Prawo Urbanistyczno-Budowlane wykład PDF

Preview

Summary

na wykładzie urbanistyczne, na ćwiczeniach budowlane...

Description

Prawo urbanistyczno- budowlane Prof. UWr dr Hab. Jerzy Korczak Prawo budowlane – ćwiczenia prawo urbanistyczne – wykład Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Ustawa prawo budowlane EGZAMIN PISEMNY W FORMIE TESTU ZAMKNIĘTEGO – ok. 30 pytań, jednokrotnego wyboru po 21 listopada na konsultacjach można zdawać w przedterminie egzamin Literatura: - Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz – Niewiadomski (Wwa 13) -Izdebski/ Zachariasz – Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz (Wwa 13) -Plan miejscowy w systemie zagospodarowania przestrzennego, tomy od 2003 -Planowanie przestrzenne. Zarys systemu – Niewiadomski 2002

Podstawowe pojęcia z zakresu zagospodarowania przestrzennego Pojęcie gospodarki przestrzennej – czas i przestrzeń są dobrami, które człowiek otrzymuje w ściśle określonej wielkości i nie ma możliwości ich pomnożenia. Przestrzeń obok czasu jest podstawową formą istnienia materii Powierzchnia Ziemi jest skończona, tym samym przestrzeń do zagospodarowania jest skończona, jej powiększanie może odbywać się w kierunku pionowym (w głąb globu i w przestrzeni ponad globem) Przestrzeń absolutna (newtonowska) – obszar nieokreślony mieszczący wszystkie bryły przestrzenne Przestrzeń subiektywna – tworzona w umyśle człowieka na podstawie jego spostrzeżeń i wyobrażeń, poznawana za pośrednictwem tkwiących w niej przedmiotów i zachodzących między nimi relacji (związków) W ujęciu filozoficznym przestrzeń jako absolut i fikcyjny byt W gospodarce przestrzennej posługujemy się empirycznym, subiektywnym określeniem przestrzeni trójwymiarowa. Przestrzeń utożsamiana jest ze środowiskiem Klasy przestrzeni w gospodarce przestrzennej:  przestrzeń geodezyjna – najbardziej zwymiarowana przestrzeń, połączenie matematyki/fizyki/ nauki o ziemi, służy zwymiarowaniu przestrzeni bez względu na to jak jest stworzona/ przestrzeń określona kształtem i wymiarami Ziemi jako planety. Jest ona idealnie jednorodna (homogeniczna). Pojęcie to wykorzystywane jest przy tworzeniu klasycznych modeli gospodarki, pozwalając uniezależnić się od specyfiki lokalnych uwarunkowań. Modele te, jako forma opisu teorii, określają charakter różnicowania się tej jednorodnej przestrzeni – jako konsekwencji działania człowieka kierującego się zasadą osiągania maksymalnego zysku. Sami geodeci dla opisu tego rodzaju przestrzeni używają innych terminów – elipsoida obrotowa lub geoida.  przestrzeń geograficzna – przedmiot badań nauk o Ziemi/ realna przestrzeń o charakterze heterogenicznym, uwzględniająca zróżnicowanie środowiska naturalnego oraz środowiska człowieka. Przestrzeń geograficzna dzielona jest zwykle dalej na przestrzeń ekologiczną (naturalną, przyrodniczą), gdzie dominują prawa przyrody, oraz przestrzeń ekonomiczną, w której człowiek prowadzi działalność gospodarczą. przestrzeń społeczno–ekonomiczna - dodatkowo wyróżniana jest również przestrzeń społeczna: obiektywna, związana z rozmieszczeniem poszczególnych grup ludności; oraz subiektywna, określana przez obrazy świata kształtujące się w wyobraźni jednostek lub grup społecznych.

Jeśli przestrzeń zostanie zagospodarowana to nie da się wrócić do wersji geodezyjnej

Składniki i rodzaje środowiska

Czynniki tworzące

Przestrzeń geodezyjna

Kula ziemska jako baza odniesienia

Uwarunkowania Prawa geometrii

+fizyczne

przyroda

Prawa przyrody

człowiek

Potrzeby i wartości

+biotyczne

Kształt (zasób)

+antropologiczne = środowisko geograficzne + społeczno-ekonomiczne

Równowaga geograficzna Procesy (funkcjonowanie)

+ kulturowe = środowisko człowieka

Funkcjonalno- techniczne i ekonomiczne Mentalne, ustrojowo - polityczne

Kształt i funkcjonowanie (zasoby i procesy)

Prawa społeczne

Gospodarka przestrzenna – rozpatrywana w dwu aspektach: -jako działalność człowieka – tj. gospodarowanie przestrzenią -jako wynik działalności w przestrzeni przejawiający się w formie określonego zagospodarowania Z uwagi na publiczne skutki każdej prowadzonej działalności w przestrzeni ta sfera aktywności człowieka podlega bardzo szerokiemu spektrum prawnych uregulowań Ograniczoność przestrzeni rodzi konkurencję i konflikty w procesie jej wykorzystania. Konkurencja i konflikty wynikają z nadmiernej koncentracji działalności gospodarczej na wybranych obszarach oraz nieprzestrzegania reguł postępowania wobec przestrzeni jako dobra niepomnażalnego Konkurencja i konflikty są powszechne w gospodarce rynkowej Konkurencja i konflikty w wykorzystaniu przestrzeni rodzą paradygmat polityki przestrzennej Gospodarowanie przestrzenią odbywa się na dwóch szczeblach:  gospodarka w obrębie indywidualnej działki – musi odbyć się zgodnie z projektem gospodarowanie w obrębie społeczności zamieszkującej obszar danego skupiska -gospodarowanie na gruntach wspólnych -budowa wspólnych urządzeń (np. obronne, zaopatrzenie w wodę itp.) -ustalanie zasad gospodarowania przez indywidualnych właścicieli dla zapewnienia realizacji interesów całej wspólnoty

Przestrzenne uwarunkowania procesów gospodarczych Komponenty przestrzeni (ustalają dopuszczalność oraz warunki, eliminują): - dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe – środowisko, w którym toczą się procesy społeczne i gospodarcze, podstawą gospodarowania jest środowisko przyrodnicze, zaś środowisko kulturowe jest wytworem człowieka kształtującego swoją cywilizację -procesy rozwoju przestrzennego – procesy społeczne i gospodarcze uruchomione przez społeczeństwo zaspokajające swoje potrzeby, które wpływają na zmiany w zastanym kształcie przestrzeni

Co składa się na dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe:  środowisko przyrodnicze -ukształtowanie terenu – czy teren jest płaski, czy górzysty -warunki geologiczne – np. z czego składa się gleba, z jakich minerałów -warunki klimatyczne – decydują o tym jak np. nisko umieścić budowlę w gruncie -warunki hydrologiczne – bilans wód, zasoby wody, cieki wodne, gleba podmokła -warunki glebowe – należy omijać gleby biologicznie czynny -zasoby przyrodnicze – Natura 2000, parki narodowe, rezerwaty dziedzictwo kulturowe -dzieła budownictwa – całe zabudowy miast, wsi -urbanistyka i architektura – plany zabudowy miast (urbanistyka), plany pojedynczych obiektów (architektura) -obiekty etnograficzne – dziedzina wiedzy o kulturze ludzkiej -pamiątki historyczne -obiekty archeologiczne i paleontologiczne -obiekty techniki i kultury materialnej Ukształtowanie terenu (rzeźba terenu) – istotne znaczenie dla: -melioracji –osuszanie terenu -trasowania dróg – wyznaczanie drogi -sieci uzbrojenia – wodociągi, gazociągi itp. -wyznaczanie stref ochronnych – gównie przeciw powodziowych -projektowanie sztucznych zbiorników wodnych Warunki geologiczne – możliwości wykorzystania gospodarczego terenu Ocena jakości i zasobności złóż przydatnych do eksploatacji dotyczy: -rodzaju surowców -lokalizacji, warunków zalegania i miąższości złoża -zasób złóż wg poszczególnych jego kategorii -jakość kopaliny i jej składu -obecnego i potencjalnego kierunku jej wykorzystania -warunków górniczych oraz sposobów eksploatacji złoża Eksploatacja złów:  odkrywkowa – problem stosunków wodnych, składowania nakładu podziemna – zapadanie się warstw nakładowych (szkody górnicze), ochrona powierzchni Ziemi i sposobów jej zagospodarowania Warunki klimatyczne: -makroklimat ( część kontynentu, całego kraju i jego dużej części) -mezoklimat (klimat lokalny) obserwacje metrologiczne wykorzystywane do planowania zagospodarowania: rolniczego, leśnego i ogrodniczego, osadnictwa, rekreacji i lecznictwa, lokalizacji inwestycji przemysłowych, trasowania dróg Warunki hydrologiczne: -wody powierzchniowe (rzeki, strumienie, jeziora i stawy)- obfitość wód w różnych porach roku, powodzie i susze, rodzaje i stopień zanieczyszczenia -wododziały główne i między dopływami – obszary, możliwości łączenia -tereny podmokłe- zasięg, znaczenie w sensie przyrodniczym, wykorzystanie w melioracji

-pierwszy poziom wód gruntowych -wody podziemne – rozmieszczenie, stan zasobów, wydajność warstw wodnościowych Warunki glebowe: -typy gleb -gleby pochodzenia organicznego (np. gleby torfowe, gleby murszowe) -gleby pochodzenia mineralnego (np. gleby piaszczyste) -klasy gleb – bonitacja gleb -klasa I gleby orne najlepsze -klasa II gleby orne bardzo dobre -klasa III a gleby orne dobre -klasa III b gleby orne średnio dobre -klasa IV a gleby orne średniej jakości, lepsze -klasa IV b gleby orne średniej jakości, gorsze -klasa V gleby orne słabe -klasa VI gleby orne najsłabsze -klasa VI Rz gleby pod zalesienie -erozja gleb – wierzchnie warstwy gleby rozmywane są przez wodę lub wywiewane przez wiatr -hydrologiczna – związana z opadami deszczu Zasoby przyrodnicze: -całość komponentów fizycznych, bogactw i surowców ożywionej i nieożywionej przyrody, które znajdują się w troposferze (nad ziemią), litosferze (pod ziemią) , hydrosferze (świat wody) -umożliwiają życie populacji zwierzęcych i roślinnych oraz działalność społeczną i gospodarczą człowieka -zjawiska cieplne, powietrze, opady, minerały, kopaliny, grunty użytkowe, martwe substancje organiczne, wody podziemne i powierzchniowe, populacje biotyczne (żywe) -odnawialne np. uprawy rolnicze, gospodarka leśna, Geokompleks – część terytorium zawarta w granicach fizyczno – geograficznych, w której występuje względna jednorodność budowy (struktury) i prawidłowo funkcjonujący zespół wzajemnie powiązanych komponentów przyrodniczych Ochrona środowiska przyrodniczego: -świadomość potrzeby ochrony jest na niskim poziomie -zachowanie, właściwe wykorzystanie oraz odnowa zasobów i składników przyrody (świata roślin i zwierząt, kompleksów i ekosystemów przyrodniczych) -utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemu -zachowanie bioróżnorodności -zachowanie dziedzictwa geologicznego Ochrona środowiska: -podjęcie lub zaniechanie określonych działań, umożliwiających zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej -racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju Zasada zrównoważonego rozwoju – dziś masz prawo korzystać ze środowiska, ale myśl o następnych pokoleniach, o tym że one też będą korzystać w przyszłości z tego samego środowiska -przeciwdziałanie zanieczyszczeniom -przywracanie elementów przyrodniczych do właściwego stany – rekultywacja

Ochrona przyrody: System działań mających na celu zachowanie, właściwe wykorzystanie elementów przyrodniczych Formy ochrony przyrody: -tworzenie parków narodowych – obszar nie mniejszy niż 1000 ha, wokół niego tworzy się otulinę (strefę ochronną), dla parku obowiązkowo sporządza się plan ochrony, jest to obszar specjalny objęty szczególnymi regulacjami prawnymi -do 1 tys ha – uznanie określonego obszaru za rezerwaty przyrody, obszar obejmujący ekosystemy zachowane w stanie naturalnym , wokół niego tworzy się otulinę (strefę ochronną), dla rezerwatu sporządza się plan ochrony, jest ochrona -tworzenie parków krajobrazowych –obszary chronione ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe, wokół parku tworzy się otulinę, dla parku sporządza się plan ochrony – tworzą je Sejmiki Województw w drodze uchwał -wyznaczanie obszarów chronionego krajobrazu – wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemu -wprowadzanie ochrony gatunkowej roślin i zwierząt -wprowadzanie indywidualnej ochrony -pomniki przyrody – pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienie o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno – pamiątkowej, krajobrazowej (drzewa, krzewy, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe, jaskinie) – ustanowienie w drodze rozporządzenia wojewody lub uchwały rady gminy -stanowiska dokumentacyjne – przyrody nieożywionej, ważne ze względów naukowych i dydaktycznych miejsc występowania formacji geologicznych -użytki ekologiczne – pozostałości ekosystemu (naturalne zbiorniki wodne, oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska -zespoły przyrodniczo – krajobrazowe Krajowy system obszarów chronionych: układ przestrzenny wzajemnie uzupełniających się form ochrony przyrody - korytarze ekologiczne – trasy przemieszczania się osobników różnych populacji -sięgacz ekologiczny – łącznik między korytarzem a niszą ekologicznym (miejscem bytowania przez resztę czasu w roku) -nisza ekologiczna – specyficzny obszar zasiedlony przez pojedyncze gatunki lub skupiska gatunków (ostoja i siedlisko) -korytarze przewietrzające – ciągłe pasy terenu wolne od zabudowy o szerokości co najmniej 500 m, porośnięte niską roślinnością -lasy ochronne – lasy chroniące powierzchnię ziemi i gleby oraz brzegi wód i źródła rzek, drzewostany nasienne, ostoje, a także wokół miast powyżej 50 tys. mieszkańców, sanatoriów i uzdrowisk Dziedzictwo kulturowe – historyczne założenia urbanistyczne -osady - niewielka jednostka osadnicza na terenie wiejskim o odmiennym (wyróżniającym się) charakterze zabudowy albo zamieszkana przez ludność związaną z określonym miejscem lub rodzajem pracy -obiekty paleontologiczne np. jaskinie -obiekty archeologiczne np. cmentarze -obiekty techniki i kultury materialnej np. stare kopalnie Mogą być objęte ochroną prawną jeśli są ZABYTKIEM (jest wpisana do odpowiedniego rejestru)

Zabytki: -nieruchome – nieruchomości, ich części bądź zespół -ruchome – można je swobodnie przenieść Zarówno ruchomości jak i nieruchomości stworzył człowiek -obiekty archeologiczne Ochrona zabytków: -bierna – wpis do rejestru zabytków uznanie za pomnik historii –wpływa na sposób zagospodarowania podobnie jak wpis do rejestru zabytków utworzenie parku kulturowego -czynna OCHRONA OBIEKTU ZABYTKOWEGO – zespół działań zmierzających do eliminacji lub spowolnienia degradacji obiektów zabytkowych. Ochrona fizyczna czynna – poprzez działania ochronne, zapobiegawcze, zabiegi konserwatorskie Ochrona fizyczna bierna – ograniczenie użytkowania, osłonięcie, obudowa Ochrona prawna obiektów zabytkowych: USTAWA O OCHRONIE ZABYTKÓW, REJESTR OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH, GMINNA EWIDENCJA OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH, MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, STREFA OCHRONY KONSERWATORSKIEJ, POMNIK HISTORII, PARK KULTUROWY, LISTA ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTURY UNESCO Rewaloryzacja – działanie konserwatorskie mające na celu przywrócenie wartości użytkowych i ekspozycję dziedzictwa kulturowego zarówno zabytków architektury jaki i zespołów urbanistycznych. Pojęcie rewaloryzacji w odniesieniu do obiektów architektury zawiera połączenie zabiegów konserwatorskich (takich jak Oczyszczenie, Rekompozycja, Reintegracja czy Odbudowa) z całym repertuarem zabiegów adaptacyjnych. Rezultatem tych działań jest dostosowanie istniejących lub zdegradowanych założeń, z możliwie maksymalnym zachowaniem walorów historycznych, do wymogów współczesnych użytkowników, dostosowanie funkcjonalne oraz integrację z kontekstem urbanistycznym. Rewaloryzacja w połączeniu z całokształtem działań gospodarczych i społecznych związanych z poprawą funkcjonalną i użytkową nazywana jest rewitalizacją. rewaloryzacja techniczna – usunięcie braków konserwacyjnych rewaloryzacja funkcjonalna – ostre rygory konserwatorskie, dzięki którym zmieniane są tylko konieczne części rewaloryzacja estetyczna – wydobycie walorów obiektu ewaloryzacja otoczenia = środowiskowa

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. (art. 4 ust. 1 upzp) W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (art. 14 ust. 1 upzp) Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy. (art. 3 ust. 1 upzp) W odniesieniu do terenów zamkniętych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ustala się tylko granice tyc h terenów oraz granice ich stref ochronnych. W strefach ochronnych ustala się ograniczenia w zagospodarowaniu i korzystaniu z terenów, w tym zakaz zabudowy. (art. 4 ust. 3 upzp) Planu miejscowego nie sporządza się dla terenów zamkniętych, z wyłączeniem terenów zamkniętych ustalanych przez ministra właściwego do spraw transportu. (art. 14 ust. 6 upzp) Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. (art. 6 ust. 1 upzp) Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego.(art. 14 ust. 8 upzp) W planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się zwłaszcza: zapewnienie udziału społeczeństwa w pracach nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego w tym przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (art. 1 ust. 2 pkt. 11 upzp) Ustalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. (art. 9 ust. 4 upzp)

Uchwała o przystąpieniu do sporządzenia planu miejscowego W celu ustalenia przeznaczenia terenów, w tym dla inwestycji celu publicznego, oraz określenia sposobów ich zagospodarowania i zabudowy rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zwanego w upzp planem miejscowym. (art. 14 ust. 1 upzp) Uchwałę tę rada gminy podejmuje z własnej inicjatywy lub na wniosek wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. (art. 14 ust. 4 upzp) Integralną częścią tej uchwały jest załącznik graficzny przedstawiający granice obszaru objętego projektem planu. (art. 14 ust. 2 upzp) Przed podjęciem tej uchwały wójt, burmistrz albo prezydent miasta wykonuje analizy dotyczące zasadności przystąpienia do sporządzenia planu i stopnia zgodności przewidywanych rozwiązań z ustaleniami studium, przygotowuje materiały geodezyjne do opracowania planu oraz ustala niezbędny zakres prac planistycznych. (art. 14 ust. 5 upzp) Fakultatywne uchwalanie – zasada Obligatoryjne uchwalanie - Plan miejscowy sporządza się obowiązkowo, jeżeli wymagają tego przepisy odrębne. (art. 14 ust. 7 upzp) Obligatoryjny MPZP: Dla obszarów, na których utworzono park kulturowy, sporządza się obowiązkowo miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. – (art. 16 ust. 6 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochro nie zabytków i opiece nad zabytkami ) Rada gminy, po zasięgnięciu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków, na podstawie uchwały, może utworzyć park kulturowy w celu ochrony krajobrazu kulturowego oraz zachowania wyróżniających się krajobrazowo terenów z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej. (art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ) Dla nieruchomości zajętych pod byłe lotniska wojskowe, przekazanych właściwym jednostkom samorządu terytorialnego sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest obowiązkowe (art. 98 ust. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego) Gmina, która na podstawie decyzji ministra właściwego do spraw zdrowia uzyska potwierdzenie możliwości prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na swoim obszarze, sporządza i uchwala miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla strefy "A" ochrony uzdrowiskowej, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, w terminie do 2 lat od dnia otrzymania tej decyzji. - (art. 38b ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych

SPORZĄDZENIE PROJEKTU - planu miejscowego Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego, zawierający część tekstową i część graficzną, zgodnie z zapisami studium oraz zgodnie z przepisami odrębnymi, odnoszącymi się do obszaru objętego planem, Projekt plany zawiera także uzasadnienie. (art. 15 ust. 1 upzp) uzasadnieniu projektu MPZP przedstawia się w szczególności:

-sposób realizac...