Zalasińska pytania - prawo administracyjne kazusy PDF

Preview

Summary

prawo administracyjne kazusy ...

Description

1. Rozporządzenie atrybucyjne Rozporządzenie wydawane przez Prezesa Rady Ministrów, na podstawie którego może przydzielać kompetencje poszczególnym ministrom. 2. Samorząd Jedna z form decentralizacji administracji. Dzieli się na terytorialny i specjalny. Samorząd terytorialny wykonuje zadania nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Podstawową jednostką administracyjną samorządu terytorialnego jest gmina. W ramach samorządu specjalnego należy wskazać samorząd: zawodowy, gospodarczy, wyznaniowy, narodowościowy. 3. Trwały zarząd Trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną. Jednostka organizacyjna ma prawo do korzystania z nieruchomości. Nieruchomości oddane w trwały zarząd ministerstwom, urzędom centralnym i urzędom wojewódzkim lub części tych nieruchomości mogą być oddawane w najem, dzierżawę lub użyczenie za zgodą ministra właściwego do spraw administracji publicznej. 4. Zakład administracyjny Jednostka administracyjna powołana do wykonywania funkcji świadczącej administracji publicznej w postaci np. zaopatrywania w wodę, energię, usuwanie nieczystości. Zakład może działać jako jednostka budżetowa ( wydatki zakładu pokrywane są z budżetu państwa lub budżetu lokalnego) albo jako zakład budżetowy (koszty funkcjonowania zakładu pokrywane są z jego własnych dochodów). Zakładami administracyjnymi są: ośrodki zdrowia, szkoły i przedszkola, ośrodki pomocy społecznej, biblioteki publiczne, muzea, zakłady karne. 5. Ugoda administracyjna KPA przewiduje trzy warunki, kiedy może być zawarta ugoda w postępowaniu administracyjnym. Są one następujące: • Przemawia za tym charakter sprawy • Przyczyni się to do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania • Nie sprzeciwia się temu żaden przepis prawa. Pisemne porozumienie zawarte między stronami postępowania administracyjnego przed organem pierwszej lub drugiej instancji, przed którym toczy się to postępowanie i zatwierdzonym przez ten organ po skontrolowaniu jego prawidłowości. Ugoda jest sposobem załatwienia sprawy o spornym charakterze. Takie polubowne załatwienie sprawy jest uprawnieniem stron, nigdy nie może być ich obowiązkiem. Urzędnik przed którym toczy się taka sporna sprawa ma obowiązek nakłaniać strony do rozwiązania problemu na drodze ugody. Organ wyznacza stroną termin w czasie którego mają on możliwość polubownego rozwiązania konfliktu, po jego upływie organ załatwia sprawę w formie decyzji administracyjnej. Dzieje się tak także gdy nie zatwierdził ugody stron, bądź też strony odstąpiły lub nie powzięły zamiaru zawarcia ugody. Ma ona zawsze formę pisemną i obarczona jest licznymi wymogami formalnymi – wskazanie organu, stron, datę zawarcia, treść właściwą, oświadczenie o jej odczytaniu i przyjęciu. Musi być podpisana przez wszystkie strony sporu oraz pracownika organu upoważnionego do sporządzenia ugody. Do zakończenia sprawy konieczne jest także postanowienie organu o zatwierdzeniu ugody. 6. Pozwolenie na budowę Decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy

nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. Zgodnie z przepisami zadania administracji architektoniczno-budowlanej w zakresie wydawania pozwoleń na budowę wykonują: • starosta • wojewoda • okręgowe urzędy górnicze w dziedzinie górnictwa (dotyczy to tylko zakładów i obiektów górniczych). Starosta jest organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji. Wojewoda jest organem wyższego stopnia w stosunku do starosty, i oznacza to, że jest instancją, do której strona postępowania o wydanie pozwolenia na budowę może złożyć odwołanie od decyzji starosty. 7. Wygaśnięcie decyzji administracyjnych Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji następuje w formie decyzji administracyjnej wydanej w odrębnym, samodzielnym postępowaniu. Decyzja ta ma charakter deklaratoryjny i wywołuje ona skutki prawne od dnia, w którym powstały przesłanki do stwierdzenia wygaśnięcia czyli od dnia w którym wygaśnięcie rzeczywiście nastąpiło. Podstawy wydania decyzji stwierdzającej wygaśnięcie decyzji administracyjnej zostały określone w art. 162 § 1 k.p.a. Przepis ten daje organowi administracji kompetencję do stwierdzenia wygaśnięcia prawomocnej decyzji administracyjnej w sytuacji, w której decyzja ta: • stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięc ia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony, • została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku.

8. Administracja zespolona/ niezespolona Administracja zespolona jest oparta o zwierzchnictwo wojewody – pewne zespolenie zarządcze, które decyduje o skuteczności i sprawności wykonywanych zadań. Polega ona na tym, że pod wspólnym zwierzchnictwem i koordynacją wojewody funkcjonuje ustawowo wyznaczona grupa instytucji. Są to m.in.: Komenda Wojewódzka Policji, Kuratorium Oświaty, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków, Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej i inne. Administracyjna niezespolona w przeciwieństwie do administracji zespolonej, nie podlega wojewodzie, tylko stanowi terenowy oddział administracji rządowej. 9. Rozgraniczenie nieruchomości Art. 153. KC Jeżeli granice gruntów stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania. Gdyby również takiego stanu nie można było stwierdzić, a postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody między interesowanymi, sąd ustali granice z uwzględnieniem wszelkich okoliczności; może przy tym przyznać jednemu z właścicieli odpowiednią dopłatę pieniężną. Procedura jest przeprowadzana na wniosek lub z urzędu. Stroną w postępowaniu w sprawie rozgraniczenia nieruchomości jest każdy, komu przysługują prawa do określonej nieruchomości, m.in.: • właściciel nieruchomości, • użytkownik wieczysty,

• posiadacz samoistny, • posiadacz zależny (np. najemca, dzierżawca czy też użytkownik). Organem właściwym do wydania decyzji w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Czynności zmierzające do ustalenia przebiegu granic podejmuje w ich imieniu powołany do konkretnej sprawy geodeta 10. Akt administracyjny Oparte na przepisach prawa władcze, jednostronne oświadczenie woli organu administracji publicznej określające sytuację prawną konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie. 11. Kompetencje wojewody Ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie Art. 22. Wojewoda odpowiada za wykonywanie polityki Rady Ministrów w województwie, a w szczególności: 1) dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów oraz, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach, koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań; 2) zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach; 3) dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy; 4) wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania kryzysowego, wynikające z odrębnych ustaw; 5) przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa; 12. Centralizacja/decentralizacja Centralizacja – hierarchiczne podporządkowanie organów niższego stopnia organom wyzszego stopnia (kierownictwo). Zależność służbowa i osobowa Decentralizacja – brak hierarchicznego podporządkowania i samodzielność finansowa oraz kompetencyjna organów niższego stopnia (nadzór i kontrola organów wyższego stopnia) 13. Porozumienie administracyjne Porozumienie administracyjne to dwu- lub wielostronna czynność z zakresu prawa administracyjnego, dokonana przez podmioty wykonujące administrację publiczną, a dochodząca do skutku na podstawie zgodnych oświadczeń woli tych podmiotów. Cechą charakterystyczną porozumienia jest przede wszystkim to, że zawierane jest przez równorzędne podmioty. Stronami porozumienia mogą być w zasadzie dowolne podmioty, przy czym konieczne jest jednak, aby jedna ze stron była jednostką realizującą funkcje administracji publicznej. Przedmiot porozumienia jest ograniczony do wykonywania zadań ze sfery administracji publicznej. Dotyczyć może on wspólnego wykonywania zadań albo przeniesienia pewnych zadań z jednego podmiotu na drugi.

14. Uznanie za pomnik historii Pomnik Historii to jedna z czterech form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W treści prezydenckiego rozporządzenia wyszczególnia się cechy danego zabytku świadczące o jego najwyższej wartości, określa się precyzyjnie jego granice i zamieszcza schematyczną mapkę obiektu. Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 60 zabytkom. 15. Zadania własne oraz zadania zlecone poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego Zadania własne to zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. Realizowane są z własnych środków finansowych stanowiących dochody jednostek samorządu terytorialnego. Ustawy samorządowe gwarantują samodzielność w ich realizacji.Ustawodawca wprowadza domniemanie wykonywania przez gminę wszystkich zadań samorządu terytorialnego niezastrzeżonych dla innych jednostek samorządu terytorialnego. Zadania zlecone określane są jako zadania państwowe, gdyż są realizowane z uwagi na zaistniałe potrzeby państwa. Nie są to bezpośrednio zadania samorządu terytorialnego lecz są to zadania z zakresu administracji rządowej. Zadania zlecone dzielą się na zadania przekazane z mocy ustawy i zadania przekazane w drodze porozumienia.

16. Samorządowe kolegium odwoławcze Organ administracji publicznej wyższego stopnia, w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego i Ordynacji podatkowej, w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego. W szczególności samorządowe kolegia odwoławcze rozpatrują odwołania od decyzji administracyjnych, zażalenia na postanowienia, żądania wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności decyzji. Są więc organami jednostek samorządu terytorialnego ale w znaczeniu procesowym, lecz nie są nimi w znaczeniu ustrojowym. 17. Koncentracja/ dekoncentracja Koncentracja to zjawisko skupienia kompetencji w rękach nielicznej grupy organów. Dekoncentracja jest czymś przeciwnym. Rozproszeniem kompetencji na większą liczbę organów. Chodzi tu wyłącznie o kwestie skupienia lub rozproszenia kompetencji, niezależnie od tego czy organy niższego rzędu będą miały wystarczającą niezależność od ich swobodnego wykorzystywania. 18. Akt normatywny Władczy akt zawierający normy prawne (generalne i abstrakcyjne) wydany przez organ władzy publicznej – rządowej lub samorządowej. 19. Kontrola nad gminą Kontrola to weryfikacja stanu faktycznego z postulowanym przez prawo. Sprawuje ją wojewoda, Prezes RM, regionalne izby obrachunkowe. 20. Kierownictwo Najszerszy i najdalej idący wpływ jednego organu na drugi. Obejmuje kontrolę, nadzór i koordynację. Organ kierujący może wpływa na działania podległych mu jednostek wszystkimi środkami, z wyjątkiem tych, które są w danym przypadku wyłączone przez przepis. Podstawowymi instrumentami kierownictwa są wytyczne (instrukcje i inne wewnętrzne akty normatywne) oraz polecenia służbowe. Organ kierowniczy ponosi pełną odpowiedzialność za działania jednostki

podległej. 21. Miasta na prawach powiatu Ustawa o samorządzie powiatowym Prawa powiatu przysługują miastom, które w dniu 31 grudnia 1998 r. liczyły więcej niż 100 000 mieszkańców. Funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje: rada miasta, prezydent miasta. Miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu. Takie miasta to m.in. Warszawa, Poznań, Kraków, Piekary Śląskie. 22. Akty prawa miejscowego Akty prawa miejscowego to rodzaj aktu powszechnie obowiązującego skierowanego do mieszkańców poszczególnych jednostek podziału terytorialnego kraju. Akty prawa miejscowego obowiązują na obszarze, odpowiednio: województw, powiatów, gmin. Akty prawa miejscowego wydają terenowe organy administracji rządowej – wojewodowie i organy administracji niezespolonej, oraz organy samorządu terytorialnego – zwłaszcza rady gmin, rady powiatów, sejmiki województw. Akty te muszą być wydane na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Akty prawa miejscowego są publikowane w wojewódzkim dzienniku urzędowym. 23. Odwołanie od decyzji geodety 24. Nadzór nad samorządem terytorialnym Nadzór polega przede wszystkim na możliwości władczego ingerowania w działalność podmiotu nadzorowanego, wraz z pociąganiem do odpowiedzialności osób, nakazywania naprawienia uchybień, z zagrożeniem karami dyscyplinarnymi w razie niewykonania tychże nakazów. Nadzór nad samorządem terytorialnym sprawowany jest przez jednostki zewnętrzne. Do organów sprawujących nadzór nad samorządem terytorialnym zaliczamy przede wszystkim: wojewodę, regionalną izbę obrachunkową, Prezesa Rady Ministrów. Nadzór nad samorządem ma na celu zabezpieczenie interesu państwa jako dobra wspólnego, a także ochronę interesów jednostki samorządowej, jak również służy ochronie interesów mieszkańców przed ewentualną bezprawną działalnością władzy samorządowej. Środki nadzoru nad samorządem to: - stwierdzenie nieważności sprzecznej z prawem uchwały organu gminy, powiatu, województwa - stwierdzenie wydania uchwały z naruszeniem prawa - rozwiązanie rady gminy, powiatu lub sejmiku województwa przez Sejm - odwołanie wójta przez Prezesa RM - rozwiązanie zarządu powiatu lub zarządu województwa przez Prezesa RM - ustanowienie zarządu komisarycznego przez Prezesa RM 25. Obywatelstwo (i zrzeczenie się go) Więź prawna łącząca jednostkę z państwem oraz związane z tym uprawnienia i obowiązki określone przez prawo i konstytucję. Ustawa o obywatelskie polskim z 2 kwietnia 2009 r. przewiduje sposoby nabycia obywatelstwa takie, jak: 1) urodzenie z rodziców polskich (przynajmniej jeden rodzic) 2) urodzenie i znalezienie dziecka na terytorium RP (gdy rodzice są nieznani lub nie mają żadnego obywatelstwa dziecko takie nabywa obywatelstwo polski z mocy prawa) 3) adopcja (dziecko przysposobione przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie, nabywa to obywatelstwo, jeżeli przysposobienie pełne nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 lat. W tym przypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia) 5) nadanie obywatelstwa przez Prezydenta na wniosek cudzoziemca 6) uznanie za obywatela polskiego, przywrócenie obywatelstwa polskiego.

26. Organy gminy Organami gminy jest Rada Gminy i Wójt. Rada Gminy jest organem stanowiącym oraz kontrolnym. Jest to organ kolegialny, obradujący i podejmujący rozstrzygnięcia na sesjach zwoływanych przez Przewodniczącego Rady w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak jak raz na kwartał. Jako organ kontrolny gminy Rada Gminy kontroluje działalność wójta,gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy. W tym celu powołuje komisję rewizyjną, która jest jedyną obligatoryjnie istniejącą komisją gminy. Wójt jest organem wykonawczym gminy. Jest to organ jednoosobowy. Wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy i reprezentuje ją na zewnątrz. Zadania swoje wykonuje przy pomocy Urzędu Gminy , którego jest kierownikiem. 27. Organy z ustawy o geodezji i kartografii Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach geodezji i kartografii jest Główny Geodeta Kraju, na którym nadzór sprawuje minister właściwy do spraw administracji publicznej. Główny Geodeta Kraju wykonuje swoje zadania przy pomocy Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. 28. Najwyższy order Order Orła Białego. Na straży honoru Orderu stoi Kapituła Orderu Orła Białego, jej członkowie powoływani są przez prezydenta RP na pięć lat spośród osób, które zostały odznaczone tym Orderem. Kapitułę tworzą: Wielki Mistrz Orderu i pięciu członków Kapituły. Zgodnie z ustawą o orderach i odznaczeniach prezydent RP, z tytułu wyboru na ten urząd, staje się Kawalerem Orderu Orła Białego, Wielkim Mistrzem Orderu i przewodniczy Kapitule. 29. Kontrola i nadzór Kontrola – sprawdzanie działalności organu kontrolowanego i porównywanie stanu faktycznego z postulowanym. Organ kontrolujący nie posiada możliwości wpływania na działalność jednostek nad którymi sprawuje kontrolę. Organ kontrolujący nie odpowiada za pracę jednostek kontrolowanych, tylko za prawidłowość przeprowadzonej kontroli. Przykład – NIK nad wszystkimi organami administracji. Nadzór – kontrola + wiążącego oddziaływania na podmioty nadzorowane. Sytuacja, w której organ nadzorujący wyposażony jest w środki oddziaływania na postępowanie jednostek nadzorowanych. Do środków nadzoru zalicza się : - środki nadzoru merytorycznego (uchylenie decyzji, aktu normatywnego) - środki nadzoru personalnego (zawieszenie lub odwoływanie członków kierownictwa nadzorowanej jednostki) Organ nadzorujący odpowiada tylko w zakresie spraw, które objęte są jego nadzorem. 30. Wywłaszczenie art. 21 Konstytucji ,, Wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.” Wywłaszczenie to pozbawienie lub ograniczenie prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie następuje w drodze decyzji administracyjnej. Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej. Istotnym jest fakt, iż nieruchomość może być wywłaszczona tylko na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. We wniosku o wywłaszczenie organ wykonawczy jednostki samorządowej powinien m.in. określić nieruchomość, cel publiczny, do którego realizacji jest ona niezbędna, powierzchnię nieruchomości i dotychczasowy sposób jej wykorzystywania, lokale zamienne, ewentualnie nieruchomość zamienną. 31. Administracja samorządowa/rządowa

32. Czynności faktyczne Czynności faktyczne mogą kształtować stosunki prawne przez fakty, a nie reguły postępowania. Mamy z nimi do czynienia tam, gdzie przepis prawa wyraźnie zobowiązuje organ do faktycznego działania – doręczenia, ogłoszenia, wysłuchania. Nie mają do nich zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Nie oznacza to jednak, że mogą być podejmowane swobodnie – tak jak wszystkie działania administracji muszą mieć wyraźną podstawę prawną. Nie ma w zasadzie określonej procedury dokonywania czynności faktycznych – mają do nich zastosowanie przepisy dotyczące skarg i wniosków. Czynności faktyczne dzielą się na działania społeczno – organizatorskie i działania materialno – techniczne ( wywołują konkretne skutki prawne). Te pierwsze muszą być dokonywane w celu, do którego powołany został organ je dokonujący. Są to np. akcja plakatowa urzędu gminy, urządzenie prelekcji i zebrań. Działania materialno – techiczne oparte są na wyraźnej podstawie prawnej i wywołują konkretne skutki prawne. Obywatele mają obowiązek podporządkowania się tego typu działaniom. Czynności materialno – techniczne dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne. Wewnętrzne to takie, które znajdują zastosowanie w sferze wewnętrznej działalności administracji np. sporządzenie statystyk. Zewnętrzne są skierowane na zewnątrz administracji np. przymusowe doprowadzenie zwierzęci...