Werken met het leerplan wiskunde PDF

Preview

Summary

Samenvatting Hoofdstuk 1: werken met het leerplan Zill...

Description

Werken met het leerplan wiskunde Inleiding  De leerplannen wiskunde van alle onderwijsnetten en ‐koepels zijn beschikbaar ○ in de bibliotheek ○ digitaal via de websites van de respectievelijke netten of koepels ○ digitaal via Toledo

1.1 Wat zijn eindtermen? (vastgelegd door poletiek)  Eindtermen: minimumdoelen die de overheid noodzakelijk en bereikbaar acht voor een bepaalde leerlingengroep. ○ Verwachtingen dat alle lln moeten kennen en kunnen op het einde van het 6 de leerjaar (voor alle basisscholen in heel Vlaanderen) ○ De eindtermen zeggen niet in op welke manier, in welke volgorde of volgens welke leerlijn deze doelen bereikt moeten worden  Minimumdoelen (gelijk voor iedereen): enerzijds een minimum aan kennis, inzicht en vaardigheden die alle lln van de leerlingengroep verwerven tijdens het leerproces en anderzijds een minimum aan attitudes die de school nastreeft bij de lln ○ Leerplannen en scholen mogen altijd meer doen of nastreven dan wat in de eindtermen vermeld wordt.  2 soorten eindtermen ○ Leergebiedgebonden eindtermen: minimumdoelen die de leerlingen gedurende het leerproces moeten bereiken. ■ Wiskunde ■ Frans ■ Nederlands ■ Muzische vorming ■ Lichamelijke Opvoeding ■ Mens en maatschappij ■ Wetenschappen ■ Techniek ○ Leergebiedoverschrijdende eindtermen: eindtermen en eindtermen die slaan op attitudes moet de school bij haar leerlingen nastreven ■ ICT ■ Leren Leren ■ Sociale vaardigheden  Voor het kleuteronderwijs/ buitengewoon lager onderwijs zijn er geen eindtermen, maar ontwikkelingsdoelen. ○ Ontwikkelingsdoelen: minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de school bij haar leerlingen moet nastreven ○ Voor de ontwikkelingsdoelen hebben de scholen ook een inspanningsverplichting, maar geen resultaatsverplichting

Vakdidactiek 1

2 Van eindtermen naar leerplannen 2.1 Wat is een leerplan?  Leerplan: een overzicht van de leerstof die in een klas moet worden behandeld.  Alle leerplannen werken toe naar (helpt) dezelfde eindtermen MAAR!!! ○ Verschillende leerlijnen ○ Verschillende didactische accetnen ○ Verschillende methodes leren dan ook bepaalde zaken in andere jaren  Elke onderwijsinstelling voor LO en SO in Vlaanderen is verplicht om een door de overheid (de onderwijsinspectie) goedgekeurd leerplan te volgen. ○ De onderwijsinspectie gaat na of het leerplan in overeenstemming is met de eindtermen.  In het leerplan worden per graad, per leerjaar of per leeftijdsgroep leerplandoelstellingen geformuleerd.  Veel leerplannen maken een onderscheid tussen basisdoelstellingen, die gelden voor alle leerlingen, en uitbreidingsdoelstellingen, waarmee de leerkracht binnen de klas kan differentiëren  Opsplitsing van de eindtermen in leerplandoelen

2.2 Soorten leerplannen voor de lagere school  In principe kan elk schoolbestuur of elke inrichtende  

macht eigen leerplannen indienen bij de overheid. (in praktijk: per onderwijskoepel) De verschillende onderwijsnetten of ‐koepels hebben echter voor alle leergebieden leerplannen ontwikkeld en laten goedkeuren. Omdat het opstellen van een goed leerplan geen sinecure is, volgen bijna alle scholen de leerplannen van hun eigen onderwijskoepel of ‐net.

2.2.1 Gemeenschapsonderwijs (GO!)  Basisscholen van het gemeenschapsonderwijs  ook veel Freinetscholen  Het leerplan wiskunde is een graadleerplan. De leerplandoelen worden niet per 

leerjaar of per leeftijdscategorie maar per graad uitgeschreven De doelstellingen worden onderverdeeld in vier leerdomeinen en een categorie met attitudes

○ Getallen ○ Meten ○ Meetkunde ○ Problemen oplossen ○ Attitudes 2.2.2 Stedelijk en gemeentelijk onderwijs (OVSG)  OVSG: Onderwijs van de Vlaamse Steden en Gemeenten.  Doelstellingen per leeftijdscategorie o a = aanzet: de doelstelling kan in deze leeftijdsgroep worden nagestreefd bij de leerlingen die daaraan toe zijn.

Vakdidactiek 2

o

 

s = systematisch: de doelstelling wordt uitdrukkelijk en systematisch in deze

leeftijdsgroep nagestreefd. o v = verderwerken: de doelstelling wordt nagestreefd bij leerlingen die ze nog niet hebben bereikt. o u = uitbreiding: dit is een doel dat verder gaat dan wat de eindtermen voorschrijven. Naast het leerplan bestaat er ook een doelenboek. Daarin staan alle leerlijnen De doelstellingen worden onderverdeeld in drie leerdomeinen en een categorie met domeinoverschrijdende doelen o Domeinoverschreidende doelen

o Getallen o Meten o Meetkunde 2.2.3 Katholiek onderwijs Vlaanderen  Vrije katholieke scholen  ZILL‐leerplan ○ (Zin in Leven, Zin in Leren).  In het ZILL‐leerplan worden alle vroegere leerplannen geïntegreerd in één allesomvattend leerplan voor de hele basisschool (kleuter + lager onderwijs).

3 Het Zill-leerplan 3.1 indeling van het leerplan  een onderscheid tussen persoonsgebonden ontwikkeling en cultuurgebonden ontwikkeling. Deze doelen worden ingedeeld in tien ontwikkelvelden

Vakdidactiek 3



Elk ontwikkelingsveld wordt vervolgens opgesplitst in ontwikkelthema’s (5: meetkunde, metend rekenen, getallenkennis, rekenvaardigheid, logisch en wiskundig denken), generieke doelen en ontwikkelstappen

 

Ontwikkelveld ‘ontwikkeling van wiskundig denken= WD’ in een wiskundeles kunnen ook doelen uit andere ontwikkelingsvelden van de cultuurgebonden of persoonsgebonden ontwikkeling aan bod komen.

3.2 Ontwikkeling van wiskundig denken  In het ontwikkelveld ‘ontwikkeling van wiskundig denken’ worden vijf ontwikkelthema’s uitgewerkt. ○ Logisch wikundig denkne ○ Getallenkennis ○ Rekenvaardigheid ○ Meetkunde ○ Meten en metend rekenen

3.2.1 Ontwikkelthema’s en generieke doelen  In elk ontwikkelthema worden een aantal generieke doelen (veel minder doelen dan vroegerruimer geformuleerd) vermeld.

○

generieke doelen: unieke code.

■

Deze code bestaat uit twee hoofdletters die verwijzen naar het ontwikkelveld (WD), gevolgd door twee kleine letters die verwijzen

Vakdidactiek 4

naar het ontwikkelthema (lw, gk, rv, mk, mm) en een volgnummer

3.2.2 Leerlijnen en ontwikkelstappe  Aangezien de generieke doelen vaak nog erg ruim geformuleerd zijn, is bij veel generieke doelen een leerlijn uitgewerkt in een aantal ontwikkelstappen (=niet meer per leerjaar, maar per leeftijd).  Bij elke ontwikkelstap hoort een leeftijdsbereik waartussen de ontwikkelstap gezet zou moeten worden. ○ Het leeftijdsbereik is vaak zo ruim mogelijk genomen (rekening houden met verschillende snelheden van het wiskundig denken)  Andere generieke doelen worden eerst nog inhoudelijk onderverdeeld alvorens de ontwikkelingsstappen uitgeschreven worden  Aangezien veel generieke doelen erg algemeen geformuleerd zijn, is het noodzakelijk om in lesvoorbereidingen en opdrachten te werken tot op het niveau van de ontwikkelstappen

3.3 Generieke doelen of ontwikkelstappen selecteren 3.3.1 Werken met de doelenzoeker van ZILL 3.3.2 Persoonsgebonden doelen in een wiskundeles  Naast de cultuurgebonden doelen kan je soms ook persoonsgebonden doelen aan bod laten komen in wiskundelessen.  Lessen waarin zowel persoonsgebonden als cultuurgebonden doelen aan bod komen, beantwoorden het best aan de visie van het ZILL‐leerplan. ○ P 30-33

3.4 Leerlijnene wiskunde binnen ZILL  Door de ontwikkelstappen die bij elkaar horen in een schematisch overzicht te 

bekijken, krijg je een beter overzicht van de leerlijnen die in het leerplan vervat zitten.  leerplan wiskunde in tabelvorm Aangezien de ontwikkelstappen die bij elkaar horen zoveel mogelijk onder elkaar gezet zijn, kan je door de stappen van boven naar onder te lezen de leerlijn ontdekken. (verticale leerlijnen  per leeftijd) Ontwikkels  tappen die naast ekaar staan, geven

Vakdidactiek 5





gelijkaardige inhouden aan die tegelijk aangebracht worden (parallele inhouden, horizontaal) Inhoudelijke onderverdelingen binnen een generiek doel, werden indien mogelijk naast elkaar geplaatst. De titels van de onderverdelingen worden in het rood weergegeven

Indien er in de tabel niet voldoende plaats was om inhoudelijk items naast elkaar weer te geven, werden er per generiek doel verschillende tabellen gemaakt

Oefeningen:

Vakdidactiek 6

Vakdidactiek 7...