voorbereiding op het practicumexamen PDF

Preview

Summary

volledige samenvatting van de te kennen plantenonderdelen en hun inhoudsstoffen voor het practicumexamen...

Description

FOLIA Boldo blad belangrijkste inhoudsstoffen: alkaloïden (0,2-0,3%) boldine, essentiële oliën van monoterpenoïde structuur cineol, ascaridol (2° metabolieten) belangrijkste therapeutische indicaties: cholagogum, cholereticum, laxatief, digestivum, zwak diureticum, bij monddroogte, hypoaciditeit maag Sennae blad belangrijkste inhoudsstoffen: hydroxy-anthraceenheterosiden(2,5%) anthraceenstructuur sennoside B = dimere (droogproces) glycoside, aglycon = aloë-emodine + rheïne  anthraceenstructuur belangrijkste therapeutische indicaties: (contact)laxatief effect (darmlediging of bij acute verstopping), 2ledig minder vochtresorptie, stimulatie darmbeweging Belladonnae blad belangrijkste inhoudsstoffen: alkaloïden (0,3%)  (-)-hyoscyamine (=werkzaam, atropine ook nietwerkzaam (+)-hyoscyamine), scopolamine belangrijkste therapeutische indicaties atropinesulfaat: hartritmestoornis AV block, myocardinfarct (preventie/behandeling AV block en sinusbrachycardie), anesthesie (pre-medicatie vagale stimulatie), uveïtis, keratitis, mydriaticum, niet-productieve hoest (bd tinctuur), antidoot bij organofosfaat & carbamaat pesticiden of prostigmine. !! kind intoxicatie Stramonii blad belangrijkste inhoudsstoffen: alkaloïden  scopolamine 30%, hysoscyamine 60%atropine belangrijkste therapeutische indicaties: sedativum, anti-spasmodicum (> blldnna!!), bij astma Digitalis purpurea blad belangrijkste inhoudsstoffen: cardenoliden/hartglycosiden (0,1-0,4%) digitoxine, gitoxine, gitaloxine (= aglycon -genine (effect)+ 3digitoxose (=2° glycosiden bij drogen)+ 1glucose) =1° glycosiden (verse plant) belangrijkste therapeutische indicaties: hartritmestoornis, arteriële fibrillatie cardiotonisch inotroop effect, cardenoliden: nauwe TI gebruik zuivere/semi-synthetische derivaten (niet plant op zich: variatie #hartglycosiden) Digitalis lanata: digoxine sneller (e eliminatie 7u vs 40d) max 1mg/keer en 1,5 mg/dag digitoxine max 0,3mg/keer en 1mg/dag + traag (Cmax na 8-12u, langdurige uitscheiding) Ilex paraguensis blad belangrijkste inhoudsstoffen: xanthines caffeïne, theobromine, theophylline belangrijkste therapeutische indicaties: behandeling vermoeidheid, zwakte, Thee urinewegstelsel spoelen Menthae piperitae blad belangrijkste inhoudsstoffen: essentiële oliën menthol belangrijkste therapeutische indicaties: als digestivum bij dyspepsie, flatulentie, +- cholagoog, jeukstillend effect bij schilfers Ginkgo biloba blad belangrijkste inhoudsstoffen: terpenen ginkgoliden (! Potente en selectieve anta activiteit t.o.v. PAF) + flavonoïden (neutralisator vrije radicalen)

1

belangrijkste therapeutische indicaties: voedingssupplement bij verminderde cognitieve functies en geheugenverlies, verbeteren perifere CV circulatie (=geriatrische stoornis), behandeling zware benen en koude handen bij verminderde doorbloeding, vertigo, tinnitus, verminderd gehoor Artemesia annua blad belangrijkste inhoudsstoffen: artemesinine (0,2-1,4%) overal, conc hoog jonge blad + stengel belangrijkste therapeutische indicaties: anti-malaria (bij chloroquinine-resistente malaria), nu ss analogen zoals artemether met snellere werking, resistentie tegengaantoevoegen andere am middelen: lumefantrine, piperaquine Catharanthus roseus blad belangrijkste inhoudsstoffen: 150 soorten alkaloïden: vinchristine (potenter, neurotoxischer: acute lymfoblastische leukemie, long-,borst-,baarmoederhalskanker) en vinblastine ( Hodgkin’s desease) vooral (lage conc) belangrijkste therapeutische indicaties: chemotherapeutica nu ss derivaten met lagere toxiciteit of andere toep, ss productie vinchristine uit andere alkaloïden, totaalsynthese vinchristine Crataeghus blad cum flore belangrijkste therapeutische indicaties: blad&bloem: tijdelijke hartkloppingen of verhoogd hartritme, licht sedatief/ anxiolytisch CORTICES Conchinae bast belangrijkste inhoudsstoffen: alkaloïden met quinolinestructuur kinine, kinidine &(-CH3OH: cinchonidine, cinchonine =stereo-isomeren): bicyclisch quinuclinedeel+quinolinekern belangrijkste therapeutische indicaties: KINA-POEDER stimulatie eetlust, tonicum, vermindert hoofdjeuk & schilfertjes, griep koorts (zelden nog), KININE anti-malaria (Plasmodium vivax, falciparum malariae, ovale) (!) resistentie tegen kinine  gecombineerd, matig analgeticum, antipyreticum, hartritmestoornis, KINIDINE =anti-aritmicum: extrasystolen, agitatie, tachycardie Cinnamomi bast belangrijkste inhoudsstoffen: vluchtige oliën kaneelaldehyde, eugenol (fenolen) belangrijkste therapeutische indicaties: smaak, geurstof (sigaret), ontsmetting bij tandheelkunde, verlichten spijsvklachten, digestivum, tonicum, carminativum Rhamni purshiani bast belangrijkste inhoudsstoffen: hydroxyanthraceenheterosiden (8%) 60% cascaroside A anthraceenstructuur belangrijkste therapeutische indicaties: laxativum bij acute obstipatie Frangulae bast belangrijkste inhoudsstoffen: glucofrangulinen (6%) glucofranguline A anthraceenstructuur , dikke darm; bacteriële hydrolyse vrijstellen aglycon belangrijkste therapeutische indicaties: laxans bij acute obstipatie Taxus baccata belangrijkste inhoudsstoffen: alkaloïde (alle delen behalve bes, zaden=toxisch!)Taxol s.o. => docetaxel (=actiever analoog)

2

belangrijkste therapeutische indicaties: anti-kanker GM: chemotherapeuticum (anti-mitotisch, stimul. aanmaak microtubuli+ verhin. afbraak cel verstikt) borst-,long-eierstokkanker, veel bast nodig (3 bomen=1g, 250kg nodig/jaar), ook in bladeren (lage conc), nu ss aanmaken RADICES Rhei wortel belangrijkste inhoudsstoffen: hydroxyanthraceenheterosiden (2,5%) rheïne belangrijkste therapeutische indicaties: laxatief effect, bevorderen spijsvertering, adstringerend effect mucusmembranen neus, mond: tandvlees-&mondslijmvliesontsteking Ipecacuanhae wortel belangrijkste inhoudsstoffen: alkaloïden (2%) emetine, cefaeline, psychotrine belangrijkste therapeutische indicaties: braakmiddel, expectorans (spastische en kinkhoest) Valerianae wortel belangrijkste inhoudsstoffen: vluchtige olie (0,5%)+ sesquiterpenen (=cyclopentenyl-carboxylzuren= valeriaanzuur en valeranon), iridoïden (=valepotriaten) => epoxide ontbindt o.i.v. licht, hitte en zuur belangrijkste therapeutische indicaties: sedativum, krampen GI-stelsel valepotriaten vermindering motorische activiteit + spasmolytische werking, valeranon sedatief, hypotensief, anticonvulsief effect, valereenzuur spasmolytisch Echinaceae wortel belangrijkste inhoudsstoffen: effect door lipofiele alkamides, polyalkenen, polyalkynen, polaire caffeïnezuurderivaten, hoogmoleculaire polysacchariden belangrijkste therapeutische indicaties: stimulans immuunsysteem meer fagocytose + productie cytokines (TNF, interferon beta, IL-1) profylactisch middel (bv verkoudheid) Zingiberis rhizoma (!) belangrijkste inhoudsstoffen: zetmeel (60%), proteïnen, vetten, sesquiterpenen, koolhydraten (zingibereen curcumeen, b-bisaboleen), gingerolen belangrijkste therapeutische indicaties: nausea en braken door reisziekte/zwangerschap (symptomatisch), milde spasmodische klachten (opgeblazen gevoel, flatulentie) Liquiritiae wortel belangrijkste inhoudsstoffen: triterpeen saponinen glycyrrhizinezuur, flavonoïden flavononen (liquiritine) en chalconen (isoliquiritine) hypokaliëmie hoge bd, diuretica, cortico belangrijkste therapeutische indicaties: spasmolyticum (dyspepsie en maag- en darmkramp), profylactum (maag- en darmzweren), expectorans, anti-tussivum, keelpijn, glycyrrhitinezuur (aglycon)anti-inflammatoir effect (allerg rea, artritis, prev levertoxic, TBC, adrenocort insuff) Podophyllum wortel belangrijkste inhoudsstoffen: cytotoxische lignanen en hun geglycosileerde derivaten (5%, hoge conc) podophylline (na extractie mt EtOH) =hars met conc 60% bevat podophyllotoxine belangrijkste therapeutische indicaties: cytotoxische eigwratten, te toxisch voor kanker, ss derivaten: etoposide en teniposide goede antitumorale eig: long-,teelbalkanker& lymfomen FRUCTI (vruchten&zaden) Anisi vrucht

3

belangrijkste inhoudsstoffen: vluchtige oliën anethol (vgl structuur eugenol (!) kaneel) s.o. => min. 45% EtOH, witte suspensie (Ricard) bij hoger H2Ogehalte belangrijkste therapeutische indicaties: dyspepsie, inflammatie ademhalingswegen Foeniculi vrucht belangrijkste inhoudsstoffen: vluchtige oliën (4%) anethol en fenchon belangrijkste therapeutische indicaties: dyspepsie, opgeblazen gevoel, flatulentie, mild expectorans, smaak- en geurstof Papaveris vrucht belangrijkste inhoudsstoffen: in onrijpe vruchtdoos wit exudaat (latex) opium  (clandestien milieu heroïne) alkaloïden morfine, codeïne, noscapine belangrijkste therapeutische indicaties: ruwe opium (steeds minder, galenische bereiding)=> analgeticum, narcotisch middel paregoricum (>pijn) bij diarree en dysenterie (met bloed), noscapine verwijderen sterk emetisch, morfine analgetisch kanker/post-operatief/trauma/nier- en galkoliek, respiratoire, afhankelijk, hoestremmend, miosis, emetisch effect perifere effecten (!) hallucinatie ss morfine (ethylmorfine, folcodine, dihydrocodeine) behandeling hoest Naltrexone substitutiemiddel verslaafden Naloxone/nalorfine opiaatantagonist (ademhalingsdepressie overdosis opidoïden) Codeïne methylatie morfine: analgeticum (combinatie paracetamol/aspi), >>risico afhankelijkheid, anti-tussivum niet-productieve hoest bijwerkingen (!) Noscapine anti-tussief >>>>verslaving Coffea vrucht belangrijkste inhoudsstoffen: xanthinederivaten caffeïne (1-2%) + sporen theofylline, theobromine/ chlorogeenzuur (5-7%) quininezuur + caffeïnezuur, trigonelline ( relax effect gladde sc longen =contra Ilex para Capsicum annuum vrucht belangrijkste inhoudsstoffen: amide capsaicine, brandend minder gevoel pijnreceptoren belangrijkste therapeutische indicaties: crèmes tegen neuralgie door herpes infectie (hoge D), spierpijn of rugpijn (lage D) Lini zaad belangrijkste inhoudsstoffen: olie (35-45%), proteïnen, slijmstoffen (6-10%) + cyanogeenglycosiden linamarine, lijnzaadolie= onverzadigd belangrijkste therapeutische indicaties: laxatief (olie en slijmstof, ok voor langdurig) Colchici zaad, colchici cormus ( te toxisch

4

FLORES Hypericum perforatum bloem belangrijkste inhoudsstoffen: hypericine (UVvrije radicalen) anti-viraal door inhibitie proteïne kinasen, pseudohypericine (UVvrije radicalen) en hyperforine antibacterieel (!) veel interacties belangrijkste therapeutische indicaties: anti-depressief (mild), verbetert gemoedstoestand, inhibitie reuptake serotonine (=+-SSRI, fluoxetine) Cannabis Sativa bloem belangrijkste inhoudsstoffen: cannabinoïden (alle delen, 3-15% in knoppen V plant)THC tetrahydrocannabinol + structuuranalogen; CBD cannabidiol, CBN cannabinol (geen psycho-actieve werking) belangrijkste therapeutische indicaties: psycho-actief, cannabisolie zonder THC, anti-emetisch bij kankerpatiënten, glaucoom, spierspasmen en pijn bij MS (Sativex)

5...