wędrówki przez zaświaty - Piekło, Czyściec i Niebo. Pomysł wędrówki w zaświaty zaczerpnął autor od swoich poprzedników - ten motyw pojawia się zarówno w mitologii, jak i literaturze europejskiej okresu Średniowiecza. Dante rozwinął go w obszerny poemat, czyniąc samego siebie głównym bohaterem. Czytając poemat mamy więc do czynienia z dwoma wcieleniami Dantego - po pierwsze bohatera, który wędruje po zaświatach, po drugie narratora, który z perspektywy czasu opowiada historię swojej wędrówki. Dzieło Dantego należy zapewne odczytywać jako duchową podróż człowieka od upadku, pogrążenia się w grzechu do oczyszczenia z win, nawet świętości. "Jerozolima wyzwolona" - T. Tasso głównym tematem swego opus magnum poeta uczynił pierwszą wyprawę krzyżową, bohaterem zaś - jej wodza, Godfryda z Bouillon. Historię zmagań chrześcijan z muzułmanami o Jerozolimę Tasso ujął w formę klasycznego poematu heroicznego. Różni się on jednak wyraźnie od wzorców starożytnych. Pisarz wprowadził do swojego utworu liczne elementy fantastyczne oraz silnie zarysowany wątek romansowy, w których kreśleniu wzniósł się na wyżyny swego kunsztu poetyckiego, zyskując tym samym nieśmiertelną sławę. "Kandyd" - Wolter w swej filozoficznej powiastce, określanej mianem "opowieści drogi", opisuje wędrówkę Kandyda wypędzonego z rodzinnej Westfalii za to, iż ośmielił się romansować z córką barona - Kunegundą. Jego podróż staje się krytyką zarówno optymistycznej filozofii Leibniza, jak i skrajnego pesymizmu. "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki" - Ignacy Krasicki wykorzystuje tu motyw podróży edukacyjnej. W formie pamiętnika głównego bohatera jego podróż po osiemnastowiecznej rzeczywistości. W wyniku morskiej katastrofy dostaje się na wyspę Nipu, gdzie dzięki mędrcowi Xaoo poznaje tajemnice idealnego ustroju społecznego. Przyglądając się życiu pasterzy-oraczy przechodzi przemianę w duchu oświeceniowym. Po powrocie do ojczyzny Doświadczyński próbuje zaszczepić reformy na polskiej wsi. "Faust" - J.W. Goethe przedstawia podróż odmłodzonego za sprawą Mefistofelesa Fausta. Wędruje on zarówno w czasie, jak i przestrzeni. Odwiedza między innymi starożytną Grecję, Spartę rządzoną przez Menelaosa. Jego przygody podczas wędrówku uczą go umiaru i decydują o jego późniejszym losie. -"Podróż do Włoch" - J.W. Goethe opisuje swoją podróż po Włoszech, zawiera wspomnienia z Neapolu, Sycylii oraz Wenecji i Werony. "Kordian" - Juliusz Słowacki wysyła swojego bohatera w podróż, która stanowi równocześnie próbę odnalezienia sensu w życiu. Znajdując się w różnych miejscach świata - Warszawa, Rzym, Watykan, Mont Blanc oraz spotykając różnych ludzi - papież, Laura, Wioletta, szuka odpowiedzi na dręczące go pytania o to, czym jest miłość, religia. Jego ideały przewartościowują się. Z romantycznego kochanka zmienia się w aktywnego patriotę samotnika. "Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu" - Juliusz Słowacki naokoło swoim nieukończonym, refleksyjnym i nastrojowym diariuszu z podróży opisuje przyrodę odwiedzanych miejsc, ale także snuje dygresje na tematy polityczne i społeczne, krytykuje emigrację i naród. "Sonety krymskie" - Adam Mickiewicz zawiera w nich swój liryczny pamiętnik z podróży na Wschód. Sonety krymskie przesiąknięte są jednak tęsknotą za utraconą i daleką ojczyzną oraz są opisem niezwykłych orientalnych krajobrazów. Mimo piękna przyrody poeta odczuwa samotność i wyobcowanie. "Pan Tadeusz" - Adam Mickiewicz uczynił swoją epopeję, napisaną na emigracji, sentymentalną wędrówką w szczęśliwy kraj lat dziecinnych. To tęsknota motywuje go do napisania swego dzieła i z niej biorą się wszystkie barwne opisy litewskiego świata. W "Epilogu" autor kontrastuje przedstawiony świat z emigracyjną rzeczywistością, w której nie potrafi się odnaleźć. "Podróż" - Ch. Baudelaire przedstawia podróż jako daremną ucieczkę od siebie samemego i otaczającego świata. Przynosi ona rozczarowanie ponieważ "świat mały, monotonny, nigdy się nie zmienia" . Mimo to człowiek wciąż poszukuje nowego w niepoznanej i nieprzewidywalnej rzeczywistości. "Statek pijany" - Artur Rimbaud w swym poemacie przenosi czytelników w krąg obrazów związanych z metaforą ludzkiego życia jako wielkiej, niebezpiecznej żeglugi. Żegluga daje poczucie wolności, zapewnia coraz to nowe wrażenia, ale równocześnie rodzi i tęsknotę za bezpiecznym portem: spokojem, nawet śmiercią. "Podróż sentymentalna" - Lawrence Sterne ukazuje podróż Yoricka w poszukiwaniu uczuć. Zajmuje go sfera emocji i refleksji, dlatego licz się dla niego głównie kontakty z innymi ludźmi. Szuka u innych przede wszystkim naturalności prawdziwych wzruszeń, które mogą pobudzić do pracy nad sobą. "Podróże Guliwera" - Jonatan Swift w swej sentymentalnej powieści opisuje podróże Guliwera po Królestwie Liliputów, Bromdingnag, państwie rozumnych koni. Oprócz krainy koni, w odwiedzanych krajach panują niedoskonałe systemy polityczne, przypominające oświeceniowe ustroje europejskie.

"W osiemdziesiąt dni dookoła świata" - J. Verne opisuje historię zakładu podjętego przez mister Folga, londyńskiego dżentelmena, który postanawia opłynąć świat w osiemdziesiąt dni. Wraz ze swoim sługą, korzystając z wszelkich dostępnych środków lokomocji, wygrywa zakład, a podczas obfitującej w liczne przygody wędrówki, poznaje przyszłą żonę. "W pustyni i w puszczy" - Henryk Sienkiewicz opisuje porwanie Stasia Tarkowskiego i małej Nel przez zwolenników Mahdiego. Młodym bohaterom udaje się uciec, jednak czeka ich długa, pełna przygód, wędrówka po dzikiej Afryce. Podróż uczy stasia odpowiedzialności i jest początkiem związku z Nel, który w przyszłości doprowadzi do ich małżeństwa. "Lord Jim" - Joseph Konrad, znany ze swych marynistycznych zainteresowań, opisuję wędrówkę kapitana Jima, któremu odebrano patent żeglarski, z powodu zatonięcia statku "Patny". Po przegranym procesie ima się różnych zajęć płynąc wzdłuż prawie całego wybrzeża Oceanu Indyjskiego, nigdzie nie mogąc odnaleźć swojego miejsca. "W poszukiwaniu straconego czasu" - M. Prostu opisuje podróż w czasie (cofnięcie się do lat młodości) głównego bohatera, która ukazuje jak niszczycielski może być upływ czasu i jak bardzo zmienia świat i ludzi. Z drugiej strony cykl Prosta to podróż w głąb siebie, przedstawienie subiektywnej wizji świata, łącznie ze wszelkimi kompleksami, obsesjami i lękami głównego bohatera. "Ulisses" - James Joyce ukazuje dwudziestoczterogodzinną podróż po Dublinie. Powieść nawiązuje do "Odysei" Homera. Ulisses (Odyseusz) jest tu akwizytorem -Leopoldem Boomem, Penelopa to Molly Bloom, a Telemach to Stefan Dedalu. "Ulisses" to przykład odwołania do najsłynniejszej podróży świata, ale i sposób nowego wykorzystania motywu wędrówki, pretekstu do ukazania poprzez tzw. strumień świadomości ludzkich obsesji, tęsknot i skojarzeń. "Mały Książę" - A. de Saint-Exupéry ukazuje międzyplanetarną wędrówkę małego mieszkańca planety B-612. Podróżowanie dostarcza Małemu Księciu powodów do zdziwienia i niezadowolenie. Dzięki niej poznaje, czym jest miłość, przyjaźń i śmierć. Wartości, jakim hołdują dorośli rozczarowują bohatera, który uosabia marzenia i poszukiwanie dziecka. "Proces" - F. Kafka przedstawia historię Józefa K., któremu bezpodstawnie wytyczono proces, wędruje po labiryncie sądu, odwiedzając różne osoby, by dowiedzieć się na jakim etapie jest śledztwo prowadzone przeciwko niemu. Jego wędrówkę można odnieść do życia każdego człowieka, który błąka się, nie znając celu swej drogi. "Mit Syzyfa" - A. Camus twierdzi, że życie jest wędrówką, którą podejmujemy nie z własnej woli. Zostajemy skazani na istnienie. W drodze przez życie nie możemy powrócić do punktu wyjścia - do symbolicznego domu, gdyż nie jest możliwy powrót do łona matki. "Bramy raju" - J. Andrzejewski za pretekst do rozważań o wierności idei wbrew rozsądkowi i rozumowi przyjmuje historię krucjaty dziecięcej do Ziemi Świętej. Swoją powieść zawarł w zaledwie dwóch zdaniach, z których pierwsze zajmuje ponad sto stron, natomiast drugie brzmi: "I szli całą noc". "Podróże z Herodotem" - Ryszard Kapuściski w swojej najnowszej książce opowiada o wielu fascynujących wydarzeniach politycznych i historycznych, których był naocznym świadkiem, zestawiając je z faktami opisywanymi przez Herodota. Zastanawia się, jak sposób podróżowania, przekazywania wiadomości i opisywania dziejów wpływa na rozumienie świata. I choć wydawać by się mogło, że od czasów Herodota w pracy reportera zmieniło się prawie wszystko, to jednak i współcześnie, mimo natłoku informacji z różnych części globu, trudno zrozumieć bieg historii. Śmierć w literaturze MITOLOGIA – starożytni Grecy utożsamiali śmierć z czarnoskrzydłym synem Nocy, bratem Snu – Tanatosem. Według wierzeń pojawiał się on niedostrzeżony i odcinał konającemu pukiel włosów. Ludzie po śmierci trafiali do podziemnego królestwa boga Hadesa, gdzie odbywał się nad nimi sąd. Zmarli udawali się albo na Pola Elizejskie – odpowiednik raju, albo do Tartatu – odpowiednik piekła. BIBLIA – Księga Rodzaju tłumacząc pochodzenie śmierci wskazuje na grzech pierworodny, jako jej przyczynę – w raju ludzie byli nieśmiertelni. Według Starego Testamentu śmierć stanowi kres każdego istnienia i tylko Bóg jest nieśmiertelny. W tradycyjnej myśli biblijnej śmierć była całkowita, nie ma wzmianek o życiu po śmierci, nie wierzono w nie, nie istniało rozróżnienie pomiędzy ciałem i duszą. Duchy ludzi odchodziły do Szeolu, ponurego świata podziemnego. Z Księgi Koheleta pochodzą słowa „Marność nad marnościami i wszystko marność” (Vanitas vanitatum...) stanowiące niejako ramy tej księgi. Ta najbardziej pesymistyczna, nasycona rozczarowaniami część Starego Testamentu wyraża między innymi przeświadczenie (często przywoływane w baroku), że śmierć jest niemożliwą do przekroczenia granicą unicestwiającą wszystkie ludzkie plany. W Nowym Testamencie Chrystus umierając męczeńską śmiercią na krzyżu pokonuje śmierć. Jego zmartwychwstanie daje nadzieję na życie wieczne każdego z nas. Zmartwychwstanie Jezusa jest czynem Boga, elementem oczekiwania na powszechne zmartwychwstanie - zmartwychwstanie wierzących to następstwo zmartwychwstania Chrystusa. Według Ewangelii człowiek po sprawiedliwym życiu na ziemi wejdzie do Królestwa Bożego, które buduje się powoli, a jego ukończenie jest jedynym sensem trwania świata. Celem człowieka nie jest krótki ziemski byt, to tylko etap w drodze do Wieczności. Baśnie i legendy – śmierć najczęściej występuje pod postacią kościotrupa lub starej kobiety, bohaterowie mogą zobaczyć ją na własne oczy. W folklorze Europy północnej, zawierającej pierwiastki wschodnie, rozpowszechniona jest bajka o Kumie Śmierci. Będąc chrzestną syna wieśniaka Śmierć obdarowuje go umiejętnością przepowiadania chory ozdrowienia lub zgonu – gdy ukazała się u wezgłowia pacjenta, wróżyła śmierć, gdy u nóg – wyzdrowienie. Sprytny chrześniak, gdy w końcu Śmierć przyszła do niego, skonstruował sobie łóżko na kołowrocie. Nie pomogło mu to niestety stać się nieśmiertelnym, bo, jak mówi przysłowie: „Jako chcesz, tak się wierć, wszędy cię dopadnie śmierć”. Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią – wierszowany dialog z XV wieku, którego tematem jest „triumf śmierci’. Śmierć jest przedstawiona – jak często w średniowieczu – nie w postaci szkieletu, ale ciała w stanie rozkładu. Jest chudą, bladą kobietą z kosą. Taki obraz ma na celu podkreślenie znikomości ludzkiego ciała. Nie daje się przekupić ani przebłagać. O swoich „żniwach” mówi z ironią, a szczególną przyjemność sprawia jej „koszenie” grzeszników. Śmierć jest bezwzględnym jest sługą Boga, dlatego daje też ludziom rady jak winni postępować, by nie budzić gniewu Najwyższego. Przede wszystkim gani ludzkie przywiązanie do mało istotnych spraw doczesnych, szczególnie niechętnie odnosi się do przekupnych sędziów i rozpustnych zakonników. Jedynie Chrystus jest w stanie z nią zwyciężyć i w Nim cała nadzieja. „Skarga umierającego” – pieśń powstała w poł. XV wieku opowiada o umierającym, który, mimo wiary w łaskę bożą, obawia się wyroków sądu ostatecznego, ponieważ sporo w życiu nagrzeszył. Jedyną możliwością uniknięcia kary jest spowiedź, skrucha, spłata długów i przyjęcie ostatniego namaszczenia. „Wielki testament” – F. Villon obserwując ciało nieboszczyka w kostnicy zauważa, że śmieć zrównuje wszystkich – bogatych i biednych, odbierając

wszelki majątek i godności ziemskie. „Treny”– Jan Kochanowski w dziewiętnastu utworach, nazywanych traktatem filozoficznym, które powstały po śmierci ukochanej córeczki Orszulki, porusza problemy istoty śmierci, losów człowieka po śmierci i cierpienia bliskich po stracie ukochanej osoby. Nawiązuje do tradycji poezji poświęconej zmarłym, zwłaszcza do wzorców starożytnych, a także do sonetów Petrarki ku czci „Madonny Laury umarłej” W swej żałobnej poezji najpierw nazywa śmieć bestią, antyczną królową podziemia – bezwzględną Persefoną. Zarzuca jej naruszenie odwiecznego prawa natury, zgodnie z którym ojcowie umierają przed dziećmi. Dopiero w ostatnim trenie myśl, że śmierć otwiera drogę do lepszego świata, niesie pociechę zrozpaczonemu poecie. „Żywot człowieka poczciwego” – Mikołaj Rej uczy trudnej sztuki godzenia się z losem – śmierć uważa za przeznaczenie człowieka, element odwiecznego boskiego porządku. Człowiek, który zadbał o swoje ziemskie sprawy nie powinien obawiać się kresu życia. „Światowa rozkosz”- H. Morsztyn podkreśla przemijalność ludzkiego bogactwa i kruchość ciała, które gnije po śmierci nawiązując do motywów średniowiecznych vanitas i do motywu rozkładu zwłok. „Marność” - tematem wiersza Daniela Naborowskiego jest przemijanie, nietrwałość ludzkiego bytowania na ziemi, całej natury. Ziemskie problemy radości i kłopoty okazują się tylko ulotną chwilą, niczym wobec śmierci i wieczności. Naborowski uważa, że żyjąc zgodnie z boskimi przykazaniami, uczciwie i godnie, moralnie nie musimy obawiać się śmierci, wiecznej kary, potępienia. Niepewność istnienia, śmierć stanie się tylko fraszką dla tego, kto wybierze drogę cnoty. „Sonet I. O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego” – M. Sęp-Szarzyński w porównaniu do poetów renesansu nie wierzy w możliwości człowieka. Nie przeraża go sama wizja śmierci, ile lęka się odejścia w grzechu i co za tym idzie, wiecznego potępienia. „Padlina” – Ch. Baudelaire przedstawia naturalistyczną śmierć opisując rozkładający się w słońcu trup młodej dziewczyny. Poeta rozważa o niedoskonałości ludzkiego ciała. Wspomina również, że niezależnie od urody wszystkich czeka taki sam los. „O, przyjdź!” – S. Korab- Brzozowski – autor zwraca się do śmierci z prośbą o skrócenie jego ziemskich męczarni. Śmierć wyobraża sobie, jako senną marę, piękną i dobrą, przynoszącą człowiekowi ukojenie. Błagalna prośba – O, przyjdź! skierowana do niej jest wyrazem tęsknoty za spokojem. „Urszula Kochanowska” – wiersz Leśmiana to polemika z „Trenami” Jana Kochanowskiego. W Trenie XIX Urszulka ukazuje się ojcu po śmierci zapewniając, że w niebie jest szczęśliwsza niż na ziemi. Leśmian nie zgadza się z tym, podkreślając, że nie sposób wyzbyć się uczuć ziemskich, takich jak miłość do rodziców. W twórczości Leśmiana śmierć nigdy nie stanowi końca istnienia człowieka. Jest przemianą w „coś innego” lub, jak w przypadku Urszuli, pójściem do nieba. Zawsze jednak, według autora „Łąki” pozostaje żal i tęsknota za utraconą ziemską egzystencją. „Proces” – F. Kafka opisując śmierć Józefa K. zapowiada śmierć milionów ludzi w latach totalitaryzmu. Wyprowadzony z domu przez dwóch tajemniczych mężczyzn, zasztyletowany umiera za miastem. Jego ostatnie słowa – Jak pies – dotyczą właśnie rodzaju umierania. Mówią one o nieludzkim wymiarze tego ostatniego aktu w życiu człowieka, o ostatecznym odebraniu mu godności. „Dżuma” - Albert Camus opisuje epidemię, którą można rozumieć jako wojnę, albo ujmować ją jako negatywny pierwiastek tkwiący w człowieku. Jednak ta alegoria jest przede wszystkim metaforą śmierci, to podstawowe znaczenie tytułu. Miasto atakuje choroba przynosząca śmierć, z którą muszą zmierzyć się ludzie. Jednocześnie dżuma to żywioł, symbol wszystkich zagrożeń zsyłanych przez naturę, na które człowiek nie ma najmniejszego wpływu. W „Dżumie” mamy do czynienia z sytuacją, w której całe miasto z dnia na dzień zostaje odizolowane od świata. Camus opisuje czyny i postawy uwięzionych mieszkańców Oranu, przeprowadza dokładną analizę mającą na celu ukazanie problemu człowieka stawiającego czoło ostatecznemu zagrożeniu, śmierci. Los każdej opisanej postaci to przykład ludzkiej reakcji na niebezpieczeństwo. Camus jest pełen szacunku i sympatii dla prawdziwych bohaterów „Dżumy”, tych, którzy nie poddają się i aktywnie walczą z zarazą. Nic w tym dziwnego, gdyż właśnie tacy ludzie mogą uratować świat, gdy dżuma obudzi swe szczury i pośle je, by umierały w szczęśliwym mieście. „Umar...